Laatste Berichten.
Onderwijs.
Kerknieuws
Gemengde Berichten.
zégt Baculus op eens, „kom eens kijken naar Neuhuijs
(n° 66). Let op die dikke klont zwartachtig groen
die met weinig overgang voor het zachte blauw
geplakt zit, en waar blijft uwe bewondering?"
Herinnert gij u nog zijn Regenbui," antwoord ik
met een wedervraag, »dat stukje van een paar jaren
geleden waarin de stemming der natuur zoogoed
was weergegeven?"
Dan ga ik verder en sta voor een wintertafereel
met schapen. Het is van Ter Meulen (n°48), die
met Jozef Neuhuijs tot dezelfde zoogenaamde
»grjjze school" behoort. Er zijn niet weinige
schapen op deze tentoonstelling, doch geene van
haar vertoont een familietrek met die van Panur-
gus, bij Rabelais, welke met elkaar wedijverden in
huppelen en springen, dat het een aard had. Deze
pour revenir a nos moutons zijn van hetzelfde
gewone ras, allen vuil en grauw van zand en stof,
even zachtzinnig en vreedzaam als de schaapjes
en lammertjes der herdersdichten. Niettemin goed
geslaagd als die vóór ons of als gene van Candel
(n° 10). Ook onze vroegere stadgenoot Van der
Weele zond schapen, die door den herder te kooi
worden gebracht (n° 45), en men mag deze aquarel
niet beter geslaagd achten dan het geitje (n° 46) dat
wij straks opmerkten en dat, al heeft het eene
misschien wat al te grasgroene entourage zeker
verdiensten bezit.
Voor het koeienras heeft P. Stortenbeker gezorgd
(n° 68), en zelden is mij, als voor deze Zuiderzee, de
naatn »philosofen van het onbewuste," dien men
aan dit diersoort gegeven heeft, juister voorgekomen
Wat staat het troepje daar rustig te droomen
met de pooten half in het nat en gekoesterd dooi
de zonnestralenWat zijn zij welgevormd van
lijf en leden, en wat heldere, haast schelle, lncht
welft zich daarboven! Graag joeg ik een hond
er tusschen óm wat leven in de wezenlooze dieren
te brengen, om ze springend en snuivend te zien
jagen op den vijand. Of ik wenschte een paar
ervan te setten in een door regen doorweekt wei
land op een kouden herfstmorgen, om ze met meer
levendige trekken te hooren loeien naar den war
men stal. Maar ze droomen maar voort in het
zonnetje, starende op den grooten plas, alsof ze
denken aan de offers, die voor eeuwig daar rusten.
Redding (n° 1) heeft Haareman eene aquarel
getiteld. D&ar is beweging en levenDaar wer
ken de woedende elementen der natuur, die het
stevige schip te pletter stootten dat het zonk.
Daar is wilskracht en moed bij die kleine schare
kloeke mannen, die de reddingsboot uitbrengen.
Daar is liefde en angst in die vrouw, wier man
mede redden wil wat nog te redden is. En hu
mor merkt men op in de schildering der kinde
ren, die niet het vreeselijke van 'toogenblik
kunnen beseffen. Edoch »de toon van duin
en strand is te grauw", fluistert Baculus ons in het
oor, en wij gaan verder.
Het fijn penseel van Elchanon Verveer doet
bijna altijd aan Scheveningen herinneren. Ook
nu krijgen we van hem twee typen uit het dorp
ik zou haast zeggen stadje aan zee te aan
schouwen. Het eigenaardige in voorkomen en
houding zoowel van den nettenbreier (26) als van
het oude moedertje dat hout gesprokkeld heeft
(25) is treffend uitgedrukt. Wat een teekening
in de verweerde tronie van den zeeman en het
rimpelig gelaat van het besje Deze kleine stuk
jes bewijzen weder hoeveel verscheidenheid dit
genre aan een kunstenaarsoog biedt.
De geestige en vlugge medewerker aan De
Spectator, de illustreerder van een paar bundels
van Cremer, Schmidt Crans, geeft twee beter ge-
teekende dan geverfde aquarellen (43 en 44).
Een paar komische genre-stukjes uit de vorige
eeuw stelt Frederik Lintz ten toon.
