N° 93.
126? Jaargang.
1883.
Y rijdag
20 April.
De Internationale Koloniale Tentoonsteli.
Middelburg 19 April.
Dit blad verschijnt dagelijks,
met uitzondering van Zon- en Feestdagen;
Prijs per 3/m. franco f 3,50.
Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 Cent:
Advertentiën: 20 Cent per regel.
Geboorte-, Trouw-, Doodberichten enz.: van 1 -7 regels f 1,50
iedere regel meer f 0,20.
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
MIDDELRERGSCHE COURANT.
Agenten voor dit blad zijn te VlissingenP. G. de Veij Mestdagh, te Goes: A. A. W. Bolland, te Kruiningen: F. van der Peijl, te Zierikzee: A. C. de Mooij, te Tholen: W. A. van Nieuwenhïïijzen, en te Ter Neuzen: A. van der Peijl Jz.
Hoofdagenten voor het Buitenland: de Compagnie générale de Publicité G. L. Baube en Cie. te Parijs, Londen, Frankfort a. M., Berlijn, Weenen, Zurich, enz.
De N. R. Ct. schrijft
Uit vertrouwbare bron wordt gemeld, dat Zr. Ms.
raderstoomschip Valk niet naar Vlissingen, maar
naar IJmuiden zal stoomen, om HH. MM. den
koning en de koningin, benevens het gevolg aldaar
te brengen.
De bron van de N. R. Ct. schijnt echter niet
vertrouwbaar te zijn, want met zekerheid kunnen
wij mededeelen dat de koninklijke reizigers Zater
dag morgen te Vlissingen zullen aankomen en van
daar te 9.3 per extra trein de reis naar de resi
dentie zullen voortzetten. De trein, uit Zr. Ms.
materieel bestaande, dat zich thans te Vlissingen
bevindt, zal te 10.20 te Roosendaal aankomen en
drie minuten later van daar vertrekken om te
11.30 Rotterdam, station Delftsche poort, te
bereiken.
Heden wordt van 's Gravenhage via Vlissingen
Queenboro afgezonden, van wege de postduiven-
vereeniging de Ooievaar aldaar, eene mand oor-
logs-postduiven, bestemd voor het kon. stoomjacht
Valk, ten einde berichten over te brengen, gedu
rende den overtocht der koninklijke familie van
Queenboro naar Vlissingen van 20 op 21 dezer.
Alweer een ander lijstje van ministers, zij het
"dan slechts door verwisseling van eenige bekende
personen, wordt ons thans weer door het Vader
land gegeven en wij willen het onzen lezers niet
onthouden.
Binnenlandsche zaken mr. J. Heemskerk.
Financiënm'. J. van Kuyk.
Buitenlandsche zakenjhr. m*. P. H. A. van
der Does de Willebois.
KoloniënF. G. van Bloemen Waanders.
Oorlog: generaal Weitzel.
Marine gep. vice-admiraal Geerling.
Waterstaatingenieur Van den Berg.
Voor justitie zou een hofdignitaris optreden,
naar men zegt.
Mag dit misschien de combinatie zijn die de
heer Heemskerk den koning aangeboden heeft?
De „wachtgelders" bij het departement van
justitie zijn duur voor ons land, welks financieele
toestand waarljjk verre van rooskleurig is. Al
kunnen wij gemakkelijk leenen, wij moeten' toch
rente betalen en aflossen en elke bezuiniging is
zeker gewenscht, maar meer nog het vermijden
van noodelooze uitgaven.
En aan het departement van justitie schijnt
men niet met het noodig overleg te werk te gaan
om de rechterlijke ambtenaren, die op wachtgeld
zjjn gesteld, weer in dienst te stellen, ten einde
daardoor noodelooze uitgaven te voorkomen.
Uit de bijlagen der begrooting voor justitie
1883 blijkt, dat ƒ228,174,50 aan wachtgelden
voor 125 rechterlijke ambtenaren wordt uitbetaald,
waarvan 72,110 aan 30 leden der voormalige ge
rechtshoven en het overige voor rechtbanken en
kantongerechten. Van deze op wachtgeld gestelde
ambtenaren zijn er thans nog 40 beneden de 65
jaren, te zamen 61,856 trekkende, die volgens
de wet opnieuw in rechterlijke betrekkingen ge
plaatst kunnen worden.
