126e Jaargang.
1883.
Donderdag
10 Mei.
K I T.
N° 109.
15 FEUILLETON.
Verkiezingen Provinciale Staten
Dit blad verschijnt, dagelijks,
met uitzondering van Zon- en Feestdagen:
Prijs per 3/m. franco 3,50.
Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 Cent:
Advertentiën - 20 Cent per regel.
Geboorte-, Trouw-, Doodberichten enz.: van 1 -7 regels f 1,50
iedere regel meer f 0,20.
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Middelburg 9 Mei.
MIDDELBURGSCHE COllRAIVT
Agenten voor dit hlacl zijn te VlissingenP. G. de Veij Mestdagh, te Goes: A. A. VV. Bolland, te Kruiningen: F. van der Peijl, te Zierikzee: A. C. de Mooij, te Tholen: W. A. van Nieuwenhuijzen, en te Ter Neuzen: A. van der Peijl Jz.
Hoofdagenten voor het Buitenland: de Compagnie générale de Publicilé G. L. Daube en Cie. te Parijs, Londen, Frankfort a. M., Berlijn, Weenen, Zurich, enz.
In het Handelsblad wijdt mr A. D. van Assen-
delft de Coningh eene beschouwing aan de ver
kiezingen en de eendracht der liberale partij, die
eenige punten bevat, welke wel de aandacht
verdienen.
Het optreden van het ministerie Heemskerk
betreurt de schrijver niet, omdat het een middel
wezen kan om meer eenheid onder de liberalen
te bevorderen. De oorzaak van den bedorven
politieken toestand is volgens mr De Coningh niet
moeilijk te gissen, zij ligt grootendeels in het gemis
aan organisatie bij sommige partijen, aan de veelal
plaatselijke invloeden die de verkiezingen beheer-
schen. Bestaat er zoodoende genoegzame geestver
wantschap om gezamenlijk praktische dingen tot
stand te brengen Wat ook wordt voorgesteld
vindt, als het niet de neutrale school geldt,
tegenstand bij meerderen of minderen van de
eigene partij, en de tegenpartij is strijdlustig ge
noeg om zich vrijwel als een man bij deze dissi
denten aan te sluiten, teneinde alweder eene
onvruchtbare overwinning te behalen.
Bij de laatste crisis vreesde de geroepen liberale
formeerder, dat een zevental volgelingen van mr
Kappeyne zich met zijne voorstellen niet zouden
kunnen vereenigen, en legde zijne taak neder. De
heer de Kanter meende, dat deze zeven hun
eigenzinnig streven behoorden op te geven ter
wille van ongeveer 40 overigen. Maar van hen,
die drie zaken bezitten, onschatbaar in de politiek:
eenheid van willen en handelen, een gemeenschap
pelijk doel, in de verwezenlijking waarvan men
gelooft, en een leider in wien men vertrouwen stelt,
mag, meent mr De Coningh, niet gevergd worden
die los te laten, alleen om eene niet georganiseerde
groep te vergrooten. Men moge de „Kappeynianen"
met alle macht bestrjjden, maar maken er hun
geen verwijt van, dat zij trouw blijven aan hunnen
leider en hunne zaak. Hen daarom, gelijk prof.
De Hartog onlangs deed, marionetten te noemen
gaat niet aan.
De vertegenwoordiging te zuiveren van alles
wat met Kappeyne en zijn richting in verband
staat, is ook het streven van prof. Spruyt. Zeker
zou men den heer Spruyt onrecht aandoen door
bij hem slechts aan personenhaat te denken.
Ongetwijfeld bedoelt hij in de personen de z. i.
gevaarlijke beginselen te treffen, aan hun naam
verbonden. Doch is ter bestrijding van denkbeel
den en beginselen het zwart maken van personen,
zelfs het beletten hunner verkiezing, wel de doel
matigste weg Men heeft Kappeyne buiten de
kamer weten te houden. De beteekenis eener
verkiezing moet echter niet worden overschat.
