De Internationale Koloniale Tentoonstelling. Kerknieuws. Rechtszaken. en geboorte. Het talrijke publiek stond bij baai- komst ten tooneele als éen man op, en beette door handgeklap en wuiven met boeden of zak doeken baar wederom welkom na bare ernstige ziekte. Ook werden haar vele scboone bloemruikers, een bloemenkorf en een lauwerkrans aangeboden. De N. Rott. Crt. schrijft daaroverde uiting der gevoelens bad den geheelen avond een karakter van oprechtheid en hartelijkheid, dat bewees hoe, terwijl men in mevrouw Kleine de groote kunste nares eert, men in haar tevens de beminnelijke vrouw liet heeft. Ons tooneel zou de eene even moeiljjk als ons publiek en hare vele vrienden de andere kunnen missen. De Willem Barents is .7 Mei te Vardo aange komen. Alles was wel aan boord. Yan de Varna was geen nieuws. Zeldzame jjver wordt voorzeker door de anti revolutionaire partij in het district Brielle aan den dag gelegd. Ter bestrijding van het aftre dend lid dr. Rombach, wordt door die partij, uitsluitend met het oog op de verkiezingen voor de tweede kamer, een weekblad uitgegeven, dat aan de kie zers gratis wordt toegezonden. (Particuliere correspondentie. Amsterdam, 28 Mei. VIL Onze rust in het Oosterseh salon, op de breede lage, gemakkelijke divans, die trouwens daarvoor zeer geschikt zijn, behoeft geen rust van den Uoedhist te zijn, die zoolang rustende zit te mij meren, dat hij zjjn geheele omgeving, ja zich zelf weg denkt en in het Nirvana zich opgenomen waant. Integendeel, gebruiken wij de weinige oogenblikken van ontspanning onzer voeten, om de natuur in onze overzeesche bezittingen te be spieden, zooals die door tal van schilderijen aan de wanden wordt te aanschouwen gegeven. Het zjjn meest alle doeken en kleinere paneelen van Ant. Paijen, die in het begin dezer eeuw naar Indië vertrok, dat schoone land met teekenschrift en penseel doordwaalde, tal van schoone punten en gezichten in teekening en schets bracht, die hjj later na zijn terugkomst in het vaderland heeft uitgewerkt. Van de overige ingezonden schilde rijen noem ik alleen nog de inzending fraaie etsen van mijn vriend De Grijs, een ambtenaar dei- Handelmaatschappij die in zijn snipperuren de prachtige natuurtooneelen niet alleen bewondert, maar ze ook met kunstvaardige hand zoo getrouw in teekening weet te brengen, dat prof.Veth reeds meermalen zijn werken hoog heeft geroemd, ja zelfs een schilderij van dezen verdienstelijken amb tenaar heeft ingezonden»Een opkomende bui nabjj Sindang Laja", die zeer de aandacht trekt. Nog steeds op de divans neergevleid, werpen w|j een blik in een klein boudoir dat door een koord van het salon is gescheiden, en waar even tueel hooge bezoekers van de Nederlandsche koloniale afdeeling zullen kunnen uitrusten. Een heusche, vrjj groote palmboom in een bak, die door een met donker bruin fluweel overtrokken rotonde is gemaskerd, staat in het midden. De portretten van HH. MM. den koning en de konin gin, eenige kleine paneeltjes en een spiegel ver sieren de wanden, terwjjl op een paar tafeltjes enkele Oostersche vogels van brons zijn geplaatst zoodat het vertrekje een heel lief ensemble uit maakt. Tegen dit boudoir z|jn, op de wjjze van de hoofdmazen van een spinwiel, vier of vijf schuin- toeloopende afdeelingen gemaakt. Gaan wjj nu uit het salon rechts, dan ontwaren w|j eerst aan onze linkerhand eene groote collec tie wapens en tal van andere inzendingen van d' Van Rijckevorsel. Het volgende vertrekje be vat o. a. een keurig bewerkt antiek kastje, waarin een schat van Chineesch