De andere Lintz, Ferdinand, plaatste houtzagers op
een wintertje. Wintertjes, schijnt het, vallen in
den smaak, niet alleen bij de leeken, maar ook
bjj de artisten. Hier vindt men er ook verschei
dene. Om niet met den minste onder de broede
ren te beginnen wijzen wij op Louis Apol (50
en 51). Hoe keurig weet hjj in de grijze
tonen de natuur weertegevenIJs en sneeuw
hebben hem altijd aangetrokken, en zooals men
weet is Apol met eene der Noordpool-expedi-
ties medegegaan om van de ontzaglijke sneeuw-
met alle benoodigdheden mee en was iets vroeger
gekomen om hem te helpen pakken maar de jonge
man was niet te bewegen om de biezenmand,
die hij zelf vervaardigd had uit biezen, welke hij
zorgvuldig gekleurd en in een mooi patroon
gevlochten had, achter te laten en in plaats
daarvan dien gelen lederen koffer te gebruiken.
Hjj smeekte zijn beschermer hem de moeite van
het overpakken te besparen en stelde voor om den
koffer met planten te vullen, die hij, voor het in
orde brengen van een serre der gravin, in het bosch
uitgegraven en in papieren zakjes gebonden had.
Hij had toch al niet goed geweten hoe hij die
slingerplanten goed zou overbrengen.
De graaf begreep dat hij aan den wensch van
den jeugdigen botanicus moest toegeven. Daaren
tegen mocht Redi zich niet verzetten tegen het
nieuwe reispak,- dat Alarik thans uit den koffer
haalde en dat zooveel mogelijk in fatsoen met
zijn kiel overeenkwam. Maar in plaats van een
korten broek, kousen met klinken en schoenen
met gespen, moest hjj erin berusten een langen,
taraaljjk engen pantalon aan te trekken en zjjn
schippersmuts tegen een ronden hoed te verruilen.
Hjj kwam zich zelf bespottelijk voor in dit
coatuum, hjj herkende zich zelvén niet en hij
vreesde dat iedereen hem zou uitlachen. Het
meeste had hij ertegen om handschoenen aan te
trekken. De laarzen met hooge hakken konden
er nog door, daar kon hjj stevig op loopen en
over plassen en kuilen heenstappen, maar waartoe
dienden die handschoenen? Hjj dacht dat hjj er
en jjsbergen inspiratie te ontvangenmet een
rjjke verzameling teekeningen is hjj teruggekeerd.
Een aardig contrast van tonen ziet men in de bjj
elkaar hangende stukjes van Le Comte (59) en
Kleyn (11). De laatste vindt zjjne kracht in de
Schelf houtsche" wintertjes, vroolijk en zonnig
bjj den ander is de vaal-grjjze, sombere tint in
harmonie met den eenzamen postwagen die zich
langzaam door de- sneeuw voortbeweegt en diepe
voren achterlaat.
De njjdige kortheid van den dag, lezer, laat
ons niet toe onze wandeling met eenigen uitslag
langer voorttezetten. Ik zou anders niet nalaten
u te wijzen op het met zorg behandelde en zon
nige tafereel met paarden van Nakken (24)op
den flink gepenseelden levensgrooten nar van
Windt (67)op De les van mej. v. d. Hoeven
ook zou de ongeduldige Baculus u nog kunnen
onderhouden over de eigenaardige kladmanier
van mevrouw Bildera en Bisschop (41), en over de
akelig photographisch nauwkeurige teekeningen
van Smits (32) en Doeleman (20). Doch het zou
te veel van uwe aandacht gevergd zijn. Alleen
moet ik tot op zekere hoogte mjjn vriend in zjjne
eer herstellen. Want even slecht het is zich tot
knorren te bepalen, zoo ongeoorloofd is 't de stem
der kritiek het z wjj gen opteleggen. In ons allen
behoort een klein Baculusje te huizen, naar wien
wjj nu en dan luisteren. Kritiek doet aan waar
deering, aan bewondering geen afbreuk; ja, wer-
keljjke bewondering kan zonder kritiek niet be
staan. Bewondering geljjk d* A. Pierson het ergens
heeft gezegd is die kritiek van het niet-ideale
die ons doet beseffen, hoe hoog het ideaal staat.