Kerdijk en Levy, twee mannen waarop de libe
rale partij trotsch mag zijn, werden door de
kiezers, nog wel in de beide hoofdsteden, afge
wezen. Heemskerk en Yan Lijnden, hunne eminente
tegenstanders, zouden slechts bij hooge uitzondering
ÉENE HERIllWKRIie.
y door
James Payn.
HOOFDSTUK VUL
De twee raadgevers.
Meade en Frenna vernamen natuurlijk, zoodra
zij het dorp bereikten, dat de vermisten in veilig
heid waren, terwijl een bode te paard het rijtuig
met de zelfde heugelijke tijding tegemoet snelde.
Die tijding werd door allen met groote blijd
schap ontvangen, doch met onderscheiddoor
mevrouw Medway met vrome dankbaarheid en
door Frenna met een soort van overspannen ver
rukking.
Mijnheer Gars ton, die zij n gevoelens het meest
in bedwang had gehouden, zelfs toen de twijfel
het grootst was, nam hetgeen de goden hem ge
zonden of liever niet ontnomen hadden
zonder eenig blijk van erkentelijkheid aan.
Doch niemand verheugde zich meer dan Frank
over de redding van Maudmaar het was blijk
baar een onaangenaam denkbeeld voor hem dat
zij die aan Christoffel Garston te danken had
ofschoon hij zelf zijn leven zou gewaagd hebben
pm Kit, zoowel als ieder ander, te redden. Hij
een district kunnen vinden, dat hen verkoos.
Maar bewijst dit wel iets tegen hun karakter en
bekwaamheid, zelfs tegen hun invloed in den staat
Schijnt de bestrijding van Kappeyne, zoolang zij
zich tot zijn persoon bepaalt en zijn beginsel voort
gang blijft maken, vrij onschadelijk, de poging
van prof. Spruyt om mr Yan Houten bij de Juni-
verkiezingen te doen vallen, acht de schrijver be
paald onstaatkundig. Yerviel men onder ons zeer
beperkt kiesrecht in eene stelselmatige uitsluiting
der democratie, men zou het „kapitaal" meer
schade dan voordeel aanbrengen. Werd de heer
Van Houten niet herkozen, hij zou door een groot
deel der natie beschouwd worden als een martelaar
voor zijne sociale begrippen. En wanneer ten
slotte een meer uitgebreid kiesrecht, dat men op
den duur toch niet zal kunnen tegenhouden, den
heer Yan Houten in de kamer terugbracht, zou
hij daar komen met meer aanzien en invloed dan
ooit te voren.
Wat wel het meest bevreemding wekt
in sommige van prof. Spruyt's geschriften is
de onmiskenbare éenzijdigheid. Het is even
onverstandig om te zeggen, dat men in geen
geval, als dat men in elk geval met Kappeyne
zal medegaan, omdat niemand in de toekomst kan
lezen. De conservatieve partij is door haar klein
geestig anti-Thorbeckianisme te gronde gegaan.
En hoeveel verschil bestaat er niet onder de
anti-Kappeynianen De strijd legen Kappeyne is
dan ook niet in de bedoeling, maar in de
gevolgen een strijd voor de parlementaire
anarchie. Men kan van het meerendeel der kiezers
niet vergen, dit alles te weten en te begrijpen, maar
's lands vertegenwoordigers staan voor eene groote
verantwoordelijkheid. Dat Kappeyne in plaats van
de leuze »anti-clericaal" heeft voorop gesteld het
beginselGrondwetsherziening ter hervorming van
het kiesrecht, losmaking van den band tusschen
kiesrecht en belastingwezenisvolgens mr
De Coningh, eene zijner grootste verdiensten
daarin ligt de kiem van eene betere partijformatie.
Terecht wijst intusschen prof. Spruyt erop, dat
de liberalen van hunne anti-revolutionaire tegen
standers nog wel het een en ander kunnen leeren.
