1
MJDDELBURGSCHE COURANT
bijvoegs eil,
Middelburg 21 April.
Onderwijs.
Kerknieuws.
Gemengde Berichten.
FEUILLETON.
KIT.
Maandag 23 April 1883. N°. 95.
TAN DE
TAN
Uit de in dit no mmer voorkomende kennisgeving
blijkt dat de heer J. W. Yader van Cortgene, die
dit jaar als lid der provinciale staten moet aftre
den, bij de a. s. verkiezing niet voor eene herkie
zing in aanmerking wenscbt te komen. Wij ge-
looren dat menig lid der staten den heer Vader
met leedwezen zal zien heengaan, omdat hij op
praktisch gebied steeds de belangen der provincie
voorstond en menig gewaardeerd advies schonk.
De heer Vader is geen man van onze richting,
maar toch heeft hij, dunkt ons, zijne verdiensten
gehad als lid der staten en mag hem een woord
van lof niet worden onthouden voor de wijze,
waarop hij zijn mandaat naar zijne overtuiging
steeds heeft vervuld.
Nu hij rust wil nemen wenschen wij hem die van
harte toe. En wij schenken hem gaarne den lof
dat hij zich op velerlei wijze als statenlid zeer ver
dienstelijk heeft gemaakt.
Het bestuur der kiezersvereeniging Arnhem
heeft eene circulaire aan de liberale kiesvereni
gingen gezonden, die wij op verzoek gaarne op
nemen. Bij gebrek aan een bepaald adres voor
zulk eene kiesvereeniging in zoo menig deel van
ons gewest kan die openbaarmaking mogelijk
meewerken om haar onder de oogen te brengen
van hen die misschien nog willen helpen om de
belangstelling voor de a. verkiezingen op te wekken.
De circulaire luidt
De verkiezingsperiode nadert, en ditmaal onder
zeer bijzondere omstandigheden. Onze politieke
toestand laat veel, zeer veel te wenschen over, en
de overtuiging wint veld, dat zonder wijziging van
enkele bepalingen der grondwet geene duurzame
verbetering is te wachten.
De grondwetsherziening is sedert de laatste
jaren aan de orde gekomen, en op eene wijze,
zóo als men het mocht wenschen. Ernstige voor
bereiding in de studeerkamer ging vooraf, uiteen
zetting van de resultaten van het onderzoek volgde
in brochures en tijdschriften, de journalistiek
bracht de eenmaal uitgesproken denkbeelden ver
der tot rijpheid, en het oogenblik is nu gekomen
om de stem van het kiezersvolk te vernemen.
De kiezersvereeniging Arnhem heeft in den af-
geloopen winter in eigen kring het vraagstuk
behandeld, in overleg met de afgevaardigden van
het district. Er is overwogen, wat noodzakelijk
wijziging behoeft, en welke wijzigingen wenscheljjk
warende actualiteit werd besprokenen het
oogenblik voor de herziening mogelijk en gunstig
geacht.
De overtuiging werd uitgesproken, dat de rege
ling van onze troonsopvolging en de wijze van
samenstelling der volksvertegenwoordiging eene
geheele en spoedige wijziging behoeven met het
oog op de toekomst van ons vaderland. De orga
nisatie van onze landsverdediging maakte eene
wijziging van het hierop betrekkelijke hoofdstuk
zooal volgens de meesten niet direct noodzakelijk,
\&an toch volgens allen in hooge mate wenschelijk.
Eeneherziening van het laatste hoofdstuk der
grondVvet, al behoeft zij, naar men meende, niet
als eeij zelfstandig wetsontwerp vooraf te gaan,
werd votoï bet vervolg hoogst wenschelijk en noodig
geacht, Inaar eenstemmig was men van gevoelen,
dat geene van deze wijzigingen mocht worden
gekocht (en koste van art. 194 der grondwet.
