N° 37.
1883.
Dinsdag
13 Februari.
126e Jaargang.
Middelburg 12 Februari.
Benoemingen en besluiten.
Onderwijs.
Dit blad verschijnt dagelijks,
met uitzondering van Zon- en Feestdagen;
Prijs per 3/m. franco 3,50.
Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 Cent:
Advertentiën: 20 Cent per regel.
Geboorte-, Trouw-, Doodberichten enz.: van 1 -7 regels f 1,50
iedere regel meer f 0,20.
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
MIDDELBURGS»
Agenten voor dit blad zijn te Vlissingen: J. C. Tielrooij, te Goes: A. A. W. Bolland, te KruiiiingenF. van der Peijl, teZierikzee: A-G.de Mooij en te Ter Neuzen: A. van der Peijl Jz.
Booidagenlen voor bet Buitenland: de Compagnie générale de Publicité G. L. Baube Cie. te Parijs, Londen, Frankfort a. M., Berlijn, Weenen, Zurich enz.
Citeerende wat de heer Guerieke Enklaar in het
Indisch Vaderland schreef over de vermeerdering
van welvaart bij de inlandsche bevolking op Java,
vraagt het Haagsche Dagblad: »hoe is het moge
lijk, dat zulk een toestand van welvaart is ont
staan, niettegenstaande de inlandsche bevolking
gedurende vijftig jaren, naar het heette, verdrukt
werd onder een onuitstaanbaar dwangsysteem,
werd uitgezogen ten bate van het moederland,
'welks schatkist gevuld werd met het zweet en
het bloed van den Javaan En dan geeft het
blad zelf dit antwoord op de vraag: »Wie dit
beweerden zijn nu, dunkt ons, door den heer
Guerieke Enklaar voor goed tot lasteraars gestem
peld."
Nu zal het waarlijk nog moeten heeten, dat
aan de oud-conservatieve koloniale partij die toe
nemende welvaart op Java te danken is
Om aan de onnoozele lezers dien indruk te geven,
heeft het Dagblad handig eene kleine bijzonder
heid uit het citaat weggelaten. Deheer Enklaar
namelijk sprak van de laatste 25 jaren.
Had het Haagsche blad dit vermeld, het zou van
het citaat geen reclame hebben kunnen maken
voor het oude verlaten stelsel van koloniaal regee-
ringsbeleid, waarmeê het nog altijd dweept.
In de laatste 25 jaren is, zooals de heer Enklaar
getuigt, de toestand der inlandsche bevolking
zooveel verbeterd dat is dus sedert met het oude
stelsel gebroken werd en men begonnen is de libe
rale beginselen in Indië toe te passen. Zoo hebben
die beginselen dan toch ook daar vrucht gedragen.
De uitkomst is diep beschamend voor hen, die,
met het Dagblad aan de spits, van de toepassing
dezer beginselen den ondergang van Indië en Ne
derland voorspelden.
Het jaar 1883 is opnieuw een jaar van ver
kiezingen.
De tweede kamer, de provinciale staten en de
gemeenteraden zullen den kiezers weêr eenig werk
verschaffen.
Als de nieuwe kieswetplannen van den minister
Hordijk geene verandering teweegbrengen, moeten
in onze provincie als leden der tweede kamer
dit jaar aftreden voor het district Middelburg:
mr P. C. 't Hooft en voor het district Goes
jhr mr A. F. De Savornin Lohman.
Als leden der provinciale staten treden
dit jaar af in onderstaande hoofd-kiesdistricten
Middelburg, de heerenC. J. J. A. Van
Teijlingen, Th. Van Uije Pieterse, mr N. J. C.
Snouck Hurgronje, J. P. I. Buteux, m' D. A.
Berdenis van Berlekom en A. Smit.
Z i e r i k z e e, de heeren J. M. De Glopper, J.
Hoogenboom Bzn. en J. H. C. Heyse.
T h o 1 e n, de heer mr Th. A. Wagtho.
