N° 52. 126* Jaargang. 1883. V rijdag 2 Maart. Middelburg 1 Maart. FEUILLETON. De Steen® ma» ei Je Steele» Dit blad verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen: Prijs per 3/m. franco f 3,50. Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 Cent: Advertentiën: 20 Cent per regel. Geboorte-, Trouw-, Doodberichten enz.: van 1 -7 regels f 1,50 iedere regel meer f 0,20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte. IDDËLBURGSË CODRAiVT. Agenten voor dit blad zijn te VlissingenP. G. de Veij Mestdagh, le Goes; A. A. W. Bolland, te Kruiningen; F. van dee Peijl, te Zierikzee: A. G. de Mooij, te Tholen: W. A. van Nieüwenhtjijzen, en te Ter Neuzen; A. van der Peul Jz. Hoofdagenten voor het Buitenland: de Compagnie générale de Publicité G. L. Daube en Cie. le Parijs, Londen, Frankfort a. M, Berlijn, Weenen, Zurich, enz. De gisteren avond gehouden vergadering van de afd. Middelburg der Vereen, t. b. v. fabriek- en haiidwerksnijv. in Ned. was, zooals kon verwacht "worden, druk bezocht. Zoowel de behandeling van de in de vorige vergadering geopperde vraag omtrent de lichtsterkte van het gas, als de met proeven opgehelderde natuurkundige bijdrage van den heer Koning, hadden de belangstelling in hooge mate gewekt en verdienden die, de een zoo wel als de ander, ten volle. In de eerste plaats werden eenige huishoudelijke zaken behandeld. Wij vermelden daarvan de mededeeling van den voorzitter, den heer J. W. de Raad, dat de heer Alberts, die in de vorige vergadering benoemd is tot lid der commissie uit den handel in zake het scheepvaartverkeer, die benoeming heeft aangenomen. De heer J. Borsius, eveneens tot lid dier commissie gekozen, heeft bedankt, waarna het bestuur den heer M. G. Boasson uitgenoodigd heeft daarin zitting te nemen, waartoe deze zich bereid verklaard heeft. De commissie is alzoo geconstitueerd, heeft hare werkzaamheden reeds aangevangen en de toezeg ging gedaan in de eerstvolgende vergadering haar rapport te zullen indienen. Nog deelde de voorzitter mede dat van drie patroons voordrachten ontvangen zjjn voor beloo ningen wegens betoonden langdurigen dienst. Deze voordrachten zijn in handen van het bestuur ge steld, dat daarop in eene volgende vergadering advies uitbrengen zal. Alsnu werd de behandeling geopend over de in de vorige vergadering in de vraagbus gevondene vraag, luidende als volgt »In de laatste dagen werden te recht of ten onrechte klachten vernomen over het lichtgevend vermogen van het gas, door de gemeente-gasfabriek alhier geleverd. Zoude het op den weg onzer vereeniging liggen aan de commissie voor de gasfabriek beleefd te verzoeken, om, evenals in andere plaatsen ge schiedt, periodiek in de nieuwspapieren de uitkomst der analyse van het gas te willen mededeelen, teneinde dergelijke beweringen, als boven vermeld, te ontzenuwen." De heer P. D. Koning had de inleiding van deze vraag op zich genomen, als zijnde de steller ervan. Aanleiding tot het doen der vraag was zeide de heer Koning dat enkele personen bij hem, hekend beoefenaar der natuurkunde, ge weest waren en het lichtgevend vermogen van het gas besproken hadden. Vooropstellende dat waar nemingen als in de vraag bedoeld met het oog geschieden moeten, toonde spreker aan dat er geen onzer zintuigen is dat ons meer parten spe len kan dan dat van het gezicht en kwam hij tot de conclusie dat alzoo waarnemingen door niet- deskundigen gedaan weinig waarde hebben. Vervolgens ging de spreker na hetgeen in den 3 Eene vertelling uit de vorige eeuw. DOGE Ernst pasqué, i. 'ï'weé Omt'lieillsClie handelshuizen. En als de oude heer Lorenz naar zjjn zakjes of zjjn stamper terugkeerde bromde hij zuchtend voor zich heen. „Het ontbreekt ons Jaapje aan eene goede vrouw, die zou wel een man van hem maken. Sedert vijftien jaar predik ik hem dit eiken dag en als hij niet gauw naar mjj luistert, gaat het hem als den steenen man aan de huisdeurhjj krijgt geen vrouw en wordt een oudejongeheer. En dat zou jammer zijn van hem en van onze oude, schoone zaak. En die zaak was inderdaad schoon, de oudste en eerste in heel Keulenalleen die aan den over kant „in de Steenen vrouw" kon ermede wedijveren. Mjjnheer Fonson moest bjj zjjn leven uitstekende bronnen gehad hebben voor zjjne Italiaansche koopwaren. Zjjne citroenen en sinaasappelen kwa- pien altjjd veel vroeger