N° 299.
125e Jaargang.
1882.
Dinsdag
19 December.
Een licht in de duisternis.
Middelburg 18 December.
FEUILLETON.
Dit blad verschijnt dagelijks,
met uitzondering van Zon- en Feestdagen:
Prijs per 3/m. franco f 3,50.
Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 Cent:
Advertentiën: 20 Cent per regel.
Geboorte-, Trouw-, Doodberichten enz.: van 1 -7 regels f 1,50
iedere regel meer f 0,20.
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Hoofdagenten voor het Buitenland: de Compagnie générale de Puhlicité G. L. Daube Cie. te Parijs, Londen, Frankfort a. M., Berlijn, Weenen, Zurich enz.
GEMEENTERAAD.
MIDDELBURGSCHE COURANT.
De burgemeester van Middelburg maakt bekend,
dat op Woensdag den 20en December 1882des
namiddags te half twee uur, een openbare zitting
van den gemeenteraad zal plaats hebben.
Middelburg, den 18en December 1882.
De burgemeester voornoemd
PIC K E.
De gemeenteraad van Middelburg, zal op Woens
dag, den 20 December a. des namiddags te half
2 uur een openbare vergadering houden, ter be
handeling der volgende zaken
ingekomen stukkenbrief van dhr. J. J. L.
Lnti, om eervol ontslag als lid der commissie voor
middelbaar onderwijs1
a. Verhuring van overgebleven terrein aan de
indeling, Veersche singel (erfpacht Kröber)
b. staat van te roeien en publiek te verkoopen
boomen
c. wijziging van eenige verordeningen betreffende
de gemeente-gasfabriek
Voorziening in de vacature, bij bet onderwijzend
personeel der middelbare meisjesschool
idem wegens de periodieke en buitengewone
aftreding van bestuursleden bij gemeente-admi-
nistratien.
De op heden alhier gehouden nieuwjaars-collecte
heeft 618.67$ opgebracht. Ten vorigen jare was de
opbrengst ƒ891.20, waaronder echter eene som
van 277.93$, was begrepen, ontvangen bij eene
muziekuitvoering. In 1880 was de opbrengst, met
eenige bijgevoegde giften, 713.40$.
Ter Veuien, 17 Dec. Heden is de geregelde
vaart op het kanaal weder heropend, na eene
stremming van ruim vier weken, eerst door de
dagelijksche aftappingen en nu laatst door het
breken van een der sluisdeuren te Sas van Gent.
De herstelling dier sluisdeur, welke naar hier is
overgebracht, is met allen spoed geschied in den
■'ijd van nog geen vier dagen. Dewijl de belangen
van zoovele gezagvoerders van zeeschepen of schip
pers van binnenschepen bij die zaak zoozeer be
trokken waren, hebben de gezaghebbenden van
den waterstaat voor die spoedige uitvoering aan
spraak op den dank der belanghebbenden ver
worven. Men voorziet nu dat het tappen, door
den dalenden waterstand in Oost-Vlaand eren,
vooreerst zal gedaan zijn.
Goes, 17 Dec. De heer A. van Schelven
hield heden de tweede van de reeks volksvoor
drachten, die in dit seizoen vanwege de vereeniging
Eigen Hulp zullen plaats hebben.
De spreker heeft zich op uitnemende wijze van
zijne taak gekweten. Het belangwekkend onder
-
Novelle van
KICHARD WEITBRECHT.
Uit liet dagboek van Siegbert.
VI.
Het flikkerende licht dat op het marmer viel
verhoogde den indruk dernatuurlijkheid van dit ver
heven kunstwerk. De spieren en peezen schijnen
reeds geheel te verslappen; de arm waarop het
lichaam met de doodelijke wonde rust, zal het
volgende oogenblik inpakken het hoofd, dat nog
met moeite opgehouden wordt zal op de borst
zinken, de oogen zullen zich sluiten en de noord-
sche barbaar zal dood op zijn zwaard en schild
neerstorten. Diep getroffen Weef Siegbert staan.