Goes, de heerenmr J. C. R. van der Bilt,
J. H. Bybau, J. W. Vader en jhr mr J. J. Pompe
van Meerdervoort.
Sluis, de heeren M. Mazure, mr F. J. Brevet
en H. G. Hammacher.
Hulst, de heeren A. G. V. Rombach, Ch. C. P.
Pierssens, mr F. J. F. M. Walter en H. A. A. baron
Collot d'Escury.
Men doet ons, zeker ongerust geworden door
het te Muiden gebeurde, de vraag, hoe het staat
met de bewaring van het kruit op het fort Ram-
■mekens.
Is het toezicht over het bergen, het verzenden
en het van tijd tot tijd omkeeren der menigvul
dige vaatjes buskruit aldaar in goede handen?
Wij brengen die vraag onder de aandacht van
allen, die met den toestand te Rammekens beter
bekend zijn dan wij, en vooral van hen, die het
in hunne macht hebben om, waar dit noodig
mocht wezenverandering te brengen in dat
toezicht.
Vlissingen, 12 Febr. Wanneer de onder
handelingen tusschen de hooge regeering en het
gemeentebestuur zoodanig kunnen worden geleid,
dat men het over de voorwaarden eens kan wor
den, dan zal aan een bijzondere eigenaardigheid,
die tevens voor velen een groot ongerief was, een
einde komen. De zoogenaamde Tonnenbrug na-
menlijk, waaronder echter geen enkele ton ligt, en
die vermoedelijk in ons geheele land zijn wederga
niet vindt, zal door eene rij- en voetbrug worden
vervangen. De dalende en klimmende beweging
die bij een lagen waterstand van het kanaal soms
meters bedraagt, zal dap ook tot de geschiedenis
Jjehooren.
Naar men verneemt is thans een plan in be
werking, om eene, op groote ijzeren bakken rus
tende, brug te maken, welke in drie deelen de
geheele breedte van het dok zoude beslaan. De
hoogte van het bovenvlak zal gelijk zijn met den
gewonen weg en het bovengedeelte der brug zal
bij een lageren of hoogeren waterstand kunnen
worden geregeld, zoodanig dat eene geregelde pa
sage, ook met rij- en voertuigen, zal worden ver
kregen en de omweg zal kunnen vermeden worden,
die steeds zooveel tijdverlies na zich sleept.
De tegenwoordige brug is het eigendom van den
staat en wordt door den waterstaat onderhouden.
Eene vaste brug voor het dok zal vooreerst wel
niet mogelijk lijn, daar in het erfpachts-contract
met den staat aan de koninklijke maatschappij
de Schelde is gewaarborgd, dat bij eene eventu
eel over het voormalig Marinedok te leggen rij-
brug deze zoodanig zal zijn samengesteld, dat die,
evenmin als de bestaande Tonnenbrug, bezwaar
oplevert voor het te water laten van schepen en
dus in die bijzondere gevallen, over eene lengte
van minstens 60 meters, kan worden weggenomen,
terwijl het Marinedok ongeveer 70 meters breedte
heeft.
Het is te hopen dat onder het energiek bestuur
van den tegenwoordigen burgemeester ook deze
nuttige verbetering in de communicatie zoowel van
het spoor als van de havenwerken naar de stad
zal mogen verkregen worden.
Vlissing-en, 12 Febr. Zaterdag verloor onze
stad door den dood van den heer A. Benier een
zijner meest achtingswaardige burgers, die, van
eenvoudige afkomst, zich zei ven had gevormd. De
heer A. Benier was consul van het Russische rijk
en van het koninkrijk Belgie ;hij bekleedde bovendien
nog tal van andere betrekkingen, o. a. van scheeps
makelaar en vertegenwoordiger der firma Kennedy
Hunter en Benier te Antwerpen.
De overledene was ridder van de Eikenkroon en
bezat de Leopolds orde.
Dadelijk na zijn overlijden werd van de Belgische
loodsvaartuigen de Belgische vlag halfstok ge-
heschen.