aan dan die der overige win- laatsten tijd aan de gasfabriek gebeurd is en kon daarbjj op Binken vooruitgang wijzen de buizen leiding is verbeterd; we zien dat op den dag ieder het noodige gas verkrijgen kan en we zjjn bevrijd in onze woningen en kamers van den aanslag van 't gas, een bewijs dat de zuiverheid grooter is dan vroeger. Dit is ook met het lichtgevend vermogen het geval. Het is natuurljjk eene onomstootbare waarheid dat door omstandigheden, onafhankeljjk van den wil van den fabrikant, gas den eenen avond eenige meerdere lichtsterkte kan hebben dan den anderen, maar in den regel is het hier zoodanig dat het aan in billijkheid te stellen ei- schen voldoet. Spreker is ervan overtuigd dat op dit oogenblik én door den directeur én door de gascommissie alle mogeljjke middelen in bet werk gesteld worden, die strekken kunnen om de Mid- delburgsche gasfabriek te doen concurreeren met de best ingerichte van dien aard. Het doel van de vraag was dus niet eenig af keurend oordeel uit te lokken, maar integendeel, ook bjj het groote publiek, de overtuiging ingang te doen vinden dat de fabriek en haar product op dit oogenblik allen lof verdienen. Verbeteringen zjjn echter natuurlijk nog noodig. Men zal die langzamerhand aanbrengen en ook pogingen doen om, door de nevenproducten winst gevend te maken, den gasprijs nog te verlagen, want een groote machtige concurrent voor de levering van licht, het electrisch licht, nadert meer en meer. De prijs toch van het electrisch licht daalt in groote plaatsen reeds heneden dien van 't gas en met zekerheid kan nu gezegd worden dat het gas voor het electrische licht zal moeten zwichten. Daardoor echter is het gas niet van de baan ge schoven, verre van dien. Op tal van andere wijzen en tot tal van andere doeleinden zal het aange wend worden en spreker twijfelt geen oogenblik of later zal van de goede inrichting der Middel- burgsche gasfabriek, ook op die wijze, voordeel kunnen getrokken worden. Hjj stelt ten slotte de volgende motie voor »De vergadering der afd. Middelburg van de vereen, t. b. v. fabriek, en handiverksnijverheid in Ned., gehoord hebbende de meeningen over den tegen- woordigen toestand der gasfabriek en de hoedanig heid van het geleverde gas, waardeert de pogingen aangewend door directeur en commissie, acht zich gelukkig van indertijd geadviseerd te hebben tot het in het leven roepen van den tegenwoordigen toestand, en besluit, ten einde het groote publiek in die meening te .versterken of te doen deelen, der commissie uit te noodigen eenmaal per week de onderzoekingen aangaande het gehalte van het lichtgas openbaar te willen maken." Met applaus vereenigde de vergadering zich met deze motie. Vervolgens deelde de heer Koning mede dat hjj, door den voorzitter uitgenoodigd eene hjjdrage voor dezen avond te leveren, tot onderwerp daarvan ge kozen had de Sirene. Niet echter de sirene, die, vol gens het dichterlijk verhaal met zoet lokkenden toon kels en toch kwamen zjj den Rijn af, niet over Holland. Daarenboven had hij de fijnste berga- motte en oranjebloeaemolie, welke men voor het vervaardigen der »echteeaude Cologne" gebruikte en die kostbare specerijen kon hij veel goedkooper verkoopen dan de Steenen man. Dat had reeds den ouden Fils zaliger veel verdriet en ergernis gekost en kon wel de geheime oorzaak van zijn vroegtijdigen dood geweest zijnwant zijn huis verloor daardoor menigen goeden klant o. a. Nicolaas Neuman, »den fabrikant der echte eau de Cologne op de Thurnmarkt." De weduwe Fils wjjdde al haar liefde aan haar eenig kind, haar Jaapje. Het ventje werd, zooals men zegt, in wat ten gelegd en mocht volstrekt niet, zooals andere jongens, op straat spelen. Hjj bleef altjjd Jaapje, ofschoon hij de langste slungel van de geheele school was, en hjj bleef het ook nog toen hij reeds twintig jaren telde en zijn moeder gestorven was. Voor den ouden Lorenz heette de vjjf en dertig jarige man nog zoo en de spotvogels in de stad noemden hem, in stilte wel te verstaan, nooit anders dan Jaapje of de Stee nen man. Of de weduwe Fonson, de mooie juffrouw Sibylle, zich in haar kleine kamertje toch niet een weinig met haar overbuurman bezig hie\,d Het bleek nergens uit, ofschoon die lange, zeer in het oog vallende gestalte met die mooie blauwe oogenen die meisjesachtige verlegenheid haar zeker reeds