N° 89.
126e Jaargang.
1883.
Maandag
16 April.
BUITENLAND.
Laatste Berichten.
Middelburg 14 April.
Onderwijs.
Rechtszaken.
Gemengde Berichten.
Dit blad verschijnt dagelijks,
met uitzondering van Zon- en Feestdagen:
Prijs per 3/m. franco f 3,50.
Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 Cent:
Advertentiën20 Cent per regel.
Geboorte-, Trouw-, Doodberichten enz.: van 1 -7 regels f 1,50
iedere regel meer f 0,20.
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Bij deze courant behoort een BIJVOEGSEL.
Algemeen Overzicht.
SJRGSCHE COURANT.
Agenten voor dit blad zijn te "VlissingenP. G. de Veij Mestdagii, te Goes: A. A. W. Bolland, te Kruiningen: F. van dee Peul, te Zierikzee: A. C. de Mooij, te Tholen: W. A. van Nieowenhuijzen, en te Ter Neuzen: A. van dee Peijl Jz.
Hoofdagenten voor hel Buitenland: de Compagnie générale de Publicilé G. L. Daube en Cie. te Parijs, Londen, Frankfort a. M., Berlijn, Weenen, Zurich, enz.
Volgens een schrijven in de Amsterdammer
bestaan er in Amsterdam huizen van koop
en wederinkoop, vermomde pandjeshuizen, waar
in op de schandelijkste wijze woekerwinsten
worden gedreven.
Welistegen teruggave van den oorspronkelij-
ken koopprijs het pand terug te bekomen, maar de
kosten van beheer en bewaring kan de houder
naar willekeur berekenen, waarvan hij veel mis
bruik maakt.
De schrijver, die daarop de aandacht vestigt, acht
het dringend noodig dat deze huizen onder be
hoorlijk controle worden gesteld.
Wij betwijfelen of daarmee het door hem be
oogde doel zal worden bereikt. Men roepe de
scherpste controle op zulke huizen in het leven en
er zullen toch weer andere gelegenheden ontstaan
waarbjj men tracht woekerwinst te behalen,
die zoo in stilte zullen worden gehouden dat er
geen toezicht mogelijk is.
Wij meenen met prof Pierson dat het publiek
zich zelf daarin helpen moet.
Wanneer men zelfs in een stad als Amsterdam,
waar men leenbanken met bijbehoorende gelegen
heden heeft om op solide wijze tijdelijk aan geld
te worden geholpen door zijn goed te verpanden,
nog liever zich overgeeft aan woekeraars, dan is
het toch eigen schuld wanneer de betrokken
personen daardoor nadeel ondervinden.
Men ziet daaruit echter ook, dat zelfs een leenbank
het bestaan van dergelijke vermomde pandjeshui
zen niet tegengaatzoodat bij de vraag over het
nut van zulke banken tot wering van dergelijke
gelegenheden dit bericht niet onbelangrijk is.
De ervaring, in Middelburg opgedaan na de op
heffing van zulk eene instelling, bracht geenszins
ernstige verschijnselen aan het licht, die ertoe
zouden leiden om die opheffing te betreuren. Bij
verschil van meening en waar zulke ernstige be
denkingen tegen een leenbank bestaan, vooral wat
betreft het aankweeken van zorgeloosheid het
oordeel der Middelburgsche Werkmansvereeniging
was daarbij voor ons van veel gewicht is het
de ervaring waarop wij, zooals wij vroeger aanga
ven, een beroep zouden willen doen, de ervaring
die verre staat boven alle beschouwingen.
Hoezeer wij den staat op velerlei gebied
zijn krachtigen en gewaardeerden invloed zouden
willen laten doen gelden, zouden wij de rege
ling van leenbanken willen overlaten aan de ge
meenten, omdat zij zoo geheel en al samenhangen
met locale behoeften, en het werk van den
algemeenen wetgever zooals dit meermalen bet
geval is bij andere wetten te veel zou te kort
schieten om daarin te voorzien.
En wij blijven daarom ons gevoelen handhaven
dat men, door met tijdelijke opheffing een proef
te nemen, gemakkelijk kan nagaan of er in een
localen kring behoefte aan zulk een bank bestaat.