Colijnsplaat, 12 Febr. Zondagmorgen is
alhier aan de gemeente een man ontvallen, wiens
veelzijdige bekwaamheden en goede hoedanigheden
nog lang in aandenken zullen blijven. De heer
L. Yan der Moer, gedurende meer dan een vierde
eeuw notaris alhier en sedert tal van jaren lid
van den gemeenteraad, is na eene ziekte van ruim
veertien dagen in den ouderdom van 63 jaren
overleden. Wie den innemenden man en actieven
notaris gekend hebben in zijn privaat en openbaar
leven, zullen wel begrijpen, dat de familie in
diepen rouw gedompeld is, en de geheele gemeente
deelneemt in den zwaren slag, welke de familie,
maar ook haar en het gansche eiland getroffen
heeft.
Tot pensionnaires van den koning en de koningin
voor de schilderkunst zjjn aangenomen de heeren
Jac. H. Hollestelle te Middelburg en G. H. C.
Overman te Amsterdam. Aan laatstgenoemde is
ook een gratificatie toegekend.
Uit een nader schrijven van den Londenschen
correspondent der N. E. Ct over den Ylissingschen
maildienst blijkt, dat de plannen van de staats
spoor en de maatschappij Zeeland niet alleen de
Youtó-.E'astem-spoorwegmaatschappij, maar ook de
Great-Unstórn-spoorwegmaatschappij betreffen. Met
andere woordenhet geheele Engelsche verkeer
met het vasteland via Queenboro', Harwich of Port-
Yictoria zou vereenigd worden in de handen van
een geconsolideerde maatschappij. De London,
Chatham Sp Dower-spoorwegmaatschappij moet niet
terugdeinzen voor een belangrijke verdere uitgaaf
te Queenboro', tot tijd en wjjle het uitgemaakt is,
dat die uitgaaf strekt tot het maken van perma
nente inrichtingen. Zoodra het vaste besluit is
genomen om met de London, Chatham Sp Dover-
spoorwegmaatschappij samen te. werken, dan zal
die maatschappij ten volle bereid worden bevon
den, aan de pier en de andere inrichtingen te
Queenboro' zoodanige uitbreiding te geven, als
noodig zal worden geoordeeld ten behoeve van
een toenemend verkeer.
De heer J. J. van Kerkwijk, lid der tweede
kamer, is van zijne Italiaansche reis teruggekeerd.
De minister van oorlog zal Donderdag a. geen
audiëntie verleenen.
Het departement van financiën moet dezer dagen
gereed gekomen zijn met het ontwerpen der
nieuwe zegelwet, die door den minister onlangs
in de eerste kamer der staten-generaal werd aan
gekondigd. Daarbij zou een uniform zegelrecht
worden ingevoerd, ten bedrage van éen per mille,
voor alle effecten, vreemde en binnenlandsche, die
hier te lande verhandeld worden. Levering van
stukken, waarover het zegelrecht niet voldaan is,
zou aan een belangrijke boete worden onderworpen.
De zeildag voor den vijfden tocht van de
Willem Barents is thans bepaald op 1 Mei e. k.
Het doel van den tocht zal ditmaal niet zijn de
Barentszee te bezoeken, maar het opsporen van
de Varna, en wanneer dit schip mocht gevonden
zijn voor het vertrek van de Barents, dan is het
voornemen toch een kruistocht in de Karazee te
doen. Met het oog op deze eventualiteit is de
commandant, de heer J. Dalen, gemachtigd om
voor de straten of voor Makotskinnshaven te blij
ven tot er open water komt. Mocht de Barents
in Juni de straten nog gesloten vinden, dan zal
zij naar Archangel gaan, om daar nadere berichten
in te winnen.
Volgens de N. R. Ct is de heer mr C. Pijnacker
Hordijk, minister van binnenlandsche zaken, voor
gedragen voor de ridderorde van den Nederland-
schen Leeuw.
Het zesde internationaal literarisch congres zal
in de maand September tijdens de internationale
tentoonstelling te Amsterdam worden gehouden.