lang bekend moest zjjn. Zij verkocht voor en na hare specerijen, citroenen en sinaasappelen, noot- den zeeman in het verderf stort, maar de Sirene, wier schril geluid hem bjj mist en stormweer voor gevaar waarschuwt en waarvan er in onze nabjj- heid aan de monden der Schelde zijn geplaatst. Alvorens tot de beschrijving en verklaring van het werktuig over te gaan, maakte de heer Koning zjjn hoorders, zoo door woord als proeven, den atmosferischen druk aanschouweljjk, gaf vervolgens eene uitlegging van de wijze waarop die druk wordt gemeten, verklaarde en toonde aan de ex pansie der lucht bjj verwarming, om ten slotte, na verschillende onderdeelen van de voor een ander gebruikt wordende werktuigen beschreven te heb ben, een klein model eener sirene ter tafel te brengen, te verklaren en te doen hooren. Met groote belangstelling werd dit vervolgens dooi de leden bezichtigd, waarna de heer Koning met zjjne voordracht voortging door eene met afbeeldingen opgehelderde beschrijving te geven van de heete- lucht-machine, die gebruikt wordt om de kracht te verkrijgen, waardoor de sirene in werking komt. Met het werktuig zelve in afbeelding te toonen en zjjne samenstelling te verklaren besloot de üeer Kouing zijne leerrijke en duidelijke voordracht, die door de aanwezigen, waaronder zich ook eenige leerlingen der rjjks-kweekschool voor on derwijzers bevonden, met belangstelling gevolgd en met luide toejuichingen beloond werd. De voorzitter, de heer De Raad, was dan ook de tolk van allen toen hjj den spreker hartelijk dankte voor de moeite die hij zich gegeven had, en de hoop uitsprak dat de heer Koning nog meermalen zal willen medewerken om de vergaderingen der afd. nuttig en aangenaam te doen zijn. In de Vraagbus werd de volgende vraag gevonden: Zoude het niet op den weg dezer vereeniging liggenom te trachten eenige gelden in deze gemeente bjjeen te krijgen, tot goedmaking der kosten om eenige werklieden uit deze stad, die zulk?, verdienen, de internationale tentoonstelling te Amsterdam te doen bezoeken, hetgeen voorze ker in het belang der njj verheid te achten zou zijn. Mocht deze vraag ingang vinden alsdan het bestuur te verzoeken daartoe de noodige pogingen in het werk te stellen". Deze vraag zal als naar gewoonte, m eene vol gende vergadering worden besproken. De vereeniging Uit het Volkvoor het Volk alhier geeft Zaterdag en Zondag weer eene uit stekende gelegenheid tot kunstbeschouwing, dank zjj de welwillendheid van den heer mr W. C. M. De Jonge van Ellemeet, die zijne verzameling tee- keningen, door geheel Noord en Zuid-Nederland bekend als een der belangrjjkste, daarvoor afstond. Tot aanbeveling voor een druk bezoek meenen wij ditmaal te kunnen volstaan met de aandacht te vestigen op het in dit nommer voorkomende ingezonden stuk en de op die tentoonstelling betrekking hebbende advertentie. Wij vestigen de aandacht van belangstellenden in goede uitvoeringen op muziekaal gebied op de muskaat en kruidnagelen, maar vooral hare fijne oliëen; na den dood van haar man had zjj zelfs nog veel meer te doen dan vroeger en dat liet zich gemakkelijk verklarenvoor het overige liet zij haar Steenen vrouw den Steenen man en zijn eigenaar verleid el jjk of spotachtig aanzien, al naar dat Jaapje het wilde opnemen. In het huis van den Steenen man was het echter heel anders gesteld. Al waagde mijnheer Fils het nooit om met eenig meisje een onverschillig praatje aan te knoopen toch klopte er in zjjn breede borst een hart, ja zelfs een gevoelvol hart. Achhoe vaak had hjj heime- ljjk, achter de gordijnen zijner pronkkamer ver borgen, naar die kleine bevallige vrouw uitgezien, toen de oude Fonson haar uit Mainz als zjjn gade naar huis bracht. Sedert waren er tien jaren verloopen en nog altijd maakte hjj zich elk vrij oogenblikje ten nutte om op zjjn observatie post aan het venster te gaan zitten, natuurljjk nadat hjj zorgvuldig alle deuren afgesloten had en dan staarde hjj vol verlangen naar den over kant, naar de Steenen vrouw, dat wil zeggen naar die van vleesch en beenen werd hij haar gewaar dan steeg er zulk een diepe, jammerljjke zucht uit zijn borst op, dat het hart der echte Steenen vrouw er door vermurwd zou geworden zijn, als zjj het had kunnen hooren. Sedert een jaar, sedert den dood van den on- uitstaanbaren Fonson zat het arme Jaapje evenwel