N° 133.
126e Jaargang.
1883.
V rijdag
8 Juni.
K I T.
mr W. J. Snouck Hurgronje,
W. J. van Gorkom,
Middelburg 7 Juni.
38 FEUILLETON.
Dit blad verschijnt dagelijks,
met uitzondering van Zon- en Feestdagen:
Prijs per 3/m. franco f 3,50.
Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 Cent:
Advertentien* 20 Cent per regel.
Geboorte-, Trouw-, Doodberichten enz.: van 1 -7 regels f 1,50
iedere regel meer f 0,20.
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Voor de a. s. verkiezing voor een lid
der tweede katner op Dinsdag 12
Juni bevelen wij ten dringendste aan
in het district Middelburg;
hoofdstuk XXIY.
hoofdstuk xxv.
MIDDWJRGSCHE COURANT.
w
Agenten voor dit blad zijn le VlissingenP. G. de Veij Mestdagh, te Goes: A. A. W. Bolland, te Kruiningen: F. van der Peijl, te Zierikzee: A. C. de Mooij, te Tholen: W. A. van Nieüwenhuijzen, en te Ter Neuzen: A. van der Peijl Jz.
Hoofdagenten voor het Buitenland: de Compagnie générale de Publicité G. L. Daube en Cie. te Parijs, Londen, Frankfort a. M„ Berlijn, Weenen, Zurich, enz.
Advocaat te 's Gravenhage,
en in het district Goes
Schoolopziener te Goes
GEMEENTERAAD.
De burgemeester van Middelburg maakt bekend,
dat op Maandag den llen Juni 1888, des
namiddags te twee uur, een openbare zitting
van den gemeenteraad zal plaats hebben.
Middelburg, den 7en Juni 1883.
De burgemeester voornoemd
P I C K
De Christ. Histor. kiezersbond Marnix heeft een
vlugschrift uitgegeven onder den titelWie moeten
wij kiezen
En als antwoord op die vraag schrijft het bestuur
«Stemt niet op de candidaten van do z. g.
anti-revolutionaire partij, tenzij zjj
zich losmaken van de «p r o gr a m"-banden. Stemt
op niemand, van wien gij geen zekerheid hebt,
dat hij zonder uitbeding deze beginselen beaamt,
in art. 1 van Marnix' statuten aldus omschreven
a. De Christelijk-Historische kiezersbond Marnix
gevestigd te Utrecht, heeft ten doelde Christe
lijke vrijheid, volgens het woord van God, op elk
gebied van ons volksleven te bevorderen.
b. In 't bijzonder bedoelt bij, overeenkomstig a
langs wettigen weg de onverwijlde schrapping van
art. 168 en wijziging van art. 194 der grondwet,
alsmede opheffing van alles wat de volle vrijheid
van kerk en school enz., door wettelijke of finan-
cieele banden, in Nederland en zijne koloniën
belemmert. Met name verklaart hij zich evenzeer
tegen restitutie en subsidie van regeeringswege voor
de school als voor de kerk.
Ook zal Marnix van stonde aan arbeiden tot
verkrijging van wijziging van den grondslag der
kieswet en verlaging van den census".
Het bestuur van Marnix verklaart zich heftig
tegen het geknutsel van de Standaarddie bij de
laatst gehoudene verkiezing voor de prov. staten
opwekte om op Roomschen te stemmen, tegen wie
Marnix vooral ernstig gekant is en van wie het
geen hulp wil ontvangen.
Het waarschuwt om toch vooral zich niet te
laten meevoeren door de zalvende artikelen, waar
door de Standaard in de laatste dagen voor den
ÈEIÏË H K IK I K K I G.
door
James Payn.
Üen verandering' in 3fark.
j.Ik bfen het nog niet met mijzelven eens,"
jgjei Mark, of ik zal blijven of weggaan. Ik heb wel
lust om mij te laten inschrijven voor den wedstrijd
in de zedeljjke wijsbegeerte."
»Heel goed. Waarom niet? Het zal een
Verrassing voor uw moeder zijn als zij hoort dat
gij ii met iets anders bezig houdt dan Druïden en
oudheden. Maar met den wedstrijd hebt gij nog
twee jaar tijd."
»Maar niet om er voor te werkena pro
pos uw vriend Braithwaite is daar immers zoo
knap in?"
«Knap Ik wist niet dat hij ergens knap in'
was. Hoe zou dat ook kunnen De arme jongen
zal een inkomen van honderd vjjftig duizend gulden
hebben. Dat ia een man die de moeite waard is
pm te vriend te houden; niet om zijn geld maar
stembus-dag het Christen volk tracht op te winden.