In hoever deze, en welke van deze kunstvoort
brengselen ons hebben kunnen helpen om te komen
tot de kennis van dat ideale, make ieder uit voor
zich zeiven. Zonder ons in bijzonderheden te
begeven gaven wjj hier en daar onze indrukken
weer. Eene der voor ons spaarzame gelegenheden
om door zien te genieten is weder voorbij. Doch
zeker heeft ook nu de kunst geestdrift gewekt.
En geestdrift is eene te zeldzame zaak, om niet
bij elke gelegenheid de verschjjning van de muze
der kunst warm te begroeten, en haar kort toeven
in onze stad oprechteljjk te betreuren.
Thans zij het bovenstaande slechts aan de
herinnering gewjjd, herinnering aan een gebeur
tenis, die als een vriendeljjke zonnestraal
vriendelijker dan de zon zelf, die ditmaal het
tentoongestelde geen oogenblik begunstigde
het pad der kunst bescheen, waarop wjj hapen
dat Uit hel volkvoor het volk nog menigen
voetstap zal zetten.
De Vereeniging voor hooger onderwijs op gerefor
meerden grondslag verkeert in zulk een gunstigen
toestand dat directeuren aan curatoren voordracht
verzocht hebben voor de benoeming van een
nieuwen hoogleeraar, bjj voorkeur in de juridische
faculteit.
Tliolen, 22 Jan. Het schriftelijk gedeelte
van het vergeljjkend examen voor hoofd der school
alhier is Zaterdag gehouden. Yan de 23 solli
citanten zijn er 17 opgekomen. Het mondelinge
zal den 27 dezer gehouden worden.
K-oiideUerlte, 20 Jan. In de school-
spaarbank werd op 1 Jan. 1883 door 94 leerlingen
deelgenomen. Daarvan hebben 26 reeds de school
verlaten maar het hoofd der school verzocht hunne
spaarpenningen te bljjven aannemen, welk verzoek
gaarne werd ingewilligd. Ruim een derde der
thans schoolgaande kinderen spaart.
Opgevraagd werd ƒ93.53; ingebracht ƒ365.75.
Het tegoed bedraagt thans in het geheel de
som van 1200.17D
Colijuspiaat, 22 Jan. De staat, bevattende
de namen der kinderen, die op 1 Jan. 11. boven
de 6 en onder de 12 jaren waren, en niet school
gingen, opgemaakt volgens art. 81 der wet op
't lager onderwijs, bevat 14 namen. Van deze 14
kinderen is er éen reeds weder school gekomen,
gaan er twee in eene naburige gemeente ter school,
zijn er 5, die, pas zes jaren oud, met 1 Maart a.
zullen worden toegelaten, en 2 idioten. De 4
overigen hebben allen reeds school gegaan, doch
niets mee zou kunnen aanvatten, dat hjj alles uit
die met leder overtrokken handen zou laten val
len en graaf Alarik veroorloofde hem die onge
wone kleedingstukken voorloopig in den zak van
zijn jas te laten zitten, waarin Redi tot zijn
groote verbazing een portemonnaie, een notitie
boek en een zjjden zakdoek vond.
»Dat is te veel" riep hij uit, »ik heb mjjn
garen beurs voor mijn geld."
Dit zeggende haalde hjj een van sterk garen
geknoopte beurs met een touw vastgebonden te
voorschijn. Natuurljjk eigenwerk. Van al dat ge
wone moest hjj thans afstand doen, alles werd hem
kant en klaar aangeboden. Dat was geheel tegen zijn
zin en alleen om niet onbeleefd te schjjnen, doch vol
strekt niet verheugd, nam hjj de geschenken van
Alarik, gewillig aan.
De graaf kon niet genoeg aan de kleeding van
Redi trekken en plooien en de jongeling moest
zelfs gedogen dat Alarik hem een »geurige zalf,"
over het haar streek.
Eindeljjk was alles gereed en Redi geschikt
gemaakt om in een coupé eerste klasse te reizen.
Schieljjk werd Friessbach verlaten en Redi had
een gevoel alsof hjj zelf gestorven was en achter
bleef, terwjjl een vreemdeling in zjjn plaats werd
weggevoerd.