Om een speciaal karakter aan deze plechtigheid
te geven, heeft het uitvoerend bestuur een alge-
meenen literarischen wedstrijd uitgeschreven,
waarvan de uitslag in eene openbare vergadering,
gedurende het congres te houden, zal worden be
kend gemaakt. Het onderwerp der verhandeling
is getiteldHolland en de vrijheid van denken en
schrijven in de 17e en de 18e eeuw, eene studie
dus over ons land, beschouwd als schuilplaats van
het menschelijk denken, en over zijn invloed op
de ontwikkeling der ideën.
Het handschrift mag niet grooter zijn dan 1000
a 1200 regels van veertig letters. Het gebruik
van alle talen is geoorloofd, doch de Fransche is
gewenscht. De internationale jury zal bestaan uit
eereleden der Association littéraire. Uitgeloofd
wordeneen verguld zilveren medaille als eerste
prijs, en bronzen medailles als eervolle vermel
dingen. Alle schrijvers worden tot dezen wed
strijd uitgenoodigd, terwijl de handschriften den
len Juni 1883 moeten ingekomen zijn bij den
algemeenen secretaris der Association te Parijs.
Door de directie der Amsterdamsche Kanaal
maatschappij is tegen Dinsdag 22 Febr. een tweede
en tegen Maandag 2 April eene buitengewone
algemeene vergadering van aandeelhouders belegd.
Teneinde de zaak in haar geheel te laten, heeft
de directie haar, in de vergadering van 2 Febr. jl.
ingediende, liquidatie-ontwerp ingetrokken, doch
zij stelt zich voor in de vergadering van 2 April
weder een gelijkluidend plan ter tafel te brengen.
Inmiddels worden aandeelhouders uitgenoodigd
hunne eventueele plannen van liquidatie, behoor
lijk uitgewerkt en toegelicht, vóór den len Maart
aan de directie in te zenden, ter behandeling in
de vergadering op 2 April.
Zaterdag a. s. zal het Aardrijkskundig genoot
schap in een der lokalen van Nalura Artis Ma -
gistra te Amsterdam zijn veertigste algemeene ver
gadering houden. Door den heer F. S. A. de
Clercq zal een schets geleverd worden van het
landschap Bolaang-Mongondow, op het noordelijk
schiereiland van Celebes, terwijl prof. C. M. Kan
spreken zal over de reizen van Juan Maria Schuver
in het gebied van den Blauwen Nijl.
Donderdag overleed te Amsterdamin den
ouderdom van 46 jaren dr B. J. Tideman, hoofd
ingenieur, adviseur voor den scheepsbouw bij de
marine. Zijn dood mag een groot verlies voor
ons land, voor onze provincie en in het bijzonder
voor Vlissingen genoemd worden.
De overledene was ridder der orde van den
Nederlandschen Leeuw en bezat verder verschil
lende ridderorden.
De heer A. J. H. v. d. Toorn, die Vrijdag over
leed, was sedert jaren inspecteur van het ijkwezen.
Vroeger was hij ijker te Naarden en vervolgens
te Amsterdam, waar hij jaren lang lid van den raad
was, terwijl hij tevens lid van de provinciale staten
van Noord-Holland en schoolopziener is geweest.
Bij de invoering der wet op de maten, gewich
ten en weegwerktuigen in 1869 werd hij benoemd
tot inspecteur van het ijkwezen en daardoor ver
plicht zich te 's Gravenhage te vestigen.
Tengevolge van het groote aandeel, dat hij ge
had heeft in de bewerking der wet, werd hij
hetzelfde jaar benoemd tot ridder der orde van
den Nederlandschen Leeuw.
Volgens het Utrechlsch Dagblad zal als direc
teur der staatsloterij, in plaats van den heer Stam,
optreden de heer S. Bartstra, sinds 1869 secretaris
generaal van financiën, terwijl deze vervangen zal
worden door den referendaris mr F. graaf van
Randwjjck.
Het N. v. d. B. verneemt, dat een onzer uit
gevers reeds geruimen tijd bezig is een analyti
sche uitgave der handelingen van de kamers tot
stand te brengen en hierin weldra hoopt te slagen.