Ook over de program-kamerleden is het bestuur
niet te sprekende groote meerderheid van de
z. g. anti-revol. leden der tweede kamer is eigen
lijk conservatief met een licht kleurtje; terwijl
de weinige anderen niet willen, niet durven of,
door hun verband met den program-club, niet
kunnen strjjden voor de vrije kerk en de vrjje
school.
Candidaten stelt Marnix ditmaal, om meer dan
een reden, niet, maar de vereeniging zou het een
zegen achten indien een nederlaag van z. g. anti-
revol. kamerleden kwam medewerken om de gevaar
volle vriendschap van Roomschen, conservatieven en
rechter- en linker-anti-revolutionairen te stuiten,
en voor een dreigend ministerie van zulk een
monster-verbond Neerlands vorst en volk, de vrije
kerk en de vrjje school te behoeden.
In de Amsterdammer heeft de heer Rutgers Yan
Rozenburg in een uitvoerig schrijven de heerschende
meening bestreden dat er eene Kappeyneaansche
partij bestaat.
Hij heeft voor eens willen uitspreken de opvat
ting van iemand, die door zijn betrekking althans
eenigermate bekend raakte met bet terrein, de
opvatting, dat men, sprekende en schrijvende over
de gruweldaden van de Kappeyneaansche partij)
moest beginnen met haar bestaan, de praemisse
der redeneering, te staven, en dat men anders
voortbouwt op een spel der verbeelding, dat de
schoonste vertoogen blootstelt aan de benaming
van lichtzinnige vertelsels.
In dien brief nu komt het volgende voor
„Er is sedert drie jaren in den lande een waan
opgewekt, gaande gehouden, aangekweekt, die bij
gemis van tegenspraak een volkswaan geworden
is, het geloof aan eene denkbeeldige persona
moralis, een politiek figuur of spook, dat de menigte
meent te zien omdat elk ervan heeft gelezen en
hooren praten, ofschoon niemand het verschrikke
lijk wezen kon grijpen, of aantoonen dat het meer
was dan een spel der verbeeldingik bedoel het
Kappeyne-anisme
„Indien de uitgang van het woord Kappeyne-anen
dezelfde beteekenis heeft, als hij had in de te
zamenstelling van de woorden Thorbecke-anen,
Putte-anen, Mahomed-anen enz., t. w. de betee
kenis, dat zij, die er mede aangewezen worden,
in hun peet hun profeet zagen, hun leider, naar
wiens wachtwoord zij luisterden, bij wien zjj
zwoeren, door wien zij voor 't minst zich bezielen
(inspireeren) lieten, dan bevat voor allen, die,
als de meeste leden der tweede kamer, den per
soon Kappeyne kennen, de benaming van Kappeyne-
anen een onwaarheid, gelijk het onlangs dr. Rom-
bach in goed Hollandsch moet uitgedrukt hebben.
Zij immers moeten weten, hoe mr. K., die door
de omstandigheden, door zijne bekwaamheid en
door zijn redenaarstalent voortgedrongen, niet dan
noodein 1877 de politieke wacht betrokken heeft,
de man is wèl om, na afgelost te zijn, tevreden
in de eenzaamheid zijner boekenkamer geheel aan
de studie zich te wijden, niet om, heerschzuchtig,
achter de schermen te willen mederegeerenen
om zijn vooruitzichten. Als hij promoveert wordt hij
de compagnon van zijn vader. DrommelsAls
ik op mijn vijf en twintigste jaar maar de helft
van zjjn vooruitzichten had, dan was ik de rijkste
man in Engeland."
»Dat is een ongelukkige leeftijd voor u
om te noemen, mijn jongen, als gij bedenkt wat
gij ons onder de muren van het Kasteel verteld
hebt."
«Ik had zoo waar mijn contract met Beëlze
bub vergeten; maar als aanstaand advocaat begin
ik te gelooven, dat het niet geldig is, daar ik
het als minderjarige geteekend hebi"
Zij begonnen er beiden om te lachen. Het was
merkwaardig zooals Medway in die twee maanden
verandefd was. Hij kon thans spotten met iets
wat hij vroeger zoo ernstig opgenomen had.
Er werd niet verder gepraat over het plan om
de vacantie over te blijven en waarschijnlijk zou
Kit het geheel vergeten hebben, als hij er een
paar dagen later niet aan herinnerd was. Braith
waite, die bij hem was komen ontbijten, vertelde
in het voorbijgaan dat hij Medway bjj den pro
fessor gezien had.
«Ik dacht niet dat uw oudheidkundige vriend
zich zou verlagen tot iets zoo moderns en onbe
duidends als zedelijke wijsbegeerte. Het schijnt
dat hjj aan den wedstrijd zal deelnemen."