Gravin Elfride bevond zich reeds in de wacht
kamer toen de heeren aankwamen, en wat haa.
echtgenoot haar verhaalde, verraste haar geenszinsr
»Wjj zullen nog op vele eigenaardigheden
3 worden door huiseljjke omstandigheden thuis
gehouden en een behoort tot de schipperskinderen".
Hoe groot het schoolverzuim alhier is, bljjkt
uit de volgende cijfers.
Wegens ziekte werden verleden jaar verzuimd
4728 schooltijden, wegens slecht weer 223, wegens
godsdienstplichten 113, door veldarbeid 27859
door anderen arbeid 14289, om overige redenen
3529.; totaal 50741.
Door elkander werd ruim 30% verzuimd. Hoe
de bevolking eener plattelandssckool aan eb en
vloed lijdt, bljjkt wel hieruit dat het maximum
der werkelijk schoolgaande kinderen in het vorige
jaar bedroegin Jan. 328, Febr. 322, Maart 299,
April 276, Mei 257, Juni 238, Juli 244, Aug. 178,
Sept. 257, Oct. 249, Nov. 320 en Dec. 336.
Op dit oogenblik zjjn 15 scholen met den
bijbel" in het land in aanbouw, die allen dit jaar
zullen geopend worden.
Horssele, 22 Jan. D" Conradi, predikant
te Hontenisse, heeft voor het beroep naar hier
bedankt.
De door de vereeniging Uit het volk voor
het volk gehouden tentoonstelling van aquarellen
werd door 411 personen bezocht. Aangekocht
werden 2 aquarellen, te weten n° 7, landschap van
Schipperus en n° 21, koeien van Hoedt.
ikruiiiingen, 22 Jan. Gaf in de vorige
vergadering van de afdeeling Kruiningen der
- Maatschappij ter bevordering van landbouw en veeteelt
de heer P. Lindenberg, landbouwer te Wemeldinge,
een goed voorbeeld door het houden eener lezing
over de braak; in de vergadering van Zaterdag jl.
werd dat voorbeeld gevolgd door den heer C. Dei-
Weduwen, landbouwer alhier, die op bevatteljjke
wjjze duideljjk maakte, dat de toekomst van den
landbouwer gelegen is in de uitbreiding en vere
deling van den veestapel.
Zulke lezingen dragen niet weinig bjj om het
nut dier vergaderingen te verhoogen. Evenals het
vorige jaar werd ook thans weder besloten voor
gezamenlijke rekening zoogenaamde klaverguano
op te doen. Deze wjjze van coöperatie had gun
stige resultaten opgeleverd.
IJzendijke, 20 Jan. Van de leesbibliotheek,
dezen winter door ons JVuis-departement opgericht
en waar boeken kosteloos ter lezing worden af
gegeven, wordt een flink gebruik gemaakt.
Een paar voorstanders van volksontwikkeling
hebben nu aan de boekerij tal van boekwer
ken geschonken, o. a. de geheele serie van Jules
Verne en Mayne Reid.
Zaterdag middag is uit het IJ aan de Nieuwe
brug te Amsterdam het lijk opgehaald van een
man. Van het hoofd tot de knieën was dit ljjk
in een zak gewikkeld. De politie doet onderzoek.
Voor de dezen zomer te Londen te houden
Ascott-wedrennen is door Z. M. den koning een
Oranjeprjjs aangeboden, ten bedrage van 600
sovereigns. De prijs moet behaald worden door
een Engelsch paard, eigendom van en bereden
door een Engelschman.
Uit Berljjn wordt de verloving van de be
roemde concertzangeres Elisabeth Scharwenka met
onzen landgenoot, den violoncellist Joseph Hollman
gemeld.
De bladen bevatten zeer weinig nadere bjj-
zonderheden over de ramp te Muiden.
