N° sa
126® Jaargang.
1883.
Donderdag
8 F ebruari.
Middelburg 7 Februari.
Benoemingen en besluiten.
Onderwijs.
Marine en leger
Rechtszaken.
Dit blad verschijnt dagelijks,
met uitzondering van Zon- en Feestdagen:
Prijs per 3/m. franco 3,50.
Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 Cent:
Advertentiën20 Cent per regel.
Geboorte-, Trouw-, Doodberichten enz.: van 1 -7 regels f 1,50
iedere regel meer f 0,20.
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Kantongerecht te Middelburg.
MIDDELBURG
COURANT.
Agenten voor dit blad zijn te Vlissingen: J. C. Tielrooij, te Goes: A. A. W. Bolland, te Kruiningen: F. van der Peijl en te Zierikzee: A. C. de Mooij.
Hootdagenlen voor bet Buitenland: de Compagnie générale de Publicité G. L. Daube Cie. te Parijs, Londen, Frankfort a. M., Berlijn, Weenen, Zurich enz.
Dr. R. Sr. Coronel schrijft in het Handelsblad,
naar aanleiding dei adressen in zake den kinder
arbeid
Twee adressen van steenfabrikanten in Neder
land zijn nog bij de kamer ingekomen.
Men weet, dat de steenfabricage aan een be
paalden tijd gebonden is. Een goed deel van
'tjaar wordt de arbeid in het open veld, waartoe
ook kinderen gebezigd worden, verricht. Maar
dan moet met alle inspanning van kracht gewerkt
worden, niet alleen om de voorhandene hoeveel
heid klei af te werken, maar ook om in geval
van ongunstig weer op den bepaalden tijd aan de
bestellingen te kunnen voldoen. De campagne
duurt gewoonlijk 5 a 6 maanden. Maar, zooals
we zagen, kan niet altijd doorgewerkt worden.
De weersgesteldheid noopt nu eens tot tijdelijken
stilstand dan weder tot verhoogde werkzaamheid.
In dit laatste geval duurt echter het dagwerk voor
kinderen (volgens opgaven destijds van de rijks
commissie, belast met het onderzoek naar den
toestand der kinderen in fabrieken arbeidende)
16 tot 17 uren, met slechts twee schafttijden van
1 en J uur, en wel van 's morgens 4 tot 's avonds
9 uur. Dan wordt in groote gejaagdheid een altijd
bewegelijke arbeid (dragen en bukken) verricht.
Men zou nu meenen, dat juist hier termen aan
wezig zijn, om de wettelijke bepalingen, zij 't ook
gewijzigd, toe te passen.
Neen, zeggen de onderteekenaars van het eene
adres (8. van Velzen c. s., elf ten getale). „Om
aan de buitenlandsche concurrentie het hoofd te
kunnen bieden, moeten de Nederlandscke fabri
kanten goedkoop kunnen produceeren." »In het
belang der nationale nijverheid achten de onder-
geteekenden (daarom) een zoodanige (art. 7) ver
bodsbepaling nadeelig." Redenen waarom adres
santen uwe vergadering eerbiedig verzoeken in het
bedoeld ontwerp de bepaling op te nemen, dat
artikel zeven, waarin de duur van den werktijd
van twaalf- tot vijftienjarige arbeiders wordt vast
gesteld, niet van toepassing is op steenfabrieken."
Het andere adres, behalve door de firma P.
Schelling en Zoon nog door 28 steenfabrikanten
geteekend, gaat veel verder en verzoekt, dat de
kamer het ontwerp, zooals het daar ligt, in zijn
geheel afstemmedat zij bewerke, dat een deug
delijke en onpartijdige enquête worde ingesteld
naarhet aantal kinderen (naar de verschillende
jaren) die arbeid verrichten in iederen tak van
industrie of broodwinningden aard van den
arbeid, die aan deze kinderen is opgedragenden
intellectueelen en physieken invloed van dezen
arbeid (naar zijn onderscheiden aard) op de kin
deren de invloed, dien beperking van den kinder
arbeid zal teweegbrengen voor industrie, nering
en landbouw»Om uit de enquête te kunnen
resulteeren, of het wenschelijk kan worden geacht
allen fabrieksarbeid gelijk te stelleneene nieuw
te ontwerpen wet in haar geheel daadlrjk ver
bindbaar te verklaren, om zoo noodig doeltreffen
de overgangsbepalingen te niaken."