Aan slechts drie gewezen ambtenaren bij de
hoven, en zes bij rechtbanken en kantongerechten
werden, met bezuinigingen van 2700 en 3960,50,
alzoo totaal 6660,50, nieuwe betrekkingen aan
geboden. >Men ziet zegt het Weekbl. v. h. Regt
dat er alzoo door herplaatsing van zulke aanzien
lijke wachtgelden genietende ambtenaren beneden
den leeftijd, waaronder velen gerustelijk voor thans
b. v. opengevallen betrekkingen van raadsheeren
en griffier bij hoven in aanmerking kunnen wor
den gebracht, nog heel wat in het belang van
's lands berooide kas te bezuinigen valt
Ons land staat nog altijd uitstekend aangeschre
ven. Voor de 4 pets leening, nominaal 60.900.000,
is voor ƒ748 millioen ingeschrevendus voor niet
minder dan 12 maal zooveel.
Bij de 4 pets leening van 1878 ten bedrage van
43 millioen, zoo herinnert het Hbl., werd 34 pet.
gegundthans is dus naar evenredigheid het vier
voud aangeboden.
Natuurlijk moet hierbij worden in aanmerking
genomen, dat de grootste inschrijvers hun vraag
veel hooger hebben gesteld dan de som, die zij
inderdaad verlangden, wegens de zekerheid, dat
slechts een klein gedeelte zou worden toegewezen.
Bovendien werden de inschrij vingen niet beperkt door
eenige bepaling omtrent dadelijke storting, gelijk
in 1878.
Pe uitslag bewjjst, dat de minister van finan
cien ditmaal juist heeft gezien, door den prijs van
uitgifte niet lager dan 98f te stellen.
Volgens mannen van het vak is voor rekening
van Nederland het minst ingeschreven: ongeveer
48 van de 748 millioen; al het overige is door
het buitenland gevraagd, en wel ongeveer 500
millioen door Duitschland. Het doel zal echter
wel zijnspeculatie, om het meerendeel allengs
met winst over te doen aan vaste houders in Ne
derland.
Middelburg wacht Vrijdag 4 Mei een zeldzaam
genot, dat zeker door velen met verlangen zal
worden tegemoet gezien.
Er zal dan in den schouwburg eene Duitsche
opera worden gegeven door een gezelschap onder
leiding van den algemeen bekenden en zoo zeer
gewaardeerden baszanger van de Rotterdamsche
opera, den heer Behrens.
Het gezelschap bevat bovendien goede krachten
van die operaeen klein maar goed orkest onder
directie van den kapelmeester Zchoppe begeleidt
het op zijn kunstreis door ons land, waarvan wij
onlangs melding maakten, terwijl het koor 14
personen telt.
Terwijl we nog kunnen meedeelen dat bij
die gelegenheid de allerliefste opera Das goldene
Kreuz, naar het Fransch van Mosenthal, muziek
van Brüll, zal worden gegeven, dat daarin, behalve
de heer Behrens zelf, de dames Kauer en Ophemert-
Swencke en de heeren Bölhoff, tenor en Drumm,
bariton, optreden, kunnen wij zeker wel aan
deze onderneming een volkomen succes voorspellen.
Aan belangstelling voor zulk eene hoogst zeld
zame voorstelling, waarbij gewone, niet te hooge
toegangsprijzen zijn gesteld, zal het zeker niet ont
breken, en eer zal het blijken dat onze schouwburg
te klein is dan de opkomst te gering.
Niet met onverdeeld genoegen woonden wij
Woensdag avond de voorstelling in den schouw
burg alhier, ten voordeele der nagelaten betrek
kingen van de ramp te Moddergat, bij.
Aan de spelers, die op zulk een verdienstelijke
wijze Het was maar een loods, van A. Ruijsch, voor
rederijkers bewerkt, vertolktenaan het muziek
korps der d. d. schutterij, onder directie van den
heer A. De Jong, dat de verschillende nommers
op zulk eene voortreffelijke wijze uitvoerde, brengen
wij gaarne hulde.