porselein geborgen is, en waarop enkele uiterst kostbare vazen prijken. De achterkant van het boudoir wordt ingenomen door gaarne ingetrokken hebben indien er geen akte tegen hem zelf ware ingediend. Nu was hij ge- ljjk een beer die aan den paal gebonden was en, wat zjjn humeur betreft, had hjj veel van een brombeer. Toen zjjn dochter bij hem in den tuin kwam, knikte h|j even tegen haar, ofschoon hij haar dien dag voor het eerst zag, daar z|j met Kit vroeg uitgegaan was. «Zoo, zjjt ge daar eindeljjk?" Het heeft weinig gescheeld of ik was in het geheel niet thuis gekomen, papa." En zjj vertelde hem wat er gebeurd was. «Onkruid vergaat niet!" was zijn onharte lijk antwoordh|j liet onmiddelljjk dit voor hem onbelangrijke onderwerp varen en vroeg «Waar is uw broeder «Wjj verlieten hem en Mark te Polwith; zij wilden liever naar huis wandelen." «Zeker een goede verontschuldiging om niet thuis te komen om te werken. Ik geloof dat h|j den weg naar het kantoor niet meer kent." »Ik dacht dat g|j afgesproken hadt dat zoo lang Kit aan de academie was, h|j in de vacan- tie „Vacantie h|j heeft niets anders dan va- canties. Een luie verkwister, een landlooper, een deugniet; ik verwonder mjj somtijds dat hjj een zoon van mjj is." «Wjj zijn allen wel eens geneigd om iets verkeerds te doen, papa." «Wat bedoelt gjj daarmede? Begint gjj te een inzending van den heer H. J. Ankersmit, en bestaat uit een volledig ameublement nl. een groote ronde tafel, wier breede rand en voetstuk zeer fijn zjjn uitgezaagd of uitgesneden, geljjk dit ook met een canapé, twee fauteuils en een volslagen buffet het geval. Dit ameublement Rat hecht en sterk genoeg is om voor dageljjksch gebruik te dienen, is gemaakt van een donkere houtsoort die op on inlandsch nootenhout gelijkt. De meubelmakers die de tentoonstelling bezoeken zullen gewis vol bewondering bij deze inzending vertoeven. Wjj zjjn nu in de onmiddellijke nabjjheid van eene ongeveer twee meter hooge verhevenheid, die tot aan het einde van den middengang welke nu niet meer door wanden, doch door pilaren van de overige gescheiden is, loopt. Op deze stellage is de tabakscultuur op Java aanschouwelijk voorgesteld, terwjjl aan den talud achter glas alle soorten van tabak, die Indië oplevert, geëx poseerd zjjn. Op deze stelling is een tabaks- tuin aangelegd, waarin de tabaksplant in ver schillende stadiën zoo bedriegeljjk is nagemaakt, dat men onwillekeurig de hand naar de bladeren uitsteekt, om zich te overtuigen dat het enkel zinsbedrog is. Midden in den tuin staat een loods, waarin de trossen tabak aan stokken worden ge droogd, terwjjl een Javaansche vrouw bezig is met het sorteeren. Links van deze tabakstuin zjjn tusschen de pilaren fraaie, kunstig van touw geknoopte, hangmatten aangebracht, alsmede eenige viscbnetten, die geen gering denkbeeld geven van de wjjzen waarop de strandbewoner de visch in zee weet te verschalken. Van deze inzending van netten en vischtuig wenden wjj het oog op den zendingsarbeid, en gaat het u als mjj, lezer, dan zult gjj aangenaam gestemd worden, wanneer gjj de verhalen, in uw jeugd gehoord van den ge- zegenden invloed van het Christendom in de Minahassa van Menado, hier door sprekende be wijzen ziet bevestigd. Het bestuur van het Neder- landscli Zendingsgenootschap heeft de vruchten van den arbeid zjjner zendelingen in een paar groote kasten tentoongesteld. Hoe gaarne ook, mogen wjj bjj deze inzending niet lang stilstaan, omdat geacht mag worden dat die arbeid vrjj algemeen bekend is, en er reeds vele boekdeelen over vol geschreven zjjn. Wat de zendeling Graafland alzoo te Tanawongka tot stand bracht, bljjkt hier o. a. uit teekeningen van Willem Sumampouw, die, sedert zjjn werken te Weenen in 1873 en te Parijs in 1878 op de wereldtentoonstellingen bekroond werden, zeker reeds een der eerste bouwkundigen onder de inboorlingen in Ned.