De verefeniging heeft aan haar bestuur opgedragen
het resultaat van deze bespreking te brengen onder
de aandacht van de besturen der vrijzinnige poli
tieke vereenigingen in den lande. Zij hoopt langs
dezen weg het belangrijke vraagstuk een schrede
verder te brengen tot zijne oplossing. Gemeen
overleg, eerst in eigen kring, daarna in eene alge-
meene bijeenkomst van gelijkgezinden, komt haar
hoogst noodzakelijk voor, en dit wel spoedig.
De tegenwoordige crisis heeft opnieuw getoond,
dat de liberale partij door verdeeldheid machte
loos is geworden, maar persoonlijke consideraties
zijn niet alleen schuld aan dezen toestandhet
ontbreekt ook aan een gemeenschappelijk pro
gramma, en hoe zal het liberale vaandel bij de
stembus worden geplant, als zoodanige gemeen
schappelijke uiting van hetgeen men wil en wenscht
ontbreekt
De vereeniging heeft het hare gedaan door het
bovenstaande in uwe aandacht aan te bevelen; de
organisatie van hetgeen verder te doen staat, laat
zij gaarne over aan wie er zich mede wil belasten,
hoewel zij natuurlijk bereid is, hiertoe, des ver
langd, krachtig mede te werken.
Uit eene mededeeling in de Goesche courant
bemerken wij tot ons genoegen dat de afdeeling
Goes der Centrale liberale kiesvereeniging Dinsdag
24 April eene vergadering houden zal teneinde
van gedachten te wisselen over de aanstaande
verkiezing voor vier leden van de provinciale
staten in het hoofdkiesdistrict Goes.
Te Rotterdam is onder de werklieden, die in
schepen of booten werken, eene beweging ontstaan,
welke ten doel heeft, niet door kracht of geweld,
maar langs den weg van inschikkelijkheid af
schaffing van het werken op Zondag te verkrijgen.
Zij vormden zich tot een bond onder de naam van
Werkmansbond Be Maas en Donderdag avond
werd eene vergadering gehouden, ten einde het
doel van het bond nader uiteen te zetten. De
president toonde aan, hoe de Zondagsrust voor den
werkman van het grootste nut was, hoe hij daar
aan behoefte had voor lichaamsrust niet alleen,
maar ook om zijn godsdienstplichten behoorlijk
waar te nemen, alsook om zich met de opvoeding
zijner kinderen te kunnen inlaten. Daarom be
sloot de vergadering, dat het bestuur zich tot de
patroons zou wenden om het afschaffen van het
werken op Zondag te verkrijgen, terwijl het be
stuur tevens de verzekering kon geven, dat de
werklieden steeds alles zouden aanwenden om het
werk naar aller genoegen te doen afloopen. Voorts
wees de voorzitter erop, dat het niet onverschillig
was, op welke wijze de Zondag besteed werd, en
daarom had het bond bepalingen vastgesteld, waar
bij leden, die in beschonken toestand op het werk
kwamen, na het eindigen van den Zondag zouden
verwijderd worden, en leden, die zich des Zondags
in staat van dronkenschap op straat vertoonden,
zouden geroieerd worden, terwijl het bestuur hoopte
dat de patroons zulken werklieden ook geen werk
zouden verschaffen. Voorts wil het bond ook
maatregelen nemen om het werken twee nachten
achtereen te voorkomen, doch op dit punt raadde
de voorzitter den leden inschikkelijkheid aan,
waarmede de vergadering instemming betuigde
Eene vraag, van de zijde van patroons aan de
vergadering gericht, of de werklieden afschaffing
wenschten van het „afbetalen in herbergen," als
wanneer patroons voor dat doel loodsen zouden
oprichten, werd met luide instemming begroet.
Tijdens de vergadering traden 60 personen als
leden toe. (Haarl. Crt.)
