N° sa
126e Jaargang.
1883.
Zaterdag
3 Maart.
ea
FEUILLETON.
Middelburg 2 Maart.
Dit blad verschijnt dagelijks^
met uitzondering van Zon- en Feestdagen:
Prijs per 3/m. franco 3,50.
Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 Cent:
Advertentiën20 Cent per regel.
Geboorte-, Trouw-, Doodberichten enz.: van 1 -7 regels f 1,50
iedere regel meer f 0,20.
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
11.
MIDDELBIIRGSCH
COURAIVT.
Agenten voor dit blad zijn te Vlissingen; P. G. de Veij Mestdagh, te Goes; A. A. W. Bolland, te Kruiningen: F. van der Peijl, te Zierikzee: A. G. de Mooij, te Tholen: W. A. van Nieuwenhtjijzen, en te Ter Neuzen: A. van der Peijl Jz.
Hoofdagenten voor het Buitenland: de Compagnie générale de Publicilé G. L. Daube en Cie. te Parijs, Londen, Frankfort a. M., Berlijn, Weenen, Zurich, enz.
De ministerieele crisis, die verwacht werd, is in
het land. Over de oorzaken na te pleiten
is nutteloosmaar meer nog dan daarvan
zouden wij wenschen verschoond te blijven van
de verschillende berichten over de oplossing dei-
crisis. Reeds nu wordt eene combinatie voor
een aanstaand kabinet genoemd en men weet: het
veld is zoo ruim en de phantasie zoo groot.
Eene spoedige oplossing is gewenscht met het
oog op de Juni-verkiezingen en het vertrek van
onzen koning naar Engeland en Luxemburg, en wie
gelet heeft op de verschijnselen der laatste dagen
weet dat er onder de liberale leden der kamer meer
aaneensluiting is dan voorheen. Dat reeds vormt
een voornamen tactor om de oplossing der crisis
te vergemakkelijken. Grondwetsherziening zal nu
zeker weer evenals bij de vorige crisis op den
voorgrond treden en het zou een slecht raadsman
wezendunkt ons die Z. M. durfde adviseeren
om ook thans te kennen te geven dat daarvoor
het geschikte oogenblik nog niet is gekomen.
Het verleden kan voor het heden de beste
leermeester zijn, en helpen om te waken dat er
eene herhaling plaats liebbe van hetgeen de
heer Tak heeft ondervonden.
Volgens een geloofwaardig gerucht is het ver
zoek om eervol ontslag van den gouverneur-gene
raal 's Jacob bij den koning ontvangen. (D).
Volgens 111 der A. B., vastgesteld door
gedeputeerde staten van Zeeland den 13en Maart
1874, ligt bij de direetiën der calamiteuse polders
of waterschappen ter inzage een lijst der schepen,
waaruit steen gelost wordt, die bestemd is voor
afzonderlijke levering per scheepston ten behoeve
van bestortingen, glooiingen enz.
Het hedendaagsch, aldus geregistreerde, aantal
bedraagt niet minder dan 121 dergelijke vaartui
gen. Het grootste daarvan is vastgesteld op een
inhoud van 125,250 scheepston per Meter neerla
ding en het kleinste op 49,680 scheepston.
4
Eene vertelling uit de vorige eeuw.
dooe
ERNST PASQUË.
In de gisterenavond gehouden openbare ver
gadering van de Werkmansvereeniging alhier werd
verslag uitgebracht over het afgeloopen vereeni-
gingsjaar. Aan dat verslag ontleenen wjj het
volgende.
Het ledental der vereeniging verminderde in den
loop des jaars met 11 en bedraagt thans 121,
terwjjl de vereeniging 81 begunstigers telt.
In het afgeloopen jaar is, na volhardende pogin
gen, een zangcursus voor kinderen tot stand geko
men, die tot dusver voorbeeldig getrouw door
ruim 20 knapen en meisjes bezocht wordt.