In plaats van den heer L. W. Roelse, die zijn
ontslag beeft genomen, is heden tot directeur der
Middelburgsche maatschappij van stoomvaart be
noemd de heer H. A. Boogaert alhier.
Door burg. en weth. van Middelburg is de heer
G. Ter Meulen, commies ter gemeente-secretarie
alhier, aangewezen om den griffier, den heer De
Raad, tijdelijk te vervangen.
Aan de indertijd gedane uitnoodiging der
Werkmansvereeniging alhier, om in te zenden op
de door haar te houden nijverheids-tentoonstelling,
is door den Middel burgschen werkman flink vol
daan. Niet minder dan 160 voorwerpen van een
zestigtal inzenders zullen eene plaats vinden in
het lokaal der vereeniging en daar van Woensdag
tot Zondag tentoongesteld blijven.
Ofschoon men met de schikking nog lang niet
gereed is, bleek ons reeds nu, bjj een vluchtigen
blik in de zaal, dat de ontwerpers van het plan
geen reden hebben om over gemis aan medewer
king te klagen en dat een bezoek aan bet lokaal
der vereeniging niemand te leur stellen zal. De
entree wordt, naar wij vernemen, zoo laag gesteld
dat daarom niemand de tentoonstelling onbezocht
behoeft te laten.
Vlissingen, 14 April. Z. H. de erfprins
van Waldeck-Pyrmont, broeder van onze koningin,
Jswam beden morgen met het maiUtoomschip Prins
Hendrik van Queenborough hier aan en vertrok
onmiddelijk met den trein huiswaarts.
Aan de eigenaren van gronden, gelegen in den
Goeschen polder, is, ingevolge besluit van inge
landen, over het dienstjaar 1882/83, in plaats van
het heflen van dijkgeschot, weder eene uitkeering
uit de polderkas gedaan van 2.50 per hectare.
Het vorige jaar bedroeg zij echter 5 over die
oppervlakte.
De eigen inkomsten van den polder bedroegen
over eerstgemelden dienst zooveel meer dan de
uitgaven.
Oestliurg-, 13 April. Donderdag had alhier
de installatie plaats van den heer I. van Houte,
als burgemeester. Buurten hadden zich aaneen
gesloten om zooveel mogelijk versiering aan te
brengen, waarvan 't gevolg was dat er dertien
groote eerepoorten in de verschillende straten
stonden opgericht, benevens een laan van gekroonde
sparren met guirlandes van 't begin der markt
tot aan het raadhuis was gemaakt. Een en ander
zag er fraai en smaakvol uit.
Op een te voren door een groot getal ingezete
nen gehouden samenkomst was besloten tot het
houden van een optocht, terwijl eene feestcom
missie de leiding van het geheel op zich had
genomen.
De optocht nu was samengesteld uit een eere-
wacht te paard, metalenkruisdragers en andere
gedecoreerden met banier, ambachtsstand met
banierdrager te paard, kinderen der openbare
school (300), der school met den bijbel (40) en
der Christelijke bewaarschool (30), het fanfaren
muziekgezelschap, met vaandels, de kroonsters,
drie rederijkerskamers met hunne banieren en de
handboogmaatschappij met vaandel. Deze stoet
stond opgesteld aan de grens, even buiten de kom
der gemeente, toen bet rijtuig, waarin de burge
meester, die door drie zijner oudste vrienden te
Breskens was afgehaald, was gezeten, te ruim drie
uren daar aankwam.
Na een hartelijk hoera van al de aanwezigen,
riep de heer Van Ham, hoofd der openbare school,
den nieuwen titularis, als tolk van gansch Oost
burg, een hartelijk welkom toe, waarna de heer
Van Honte zijn dank betuigde voor de eer die
hem te beurt viel.
Vervolgens had de installatie ten raadhuize
plaats, waarna de burgemeester met de raadsleden
de verschillende scholen bezocht, waar de kinderen
hem eenige liederen toezongen.
's Avonds vereenigden zich de leden van den
raad en der feestcommissie met hunne dames, die
daartoe door den burgemeester waren uitgenoodigd,
op de raadzaal en bleven daar lang gezellig bijeen.
Heden had er in de openbare school op kosten
van eenige ingezetenen voor de aldaar school
gaande kinderen een schoolfeest plaats, dat op
geluisterd werd door muziek van eenige dillettanten.