»Uw toekomst prevèlde hij en verliet de
zaal. Bij de deur keerde hij zich nog eens om,
een tochtje bewoog de vlamp-de schaduwen, die
op het beeld vielen, verleenden er al den schijn
aan van een stervende, die op het uiterste ligt
en stuiptrekkingen heeft. Siegbert sloot huive
rend de oogen.
werp„Huiselijke Opvoeding" werd door hem in
bevattelijken vorm behandeld en een en ander
van de door Jean Paul, Bousseau, Goethe en
Schleiermacher over opvoeding ontwikkelde denk
beelden door hem medegedeeld.
Van dorheid was bij die voordracht geen sprake.
Te betreuren is het, dat niet meer moeders
tegenwoordig waren. Voor haar viel er veel te
leeren.
De wensch, die, terwijl wij den heer Van Schelven
hoorden, bij ons opkwam is dat hij roeping moge
gevoelen, in breeder kring, voor een meer gemengd
publiek in het Nut, b. v. nogmaals met
„huiselijke opvoeding" op te treden.
Vervolgens droeg de voorzitter, de heer L.
Sampon, een gedichtje van den werkman J. Th.
Scheepers Vereenigen Wachtwoord dezer Eeuw,
voor, dat veel bijval vond, niet het minst, waai
er sprake is van het „vereenen" van „een jonge
ling, die alleen loopt te dwalen" en van „een
schoone maagd van twintig jaren." De heer Van
Schelven vergastte daarna het publiek op de
voordracht van de bekende schets van Werumeus
Buning, getiteld Oude Jan.
Mogen de volksvoorlezingen, die in het verschiet
zijn, even goed slagen als deze.
Nu het voornemen van het centraal-comité voor
den onderstand aan de nagelaten betrekkingen
der schipbreukelingen van de Adder bekend ge
worden is, Om van die gelden een blijvend fonds
te vormen, bestemd tot leniging van latere rampen,
komt de heer B. L. Teding van Berkhout daar
tegen in verschillende bladen verzet aanteekenen.
De heer Berkhout noemt dit plan eene rechts
verkrachting.
-Uitsluitend, schrijft hij, - ten behoeve dier nage
laten betrekkingen toch zijn die gelden ingezameldom
hun diepe smart, zoo het kon, door stoffelijke middelen
te verzachten; voor hen, en voor niemand anders, hoe
veel ongelukkigen er ook behalve hen zijn inogen en
komen zullen. Zij, en zij alleen, hebben er recht
op, en al bedroeg de verkregen som het tiendubbele van
hetgeen zij bedraagt, dan nog rustte op de commissie de
zedelijke verplichting van kapitaal en rente, tot
den laatsten cent, aan die betrekkingen uit te keeren."
Met groot leedwezen hebben wij dit protest ge
lezen en wij hopen dat de Hcfder-commissie zich
daardoor niet van haar plan terug zal laten
brengen.
Onder den indruk der eerste gevoelens van smart
zoowel als van verantwoordiging over de ramp, is
door hulpvaardigen uit alle oorden des lands, zonder
dat zij met de eigenlijke behoeften bekend waren,
een kapitaal van verscheidene tienduizenden bijeen
gebracht. Toen men daarna aan 't onderzoeken
ging hoeveel en welke hulpbehoevenden er waren,
bleek dat dit kapitaal veel te groot was om het
stoffelijk verlies, dat zij geleden hadden, zoo
veel mogelijk te vergoeden. Andere dan stoffe
lijke schadeloosstelling kon echter, dit gevoelde
men, niet in aanmerking komen. Daarom is nu
de commissie tot het besluit gekomen om de ramp,
die de geheele natie betreurt, in dit éene opzicht
Toen hij ze weer opsloeg stond er een ander
beeld voor hem. Hilda kwam met haar vader
lachend de trap op uit hare blauwe oogen straalde
blijde levenslust en groote vreugde.
Een oogenblik ontmoetten hunne blikken elkaar
en drukten verbazing uit. Siegbert bleef staan
en groetteHilda boog bet boofd en verdween
met haar vader in een der zalen.
«Wie groette u daar
«Dezelfde van wien ik u gisteren vertelde,"
antwoordde Hilda.
«Hij ziet er heel treurig uit" zei mjjnheer
Muller.
«Nu nog mooier!" hervatte Hilda. «Wie
zou er bij de wonderwerken van Italië treurig
zijn Ernstig ja, maar treurig o dat zeker niet.