Door allen werd met bewonderenswaardigen ijver
en met lust gespeeld, en men kon het ziener was
studie gemaakt van de verschillende karakters
die men moest voorstellen.
Het stuk van Ruijsch, hoe ruw ook menig too-
neel is geteekend en hoe grof de uitvallen die
erin voorkomen vaak zijn, maakt steeds indruk
De omwerking zonder vrouwenrollen heeft aan
het geheel echter veel kwaad gedaan en voor de
spelers is het niet gemakkelijk om de ruwheden
wat te verzachten.
Toch blijft de hoofdstrekking van het stuk
bewaard,: het kwaad wordt gestraft, de eer van
den nog niet genoeg gewaardeerden stand der
zteloodsen wordt gehandhaafd.
Wij gelooven dat het aanwezige publiek alge
meen zeer voldaan den schouwburg verliet en hun
dankbaar was, die zulk een genotvollen avond het
verschafte.
Voor het beoogde doel ziet men gaarne de
vlekjes, die op te merken vielen, over het hoofd,
ja het zou, dunkt ons, niet kiesch wezen zulk een
opvoering aan een kritiek te onderwerpen, terwijl
wij ook daarom willen vergeven dat men ons wat
lang hield. Maar wat ons genoegen eenigzins
wegnam was de vraag of allen, die hun krachten
wijdden aan een goed doel, evenzoo tevreden zullen
wezen, niet over het publiek dat tegenwoordig was,
want dat toonde door herhaalde toejuichingen zich
dankbaar genoeg, maar over hen die afwezig waren
Zulk eene opvoering is geschikt om er zijne
kinderen of nog liever zijn dienstbaren heen te
zenden, zoo denkt menigeen. Overigens
Maar wij willen liever aan hen zeiven, die thans
zulk eene ervaring opdeden, de beslissing overlaten
in hoeverre het goede doel alleen hun een volgenden
keer nog eens kan aansporen om tijd, moeite en
talenten ten beste te geven, op gevaar af dat
velen weer hun zullen onthouden hetgeen hun
eerlijk toekomt, vooral om hetgeen zjj te zien en
te hooren gaven, n. 1. een bewijs van waardeering.
Wij voor ons zouden het nog aangenamer vinden
wanneer het publiek, dat toch niet komt, dan liever
maar niet op een inteekenlijst teekendedan be
spaart men anderen moeite en teleurstelling.
Wij deelen ten slotte meê dat de bruto-opbrengst
van dien avond 264.20 heeft bedragen, terwijl
de kosten, dank zij aller medewerking, gering
zullen wezen. De bjjdrage tot leniging van den
nood, zal dus tenminste een lichtpunt wezen voor
hen, die Woensdag meewerkten.
Oost- en West-Souburg, 19 April. De
collecte, Zondag 11. alhier in de kerk ten behoeve
van Urk, Moddergat en Scheveningen gehouden,
heeft de som van 90.70 opgebracht.
Veere, 19 April. De bekende verguld zil
veren beker, door Maximiliaan van Bourgondie
aan de stad Veere gegeven, zal ook op de ten
toonstelling te Amsterdam, afdeeling retrospectieve
kunst, prijken. Door de commissie voor die tentoon
stelling zal dit prachtstuk van drijfwerk tegen
brandschade, vervoer, enz. geassureerd worden
voor een som van veertig duizend gulden.
Koutelande, 19 April. Door het gemeen
tebestuur alhier is voor de nagelaten betrekkingen
van de slachtoffers der ramp te Moddergat 26.75$
gecollecteerd.
Gtoes, 18 April. De directie der sociëteit
van Ongenuchten Vrij alhier besloot pogin
gen aan te wenden, om gedurende den zomer 5
volks-concerten te geven in den schoonen tuin
dier sociëteit. Zooveel mogelijk telkens op Zon
dagmiddag van 2 tot 5 uren.
De toegangsprijs zal worden gesteld op slechts
.25 centen per persoon, zoodat ieder, die eenaan-
genamen Zondagmiddag wil doorbrengen, daartoe
in de gelegenheid zal zijn.