Deze conclusiën worden uitvoerig gemotiveerd.
En welke zijn nu die motieven? Vooreerst de
sterke concurrentie met het buitenland. Ten an
deren, dat de arbeid in de open lucht geschiedt,
gedurig afgebroken door kort opvolgende rusturen
met werkschaften van ten hoogste drie uren. Het
werk is gezond; men treft weinig zieken onder
de steen werkers aan en de gemiddelde levensduur
is veel langer dan op eenige andere fabriek. Dit
alles wordt wel beweerd, maar niet bewezen.
Vervolgens wordt een staat geleverd van de
werktijden aan de fabrieken van den eerstonder-
geteekende, waaruit we moeten afleiden dat in
de laatste vier jaren gemiddeld elk jaar op 120
dagen of 49£ volle dag is gewerkt. In 1882 werd
op dezelfde fabriek gevormd, zonder de Zondagen,
145 dagen, met een aantal werkuren van 1036,
hetgeen gemiddeld zou zijn ruim 7 uren daags.
Daargelaten nu het verschil van de eerste op
gave, waarin van 120, en de tweede waarin van
145 dagen sprake is, mag men aan dit »gemiddel-
de" niet veel waarde hechten, want juist bij deze
industrie zijn de uitersten zoo groot die tot het
gemiddelde kunnen leiden. En tegen die uiter
sten wil de wetgever waken.
Wij hebben er reeds op gewezen, dat het rap
port der toenmalige regeeringscommissie gewaagt
van 16 a 17 uren werktijd, met slechts IJ uur
schafttijd. Datzelfde wordt ook getuigd door de
commissie uit het voormalige Nederlandsch school
verbond, naar aanleiding van een deswege ingesteld
tpiiderzoek in 1872. Nu verzekeren adressanten,
dat voor 5 uur 's morgens of na 's avonds 8 uur
nooit wordt gewerkt. In de eerste en laatste we
ken van de campagne vangt men zelfs later aan
en eindigt men vroeger. Wij meenen grond te
hebben, de juistheid dezer opgaven in twijfel te
trekken na een deswege persoonlijk ingesteld
onderzoek.
De adressanten voeren voorts aan, dat de jeug
dige arbeiders, tot den veldarbeid gebezigd, niet
zoo gelukkig zijn als die voor den steenarbeid ge
bruikt deze toch zouden, volgens het getuigenis
der adressanten, 30 vrije weken in het jaar heb
ben, waarop men bij den veldarbeid moeielijk zal
kunnen wijzen.
Maar zij vergeten, dat de kinderen, voor den
veldarbeid gebruikt, niet aan een stuk bezig wor
den gehouden en dat deze niet zoo afmattend is
als het aandragen van steenen over een terrein,
waar geen schaduw hen tegen de felle zonnestra
len kan beschutten.
Wie een beeld van de overspanning wil lezen,
waaraan deze jeugdige arbeiders op de steenplaat
sen blootstaan, hij sla de verslagen op van de
Children's Employment Commission 1863'66, waar
van we in het bijblad van den Economist van 1867
een uittreksel hebben gegeven en van de meerge
noemde commissie van het toenmalige Neder
landsch schoolverbond.
Mag hij deze getuigen gelooven, dan bestaat er
niet de minste grond, waarom de wetgever de
jeugdige steenaandragers niet en de jeugdige véld-
arbeiders wel zal beschermen.
Zooals het artikel thans geredigeerd is, komen
mij de grieven van de adressanten niet ongegrond
voor. Maar juist dit artikel, met de noodige lati
tude gewijzigd, dient mijns inziens in de eerste
plaats op de jeugdige werklieden in dezen tak
van nijverheid toegepast te worden.