Als naar gewoonte werden dit jaar weder twee
aandeelen uitgeloot, zijnde de nummers 14 en 36,
doch het bedrag werd niet opgevraagd, waarvoor
den houders openlijk dank gezegd wordt.
1.
IH» ee Oud-lieuIscJie handelshuizen.
Zij praatte, lachte en zong den heelen dagtrap
op, trap af, van den kelder naar den zolder, tot
in de hanehalken klonk hare heldere stem en
Weergalmden hare vreemde, doch aardige liedjes.
Zij plaagde den ouden winkelbediende zoowel als
den jongen en verschoonde zelfs de oude Greta
nietmaar iedereen liet het zich welgevallen,
zelfs de oude meid, die tot nogtoe zulk een strenge
tucht in de Steenen vrouw gehandhaafd had. Dat
kwam omdat Leentje, ondanks haar jeugd, zoo
flink voor haar werk wasalles wat zjj aanpakte
was in een ommezien gedaan en als het noodig
was werkte zrj den heelen dag door en nog
den nacht erbij. Daarbij en dat was de
hoofdzaakwist zij de oude zoo aardig te
vleien en kon haar zulke mooie, of griezelige
geschiedenissen verhalen van den Moordenaars
molen aan de Ahr" of van de „spookjonkvrouw
De weduwen van een tweetal overleden leden
ontvingen gedurende 13 weken eene vrijwillige
ondersteuning der leden, ten bedrage van 2| cent
per hoofd en per week.
Steenkolen, gemeenschappelijk met de Vereeni
ging Nieuwland aangekocht, konden den leden
tegen 56 cent per hectoliter geleverd worden. De
hoeveelheid bedroeg 56 hoed of 896 hectoliter.
Door de heeren dr H. A. de Jongh en J. B.
Haringman werd aan 68 leden geneeskundige
hulp verleend (een te groot getal, in betrekking
tot het aantal leden), waardoor de kas der ver
eeniging in niet geringe mate gevoelig getroffen
werd.
Eveneens was de ondersteuning, bij ziekte ver
leend, te drukkend. 21 leden genoten die gedu
rende 66 weken, tegenover slechts gedurende 43
weken in het vorige jaar.
De bibliotheek werd met 7 boekdeelen verrijkt.
Door 25 leden werden 80 boeken gelezen.
De rederijkerskamer en de zangvereeniging
traden in het afgeloopen jaar vijf maal samen
op. De eerste zag haar ledental uitbreiden; de
laatste dat aanmerkelijk inkrimpen.
De reken-cursus hield zich met drie ijverige
deelnemers staande.
Het bezoek aan de vergaderingen vermeerderde
niet, terwijl van de localiteiten der vereeniging
betrekkelijk weinig gebruik werd gemaakt.
Met betrekking tot het geldeljjk beheer der ver
eeniging zijn de volgende cijfers vermeld
Sociëteit en algemeene uitgaven. Ontvangsten
(contributie als bijdrage van donateurs enz.
ƒ403.79. Uitgaven (onderhoud van het gebouw
en benoodigdheden voor de sociëteit) 414.82J.
Kwaad slot 11.03J. j
Geneeskundige behandeling. Ontvangsten (aan
contributie en f als bijdrage van donateurs)
f 304.62j-, Uitgaven (geleverde geneesmiddelen en
50 pet. aan de geneeskundigen) ƒ337.75, dus
eveneens een kwaad slot van 33.12§.
Geldelijke ondersteuning bij ziekte. Ontvangsten
(contributie en bijdrage) ƒ152.07. Uitgaven voor
399 dagen aan 21 leden 199.50. Kwaad slot
ƒ47.43.
Ondersteuning bij overlijden. Ontvangsten (con
tributie en bjjdrage) 121.58J. Uitgaven (2 be
grafenissen) 60. Goed slot 61.58J.