Omtrent de oorzaak daarvan weet men slechts
eene waarsehijnljjke verklaring te geven, daar zij
die daaromtrent nadere ophelderingen zouden
kunnen geven, vermoedeljjk dood zjjn. Men meent
dat het onheil kan zijn ontstaan door het ontvon
ken van een stuk vuursteen, hoe klein dan ook,
dat bij ongeluk in het kruit gebleven en bjj het
malen uit elkander gespat is. Hoe nauwkeurig
men steeds te werk ging om vuursteen uit het
kruit te houden, daar men met het groote gevaar
daarvan bekend was, is het niet onwaarsóhijnljjk
dat dit nu toch voorgekomen en aldus de ramp
veroorzaakt is. Er is ongeveer 60 a 80 duizend
KG. buskruit ontploft.
bjj hem stuiten" zei zij. Hoe kunt gjj verwach
ten dat iemand die bjjna twintig jaar lang in
armoede en onder onbeschaafde lieden geleefd
heeft, met zijn nieuwe jas ook terstond een nieuw
mensch zal aantrekken en gaarne al zijne oude
gewoonten die hem dierbaar geworden zjjn, af
leggen, ik vrees in tegendeel, dat hjj die zjjn
leven lang behouden zal en er zich nooit geheel
van zal kunnen losmaken."
Dit korte gesprek had plaats terwjjl Redi weg
gegaan was om zich te overtuigen dat zjjn mand
goed geborgen werd. Het liefst zou hjj zelf in
den goederenwagen zjjn gaan zitten, om haar te
bewaken, want zjj bevatte zjjn geheele vermogen,
dat hjj gedurende vele jaren met zooveel moeite
verzameld had. Niemand en niets kon hem die
schatten vergoeden, welke hjj met veel moeite
verkregen en in fleschjes en busjes bewaard had.
Daarbij had hij al zjjn gereedschap erin gepakt,
zjjn houten breipennen, zjjn fluiten, zjjn vischhaken,
stalen van geverfd hout en wol en eenig stroo-
vlechtwerk van eigen vinding.
Een millionair kon zjjn jjzeren geldkist niet
dierbaarder zjjn dan Redi deze mand, die niet
eens gesloten, maar met biezen toegebonden was.
Toen hjj terugkwam met de zekerheid dat zjjn
kleinood goed geborgen was, werd er nog een
kleine verversching gebruikt en weldra luidde de
bel, die het vertrek van den trein aankondigde.
(Wordt vervolgd.)
De namen van 11 der bjj die ramp omgekome
nen zjjn: J. A. Karsemeyer, Sipke, Van der
Weyden, Dirk Dolleman, Jan von Wilgum, Gerard
Kreune, Gerrit van Ravenswaay, Evert Klok, Jacob
Vis, Jacob Vis Gzn, Leendert van der Sluys en
Gerrit Jongkind.
Er schijnen toch een vijftal, vreeseljjk verminkte
ljjken tentoongesteld te zjjn geweesttal van
nieuwsgierigen gingen naar die afschuweljjke ten
toonstelling zien.
Het Nieuws van den Dag verzekert dat allen,
die door deze ramp schade leden en volgens Am-
sterdamsche beurs-conditie verzekerd zijn, geen
vergoeding krjjgen, daar de assuradeuren wel het
inslaan van den bliksem of het ontploffen van
gas, maar niet de ontploffing van buskruit als
aanleiding tot brandschade beschouwen.
Ook te Monnikedam, 15 kilometer van Muiden,
werd bjj de ontploffing eene ongewone beweging
in ramen en deuren vernomen, gepaard gaande
met een slag, alsof een schoorsteen in de nabijheid
inviel. Verschrikt vlogen de menschen, in het
zuidelijk gedeelte der stad wonende, de huizen uit
en staarden in de lucht om de oorzaak te ont
dekken. Velen geloofden aan een lichte aardbeving,
terwjjl anderen zelfs over 's werelds ondergang
begonnen te denken. Ook van het eiland Marken
kwamen geljjke berichten, maar daar had men
duidelijker de verschillende met korte tusschen-
poozen donderende slagen gehoord. De op palen
gebouwde woningen trilden; de schepen, die in het
jjs vast zaten, bewogen zich en het scheen alsof
er iets zwaars op werd geworpen. Sommigen
waagden de onderstelling, dat een kruitmagazijn
was .'gesprongen, wat helaas later werkeljjkheid
bleek te zijn.