Het verzoek van adressanten, om het ontwerp
zooals het daar ligt, in zijn geheel af te stemmen
alleen omdat art. 7 niet naar der adressanten
smaak is, mag dus als meer dan een onredelijkheid
moet als een ongerijmdheid worden beschouwd.
o->
Als een bewijs hoezeer de voorstellingen van de
afdeelingen van het Nederlandsch Tooneel hier
ter stede worden gewaardeerd, kan dienen dat
heden ter bespreking van plaatsen voor de voor
stelling van Zwarte Griet reeds te 8 uren perso
nen voor den schouwburg stonden, die dus ruim
drie uren de nijpende koude en den vrij ijzigen
wind trotseerden om zich een plaats te verzekeren.
Met elk uur vermeerderde het aantal kaartjes
verlangenden, waaronder 't behoeft niet gezegd
de juiste volgorde waarin ze gekomen waren,
niet was te bewaren, 't Gevolg hiervan was dat
toen te 11 uren de met het uitgeven der kaartjes
belaste persoon kwam, hij letterlijk bestormd werd
en er om in het bezit te komen van een volgnom-
mer bijna slag geleverd werd. Zooals veelal had
den de meest brutalen de beste kans en kwamen
ons gevallen ter oore waarbij zij, die om 9 uren
op wacht stonden, van vrij wat slechter conditie
waren, dan zij die eerst te 11 uren aan den schouw
burg kwamen.
Zouden wij, om aan dien onaangenamen en ook
onbillijken toestand een einde te maken, het be
stuur der Vereeniging t. b. v. g. v. o. fc. niet in
overweging mogen geven om in 't vervolg te 12
uren de dan aanwezigen te laten loten, evenals dit
bij het plaats bespreken van garanten geschiedt
Zoodoende zou ook een eind eraan gemaakt
worden dat de eerste nommers de helft der be
schikbare plaatsen opkochten.
Niet alleen te Vlissingen, wordt met belang
stelling de nu aangevangen exploitatie der haven
werken door de Kon. M" De Schelde gadegeslagen
ook van buiten af wordt daarmede rekening ge
houden, daar, naar men ons meldt, van Rotter
dam uit een vasten lichterdienst wordt georgani
seerd, terwijl door een paar nijvere industrieelen
uit onze gemeente het denkbeeld is geopperd, om
een tweetal pennybootjes in de vaart te brengen,
voor een geregel den diénst tusschen de buiten-en
de binnenhavens en de stad Vlissingen tot aan de
Tonnenbrug.
's Oravenhage, 6 Febr. Wegens strijd met
de wet hebben curatoren van het gymnasium, na
raadpleging met den minister, hunne goedkeuring
onthouden aan de door de leeraren ontworpen
gewijzigde regeling van het onderwjjs in den zin
eener beperkte tijdruimte voor sommige vakken.
De gemeenteraad heeft de voorstellen, betrekkelijk
de overdracht der Gothische Zaal aan de groot
hertogin van Saksen en betrekkelijk de plaatsing
van een gemeente-museumgebouw op den hoek
van de Korte Vijverberg, goedgekeurd.
Zie laatste berichten van gisteren)
Amsterdam, 6 Febr. Voor den bouw van
een nieuw blinden-instituut, waarvan in uw nom-
mer van 2 Febr. melding gemaakt werd, is een
deel der verzonden inschrijrings-biljettenmet
grootere of kleinere sommen ingevuld, bij de directie
teruggekomen. O. a. is er een gift van ƒ25,000
ontvangen. H. K. H. prinses Marianne deed door
een vorstelijke gift ook blijken van hare belang
stelling in deze schoone en rijke zegeningen af
werpende inrichting, die ook wel eens in de aan
dacht der rijken buiten de hoofdstad mag worden
aanbevolen, aangezien nog 150,000 voor het
bewuste plan ontbreekt.
De Amsterdamsche Omnibus-Maatschappij zal,
naar men zegt over het afgeloopen boekjaar 12%
dividend uitkeeren. (tot nog toe was dit 11
waaruit sommigen, in verband met de opening der
voordeelige lijn DamAmsteldijk, de plotselinge
rijzing der aandeelen tot 230 meenen te moeten
verklaren.