Het totaal der ontvangsten bedroeg 982.07,
met het kassa van het vorig dienstjaar ad 57.19§,
1039.26J. Het totaal der uitgaven beloopt
1012.07 zoodat het goed slot bedraagt 27.19,
makende met het kapitaal a, deposito en nog te
ontvangen sommen ad 45.66 een saldo in kas
van 72.85.
De cjjfers zegt het verslag hebben geen
toelichting noodig, teneinde aan te toonen, dat
zjj, vergeleken met die van het voorgaande jaar,
niet gunstig kunnen genoemd worden. Het on-
grmstige blijkt echter gelegen te zijn in de be
trekkelijk groote sommen, die voor geneeskundige
behandeling en de daarmede gepaard gaande
ondersteuning bij ziekte moesten uitbetaald worden.
Zulke uitgaven zjjn in een werkmans-vereeniging
in het Visperdal" dat de oude Griet, zooals zij op
zijn oud-Keulsch genoemd werd, er nooit genoeg
van kon hooren en van lieverlede al de rimpels
op haar gelaat verloor. Daarbij had de kleine
ondeugd oogen en ooren overalniets ontging
haar. Zij hoorde en zag alles wat er in huis
gebeurde, zelfs ook hefgeen volstrekt niet te hoo
ren en voor gewone oogen niet te zien was. Alleen
bij de vrouw des huizes mocht het ons vroolijke
Leentje niet gelukken door haar praten of zingen
het vertrouwen te winnen. Zij hoorde het meisje
wel heel vriendelijk aan, maar bleef overigens zoo
als zij was, stil en terug getrokken, zat steeds in
haar kamertje en keek peinzend den somberen
Steenweg op. Maar Lena trok zich hier niets van
aan, want zij wist reeds precies hoe zij het met
juffrouw Sibylla had en hoe het met deze gesteld
was.
»De juffrouw is verliefd", zei zij heel ondeu
gend bij zich zelf, »tot over de ooren toe verliefd
zonder te weten op wienDat is het grap
pigste wat iemand overkomen kan. En zij kon
het toch wel weten, daar is zij oud genoeg toe
foei al bijna dertig jaar. Als ik zoo oud ben
zal ik mij verbeelden een oud grootje te zijn en
aan geen liefde meerdenken of ja toch, dan
eigenlijk eerst goedNu als zij het niet weet, of
niet weten wil, op wien zij verlieven moet, dan
weet Lena het wel. Hij is niet ver te zoeken zij
behoeft de hand slechts uit te steken dan heeft
zij hem. Daarbij passen zij zoo goed bij elkaar
als ja als de Steenen man bij de Steenen
ten volle verdedigbaar, dewijl zij een uitvloeisel
zpn van het prijzenswaardige streven naar zelfhulp.
Men schrijft ons:
Reeds maanden kijkt het keurig nette goederen
loodsje op den spoorwegdijk te Vlake over de
omliggende vlakte, en evenzoovele maanden wacht
al het overige, voor het goederenvervoer in ge
reedheid gebracht, met het meeste geduld zijne
bestemming.
Het is of de maatschappij tot E. v. S. dit alles
met vele kosten heeft in orde doen brengen
pour son bon plaisir.
Immers van eene opening van den dienst voor
het goederen-vervoer hoort men niets.
Eenigen tijd geleden heeft men nog uit Hans-
weert en andere plaatsen een adres, voorzien van
meer dan 100 handteekeningen, aan de maat
schappij gericht tot openstelling van den dienst
voor het goederen-vervoer, waaraan groote behoefte
bestaat.
Ook de burgemeester van Hontenisse schijnt
gelijk verzoek gedaan te hebben.
De maatschappij heeft niet alleen aan de ver
zoeken geen gehoor gegeven, maar ze zelfs, naar
men zegt, geen antwoord waardig gekeurd.