Het is te hopen, dat die concerten even druk
mogen bezocht worden, als die welke verleden
jaar van wege de tentoonstellings-commissie ge
geven werden.
Het bestuur van de vereeniging tot het Regelen en
bevorderen van Volksvermaken alhier besloot dat
de algemeene vergadering der leden zal plaats
hebben op Dinsdag 8 Mei a.
In die algemeene vergadering zal het jaar
verslag der vereeniging uitgebracht en de reke
ning over het afgeloopen dienstjaar ingediend
worden.
Tevens moeten dan 3 bestuursleden gekozen
worden, en wel een in de plaats van den heer A.
Schraver, die overleden is, een in de plaats van
de heer L. M. van Campen, thans waarnemend
president, die, niet voor president in aanmerking
wenschende te komen, zijn onslag genomen heeft,
en éen ter voorziening in de periodieke aftreding
van den heer M. N. Arentz.
Coltjnsplaat, 18 April. Door ingelanden
van den Catschenpolder werd heden tot lid van
den dijkraad van het calamiteuse waterschap
Leendert-Abraham benoemd de heer J. W. Markusse.
De St. Ct n°: 91 bevat een kon. besluit van den
28e* Febr. jl., houdende goedkeuring eener tiende
lijst van personen of geslachten, wier titels en
adeldom op de adels-registers zijn ingeschreven,
en van eene lijst der veranderingen van adellijke
geslachtsnamen, waarvan op die registers aantee-
kening is geschied.
De minister van financiën brengt ter kennis van
ambtenaren der dir. bel. invoerr. en acc. dat voor
de opengevallen kantoren te Blokzijl, Vries en
Brouwershaven zich vooralsnog geen bevoegde
sollicitanten hebben aangemeld.
Ontvangers en andere ambtenaren, krachtens de
bestaande regelen tot een dier betrekkingen be
noembaar, kunnen zich mitsdien alsnog tot 1 Mei
a. bij het departement van financiën daarvoor
aanmelden, onverschillig of zij overigens tot mede
dinging naar die kantoren bevoegd zijn.
Het comité van uitvoering voor de tentoonstel
ling van Amsterdam heeft besloten aan alle leden
der commissiën van de verschillende afdeelingen
der tentoonstelling en aan de presidenten en
secretarissen der provinciale of plaatselijke com
missiën vrijkaarten aan te bieden voor den gehee-
len duur der tentoonstelling. Voor zoover zulks
niet reeds is gescnied verzoekt het comité dien
heeren om aan zijn adres te doen toekomen twee
hunner photographische portretten en aan de
achterzijde hun naam en betrekking tot de ten
toonstelling te vermelden,
De werkzaamheden van de afdeeling Retrospec
tieve Kunst zijn thans in de door de regeering af
gestane ruimten in het rijksmuseum in vollen
gang. De voorwerpen voor de afdeeling aangeno
men of die belangstellenden aan de commissie ter
plaatse zouden willen aanbieden kunnen dagelijks
ingeleverd worden aan het rijks museum van 2
tot 5 uur des namiddags, Ingang eerste deur
zijgevel kant der P. C- Hooftstraat (kunst indus
trie-school).
De inzenders, die toegelaten zijn, ontvangen be
halve een reiju der voorwerpen een genummerd
bewijs waarop ter gelegener tijd aan de bureaux
der tentoonstelling, Paleis voor Volksvlijt, vrij
kaarten volgens reglement kunnen worden afge
haald. Zij moeten daarvoor, zoo mogelijk te gelijk
met de voorwerpen, aan het bureau der commis
sie in het rijksmuseum inleveren twee hunner
portretten (gewoon formaat) aan de achterzijde
voorzien van hun naam, woonplaats en volgnum
mer door de commissie te geven.
Terwijl Volksonderwijs overal den doodslaap scheen
te slapen, heeft de heer F. Domela Nieuwenhui»
in de Haagsche afdeeling eenig leven gebracht.