Zoo dr Kuyper het samengaan van de verschil
lende richtingen in iedere partij bij de verkiezin
gen noodzakelijk acht, kunnen vooral de liberale
kiezers met deze lés hun voordeel doen. Wat de
verkiezingen van 1883 geven zullen, hangt veel
af van de dagbladen, de kiesvereenigingen en wie
hen leiden. Is er een vorm te vinden, waaruit
die eendracht duideljjk kan blijken Uitbreiding
van het kiesrecht, met losmaking van den band
tusschen kiesrecht en belastingstelsel, geeft de
meeste kansen om nieuw leven in de staatkunde
te brengen. De kansen eener censusverlaging
staan hopeloos. Het kiesrecht zal bezwaarlijk
anders dan langs den weg van grondwetsherzie
ning kunnen verbeterd worden. Kan echter de
liberale partij het ook hierover met zich zeiven
niet eens worden, dan doet zij hetUiest met
's lands bestuur aan den tegenstander over te
laten. En dan ook niet kribbelend tegenstrevend.
was niet jaloersch op Kit in de gewone beteeke
nis van het woord dat zou al heel ongerijmd
zijn geweest bij de gevoelens die hij, zoo als wij
weten, jegens Frenna koesterde, en hij zei niet
eens bij zich zelf»Ik wenschte dat de gelegen
heid om Mand te redden zich aan mij had voor
gedaan in plaats van aan dien jongen!" Maar
hij betreurde het dat zij aan Kit te beurt
gevallen waswant hij voelde dat daardoor diens
vriendschapsband met de Terp nog nauwer aan
gehaald zou wordenen hij had die vriendschap
nooit goedgekeurd.
Mark werd door de ramp, waaraan zijn vriend
en zuster ontkomen waren, zonderling getroffen.
Hij was onuitsprekelijk dankbaar dat zij hem ge
spaard waren gebleven, want hij beminde hen
beiden evenzeer en hij kon zich even moeilijk voor
stellen hoe de wereld er zou uitzien zonder Kit
als de Terp zonder Maud en de slag om die beiden
tegelijk te verliezen zou inderdaad verpletterend
voor hen geweest zijn. Maar ook voor hem was
er eenige bitterheid in de omstandigheid van de
redding van Maud. Hij benijdde Kit, als Kit, zijn
aandeel daaraan nietmaar het hinderde hem als
hij bedacht dat Maud stellig zou omgekomen zijn
indien hij in Kit's plaats ware geweest. En het
gaf hem een gevoel van minderheid dat, toen er
sprake was van hulp te bieden, Meade en niet
hij degene was geweest die toe schooten dat
was de grootste vernedering Frenna had Frank
vergezeld. Hij, Mark Medway, een man, was ach
ter gebleven met zijn moeder en naar huis gere
Want ook eene reactionaire regeering kan op
hare wijze 's lands belang behartigen,..— mits zij
steune op eene reactionaire meerderheid.
Naar wij uit goede bron vernemen, beeft de
overbrenging der stembussen in bet district Mid
delburg dit jaar volkomen overeenkomstig de
voorschriften van art. 53 der kieswet plaats ge
had. Gisterenavond heeft de voorzitter van het
stembureau te Middelburg, die daarvoor van 6 tot
10j uren op het raadhuis zitting hield, de bussen
van de daartoe gecommitteerden in ontvangst ge
nomen, waarna die bussen in een lokaal zijn ge
borgen, waarvan de voorzitter de sleutel onder
zijne berusting had.
Wij achten het niet ondienstig dit te vermelden,
aangezien de naleving van de voorschriften der
kieswet in sommige districten maar al te veel te
wenschen overlaat.
Wij lezen tegenwoordig telkens van leden der
tweede kamer, die zich bij de a. s. verkiezing niet
meer candidaat willen stellen, doch een dag of
wat later worden zulke berichten weêr tegenge
sproken.