Maar naar onze beelden. Kom Papa
Siegbert was weder de trap afgegaan en wachtte
tegen een der pilaren geleund, geduldig tot Hilda
terugkwam. Het duurde echter geruimen tijd eer
hij haar stem hoorde, toen ging hjj het paar ach
terna om te weten waar zij logeerden. Zoodra
hij gezien had welk hotel zij binnen gingen, be-
gaf hjj zich langzaam naar huis.
Den volgenden dag verhuisde hij ook naar het
Hotel de V Orient en toen Hilda den dag daarna
aan het ontbijt kwam, zag zij tot haar groote
verbazing haar papa in een druk gesprek met den
vreemdeling, die weer een donkeren bril voor de
oogen had.
Eerst was Hilda onaangenaam verrast, doch
weldra nam zij levendig deel aan het gesprek.
tot een zegen te doen strekkendat zij eene bron
van ondersteuning worden zal voor latere slacht
offers van zeerampen.
In den letterlijken zin moge hiermede niet vol
daan worden aan den wil der gevers het komt
ons voor dat op deze wijze beter aan de bedoeling
der giften beantwoord wordt, dan wanneer men
de ramp ging maken tot een bron van winst voor
enkelen. De onwetendheid der gevers ten aanzien
van de bestaande behoeften strekt tot verontschul
diging, voor zoo ver die noodig mocht zijn,
voor het niet blindelings volgen hunner eerste
aanwijzing.
Men heeft den ondergang van de Adder genoemd,
niet alleen eene ramp, maar eene schande voor
Nederland. Wij zijn het met die opvatting eens.
Maar de schande zou, in ons oog, nog veel nood-
lottiger worden, indien men door het uitreiken
van onnoodige, van overdadige giften in geld
aan de enkele nagebleven betrekkingen, die daarop
aanspraak kunnen doen gelden, als 't ware aan
de natie de les kwam geven„Klaag toch niet
over gebrek aan zorg, aan besef van verant
woordelijkheid bij degenen die ons regeeren. Wie
daarvan het slachtoffer mocht zijn, stoppen wij,
wanneer hij maar genoeg in beklag is, den
mond met gel d."
Een aantal koffieplanters van Midden-Java heb
ben een adres om afschaffing der uitvoerrechten
op koffie aan de tweede kamer gericht.
Het adres herinnert, dat in 1845 voor Nederland
de uitvoerrechten zijn afgeschaftdat toen de
afschaffing voor Java geweigerd is, omdat, naar het
heette, men van de Europeanen in Nederl. Indie
geen directe belasting kon heffen, hetgeen thans
door de personeele en patentbelasting wèl geschiedt.
ïntusschen werd destijds het uitvoerrecht van
6 pet. der waarde verminderd op 3 per 100 kilo.
Bij de tegenwoordige koffieprijzen is dat echter geen
vermindering, maar eene vermeerdering van bijna
1 pet. geworden, daar 3 per 100 kilo thans
gelijk staat met bijna 7 pet. van de waarde,
een belasting te zwaarder, als men ze bij de zes
maal lager uitvoerrechten op indigo, suiker,
tabak en thee vergelijkt.
De afdeeling Leiden en omstreken der Maat
schappij t/b. der Geneeskunde heeft J. Kimmel van
zijn lidmaatschap vervallen verklaard, omdat hij,
door met zijn recepten de handelingen eener on
bevoegde, zg. somnambule te dekken, «zich schul
dig maakt aan handelingen, die den geneeskundigen
stand onteeren en den dader de achting zijner
ambtgenooten voor altijd doen verliezen."
Bij een op verzoek der administratie ingesteld
onderzoek is ons gebleken, dat niet de tele
graaf, zooals in ons vorig nommer veronder
steld werd, ons eenige nullen onthouden heeft,
maar wij zelve verzuimd hebben ze ons toe te
eigenen. In het telegram van Vrijdag, betreffende
de inwijding van het weeshuis te Amsterdam,
stonden de cijfers 300.000, 800.000 en 100.000 dui
De bescheiden, wellevende vormen van den
onbekende bevielen haar, zijn oordeel over kunst
waarover spreekt een Duitscher aan de ontbijt
tafel te Bome anders dan over kunst?
strookte met het harehet had niets van dat
oppervlakkig gepraat, dat zij zoo vaak moest
hooren. Zij geloofde zelfs terstond dat het niet
onaangenaam moest zijn om met hem samen te
gaan zien en nam zijn geleide aan, toen zij na het
ontbijt opstond om de antiekenverzameling in het
Vatikaan te gaan bezichtigen.