Het dep. Edam van het Nut heeft besloten, om,
afgescheiden van de wijze waarop de maatschappij
haar oprichting wil vieren, zelf die merkwaar
dige gebeurtenis op feestelijke wijze te herdenken-
Het Nut, dat te Edam werd opgericht, droeg
in 't begin den naam van het Edamsche genoot
schap. In de oudste reglementen is Edam uit
drukkelijk als hoofdzetel van 't genootschap aan
gewezen, van geen ander valt het honderdjarig
bestaan samen met dat der maatschappij zelve.
In de Parijsche correspondentie van de Haarl.
courant leest men
Gelijk ik u onlangs schreef, worden door den
heer Cd. Busken Huet stappen gedaan bij de
Fransche regeering, teneinde de erkenning te ver
krijgen zijner Fransche burgerschapsrechten als
afstammeling van een réfugié van 1685. Deze
stappen hebben reeds tot een voorloopig resultaat
geleid, en het zal niet lang meer duren of Busken
Huet zal hebben opgehouden Nederlander te zijn.
Volgens bericht van den gouverneur van Atjeh
dd. 1 Febr. werd den 29 December van Atjehsche
zijde gewaarschuwd, dat transport boekit Seboen-
Oleh-leh door talrijke benden, uit Lepong en elders
in IV Moekims gekomen, zou worden aangevallen.
De militaire commandant zond onverwijld ver
sterking naar Oleh-leh na hevig gevecht, waarbij
onze troepen met groote onversaagdheid den over-
machtigen vijand aantastten, werd deze met groot
verlies op de vlucht gejaagd, achttien dooden in
onze handen latende.
Ons verlies bedroeg aan mindere militairen éen
gesneuveld en twee en twintig gewond en twee
gewonde dwangarbeiders.
Benden trokken in richting naar Lepong terug.
Vervolging werd voortgezet.
verbetering
In de Haagsche correspondentie in ons vorig
nommer komen een paar zinstorende drukfouten
voor. Regel 6 van boven staatde ministerieele
crisisdit moet zijneen ministerieele crisis-
Regel 34 v. b. staat: Voor het beginsel in zijn
geheel is deze het zwaard van Damocles dit
moet zijn Voor het kabinet in zijn geheel.
registratie en domeinen. Benoemd tot inspec
teur van de 1' catagorie in de divisie van inspectie
Arnhem K. F. Ariens, thans inspecteur 2e kl. in
die divisie van inspectiein de div. van insp.
Rotterdam F. H. Kok, thans inspecteur 2e kl. in
de div. van insp. 3e kl.in de div. van insp.
Alkmaar I. A. Enume thans ontv. te Zalt-Bommel;
in de div. van insp. Breda (2e afd.) A. F. W. Jor-
daan, thans ontv. te Heerenveen.
posterijen. Aan A. J. Raman is op zijn verzoek
eervol ontslag verleend als directeur van het post
kantoor te Scheemda.
Benoemd tot onderwijzer te Rhooii de heef
A. Cense te Renesse,
Sint Maartensdijk, 11 Febr. Aan den
heer C, A. v. d. Reest is op zijn verzoek eervol
ontslag verleend als (hulp) onderwijzer aan de
openbare school alhier. Dat hulppersoneel ook
hier moeilijk te bekomen is, blijkt hieruit, dat,
niettegenstaande er in den loop van den wintef
herhaaldelijk eene oproeping is gedaan, niemand
met de gevraagde akte zich heeft aangemeld, ten
gevolge waarvan het aanwezige personeel genood
zaakt was gedurende de wintermaanden ook tus
schen de gewone schooluren, werkzaam te zijn, daar
anders de verschil lende klassen, om beurt, van onder
wijs zouden verstoken zijn gebleven. Bovendien
staan gedurende de gewone schooluren nog 2 onder
wijzers ieder voor eene klasse van 100 leerlingen^
Een voorstel, in de laatst gehouden vergadering