Koewacht, 13 April. Voor de opengeval
len vacature als lid van den gemeenteraad alhier,
werd gekozen de heer H. IJzebaert.
Ook het Amsterdamsche publiek betuigde Vrij
dag avond hij het afscheid van de bekende opera
zangeres, mej. Selina Kempner, hare erkentelijkheid
voor de vele genotvolle oogenblikken, welke de
vrienden der kunst in Nederland aan deze be
gaafde zangeres te danken hebben. In het Paleis
van Volksvlijt was geen plaats onbezet en warm
waren de toejuichingen, die haar ten deele vielen,
keurig de bouquetten, die men haar schonk.
Akte-examens in Zeeland.
Van de 17 aspiranten, 5 vrouwel. en 12mann.,
werden er heden 3 afgewezen. Geslaagd zijn 5
dames t. w.mej. D. va.n Strien, van Wolfaarts-
dijk, S. C. Vermere, van Aardenburg en J. B.
Thiel, M. A. Zegers en J. A. A. Zweers, allen van
Middelburg.
Van de mannelijke candidaten slaagden er 9,
t. w.L. de Nood, van Vrouwepolder S. Okkerse,
M. J. Overweel, J. de Kater, C. Keemink, J. H.
Kohier en F. D. J. Risch, van Middelburg, A. Kloos
terman, van Nisse en C. De Kok, van Oostburg.
Het examen wordt voortgezet.
Arrondissements-rechtbank te Middelburg.
Heden zijn de volgende personen veroordeeld:
J. V., 18 j., arbeidster te Breskens, wegens beleediging
tot f 8 boeten. M. de H., 25 j., te Cadzand, wegens
mishandeling tot f 8 boete. M. D., vrouw van J. A.,
32 j., te Aardenbnrg, wegens beleediging tot f 8 boete.
Ca. van H., 23 j., N. van H., 21 j., en A. W„ 25 j.,
loodsleerling, allen te Vlissingen, wegens mishandeling
de le. tot f 25, de 2e. tot f 8 en de derde tot f 12
boete. Ca. B., 66 j., en Sa. G., vrouw van D. V.,
25 j., beiden te Colijnsplaat, wegens bedelarij, elk tot
een dag cel. J. P., 38 j., werkman, te Middelburg,
wegens misbruik van vertrouwen tot twee maanden cel
en f 12.50 boete.
Allen in de kosten.
Vrijgesproken is P. G., 21 j., te Colijnsplaat, beklaagd
van bedelarij.
De behandeling van de zaak tegen P. S., 19 j. en
P. S., 56 j., koopman en herbergier te Hoofdplaat,
beklaagd van verbreking van afsluiting, is geschorst.
Heden morgen kwam met de Engelsche mail
boot te Vlissingen een passagier aan die per spoor
naar Middelburg vertrok en, na aan bet station
eene scène met den stationschef te hebben gehad,
in een der eerste logementen alhier zijn intrek
nam. Zijn vreemde gedragingen ook daar ga.ven
den logementhouder aanleiding tot het vermoe
den dat de gast krankzinnig was en deden hem
de hulp der politie inroepen. Deze heeft den
mandie blijkens advies van een geneesheer
werkelijk krankzinnig moet zijn, naar het gast
huis alhier overgebracht.
De man, die van deftigen stand schijnt, was net
gekleed en voorzien van passage-biljetten 1® kl.,
doch had geen bagage of geldswaarden bij zich.
Vermoedelijk is het een Amsterdamsch koopman,
V. d. E. genaamd.
Ook de spaarbank van wege het Middelburg
sche Mds-departement zal ter tentoonstelling te
Amsterdam een tabel inzenden van hare werk
zaamheden.
Hulst. 13 April. Heden namiddag bij aan
komst van den trein van 2.15, bevond zich op het
stationsterrein het paard van August Treijsser,
koopman en herbergier alhiergespannen voor
eene kar, met straatsteenen geladen. Het paard
werd door den aankomenden trein schichtig, liep
achteruit, met het ongelukkig gevolg dat paard
en kar in een daarnaast gelegen put terecht
kwamen, en het paard verdronk.
Te Breda is gister in 84jarigen ouderdom
overleden de heer H. Grauwlambert, die indertijd
den generaal Chassé op diens roemrijke tochten
als kok vergezelde en Bedert om zijne fijne
kookkunst daar ter stede en elders bekend is ge
worden.