Het derde eeuwfeest van Hugo de Groot is,
zooals reeds werd vermeld, ook in het buitenland
niet onopgemerkt voorbijgegaan. In het Journal
de Geneve van 10 April jl. wijdt de heer Alphonse
Rivier, algemeen secretaris van het Institut de Droit
International, een hoofdartikel aan de nagedach
tenis van onzen landgenoot, en het Stockholmsche
Aftonbladet van denzelfden datum bevat een
merkwaardig artikel over de verdiensten van den
Zweedschen gezant te Parjjs. Ofschoon dit laatste
niet onderteekend is, schijnt het toch niet te ge
waagd als den vermoedeljjken schrijver daarvan
te noemen, den bekenden Zweedschen rechtsge
leerde R. d'Olivecrona, raadsheer in het hooge
gerechtshof van Zweden, lid van het Institut de
Droit International. W. v. h. Tl.
Onder voorzitterschap van den heer F. Nagtglas
werd gisterenavond alhier de algemeene verga
dering der leden van de Vereeniging tot wering van
Schoolverzuim gehouden.
Nadat de voorzitter de vele goede diensten, door
zijn voorganger, den heer J. J. Luti, aan de ver
eeniging bewezen, in warme bewoordingen her
dacht had, werd door den secretaris, den heer dr
Si'omacher Zijnen, het verslag over het afgeloopen
jaar uitgebracht. Uit bedoeld verslag, waaraan
wij nadat het in druk zal verschenen zijn nog het
een en ander zullen ontleenen, bleek dat de ver
eeniging met uitstekende uitkomsten werkzaam
blijft. Met goeden uitslag wordt het schoolver
zuim bestreden en elk jaar klimt het aantal uit
gereikte belooningen. Als een noodzakelijk gevolg
daarvan stijgen ook de uitgaven, zonder dat even
wel de inkomsten vermeerderen, zoodat de finan-
cieele toestand der vereeniging niet rooskleurig
is. Om te blijven voortgaan op den ingeslagen
weg zullen de ingezetenen hun steun móeten
verleenen en daarom zal in den loop van den
zomer een beroep moeten gedaan worden op het
publiek.
Op school A, met 462 leerlingen, was het per
centsgewijze verzuim 1.026, op school C, met 427
leerlingen, 1.0. Van beide scholen ontvingen 43
leerlingen een eervol ontslag.. Het ledental der
vereeniging, dat den 1 Januari 1882 214 bedroeg,
was den laatsten December tot 225 gestegen.
Uit de rekening van den penningmeester bleek
dat de ontvangsten 1149.12 en de uitgaven
928.46 hadden bedragen en het goed slot alzoo
220.66 beliep. Ten vorige jare was dit goed
slot echter 362.18.
Ter voorziening in de vacatures van twee be
stuursleden werden de heeren J. C. Frederiks en
dr G. Smit Sibinga benoemd, niet wie de heeren
J. P. Simons en dr J. J. Couvee door het bestuur
waren aanbevolen.
De pogingen om te Zalt-Bommel eene school
met den bijbel op te richten zijn met geen gun-
stigen uitslag bekroond. Na de lezing, door Dr.
Gerth van Wijk uit Den Haag gehouden, om haar
aan te bevelen, zijn door eene commissie circu
laires rondgezonden, waarbij men verzocht werd
om eene gift, hetzij voor éénmaal, hetzjj jaarljjks.
De uitslag was van dien aard, dat de commissie
besloot het geld niet te doen innen, omdat er
toch geen sprake kan zjjn van het stichten van
eene school met den bjjbel.
De betrekking van leeraar in de wiskunde aan
de rijks H. B. school met öjarigen cursus te Roer
mond is vacant, jaarwedde 1800. Aanmelding
vóór 1 Mei bij dr M. Salverda, te 's Gravenhage.
Aan de universiteit te Amsterdam is bevorderd
tot doctor in de rechtswetenschap de heer Van
Leeuwen, geboren te Soerabaija, met een acade
misch proefschriftOpmerkingen over de behou
den varen-verzekering."