«Den wedstrjjd En hij is pas in zijn eerste
jaar
„.Ja, dat heeft Tottles hem ook gezegd.
merkwaardig vinden zij het buiten twijfel, dat
degenen, die het sterkst droomen van Kappeyne-
anisme, den oud-minister tegeljjk plegen te ver
wijten, dat hij in 1879 zonder noodzaak zijn ont
slag vroeg, en dat hij sedert uit zijne woning in
het Noordeinde te 's-Gravenhage aan de draden
zon trekken, die eenige politieke marionnetten nu
eens in beweging brengen dan weder in rust
laten
«Zóóver is het allengs gekomen, dat men, om
aan alle door Kappeyne-phobie bezielde mannen
de kalmte terug te geven, ertoe zou moeten over
gaan, als in Frankrijk tegen de Orleansen, een
pretendentenwet te maken, waarbij de heer Kappeyne
van de hoedanigheid van oud-minister en van
iederen rang in het leger der staatslieden en
rechtsgeleerden werd vervallen verklaard, en iedere
gedachtenwisseling met vrienden of bekenden, ja
zelfs ieder geheim nadenken over de politiek hem
verboden werd.
«Tegen die mode, dien waan, kan ik opkomen,
zonder met eenigen zweem van recht van voor
ingenomenheid met den heer K. verdacht te worden.
Partijganger voor zijn zoogenaamde moderne levens
beschouwing ben ik nooit geweest. Yeeleer heb
ik daarin gezien zekeren terugtred naar hetgeen
wij voor dertig jaren noemden patriarchale regeer
kunst, en heb ik toegestemd met de bestrijding
van zijn programma van 1874 door een geleerden
stadgenootin de dagen, toen nog de meesten
voor hem geknield lagen, heb ik sommige regee-
ringsdaden van den minister Kappeyne naar ver
mogen bestreden, al was ik diep doordrongen van
mijn ontzaglijke minderheid in vergelijking tot
dien man.
«Heb ik dus geen aanleiding gegeven, om ver
dacht te worden van blinde ingenomenheid, ik
heb ook geen aanspraak om gerekend te worden
tot hen, die met mr U's val in 1879 den moed
verkregen, om van hem in meening te verschillen,
en met dien moed de hebbelijkheid om hem te
vreezen, en uit vrees zwart te maken
«Die vrees grijpt, het eerst de kleinen en zwak
ken aan, wat zich gemakkelijk verklaren laat.
Gelijk toch een kermisdwerg, die nog kleiner
schijnen wil dan hij in werkelijkheid is, een reus
naast zich doet plaats nemen, tracht ieder politieke
dwerg, die grooter schijnen wil dan hij is, de
reuzen en gewone menschen in de buurt, die als
maatstaf van vergelijking kunnen dienst doen, uit
vrees te verkleinen. Maar tot de kleinen en
zwakken bepaalt op den duur die vrees zich niet
zij slaat over allengs tot de rest; en ten slotte
worden mannen van beteekenis, talent en geleerd
heid er door aangetast.
«Heden ten dage verlamt zij dan ook volkomen
onzen politieken toestand, en komt zij voornamelijk
ten schade der liberale partij, doordien haar pen
voerders, aan geenerlei partij consigne of partijpaus
onderworpen, even individualistisch als haar ver
tegenwoordigers, en niet zelden de glorie der
Brutusdeugd najagende, veel strenger critici zich
betoonen voor de mannen hunner eigene richting
dan voor die der tegenovergestelde.
«Hoe daarentegen diezelfde vrees en wat er uit
Medway wilde permissie hebben om de vacantie
over te blijven. «Ik kan onmogelijk een groen
zoo iets toestaan", zei hij."
Kit lachte met zijn makker over den eenvoud
van Mark, maar toen Braithwaite hem verlaten
had, stond zijn gelaat heel ernstig.
«Wil hij hier alleen blijven om philosophie
te studeeren, zoo?" bromde hij bij zich zelf. «Mijn
beste Mark, daar moet wat aan gedaan worden.
Ik zou wel eens willen weten wie zij is?"
voegde hij er nadenkend bij.
Me dokter kan er niets aan doen»
Christoffel sprak met Mark geen woord over het
afgeslagen verzoekmaar gedurende de laatste
dagen voor de vacantie hield hjj hem trouw in
het oog en merkte op dat de weg naar Baddingly
meer dan ooit in zijn smaak viel en dat hij er
altjjd alleen heen wandelde. Kit bracht ook meer
dan een bezoek aan dat stille dorp en deed eenige
nasporingen, die dezelfde uitwerking op hem had
den, als lachgas. Hij gaf zich echter alleen in
de eenzaamheid aan die vroolijke buien over;
terwijl hij somtijds als door de reactie erg som
ber werd.