Nader blijkt dat de heer B. H. Heldt in eene
openbare vergadering van De Unie te Amsterdam
het woord zal voeren over de thans aanhangige
gasthuis-quaestie.
Door de kiesvereeniging Burgerplicht te Amster
dam zijn in eene Dinsdagavond gehouden vergade
ring tot candidaten voor leden van den gemeen
teraad, ter voorziening in de vacatures, ontstaan
door het overlijden der beeren Den Tex en Mendes,
gesteld de heeren A. L. Yon Tienen en mr C. M. J.
Willeumier.
Aan dr Berns werd in dezelfde vergadering
hulde gebracht voor zijne flinke houding in zake
de gasthuis-quaestie.
De minister van binnenlandsche zaken geeft
Zaterdag a. geen audiëntie.
De minister van oorlog heeft ter kennis van het
leger gebracht, dat zonder voorkennis geen kopie
mag genomen worden van kaarten, waarop be
staande verdedigingswerken voorkomen op grooter
schaal dan f :50,000, of van andere op de verde
diging des rijks betrekking hebbende geheime
Ook het op andere wijze verkrijgen en nog veel
meer het verspreiden of in den handel brengen
van deze en dergelijke gegevens omtrent verdedi
gingswerken of verdedigingsliniën van het rijk is
ten strengste verboden.
Tengevolge van aan den minister van financiën
gedane vragen betrekkelijk de toepassing van de
zegelwet, zijn door den ontvanger der registratie
en domeinen te Dordrecht de volgende inlichtin
gen ontvangen
Dat kwitantiën boven de 10, al zijn zij niet
geschreven en de handteekeningen daaronder met
een stempel gesteld, ja zelfs wanneer de naam er
eenvoudig onder gedrukt staat, aan het zegelrecht
van 5 centen onderworpen zijn, om reden art. 1
der wet van 11 Juli 1881 de kwitantiën aan dat
zegelrecht onderwerpt, onverschillig in welken vorm
de stukken zijn opgemaakt.
Dat in de bestelboeken van schippers en bestel
lers van publieke ondernemingen van invoer,
waarin voor de ontvangst van gelden door de
ontvangers wordt geteekend, voor iedere betaling
boven de ƒ10 een plakzegel van 5 centen moet
gebezigd worden.
Wanneer de schipper of besteller geld voor een
ander incasseert, is hij dat geld schuldig aan den
geen voor wien hij de incasseering doet, en strekt
de afteekening van dezen tot bewijs van het te
niet gaan eener geldschuld.
Betalen zij voor een ander eene rekening, dan
zullen zij deze wel meestal voldaan geteekend
terug ontvangen, zoodat de afteekening in het
bestelboek niet te pas komt. Geschiedt dit toch
of wordt geene afzonderlijke kwitantie afgegeven,
alsdan bewijst de afteekening in het boek, dat hij,
die de afteekening doet, het hem toekomende geld
ontvangen heeft en dat er dus eene geldschuld
is te niet gegaan,
En eindelijk, dat de zoogenaamde chertepartij
niet aan het zegel onderworpen is, op grond dat
bij n°. 60 van art. 27 der wet van 3 October 1843
de vrachtlijsten, vrachtbrieven en connossementen
zijn vrijgesteld en de chertepartij het contract
zijnde, dat wordt opgemaakt ter zake van het
geheel of voor een gedeelte bevrachten van een
schip tot eene zeereis bij de 5s titel van het
wetboek van koophandel, in eene adem wordt
genoemd met de bevrachting en verhuring van
schepen en connossementen en de billijkheid dus
medebrengt, al zijn de chertepartijen niet in de
zegelwet genoemd, als hetzelfde onderwerp betref
fende, in die vrijstelling te doen deelen.
Zondag is d' C. H. M. Fock overleden te Na
gasaki, waar hij sedert eenige jaren aan het gou
vernementshospitaal als superintendent en leeraar
was verbonden, en, naast de vertegenwoordigers
der meeste beschaafde natiën, waardig de Neder
landscke wetenschap vertegenwoordigde. Kweeke-
ling der Utrechtsche hoogeschool, heeft hij eerst
als assistent van prof. Halbertsma in het zieken
huis, daarna als practiseerend arts aan de Meern,
niet alleen als man der wetenschap, maar ook
door zijn edele hoedanigheden als mensch zich
de achting, het vertrouwen en de dankbaarheid
van zijne patiënten uit iederen stand weten te
verwerven. (jy.