Hulst2 Maart. Donderdag herdacht de
heer Dh. Maertens den dag, dat hij voor 50 jaren
tot gemeente-ontvanger van Hulst werd aange
steld. Een waarlijk zeldzaam feest, waaraan dan
ook schier de geheele burgerij, door het uitsteken
der nationale driekleur, deel nam. De gemeente
raad begaf zich 's middags en corps, naar de woning
van den jubilaris, om hem met zijn feest geluk te
wenschentevens werd hem als blijk van waar
deering en hoogachting door den raad aangeboden,
een gebronst koperen pendule met twee candela-
bres.
Des avouAe werd den beer MaerLcne eerx acre-
nade met fakkellicht gebracht.
In het belang der gemeente vooral is het te
hopen dat de jubilaris nog lang voor zijn nut
tigen werkkring moge gespaard blijven.
Volgens het Vaderland is een wetsontwerp op
de stichtingen bij het departement van justitie
gereed.
Ter vervulling van de betrekking van ambtenaar
ter secretarie te Nijmegen, belast met de bijhou
ding van den burgelijken stand (jaarwedde 1000),
waarvoor zich 145 sollicitanten hadden aangegeven,
is benoemd de heer H. L. Craaijo, secretaris der
gemeente Vrijhoeven-Cappel, indertijd volontair
ter secretariën te Scherpenisse en Sint Maartensdijk.
Het votum van den Haagschen gemeenteraad in
zake het badhuis heeft den heer Mock tot het
besluit gebracht zijn ontslag als lid van den raad
te nemen, welke betrekking hij 18 jaren vervulde.
Tevens maakt hij den kiezers kenbaar, dat hij
vast voornemens is geene herbenoeming aan te
nemen.
Door schipper L. De Best van Scheveningen is
vrouw. Ha haik zal mij nog op het laatst
over de arme vrouw moeten ontfermen en een
einde aan haar leed maken, want ik weet hoeveel
leed de liefde kan veroorzaken En ik zal het
doen als het wezen moet met geweld
Als het gelukt, zal zij het mij wel vergeven."
Bij dien stand van zaken kon een ongeluk niet
uitblijven en het naderde met rasscher schreden
dan de betrokken personen vermoedden.
Vasfenavoud.
De wildemannen en de Turkenslag.
Maakt te zamen 756 rijksdaalders,
8 blafferte en 2 hellers," zei de oude Lorenz op
drogen, koopmanstoon, keek zijn patroon, die naast
hem zat. met verbazing aan en vervolgde eenigs-
zins geraakt»Maar gij luistert in het geheel
niet, jongeheerHet zal dus maar het best zijn
dat wij van daag het rekenen laten rusten en ons
met iets anders bezig houden."
Dit zeggende sloeg hij het op den .schrijflesse
naar liggende hoofdboek met zulk een harden
slag dicht, dat het kleine kantoortje, waar de
patroon met zijn bediende zatervan dreunde.
De eerste schrikte als uit een droom op.
»Wat zeidet gij, Lorenz?" stamelde Jacob
eindelijk en zag den ouden man verlegen aan.
in zee opgevischt en te Scheveningen aangebrach
een stulge van een reeling, afkomstig van de
monitor Adder.
Naar aanleiding van het telegram, volgens het
welk baron Nordenskjöld aanspraak zou maken
op de 25000 ponden (niet guldens) uitgeloofd door
de staten-generaal in 1596, voor den schipper,
die het eerst om den noord China en Japan en
dus ook Indië zoude bereiken, schrijft men aan het
Ütr. Dagblad het volgende:
Al dadelijk na de vernieling der Armada be
grepen sommigen onzer voorvaderen, dat Holland
Spanje moest overwinnen in Indië. Reeds bijna
een eeuw geleden had Vasco de Gama den weg
gewezen naar die rijke streken en sedert hadden
de Portugeezen talrijke factorijen op eilanden en
vaste landen gevestigd.