-Indië is geworden. Men treft hier ook vele photografiën van scholen en scholieren aan, alsmede de Siminaristen voor het Seminarie te Depok. Al deze plaatwerken zjjn aan de achterkant aangebracht van een kast, die duizenderlei miniatuur gereedschappen behelst, welke bjj het bouwen van woningen, bet spinnen en weven enz. gebruikt worden, alsmede tal van schoone proeven van vrouwelijken handenarbeid. Wjj zjjn thans achter in de linkergalerij, waar wjj de inzendingen, die op de West-Indische ko loniën betrekking hebben, aantreffen. De Neder landsche Handelmaatschapfrij beeft hier een model en relief van papier maché van hare centrale suikerfabriek in Suriname, en de heer Spiering een model van zjjn cacao-plantage in vitrine ge ëxposeerd, waartegenover in een paar kasten van den vorigen gouverneur van Suriname jh* C. A. van Sjjpestejjn het leven, de zeden en gewoonten van de bewoners van onze West-Indische bezit tingen aanschouwelijk worden voorgesteld, terwjjl ietwat verder, op een paar groote tafels, de voort brengselen van het land zijn nedergelegd of opge stapeld, die voornameljjk bestaan in klipzout, hars, cacao, houtkool, zwavel, rhum, enz. enz. Voor de kleinigheid van 2.50 kan men zich aan een dezer tafels, een zeer doelmatige herinnering aan de Ned. kol. afdeeling der tentoonstelling aanschaffen. Het zjjn n. 1. een dozjjn rietendoosjes, waarvan de kleinste de grootte heeft van een rijksdaalder en die vervolgens alle in elkander passen en in hun geheel gemakkeljjk in den zak worden geborgen. Verder op, is, in een muurvlak, een residentie van Java vertegenwoordigd waaronder en daarnevens groote tafels geplaatst zjjn. Daarop bevinden zich netten, modellen van preêken. Dat komt van den omgang met die Medways huichelaars, die leugenaars «Gjj kunt Mark toch niet voor een huiche laar houden." »Van Mark weet ik niet af; hjj heeft er misschien geen reden voor en hjj is ook een te groote dwaas. Ik sprak van de vrouwluiik wed dat gjj niet veel goeds van haar hoort, niéts dan kwaadspreken van uw vader." Zjj hebben nog geen woord in uw nadeel gezegd, papa; en zelfs niet van de onaangenaam heden over Abel gewaagd." «Slim, heel slim," hernam hjj bitter. «En de Meade's zijn zeker even stil geweest? Geen woord van mjjnheer Frank over het onbeschaamde gedrag van zjjn vader jegens mjj Hé Het was duidelijk aan zijn gezicht te zien dat hjj iets van dien kant hoopte te hooren. «Frank en ik hebben onderweg over de akte van beschuldiging gesproken." «Zoo, waarljjk? Ik hoop dat hjj er tegen u over sprak, en gjj niet tot hem." «Dat weet ik niet zoo precies, papa; maar het schjjnt dat zjjn vader vast besloten is die niet terug te trekken, tenzjj Abel op de een of andere manier in zjjn eer hersteld wordt." «Zjj verlangen dus een verontschuldiging, zoo? Verwenscht, onbeschaamd. Straks zullen zjj nog om schadevergoeding vragen." «Frank gaf te kennen dat die noodig zou zijn." «Zoo? Misschien verlangt hij welmjjnhuis schepen en huizen, van allerlei huishoudelijke ar tikelen, veelkleurige parasols, houten muziekin strumenten enz. enz., te veel om ook maar het genre te noemen, die allen een denkbeeld geven van het leven der bevolking in Indië. Van Ambonsche kruidnagels