De moord te Uffelte moet toegeschreven
worden aan dronkenschap. Dader en slachtoffer
dronken zoolang totdat zij over hun stoelen vie
len, de een op den ander. Hierdoor werd de een
zoo woedend dat hjj den ander met een hamer
vreeseljjk toetakelde. Een verzoek van het slacht-
offer om hem weg te laten gaan vond geen gehoor.
De vermoorde werd na de gruweljjke daad buiten
voor het huis gezet, waar het ljjk den volgenden
morgen werd gevonden. De dader is gevat. Hjj
was yroeger een oppassend man. Ook tusschen
Meppel en Steenwjjk, is een man gevonden, die
door een schot aan het hoofd deerlijk gewond
was. Korten tijd later stierf hjj. De dader is
nog niet ontdekt. Te Rossum is een 18jarig
jongeling door een slag van een paard gedood.
Door het aanmaken van een kachel met petroleum
is te 's Bosch brand ontstaan op eene bovenver
dieping van een huis, die geheel uitbrande. Op
de schietbaan te Katwjjk heeft een korporaal te
Leiden, die in den observatiepost zat, een afstui
tenden kogel in 't oog gekregen, waardoor hjj dit
zal moeten verliezen.
Amsterdam. Heden ochtend is op 50 meter-
van het drooghuis, waarin de overledene werkzaam
was, gevonden de misvormde romp, zonder hoofd,
van Evert Klok. Vermist worden nog Van Wil-
sum, Vis en Kreunen.
De militairen zjjn steeds voljjverig bezig met
het opruimen der puinhoopen. Zeer tegen den zin
der Muidenaars worden de minst beschadigde lood
sen reeds gerestaureerd. Algemeen hoopt men te
Muiden dat de fabriek niet herbouwd worde. De
Gooische stoomtram vervoerde Zondag ongeveer
25000 personen en ontving 15.000. Sedert de
ramp werden ongeveer 70.000 personen vervoerd.
De expositie van lijken is verboden.
Zondag avond is op de Gooische tramlijn, pre
cies op den overweg van den Oosterspoor, groote
ontsteltenis ontstaan door de nederlating der
afsluitboomen van den Oosterweg. In de tram
wagens werden de glazen stuk geslagen tengevolge
van het valsch gerucht dat de sneltrein in aan
tocht was. Eenigen bekwamen bebloede handen,
andere geraakten aan de Walkant in de slooten.
Verdere ongelukken zijn niet te betreuren.
's Gravenhage. Eerste kamer. In
de heden gehouden zitting hebben de heeren
Visser van Yzendoorn en Verhejjen zitting ge
nomen. De beraadslaging over het wetsontwerp
tot verlegging van den Maasmond is aangevangen.
De heer De Vos de Waal, vooropzettende het
algemeen erkende nut, de wenscheljjkheid en de
noodzakelijkheid van het werk, ontwikkelde de
hoofdgronden, waarop de voordracht steunt en
beantwoordde daarna eenige voorname bedenkingen.
Hoofdzaak isden ongelukkigen watertoestand
het gevolg van gebrekkige normalisering der rivie
ren en van den waterafloop te herstellen, wat
onmogeljjk is zonder dichting der Heerewaarden-
sche overlaten en zonder bestendige verlaging
der Maasbedding bjj Crèveeour. Het daardoor
onmisbaar te verkrijgen resultaat is voorwaar eene
totaal uitgaaf van 13j millioen wel waard.
De heer Van Limburg Stirum betoogde hoofd
zakelijk dat de Heerewaardensche overlaten nooit
gekeerd waren tegen Noord-Brabant en ook nu
niet de oorzaak zjjn van den slechten watertoe
stand in die provincie, welke ontstaan is door
's rjjks werken.
Provincie en waterschap moeten ieder zelfstandig
zichzelven helpen, aangevuld zoo noodig door 's rijks
hulp.
In het regeeringsontwerp is dat beginsel omge-
gekeerd. De Maas moet verbeterd worden door
het rijk.
*n®s (ïraveiihagc, Even vóór twaalven is
heden in de Lange Kranestraat alhier, voor de
woning van den loodgieter v. O., een gasketel
gesprongen. De broeder van den baas werd ge
dood. De baas zelf werd ernstig gewond en een
vijftienjarigen leerjongen lichter.
Kaïro. De Fransche zaakgelastigde heeft