De maatschappij-Krasnapolsky te Amsterdam
is eigenares geworden van een perceel in de War
moesstraat
Dat perceel, zes meter breed en dertig meter
lang, wordt gesloopt en vervangen door een pas
sage, waardoor men van het te dempen Damrak
vlak voor het hotel-Krasnapolsky uitkomt.
Van de breedte wordt geen ruimte voor win
kelkasten afgenomenzij blijft geheel doorgang
met keurig versierde zijwanden. Het voor- en
achtergedeelte der bovenverdieping is bestemd
voor kantoren, die men bereikt langs een paar
fraaie wenteltrappen, aangebracht in het midden
gedeelte van de passage, die aldaar door eene
met glas afgedekte opening van tien meter lengte
zijn licht ontvangt.
Ook de officier van justitie te Amsterdam
waarschuwt tegen de valsche bankbiljetten die in
omloop zijn, en die zeer kunstig en bedriegelijk
zjjn nagemaakt.
Eene geruststelling aan hen, die bij de aan
staande tentoonstelling te Amsterdam vreezen
geplukt te zullen worden, geeft bet Nieuws van
den Dag. In de hotels zal er natuurlijk eenige
verhooging zijn, en er zijn allerlei variatiën in de
tarieven. De algemeene indruk echter is, dat men,
evenmin als bij de laatste tentoonstelling te
Weenen, de vreemdelingen onbarmhartig snijden"
zal.
Vrijdag avond is te 's Gravenhage brand ont
staan in de fabriek van dekens en watten der
heeren Hoek aldaar en Scheltus te Amsterdam.
De fabrieksbevolking, voornamelijk bestaande uit
jongens en meisjes, had nog juist tijd om het
perceel te ontruimen, hetwelk weldra, vooral in
het achtergedeelte aan de zijde van het Spui, een
vuurzee vertoonde. Aan alle zijden sloegen de
vlammen naar buiten.
De fabriek is nagenoeg geheel een prooi der
vlammen geworden, en wat nog voor het vuur
werd behoed, heeft door den aanvoer der water
massa groote schade geleden. Men vermoedt dat
de brand zijn oorsprong vond in de aanraking van
eenige uit het in de fabriek aanwezige stoom
werktuig gevlogen vonken met den zeer brand
baren voorraad goederen.
Wat men op een examen al niet vragen kan
blijkt uit een polemiek tusschen een berichtgever
uit Utrecht aan de Standaard en het Utrechtsch
Dagblad. Hoezeer laatstgenoemd orgaan den exa
minator ook in bescherming wil nemen, is het
toch belachelijk dat bij een examen voor onder
wijzeres te Utrecht aan een 18 jarige schoone o. a.
gevraagd werdwat is 't verschil van den bloeds
omloop van een kikker en een mensch, terwijl
haar werd opgedragen een opstel te maken over
de houtcultuur in Nederland.
Omtrent de Donderdag plaats gehad hebbende
vervoering van de gebroeders Peltzer van Brussel
naar Leuven lazen wij nog het volgende. Om
een toeloop van nieuwsgierigen en wellicht vijan
dige manifestaties te voorkomen was het uur van
vertrek tot het laatste oogenblik geheim gehouden.
Om twee uur zeiden Armand en Leon den direc
teur en de bewaarders van Petits-Carmes goeden
dag en een kwartier daarna zaten zjj in de panier
a salade met vier gendarmes en een gendarm
naast den koetsier. Beiden waren zeer bleek,
vooral Armand, doch hij behield voor 't uiterlijk
althans zjjn kalmte. Toen hij uit het voertuig
stapte en met zjjn broeder geleid werd naar de
wachtkamer derde klasse richtte hij het hoofd op
en zag strak de reizigers en nieuwsgierigen om
hem heen aan. Om 2,47 vertrok de trein met de
door éen ketting verbonden misdadigers. In een
half uur waren zij te Leuven, waar vijt gendarmes
en een menigte nieuwsgierigen hen opwachtten.
Zij namen plaats in den celwagen en ondergingen,
in de gevangenis aangekomen, de gebruikelijke
formaliteiten met de grootste kalmte. Daarop
werden zij ieder naar zijn cel gebracht. Om 5
uren was alles geëindigd, en de beide broeders
waren gescheiden van de wereld der levenden.