weet men in Indië alles te vervaardigengeheele thee- en kofiieser- viezen, huizen, schepen enz. van deze nagelen treft men bier aan. Maar het is onmogelijk om al die duizenden voorwerpen te beschrijven, die betrek king hebben op landbouw, op vischvangst en jacht, op handel en scheepvaart, op kunst en njj ver heid, op opvoeding en onderwjjs, op muziek en gods dienst en litteratuur, op kunsten en wetenschappen, op gealogie en mineralogie, op de fauna en flora en, die betrekkelijk het huiseljjk en maatschap pelijk leven van Indianen en Europeanen in Indië. Onwillekeurig zou men of een dorre nomenclatuur of een geheel boek over land en volkenkunde gaan schrijven. Wjj willen naarmate enkele zaken onze aandacht trekken die even vermelden, Ook zonder een uitvoerige beschrijving van hetgeen de beide zjjgalerjjen te zien geven, waardoor trouwens geen overdreven verwachting zou kunnen worden opge wekt, kan gerust worden verzekerd, dat de Indi sche afdeeling niemand tegenvallen maar ieder bekoren zal. Bjj het zien van de afgebrokkelde afgodsbeelden van Bali, de vreemde rooverspraauwen, de dui zenderlei vreemde planten, vruchten en dieren die op plaatwerken of opgezet te aanschouwen wor den gegeven, van die groote verscheidenheid van schelpen, visschen, slangen enz., doemt weer de herinnering op aan den wondertjjd der 16e eeuw, toen dit alles voor het westen geheel nieuw was, en die millioenen voorwerpen zjjn dit nog voor allen die Insulinde's schatten en het leven der be woners van den Indischen archipel niet kennen, en dit alles hier bjjeen verzameld kunnen vinden. Alle wetenschappelijke inrichtingen in Neder land, de musea te Leiden, Delft, Den Haag, Utrecht, Amsterdam, niet het minste Artis, het koloniaal museum te Haarlem, 's lands plantentuin te Buiten zorg, tal van Inlandsche hoofden en particulieren in Indië en Nederland leverden bouwstoffen, die een schoon geheel hebben gevormd, waarover dan ook maar éen roep uitgaat in geheel de Europee- sche pers. Wanneer wjj dan de verschillende residenties doordwalen, bespeuren wij een vrjj groote collectie stoelen verschillend van vorm, keurig uit Palem- bangsch hout vervaardigd met rieten zittingen en ruggen, die gerust onze meubelmakers tot model zouden kunnen dienen om een tuinhuis te meu- bileeren. Onze stoompelmolen steekt echter allergunstigst af bjj een model van een Indischen padimolen, die ongeveer in 't midden van deze linkergallerjj te zien is. Het water uit een waterleiding wordt door middel van een goot voor een waterrad ge voerd, waardoor tevens de spil in beweging wordt gebracht. Daaraan zjjn een achttal houten pen nen bevestigd die evenzooveel stampers op en neer laten in de ronde uitgesneden gedeelten van een rijstblok, welke geheel de eenvoudige, primi tieve wjjze is waarop de padi van den bolster- wordt ontdaan. In een groote bak met water treffen wjj kier mede in 't midden der galerij een Chineesche rakit aan, dat is een flink huis, gebouwd op een vlot van bamboes. Zulk een rakit gebruikt de Chineesche koopman om met de bewoners der rivieren handel te drijven, die meestal een ruil handel is. Hjj laat het vlot den stroom afdrijven en werpt het anker uit op de plaats waar hjj zaken denkt te doen is hjj aan den mond der rivier gekomen waar de koopman zijn stapelplaats heeft, dan ruilt hjj de goederen weder in voor die welke door de binnenlandsche bevolking het meest is gewild en laat het vlot met de rakit door lastdieren weder de rivier opslepen. Op kleinen afstand van de rakit is een model te zien van de