Die mededeelingen beginnen te gelijken op stille
wenken, gegeven aan personen die men gaarne zou
zien heengaan.
Wij zullen ze niet meedeelen en liever wachten
totdat zij een vaster vorm hebben verkregen.
De heer P. de Bruijn, commies 3e klasse der
directe belastingen, invoerrechten en accijnsen te
Axel, is benoemd tot commies 2e klasse en de
heer P. J. de Vos, commies 4e klasse bij dezelfde
middelen te Overslag, tot commies 3° klasse.
De zomervergadering van de Nederlandsche Dier
kundige Vereeniging, uitsluitend gewijd aan weten
schappelijke mededeelingen, zal dit jaar gehouden
worden op Zaterdag 2 Juni, des morgens te half
elf, in het gebouw van het Zeeuwsch Genootschap
te Middelburg.
De regeering beeft de beide aanhangige wets
ontwerpen tot herziening van de kiestabellen
ingetrokken.
De onteigeningen, voortvloeiende uit de te Rot
terdam heerschende pokziekte, hebben art. 79 der
begrooting van binnenl. zaken uitgeput, zelfs reeds
met 2000 overschreden. Daar waarschijnlijk
nog vrij aanzienlijke uitgaven te doen zullen zijn,
heeft de regeering verbooging van dat art. met
39000 aangevraagd.
De heeren mr Vissering, oud-minister van finan
ciën, Yan Kerkwijk, lid der tweede kamer, en dr
Oudemans, hoogleeraar te Utrecht, hebben bedankt
voor het lidmaatschap der jury voor de interna
tionale, koloniale en uitvoerhandel-tentoonstelling
te Amsterdam, waartoe zij benoemd waren door
den minister van koloniën.
De heer J. C. Dirksen, civiel ingenieur, thans
den als overbodige bagage in een wagentje, ter
wijl Frenna Garston, een meisje, haar best gedaan
bad om de schipbreukelingen te redden. Die zelf
verwijten waren natuurlijk onverstandig. Het is
op zichzelf geen zedelijk kwaad dat men een slecht
roeier en een onhandig zwemmer is en het was
duidelijk dat met den besten wil van de wereld
een ongeoefend roeier en zwemmer in deze niet
bet minste nut had kunnen doen. Niettemin
verachtte Mark zichzelf om deze tekortkomingen
en tobde op een zeer onwijsgeerige manier over
het gebeurdeeen omstandigheid die in de oogen
zijner moeder de neiging tot xwaarmoedigheid,
welke zij boven alles vreesde in hem te ontwaren,
scheen te bevorderen.
Gelijk Job had hij zijne twee trootsters, in Frank
en Kit, en om billijk te zijn moet ik erkennen
dat zij medelijdender waren dan Eiipkay en Bilbad.
Hun opvatting van de zaak was geheel afwisselend.
Het eene oogenblik trachtten zjj hem aan te
toonen dat hij zich noodeloos en onrechtvaardig
kwelde en het andere plaagden zij hem zelf ermee.
„Men kan niet alles, ziet ge, oude jongen"
zei de een „en gij zijt zoo'n bolleboos in de oud
heden dat gij onmogelijk ook in de moderne vak
ken kunt uitmunten. Elke zot kan roeien en
zwemmen."
„Ik wist niet eens in welk gedeelte van de
rivier die ellendige Slagtand staat, ofschoon ik er
haast mijn heele leven bij gewoond heb," zei
Mark somber.
»Hoe zoudt gij dat ook weten bracht
tijdelijk ambtenaar op het bureel van den hoofd
ingenieur in het 2e rivierdistrict, is benoemd tot
tijdelijk adjunct-ingenieur bij de werken tot het
verleggen van den Maasmond.
De Rotterdamsche afdeeling van het Ned. too-
neel heeft nu ook Fedora gespeeld, en volgens de
bladen met grooten bijval. Na elk bedrijf ver
meerderden de toejuichingenna het derde en
vierde werd mevr. Beersmans driemaal terugge
roepen. Haar spel won ook met elk bedrijf; in
het laatst was het bijzonder treffend.