Niet zonder nijd hoorden onze voorvaderen de
berichten van de voordeelen, die Portugal door
den Indischen handel genoot. Zij besloten eindelijk
den wedstrijd te wagen en de onbekende zeeën
te doorkruisen
Het wekte aanvankelijk onze verbazing hen niet
het gebaande pad te zien volgen. Konden de
Hollanders der zestiende eeuw niet de zeeën be
varen, op welke Drake en Cavendish zich gewaagd
hadden Vreesden onze voorvaderen voor de
macht der Portugeezen, wier onkunde en lafheid
in de tweede helft dier eeuw spreekwoordelijk was
geworden
Noch het een noch het andere was het geval.
Maar de weg om het Noorden was twee dui
zend mijlen korter en om die reden moest hy
gezocht worden.
Balthasar de Moucheron, hoofd van een handels
huis te Middelburg, wist eerst staatslieden ala
M'aelson en Valck, later ook de staten van Hol
land en prins Maurits voor zijne plannen te winnen.
Zij werden voor rekening van Holland en Zeeland
ten uitvoer gelegd en mislukten volkomen. De
eerste reis, ondernomen den 5 Juni 1594 door vier
schepen, was slechts een voorloopige ontdekkingen
tocht, en deed velen hopen aan de mogelijkheid
van slagen, maar de volgende reis, met zeven
schepen, stelde alle verwachting te leur. Een
boeiend verhaal van beide tochten schreef kin
schoten in zijn Voyagie ofte Schipvaert van bij
Noorden om. Franeker 1601.
Toen begrepen de staten hun geld niet meer
te mogen wagen en bepaalden zij zich tot het
uitloven der bovengenoemde premie.
De poging van den grooten Willem Barentsz
om haar te verdienen bleef zonder gevolg.
Nordenskjöld, de wetenschappelijke reiziger bij
uitnemendheid, zal hoogst waarschijnlijk geene
aanspraak op die 25,000 ponden maken.
Wij houden het geheele telegram voor een canard,
en misschien zoude bet aan de Nederlandsche
ambassade te Stockholm niet moeielijk vallen den
uitvinder der grap op te sporen.
Voor uitbetaling der vrij aanzienlijke som be
hoeft men geen vrees te koesteren. De tegenwoor
dige regeering is niet verplicht premiën te betalen
»Ik dacht het wel," antwoordde deze droog,
doch niet onvriendelijk. »Ik zit hier een half
uur en reken u de verschillende posten van ons
grootboek voor en de jongeheer denkt aan heel
iets anders dan aan debet en credit! Wil ik u eens
zeggen wat ons Jaapje hoofd en hart vervult
vroeg hij thans op vertrouwelijken toon, terwijl
een goedig, slim lachje zjjn oud gelaat verhelderde.
Om Godswil zwijg, Lorenz riep de ander
verschrikt en blozend uit. Hij richtte zich in
zijne volle lengte op en wilde het kantoor ver
laten doch Lorenz was vlugger dan zijn besluite-
looze, verlegen patroon. Hij stonds reeds voor
de deur om dezen den uitgang te betwisten en
riep vastberaden
>Het moet er uit, het moet met ronde
woorden gezegd worden het leidt anders tot niets
goeds, maar wel tot een ongeluk. Gij zijt ver
liefd, mijnheer, tot over de ooren en wel op de
geboren mededingster onzer zaak, op de Steenen
vrouw hierover dat wil zeggen op de levende,
jonge, mooie weduwe van Philip Johan Fonson
zaliger. Daar hebt gij uw geheim en sla nu den
ouden Lorenz het hoofd met de pruik er bij af
als gij er den moed toe hebt
Een hartverscheurend gesteun, waaronder zich
een verdacht gekraak mengde, was het eenige
antwoord op deze rondborstige verklaring. Mijn
heer Jacob was als verpletterd op een stoel neer
gezegen, die onder den last van zijn reuzengestalte
dreigde te bezwijken. Tegelijkertijd had hij de
beide handen voor zjjn donkerrood gelaat geslagen