Die laatste stemming was thans zeer buitenge
woon bjj Christoffel; maar dit was niet altjjd zoo
voortvloeit komen ten bate der anti-liberale par
tijen, hebben de verkiezingen der laatste jaren
getoond, en toont bijv. nog duidelijker aan wat
thans valt waar te nemen in Groningen, tot nog-
toe een der onverwinlijke vestingen van bet li
beralisme"
Toch erkent de heer Rutgers dat er eene min
derheid van liberalen vaak tegenover de meerderheid
stond, maar die minderheid steunde het kabinet-
Yan Lijnden, zoolang het zijn roeping als cabinet
d'affaires getrouw bleef; zij handhaafde met den
heer Borgesius de openbare school als nog iets
beters dan een noodzakelijk kwaad en zonder
angst voor verkettering of bet verwijt van spel-
brekerij bestreed zij dat ministerie als het zacbtkena
de liberalen rechtsaf wilde boegseeren. Ware die
minderheid meerderheid geweest, veel kwaad
ware voorkomen en bet land althans de ergernis
bespaard over een Billiton-contract met de schande
van den hoon, een generaal Yan der Heyden
aangedaan.
De uitgever van bet Weekblad voor Israel. Huis
gezinnen maakt in de N. Rott. Crt. zijn kiesgerech
tigde geloofsgenooten opmerkzaam op tijdige
invulling hunner stembiljetten voor de verkiezing
van 12 dezer, op welken dag het hun, aangezien het
Maandag en Dinsdag voor hen Pinksteren is,
niet geoorloofd is te schrijven. Hij herinnert tevens
zijn Israëlietisohen medekiezers «dat het noodig
en plicht is van hun stemrecht gebruik te maken"
de openbare, de neutrale school is ook een hunner
dierbaarste belangen.
De gemeenteraad van Middelburg zal op Maan
dag den lleB Juni a., des namiddags te twee uren,
een openbare vergadering houden ter behandeling
der volgende zakenbenoeming van eenen ge
meente-ontvanger"tijdsbepaling der in functie-tre
ding hoofd der nieuwe school Bvaststelling
der bouwplannen, scholen C en Aruiling van
gemeentegrond aan de Loskaai, perceel P n° 145.
Heden had in het polderhuis in de Abdij alhier
de opening plaats van de ingekomen aanbiedingen
tot deelname in de 2e serie van 27 aandeelen van
ƒ1000 in de geldleening ten laste van den pol
der Walcheren, groot 200,000. Er was inge
schreven voor 65000, t. w. door de beeren I.
Meeuse voor 1 aandeel a ƒ1000 en Ta ƒ1001;
I. Boasson en Zonen voor 16 aand. a 1000 en
11 a ƒ980; W. M. Engelberts voor 5 aand. a
980; J. A. Zip voor 2 aand. a 1000, 2 a
ƒ982,50, 13 a 980 en 10 a 970;' T. Akker
man voor 2 aand. a 1000, en Van der Leijé
O. voor 2 aandeelen a 1000.
De toewijzing zal later worden bekend gemaakt.
Tliolen, 6 Juni. Voor gemeente-seci'etaris
van Poortvliet zijn aanbevolen de heeren P. Laban,
commies ter secretarie alhier en M. Kievit Mz„
wethouder te Scherpenisse.
Axel, 6 Juni. Dinsdag had alhier eene ver
kiezing plaats voor twee leden van den gemeen
teraad.
geweest. Jaren lang was hij, als hij zich alleen
bevond, ten prooi aan aanvallen van groote neêr-
slachtigheidwaarvan slechts een menschelijk
wezen iets af wist. Maar in den laatsten tijd waren
die vlagen hoe langer hoe zeldzamer geworden.
Hij kwam er overheen, zei hjj bij zich zelf, en dat
was een goed teeken, ofschoon hij nooit erbij voegde
waarvan. Hij was geen vriend van zelf betrach
tingen, maar vergenoegde zich met zijne oogen
heel wijd open te zetten om anderen te beschou
wen. Zijn opmerkingsvermogen was door gesta
dige oefening dan ook zeer groot en meestal juist
geworden. En nu bepaalde hij het, welwillend
en te goeder trouw, moet ik er bij zeggen, op
den niets vermoedenden Mark. Hjj had van Frenna
gehoord dat men op de Terp niet weinig ontsteld
was door een brief van Mark, waarin deze zijn
voornemen te kennen gaf om niet met de vacan
tie thuis te komen, of althans eerst tegen het
einde.
«Zij weten natuurljjk niets van die dingeli
af en ik ook niet. Maar is er nu al zoo'n haast
hij dat werken voor den wedstrijd?"
De tranen rolden Kit langs de wangen hij die
toespeling op de eischen der zedelijke wijsbe
geerte.
'(Wordt vervolgd^