veel meer in zijn pronkkamer dan in zjjn winkel of kantoor, waar de heer Lorenz zoo goed als in ons nommer van heden betrekkelijk die zaak voorkomende advertentie. De stad onzer inwoning geeft op bedoeld gebied niet zooveel te hooren, dat niet elke poging, om het getal goede, degelijke muziekuitvoeringen te ver meerderen, de ondersteuning van allen, die de kunst beoefenen of liefhebben zou verdienen. Door het rjjkstelegraafkantoor te Middelburg werden gedurende het jaar 1882 verzonden 15,395 en ontvangen 16,848 regeerings- en bijzondere telegrammen. Er werden verzonden en ontvangen 1276 meteorologische- en diensttelegrammen, op genomen en verder geseind 227, zoodat er totaal 33,746 telegrammen werden behandeld. SEierilizee, 28 Febr. Op onze Nuts-verga- dering van Dinsdag avond voerde de heer Keiler van Hoorn, uit Dordrecht, sprekende over onder- wjjs en opvoeding, ons de school van een realist binnen, waar de jongens meisjes gingen er gelukkig niet op werden klaar gemaakt voor de praktijk, of wil men de praktijken dezes levens. Daarvoor leerden ze, onder leiding van een realist-schoolmeestero. a. elkaar vliegen afvangen, oplichten, van de baan knikkerenzich oefenen in het groepeeren van cjjfersin zoo te schrijven dat men meer tusschen dan op de regels kan lezenin het gebruik van groote woorden ja zelfs in het kaarten en biljartentot het vol tooien eener realistische opvoeding twee onmisbare spellen. De prettige en gezellige spreker had daarbjj stoffe te over om eenige ware maatschap pelijke zonden zoo naar waarheid en zoo satyriek- humoristisch te geeselen, dat het publiek hem luide en verdiende goedkeuring schonk. Later vergastte de spreker ons, naar aanleiding der spelling van De Vries en Te Winkel, op twee geestige memories een van de c en een van de g, die beide getuigden dat hij even fpleiaierig een voordracht zonder c als zonder g kan houden. Ter Keuzen^ 28 Febr. In eenige dagbladen wordt het bericht medegedeeld, dat er alhier zich een geval van pokken had voorgedaan. Wij kun nen als zeker mededeelen, dat dit onwaar is, wjjl er in de gemeente niemand daaraan ljjdende is. Alleen heeft zich voor eenige weken in de ge meente Axel een geval voorgedaan van variceUen (windpokken), doch geen variolyden (kinderpokken), De patiënt is echter herstellende, Het vertrek met de noorderzon, Volgens eelt iü het vorig nummer voorkomend berichtvan den sedert October 11. ontslagen directeur der Oestermaatschappij alhier, heeft, naar men ver neemt, voor die maatschappij hoegenaamd geen nadeelige gevolgen. De minister van financien, gelezen het bericht van den pïöv. insp. der dir. belastingen enz. te Maastricht, en de daarbjj overgelegde bescheiden, waaruit blijkt dat de expediteur en konvooilooper E. Wiselius, te Venlo, aan de afzenders van door hem behandelde goederen meer invoerrechten in rekening heeft gebracht dan door hem aan den alleenheerscher was. Door de reten der gordjjnefl tuurde hjj naar zijne in het geheim zoo vurig be minde buurvrouw en werd door minnepjjn verteerd. De oude Lorenz merkte spoedig dat zjjn patroon in ernst verliefd wasen hjj kwam er ook achter, op wie, hetgeen hem zeer veel genoegen deed, want nu konden er twee vliegeik in éen klap ge slagen worden. Wanneer hjj echter aan de be deesdheid van het arme Jaapje dacht, werd hjj doodsbang en verloor bijna alle hoop. Doch ein delijk vatte hjj weer moed en zei bjj zichzelvenJ »De liefde doet immers wonderen! Aan mjj zei ven heb ik het wel is waar nog niet beleefd, maar onze patroon is een veel waardiger persoon voor hare kunstgrepen dan de oude Lorenz in zijn besten tijd ooit geweest is; terwille van hem zal zjj wel iets bjjzonders doen en de Steenen man en de schoone Steenen vrouw tot elkaar brengen; ik zal haar, zoodra de gelegenheid zich voordoet, getrouw helpen." In het tot nogtoe zoo stille huishouden van juffrouw Fonson had intusschen een merkwaardige verandering plaats gegrepen, zonder dat juffrouw Sibylle evenwel haar zwaarmoedigheid had laten varen. De nieuwe, jonge dienstbode Deentje van den Boven Rjjn had die verandering teweeggebracht; want nauw voelde zij zich in hare nieuwe om geving een weinig thuis of zjj vierde haar aange boren vrooljjkheid en opgewektheid den teugel. f Wordt vervolgd.)

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1883 | | pagina 1