'H'ienw- en St. Joosland. De nieuw ge
bouwde kerk der Ned. Herv. gemeente alhier zal
op Zondag den 6" Mei a. het eerst voor den dien*t
in gebruik worden genomen.
Vlisstng-en, 21 April. Na zes dagen ver
schrikkelijk lijden, is de matroos van het loodswezen
W., die door de aanvaring van het stoomschip
Utrecht inwendig zwaar gewond werd, heden morgen
bezweken.
Van Goes zijn naar de tentoonstelling te
Amsterdam, afdeeling retrospectieve kunst, ver
zonden de massief zilveren schilden van het voor
malige schippersgilde en van het voormalig
brandewijnverkoopersgilde alhier, zoomede het
wapenbord van de familie Godde, alles herkomstig
uit het gemeente-archief. GCt)
Het huwelijk van een 72jarige weduwe te
Eindhoven met een 20jarigen jonkman moet uit
gesteld worden, omdat de vrouw nog te kort
weduwe is.
De Javabode geeft het volgende verhaal van
eene krokodillen-jacht
Maandagmorgen was voor het politiebureau
alhier een tamelijk groote krokodil te zien, die den
avond te voren in de kalie Embrat gevangen was.
Het is bekend, dat de inlanders ongaarne deze
dieren dooden, zoolang zij niets kwaads van hen
ondervonden hebben daarentegen zijn zij, wanneer
zij hun schade of leed berokkend hebben, te hun
nen aanzien met eene soort van wraakzucht be
zield, welke minder doet dooden om ze onschade
lijk te maken, dan om ze voor hun boosheid of
verraad te straffen.
Dit monster had een paar dagen geleden een
Bantammer, die zich in die kalie baadde, aange
vallen en zou hem naar de diepte meegesleept
hebben, zoo hij geen tegenwoordigheid van geest
had gehad, het beest met alle kracht in de oogen
te krabben, waarop het onmiddellijk zijn prooi
losliet.
Ofschoon zwaar gewond, zwoer hij zich op zjjn
vijand te zullen wreken.
Zondagavond d. a. v. begaf hij zich in een klein
prauwtje en vergezeld van zijne twee bloedver
wanten naar kalie Embrat, voorzien van een kope
ren hengel, waaraan eene levende kip bevestigd
was.
Omstreeks middernacht werd de kip in de rivier
neergelateneen paar minuten daarna had de
krokodil, die blijkbaar honger had, de kip ver
slonden.
Hierop vierde de kloeke Bantammer het touw,
waaraan de hengel bevestigd was, en werd hij met
zijn prauwtje medegesleept tot aan de kalie
Baroe, waar het monster stilhield en boven water
kwam, waarop de aanval begon.
Een hunner stak het beest met een scherpe
bamboe de oogen uit, de tweede doorboorde met
een vervaarlijke piek den nek, waarop kort daarop
de derde met een golok den genadeslag toebracht.
Kalm, alsof er niets gebeurd was, toog het drietal
daarop huiswaarts.
Den volgenden morgen werd het monster op
het droge gehaald.
Kwolle, 20 April. Het water is zoo laag
door O. wind, dat de communicatie met de zee
en met de binnenplaatsen geheel gestremd is.
Langs Kampen gaat de reis nog met veel moeite.
Men .verneemt dat Jaantje Cornelia Struik,
de zoogenaamde „millioenen juffrouw", ernstig on
gesteld is, en daardoor de behandeling der straf
zaak tegen haar en hare mede-beschuldigden
eenigszins zal worden vertraagd'.