Onlangs is hij met eenige aanhangers lid ge
worden en gelukte het hem een voorstel te doen
aannemen om bij den gemeenteraad aan te dringen
op het van gemeentewege uitreiken van voedsel
aan de kinderen op de bewaarscholen en op d«
scholen voor on- en minvermogenden.
Het bestuur wilde aan dat voorstel geen uit
voering geven en nam collectief zijn ontslag. Gis
terenavond zou een ander bestuur worden gekozen.
Bij herstemming is tot raadslid te Rotterdam
gekozen de heer ra* A. H. van Tienhoven met
669 stemmen. M* J. A. van Gilse verkreeg er 526.
Zoo hebben de liberalen nu eens onderling hunne
krachten gemeten, terwijl een deel der tegenpartij
zich bij de keuze van den heer Yan Tienhoven
aansloot, omdat zij van de twee liberalen hem
het minst vreezen. Een twijfelachtige eer voor
den gekozene.
Voor architect van Deventer komt vooral ook
in aanmerking de civiel en bouwkundig ingenieur
J. A. Mulock Houwer, werkzaam bij den heer
Muysken te Amsterdam.
Aan den heer J. H. L. De Haas, kunstschilder,
is verlof verleend tot het aannemen van het kom-
mandeurskruis der orde van Isabella la Catolica,
hem door den koning van Spanje geschonken.
Particuliere correspondentie
I.
Het initiatief.
Amsterdam, 18 April.
De in 1878 te Parijs gehouden Exposition UnU
verselle was door een nog betrekkelijk jeugdigen
Parijzenaar tot in de details nauwkeurig bestu
deerd, en het welslagen zoowel van deze als van
de vorige wereldtentoonstellingen te Philadelphia,
Weenen en Londen deden bij hem het denkbeeld
rijzen, ook Nederland te doen opnemen in de rij
der volkeren, die het schouwtooneel zijn geweest
van een even eervollen als vreedzamen strijd op
het gebied van kennis en kunst. De geschiedenis
van ons vaderland was blijkbaar met bijzondere
ingenomenheid door hem bestudeerd, en het resul
taat daarvan nedergelegd in eene brochure, te
Parijs in 1880 verschenen, waarin de schrijver,
geen ander dan de commissaris-generaal der eerst
daags te openen internationale koloniale tentoon
stelling, de heer Eduard Agostini, het nut uiteenzet
eener wereldtentoonstelling voor Nederland.
De weinige bladzijden dezer brochure kenmerkea
niet alleen den man van studie en energie, van
fijnen smaak en goede vormen, maar iedere blad
zijde getuigt tevens van een zeldzame algemeene
kenni».
Nederlapd, dat in de laatste 25 jaren, onder
de rustige en weldadige regeering van koning
Willem III noch door onlusten naar buiten be
roerd, noch door tweedracht van partijen daar
binnen verontrust was, en gedurende meer dan
een kwart eeuw zoovele reusachtige werken had
ondernomen en voltooidwaar de fraaie
kunsten en wetenschappen, en ook enkele takken
van industrie met meer dan gewonen tred vooruit
waren gegaanhet kleine land, dat de voort
brengselen van zijn vruchtbaren bodem naar de
vier windstreken «.zonddat land, meende de
heer Agostini, moest de volkeren van de geheele
wereld uitnoodigen de voornaamste voortbrengselen
van fabriek- en handwerksnijverheid van hun land,
alsmede de grondstoffen, en alles wat op de ge
schiedenis van het product en zijn exploitatie
betrekking had, in een vreedzamen wedstrijd naast
elkander, te leeren, wat tot verhoogden bloei en
welvaart van een land kan bijdragen.
In enkele Nederlandsche dagbladen van 18 Au
gustus 1880 werd het eerst, in vage bewoordingen,
waarin tusschen de regels het ongeloof aan de
uitvoerbaarheid sprak, melding gemaakt van »een
te houden internationale tentoonstelling in 1882,"
en reeds den volgenden avond kwamen eenige
invloedrijke Amsterdammers bijeen, om openbaar
heid te geven aan hetgeen aanleiding was geweest
van het bericht Een Franschman, Monsieur Agostini
aldus luidde de introductie, qui avait été recom-
mandé tout particulièrement par des notabilitésfram