Donderdag avond is te Bordeaux een hevige
brand uitgebroken in het fourage-magazijn der
troepen. De twee bovenste verdiepingen van het
gebouw zijn geheel uitgebrand. De schade wordt
berekend op een millioen franken. Menschen-
levens heeft men niet te betreuren. Een officier
verklaarde vlammen gezien te hebben op hetzelfde
oogenblik aan twee zijden van het magazijnmen
vermoedt daarom dat men met kwaadwilligheid
te doen heeft.
Van het proces der moordenaars in het
Phoenix-park, dat te Dublin behandeld wordt,
hebben wij reeds gemeld, dat Carey de photogra-
phie herkende van »n° 1," J. P. Tynan, die nu
naar Mexico is ontvlucht. Na Brady werd daarop als
tweede getuige gehoord Kavanagh, die verklaarde
Brady, Kelly, Caffery en Delany met zijn wagen
naar het Phoenix-park gebracht te hebben op den
dag van den moord, en zwijgend ooggetuige te zijn
geweest van den aanval op de heeren Cavendish en
Burke. De vierde getuige was Joseph Smith, die
aan Brady en zijne vrienden den heer Burke aan
wees van Carey had hij tot tweemalen toe drie
p. s. gekregen. Na Smith werd Francis Carey,
zoon van het gewezen gemeenteraadslid, gehoord.
Een vijfde van de 21 verdachten bood daarop aan
om verklaringen af te leggen, op hoop van gratie,
't Schijnt een epidemie te worden.
Na de verdediging van den heer Webb, die
poogde aan te toonen, dat de verklaringen van
Carey, Kavanagh en Farrell moeten worden ver
worpen o priori, hoorde men de getuigen a décharge.
De menigte buiten was zeer oproerig. Het requi
sitoir, dat gisteren werd uitgesproken, eischte do
strengste straf. De jury verklaarde daarop Brady
schuldig aan den moord op den heer Burke. Dien
tengevolge is Brady ter dood veroordeeld.
Sluis, 14 April. Door ingelanden van den
polder Bewester Eede benoorden Sint Pieters-
dijk is in hunne vergadering van den 13e*
dezer besloten gedurende 10 jaren 100 'sjaars
te verstrekken voor den tramweg BreskensMal-
deghem met een zijtak naar Sluis.
®s Gravenhage. Omtrent de ministerieele
crisis valt niets te melden. Het openbaar ge
maakte lijstje van aanstaande ministers verdient
niet veel vertrouwen.
Parijs. De heer Kergadec is benoemd tot
buitengewoon gezant bij het hof te Hué.
Volgens de Figaro heeft hij in last om de on
middellijke uitvoering van het tractaat van 1884
te eischen.
Herlijn. In de heden gehouden zitting
van den rijksdag is een boodschap van den keizer
voorgelezen, die groot opzien verwekte. De kei
zer wijst daarin op zijn hoogen ouderdom en drukt
zijn verlangen uit, dat nog in deze zitting alle
regeeringsvoorstellen, vooral die betreffende de le
vensverzekering voor arbeiders, overeenkomstig het
reglement van orde zullen behandeld worden.
De liberale afgevaardigden wenschen de bood
schap met een adres te beantwoorden, waarin de
rijksdag zijne inzichten in de tegenwoordige bin-
nenlandsche politiek uiteenzet en het onbeperkt
recht tot regeling van zijn arbeid zich voorbehoudt.
Er heerscht een groote kalmte in de politieke
wereld van Europa. Een paar processen, waarvan
wij elders in dit blad gewagen, zijn nagenoeg de
eenige aandacht trekkende gebeurtenissen van deze
dagen. Toch valt nog eene belangrijke zitting
van het Oostenrijksche huis van afgevaardigden
te vermelden. Men zet daar, zooals men weet,
de discussie voort over den transversaal baan van
Bohemen en Moravië, welk debat aan de linkerzijde
gelegenheid geeft tot heftige aanvallen tegen het
kabinet-Taaffe. Naar aanleiding van de wijze
waarop concessie verleend wordt voor openbare
■werken werd door den afgevaardigde Weitloff,-
j