groote en fraaie Missigit die de Nederland sche regeering in Atjeh heeft laten bouwen en als be wjj s van haar vredelievende bedoelingen aan de krjjgshaftige bevolking ten geschenke gegeven. Wanneer men nu naar voren wandelt, ontmoeten wjj vitrines met boeken, opgezette vogels, doods hoofden enz. gevuld. en tuin Daar heeft hjj veel kans opSchade vergoeding voor het gekrenkte eergevoel van een staljongenEen verontschuldiging tegenover mijn eigen knecht, die mjj bestolen heeft Hjj heeft u niet bestolen, papa." «Wie heeft het dan gedaan? De meiden? gij Kit Of ben ik soms in het geheel niet be stolen? Heb ik mjj maar verbeeld dat ik veer tig bankbiljetten in mjjn lessenaar had en waren het slechts veertig blaadjes schrijfpapier? Wat praat gjj toch voor onzin, meidWie is het dan, als Abel het niet is Ofschoon hjj op een zeer verachteljjken toon sprak, was het opmerkeljjk dat er toch eenige vrees in lag. Het scheen bjjna alsof hjj, onder het opsommen der onmogeljjke gevallen, er op een gestuit was, en zjjn gedachten een geheel anderen loop gaf. «Ik zeg niet wie het is, papa; ik zeg alleen wat iedereen te Mogadion zegt, dat uw idéé fixe verkeerd is en dat Abel het niet gedaan heeft. Gjj kunt dus niet verwachten dat Abel, of liever zjjne vrienden, met den hoed in de hand bjj u zullen komen. Gjj zjjt de koningin niet, dat men u gratie moet komen vragen voor een onschuldig veroordeelde." «Hjj is niet onschuldig; hjj is een dief." «Dat is uw opvatting. Maar ik stel mjj op het standpunt van hen die er anders over denken." «Dat doet gjj altijddat is niets nieuws voor mjj." „Opapa, papa 1 val mjj niet zoo hard. Ik Wanneer wjj nog een blik willen werpen in de rechtergalerjj, nl. rechts als men achter in het gebouw het aangezicht naar den ingang gekeerd heeft, dan gaat het ons evenals straks links het geval was. De massa is zoo groot, dat een poging tot beschrijving een wanhopige zou blijken. Groote tafels met modellen van schepen, huizen, huisraad en keukengereedschap van verschillende metalen, waarvan veel bjj den eersten aanblik aan Neurenberger waren doet denken, treft men hier aan. Nadert men echter het midden dan wordt men vanzelf aandachtiger in de beschou wing der voorwerpen. Tegen het salon ontwaren wij twee zeldzame vloerkleeden voor kleine salons. De eene is rond en van 16 kleine, de andere is vierkant en van 8 groote tjjgerhuiden vervaardigd. Wat verder komen wjj aan een model van een opiumkitdat is een gebouw waar men door inzuiging van het ontzenuwend vocht, eerst aan een beschonken man, daarna aan cadaver geljjk wordt. Het is heulsap, erger en gevaarlijker, ja nog sneller werkend dan onze drankduivel. Men ziet hier een voorstelling van eerste bewerking en bereiding van het opium, tot aan de slachtoffers die het maakt, door een paar op breede houten tafels schuivende inlanders aanschouwelijk voorgesteld. Een gelukkige pendant van deze opiumkit mag het verzorgingsgesticht te Soerakarta genoemd worden, dat op korten afstand van de kit op l/25e dei- ware grootte is tentoongesteld. 