Het is toch al zeer zonderling, zegt De Tijd,
dat nu ook, in sommige buurten, Javanen over
last lijden van baldadig straatgemeen. Javanen
toch vertoonen zich dikwijls en reeds sedert jaar
en dag in de straten en zijn daar dus een alles
behalve vreemde verschjjning. Zou het soms waar
kunnen zjjn, wat ons onlangs bjj geruchte ter
ooren kwam, dat van zekere zjjden de lagere
klassen worden opgeruid tegen de buitenlanders,
aan de tentoonstelling werkzaam In dat geval
zullen degenen van hen, welke door hun natio
nale dracht of gelaatskleur aanstonds herkenbaar
zjjn, ook het meest te ljjden hebben van de boos
aardigheid, die bjj een deel van het volk wordt
aangestookt.
Janner, de directeur van het Ringtheater te
Weenen, die tot 4 maanden gevangenisstraf was
veroordeeld, heeft voor de helft van zijn straftjjd
van den keizer gratie gekregen, zoodat kjj reeds
den 28,tc* April in vrijheid gesteld zal worden.
De Berlijnsche bladen sporen de Duitsche
geleerden aan tot spoedige aanmelding voor het
Orientalisten-congres te Leiden, dat wegens de
Amsterdamsche tentoonstelling reeds van 1015
September a. en niet in 1884 zal gehouden worden.
De vrienden van Ferdinand de Lesseps heb
ben reeds 1 millioen bjjeengebracht ten behoeve
der Afrikaansche binnenzee, tot bestrijding der
kosten van den voorloopigen arbeid.
weer op iets anders, terwjjl zjjne gedachten nog
veel verder weg dwalen.
In dit opzicht vormt hjj een groot contrast
met Frank Meade, die twee jaren ouder is dan
hjj en naast hem op den rug ligt. Zjjne gestalte is
reusachtighjj schjjnt geboren om door daden zjjne
kracht te toonenmaar geen spier van zjjn lichaam
beweegt op dit oogenblik. De rook stjjgt uit
zjjn meerschuimen pjjp op, en bewijst dat er adem
in hem is, doch verder ligt hjj met gesloten
oogen, roerloos gelijk een doode Hercules. Zjjn
groote ronde hoed is afgevallen en de zon be-
schjjnt zjjn gebruind gelaat (dat echter lang zoo
donker niet is als dat van Kit) en vertoont eenige
diepe rimpels op zjjn voorhoofd, die men op zulk
een jeugdig, frisch gelaat gewoonljjk niet ziet.
Zjjn aard is ver van somber, maar als hjj nadenkt
fronst hjj het voorhoofden hij is zeer tot na
denken geneigd.
De derde van dit kleine gezelschap, de schakel
die de twee anderen verblindt, heeft in uiterljjk
zeer weinig met hen gemeen. Ofschoon een jaar
jonger dan de jongste zjjner twee vrienden ziet
Mark Medwag er, ondanks zjjn blond haar en
blanke gelaatskleur, veel ouder uit dan zij.
Hjj is minder lang en tengerder gebouwd, zoo
dat die betrekkeljjk meerdere rijpheid alleen in
zijn gelaat ligt, dat bjjzonder ernstig en kalm is.
Zjjne blauwe oogen zjjn half gesloten, niet uit
loomheid, maar omdat hjj bijziende is en in een
boek van ouden datum, met een vreemden druk
f
j leest.
IE E W IS HGRIMTKRIIO.
DOOB
James Payn.
/HOOFDSTUK I.
Onder !de maren van liet Kasteel.
Tusschen' de rivier de Frenna en de zee ligt
(niet staak) het kasteel Frenarvon, ongeveer vjjf-
tien hondyrd jaar geleden gebouwd door Constan-
tjjn van Cornwallis, zooals de laatste Britsche
koning van dien stam genoemd werd.