De vijfde tocht van de Willem Barents zal onder
bevel staan van den luit. t/z le klasse J. Dalen.
notarissen. Benoemd tot notaris te Groningen
G. J. Gerhard, cand. not. aldaar.
belastingen. Benoemd tot ontv. der dir. bel.
enz. te Etten en Leur c. a. J. A. Bentinck, thans
ontv. te Willemstad c. a. te Drever c. a. J,
Schuijleman, boekhouder ten kantore te Zutfen
te Wommels c. a. J. J. G. van Wicheren, ontv.
te Weert c. a.
gemeentebesturen. Ontheffing verleend aan
den secretaris der gemeente Ruwiel en Loener-
sloot, G. Vor der Hake, van het bepaalde bij art.
74, alin. 1, der gemeentewet, ten einde te Loenen
te kunnen wonen.
onderwijs. Benoemd tot leeraar aan de H. B.
S. te Leeuwarden F. Rochette te Deventer.
leger. Benoemd bij het wapen der cavalerie
bij het 2e reg. huzaren tot luit.-kol. de majoor W.
Van Ling; tot majoor, de ritm. C. L. A. Schras-
sert Bert, beiden van het korps.
Bij het wapen der geniebij den staf, tot luit.-
kolonel, de majoors 1. F. H. Boonacker A. J.
Voorduin, hoofd der Ve Afd. van het Dep. van
oorlog en K. Eland, directeur der IIe afd. van de
krijgsschool; tot kapt. de le luit. C. J. Snijders,
allen van het wapenbij het korps genietroepen
tot luit.-kol. de majoor H. E. Beekman, komm.
van het korps; tot maj., de kap. R. Sturms, van
den staf van het wapen: tot ln luit., de 2eluit,
G. C. Manninck, van het korps.
geneeskundige dienst. Benoemd bij het pers,
van den geneesk. dienst der landmacht, tot dirig.
paardenarts, met rang van luit.-kolonel, de dirig.
paardenarts met rang van majoor C. H. M. Houba
van dat personeel,
consuls. De heer Victoriano José de Sequeira,
benoemd tot vice-consul der Nederlanden te San
Miguel (Azorische eilanden), is in die hoedanig
heid door de Portugeesche regeering erkend,
Biervliet, 6 Feb. Het salaris van den
kweekeling E. Poucke is van 50 tot 100 ver
hoogd.
De heer Elfrink, onderwijzer aan de le gemeente
school, zal met primo Maart werkzaam moeten
zijn aan de 2e gemeenteschool.
Hoogere bezoldiging gaf het gemeentebestuur
vooralsnog niet, omdat de financieele schade van
genoemden heer vooraf niet te bepalen valt.
Eene herziening van onderwijzersbezoldiging is
dus nog te wachten. Omtrent het plan eener
nieuwe Nieuwlandseke school hoort men in den
laatsten tijd niets.
De scheepsklerk H. W. Bauer, uit Oost-Indie in
Nederland teruggekeerd, is op non-activiteit
gesteld.
Ier terechtzitting van 6 Febr. zijn de navolgende
personen veroordeeld: wegens overtreding der verordening
op de publieke huizen te Middelburg: J. M., te Mid
delburg, in zes boeten van 3 of een dag gev. voor elke
boete. - M. v. d. V., te Middelburg, in eene boete van
f 3 of een dag gev. T. C. G te Middelburg, in drie
boeten van 3 of een dag gev. voor elke boete. C.
F. G., te Middelburg, in eene boete van f 3 Of een dag
gev. R. K., te Middelburg, in eene boete van 25.
of drie dagen gev. en eene boete van 3 of een dag gev.
Wegens overtreding der verordening op de publieke
huizen te Vlissingen: G. v. d. B., te Vlissingen, in eene'
boete van 3 of een dag gev. H. V wed. A. B., te'
Vlissingen, tot eene gev. van drie dagen.