120 kinderen van opzieners en beambten van landeljjke ondernemin gen vinden hier huisvesting en voeding en worden onderwezen, terwjjl hun ouders op 't veld zjjn. Deze nuttige inrichting is een uitvloeisel van de loge: „UUnion frédéric royal". Hoe meer men voortschrjjdt hoe aangenamer het wellicht wordt en hoe langer men zjjn aandacht wjjdt om de talrjjke voortbrengselen van den vruchtbaren bodem van de landen in den Indischen archipel. Van rjjst, koffie, thee, gom, gutta-percha, caoutchouc, van kinabast, bindrotting, kapot, enz. enz. zijn hier honderde soorten op verschillende etalages uitgestald, modellen van bruggen en photographiën van de havenwerken te Tandjong Priok, modellen van machines, wagons, een aantal teekeningen van openbare werken zijn hier ter bezichtiging gesteld, en last not least weder moderne oorlogs tuigen in lands instellingen vervaardigd. Wjj stippen slechts aan, en moeten, uit den aard van ons kort overzicht, ons beperken, ofschoon nog vele artikelen over deze afdeeling onzer tentoon stelling zouden te beschrijven zjjn. Wjj beproefden alleen de belangstelling op te wekken en hier en daar bjj eene in 't oogvallende inzending even stil te staan. Wjj verlaten thans het gebouw, doch niet zonder aangeraden te hebbenkom, zie en oordeel zelf. Ik behoud mjj voor, om indien de later te verschjjnen catalogus van prof. Veth mij daartoe aanleiding mocht geven nog enkele bijzonderheden mede te deelen. Beroepen tot pred. bjj de N. H. gemeente te Vronwepoltier de heer A. Tap, cand.te Itat- temlijke de heer L. J. Blanson Henkemans, cand. Arrondissements-rechtbank te Middelburg. lieden zijn de volgende personen veroordeeld T. A. K., 23 j., hulponderwijzer te Ossenisse, wegens het tappen van bedwelmende drank aan een beschonken persoon tot f 10 boete. J. v. D. H 44 j., koopman en winkelier te Ter Neuzen, wegens onbevoegd rijden langs een spoorweg tot f5 boete. A. G 20 j. en A. v. D., 20 j., beiden te Ter Neuzen, wegens mishandeling, de le tot 15 dagen cel en eene boete van f8, de 2e tot 15 dagen cel en twee boeten van f8. M. L., 28 j., bakkersknecht te Vlissingen, vvegens mishandeling tot een maand cel en f8 boete. 1). v. 11., 32 j., werkman te Vlissingen, we gens openbare dronkenschap bij herhaling gepleegd, tot 14 dagen gev. O. V., 22 j., sigarenmaker te Middel burg, wegens als voren, tot 14 dagen gev. P. W., polderwerker te Middelburg, wegens als voren tot 14 dagen gev. D. L. Ie C., 39 j., gepensioneerde, wo nende te Middelburg, wegens mishandeling tot 8 dagen heb mjjn best gedaan voor u en voor ons allen» Ik smeek u geef toe, zoolang het nog tjjd is." Hjj staarde haar verbaasd aan bjj deze onver wachte uitbarsting en weer kwam die vreesachti ge uitdrukking op zjjn donker gelaat." i.Tjjd oer is tjjd genoeg. Ik denk aan geen toegevenmaar dit kunt gjj aan die vrien den van u zeggenAls zjj hun aanklacht intrek ken, trek ik de injjne indat wil zeggen, ik trek de vervolging in maar let wel, zjj moeten den eersten stap doen. Ik heb geen plan om te erkennen dat ik ongelijk heb." Frenna voelde dat er reeds veel gewonnen was nu haar vader zoo sprakmaar het zou toch tot niets leiden, als hjj op die laatste voorwaarde bleef staan en zjj was overtuigd dat hjj niet daar van af te brengen zou zjjn, tenzjj het haar gelukte om die onbestemde vrees die zjj bjj hem verwekt had aan te wakkeren. Maar hoe stoutmoedig zjj ook was, daarvoor deinsde zjj toch terug. Hij wachtte een oogenblik, als dacht hjj een antwoord van haar te krjjgen op zjjn ultimatum maar daar zjj bleef zwjjgen, keerde hjj zich om en ging in huis. Ondanks haar lange wandeling had Frenna geen behoefte aan rust en zjj begon langzaam de paden op en neder te loopen, ten einde de komst van haar broeder af te wachten. Er was bjjna geen windde avondstilte daalde neder en het eenige geluid dat zjj vernam kwam uit haar kamertje het was de eentonige kreet van haar kaketoe .- „Kit, Kit, Kit is een knappe jongen." (Wordt vervolgd.)

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1883 | | pagina 2