Te vergeefs hebben de stormen en de tand des
tjjds zjjn duurzaamheid op de proef gesteld, en
ofschoon gedwongen om te zwichten in dien on-
geljjke'in strjjd, waarin steenen muren evenals de
menscÉien eindeljjk moeten ondergaan, heeft het
in zekeren zin toch de algeheele verwoesting ge-
trotseerld. De oude toren is niet meer dan een
puinhoojp uit een vorige wereld de ophaalbrug
uit laterton tjjd is verdwenenzelfs de gracht heeft
haar diepte en omtrek verloren en is herschapen
in een wijdend s van struikgewas en wilde bloemen
maar het massieve hoofdgebouw bezit nog altjjd
iets van rien ouden vorm, die voor een oudheid
kenner althans nog herkenbaar is. Het was in
den burgeroorlog nog een vesting, bezet dooreen
ongeoefende, trouwe schaar, die met pieken en
slangstukken voor den koning vochttotdat
alles verloren was, behalve de eer. Zjj werd met
zoovele andere sterkten door de Puriteinen geslecht
en sedert wapperde er nooit een banier meer van
de tinne, of klonk er een wachtwoord op de ver
vallen muren. Maar al is de grootheid verdwenen,
de schoonheid is gebleven. In tegenstelling met
de trotsche heeren, die er eenmaal troonden, heeft
de verwoesting het niet bedorvenmaar veeleer
de schoonheid en majesteit ervan verhoogd. De
enkele grjjze haren, die de kruin van een bejaard
man omgeven en welke wjj medelijdend zjjn
.glorie" noemende sidderende ledematen, die
hem nauwelijks naar het graf kunnen dragen,
vinden hier geen evenbeeld. De muurplanten en
het grjjze mos bedekken de scheuren door den
tjjd in de muren gemaakt de klimop verbindt
de gebarsten pjjlers en verbergt de spleten of
kroont hen met eeuwigdurend groen; door elke
reet, in elke kloof dringen de muurbloem en de
wilde roos en verspreiden den geheelen zomer
door de welriekendate geuren over dit heiligdom
der eeuwen.
Het is nu zomer en er is te nauwernood een
zuchtje om de blauwe klokjes en de sier] jjke varens
aan den voet van den Penarvon heuvel te bewe
gen. Men hoort geen geluid, behalve den klaag
toon van den zeemeeuw, die door het blauwe
luchtruim strijkt en het zacht, geheimzinnig ge
murmel van den Oceaan, dat reads door Con-
stantjjn van Cornwallis vernomen werd, doch nog
altjjd onvertolkt bleef.
Te midden van zulke tooneelen, van zulk een
■tilte is de mensch ook geneigd om weinig en
zacht te spreken; de natuur legt als het war*
den vinger op den mond en boezemt een zeker
ontzag in. Dit gevoelden bljjkbaar ook de drie
jonge lieden, die ik mjj heden nog herinner zooals
zjj zaten aan den voet van den heuvel, waarop
het kasteel stond, want zjj spraken slechts op ge-
dempten toon en met groote tusschenpoozen.
De oudste, of liever hjj die er het oudste uitziet,
is Christoffef Garston, gewoonljjkKit genaamd
hjj is een slanke, knappe jongeling van twee en
twintig jaren, met levendige zwarte oogen en
zulk een bekoorlijken glimlach, dat weinig man
nen en geen enkele vrouw hem gemakkelijk kon
vreêrstaan, ofschoon een gelaatkundige hem te
onstuimig zou noemen. De zeer schrandere uit
drukking van zjjn gelaat wordt zonderling ge
temperd door een zeker uitdagenden blik, geljjk
aan dien van een populair tooneelspelerdie de
.bravo's" van het publiek te gemoet ziet, en
indien een professor in de schedelleer zjjn hoofd
onderzocht zou hjj waarschjjnljjk bevinden dat de
.behoefte aan toejuiching" te sterk ontwikkeld
was; maar dit doet niets aan zjjn knap uiterljjk
af. Hij rookt een sigaar, maar zelfs de bedwel
mende invloed van den tabaksgeur vermag zjjn
aangeboren ongedurigheid niet te bedwingen.
Zjjne oogen dwalen over land en zee, of vestigen
zich een oogenblik op zjjne metgezellen en dan
I