Ook de overige rollen waren in uitstekende
handen. De heer D. Haspels, meldt het Hbl., is
de beste Loris Ipanoff, die gezien iszijn schtp-
ping is meesterlijk, vol karakter en bescheiden
heid. De heer J. Haspels was een raisonneur vol
natuur en waarheid. Mevrouw BurlageVerwoert
was vol geest en humor. De heeren Poolman,
De la Mar, Lemmens en Jan C. de Vos waren
mede uitstekend. De kunst van allen was kunst
van goeden huize. In 't geheel was eenheidde
mise-en-scène was zeer doordacht en logisch, de
afwezigheid van alle overlading een groote ver
dienste. De toiletten verdienen een plaats op de
internationale tentoonstelling, zoowel van de dames
Beersmans, Burlage als Scheepers.
De uitslag
dier verkiezingen in ons gewest is
als volgt
District Middelburg.
Aantal
Uitgebrachte stemmen.
kiezers.
30 Nov. 1880 9 Mei 1883
Middelburg
497
248
342
Ylissingen
239
152
143
Veere
31
16
24
Oostkapelle
41
26
31
Domburg
46
14
30
Vrouwepolder
37
17
19
Serooskerke
52
17
34-
Aagtekerke
33
15
23
Grijpskerke
36
15
22
Westkapelle
49
19
21
St. Laurens
29
12
19
Meliskerke
38
7
20
Zouteland#
29
16
12
Biggekerke
45
13
19
Oost- en West-Soub. 45
21
22
Koudekerke
86
26
33
Ritthem
26
14
16
Nieuw- en St.-Joosl. 30
16
24
Arnemuiden
25
15
13
1414
679
867
6 briefjes waren niet ingevuld en 1 was niet
voorzien van het zegel der gemeente, zoodat het
getal geldig uitgebrachte stemmen 860 en de vol
strekte meerderheid 431 bedroeg.
Herkozen zijn alle aftredende leden, de
heeren m' N. J. C. Snouok Hurgronje met 549,
mr D A. Berdenis van Berlekom met 531, J. P.I.
Buteux met 647, C. J. J. A. van Teijlingen met
Meade in het midden »het is al wel dat gij een
Druïdischen steen kent en in staat zijt het oude
Cornwallische inschrift erop te ontcijferen?"
Dit was een ondeugende toespeling op een zeker
geval, waarbij de jonge geleerde zich erbarmelijk
vergist had. »Is het niet genoeg, zeg ik, om ver
trouwd te zijn mei alles uit de oude wereld, zonder
zich in te laten met zoo'n nieuwerwetsche instel
ling als de Slagtand die naar ik gis geen
duizend jaar oud is."
»En dan te denken aan Frenna" vervolgde
Mark, ongeduldig op en neder loopende, zonder
het minst op de plagerijen zijner vrienden te
letten, zoo'n meisje als Frenna."
»Als gjj op zulk «en oneerbiedige wijze van
mijn zuster spreekt, zal ik het haar vertellen,"
viel Kit in.
Ach kom, dat meen ik niet; zij is natuur
lijk eene uit duizenden en wat roeien aangaat
staat zij gelijk met Grace Darling."
»Zoo, dat is beter, ik zal haar zeggen dat
zij een darling (een lieveling) is."
Maar het hielp niet of zij al met hem rede
neerden of schertstenhij trok zich zijn onbehol
penheid zoodanig aan, dat een minder bezorgde
moeder dan mevrouw Medway er ongerust over
zou geworden zijn.
Zij had echter het geluk van twee raadgevers
te bezitten, die haar beiden zeer verknocht wa
de dokter, die haar geschiedenis kende en'
ren
beter dan iemand anders kon beoordeelen of het
gedrag van Mark daarmede in verband stond eif