Zoo genoten zij te zamen eenigen dagen lang
en weldra moest Hilda erkennen dat zij haar
meester gevonden haddat hij ver boven haar
stond, niet alleen in allerlei archeologische
zaken, dat sprak van zelf maar ook in kunst
kennis, vooral op het punt der antieken. Zij merkte
met schaamte dat zij tot nog toe eigenlijk al die
kunstschatten als een kind bekeken had, al was
het dan ook met de ontvankelijkheid van een
kind. Maar -zou een meisje het ooit verder kun
nen brengen Wat gaf het haar eigenlijk voor
haar volgend leven, voor haar bestemming, dat
zij thans in Italië was en alle kerken en muse
ums bestudeerde
Dergelijke denkbeelden gingen haar door het
hoofd toen zij op zekeren dag met Siegbert van
Villa Borghese terugkeerde. Tot nogtoe hadden
zij geen woord over hunne persoonlijke aangele
genheden gesproken, doch thans vroeg Hilda
eensklaps:
«Zeg mij eens oprecht wat gij van mij denkt?"
delijk vermeld. Op ons bureau is er, bij vergis
sing, 30.000, 80.000 en 10.000 uit gelezen.
Vrijdag avond werd te Amsterdam eene tweede
buitengewone vergadering gehouden der Java-
Rameh-Maatschappij, die zeer druk bezocht was.
Van het kapitaal (3 ton) is reeds 192.740 ver
slonden De uitgezonden gevolmachtigde Moet
had reeds 14 dagen na zijn aankomst op Barik als
zijn gevoelen te kennen gegeven, dat dit land voor
de Bamehcultuur niet geschikt is. De heer M.
raadde daarom aan, de maatschappij te ontbinden.
Door onderscheiden aandeelhouders werd deze
conclusie, waarmede de groote meerderheid van
commissarissen zich had vereenigd, bestreden. De
heeren m" Denekamp en Cosman toonden aan,
dat een verblijf van 14 dagen niet voldoende kon
zijn om een gevestigde overtuiging over den grond
te krijgen. Op getuigenissen van deskundigen
meende de laatste, dat een degelijke proef van
minstens een jaar moest genomen worden, waar
voor hij hoogsten nog 20.000 zou willen be
steden.
Het resultaat was, dat de vergadering met 107
tegen 91 stemmen besloot, voor alsnog niet te
liquideeren, ruaar het rapport der commissie aan
te houden tot een ernstige proef zou zijn genomen.
De koning der Belgen heeft op voorstel van
den minister voor openbaar onderwijs een besluit
uitgevaardigd dato 11 December, waarbij alle schrij
vers, zoowel in België als in den vreemdeworden
uitgenoodigd tot het samenstellen van eene Fran-
sche en eene Nederlandsche (Vlaamsche) spraak
kunst. Het aantal bladzijden is bepaald op 150
in duodecimo, en eene belooning van 3000 fr.
wordt uitgeloofd aan den schrijver van de beste
spraakkunst, die binnen twee jaren het licht ziet.
Deze belooning wordt vernieuwd, zoodra eene
volgende spraakkunst erkend wordt beter te zijn
dan de vorige. Aan den raad, die belast is met
het verbeteren van het middelbaar onderwijs, is
het onderzoek dier werken opgedragen.
Uit het bij het koninklijk besluit gevoegde
rapport van den minister van openbaar onderwijs
blijkt, dat dit plan, na door alle gezaghebbende
personen op het gebied van onderwijs te zjjn
onderzocht, door eene met dit doel ingestelde
commissie is aangenomen. Deze commissie heeft
zich eerst bezig gehouden met de vraag
of het in waarheid wenscheljjk is dat de spraak
kunsten op de scholen zijn samengesteld volgens
hetzelfde plan.
Eenstemmig heeft zij erkend, dat de talen, welke
tot dezelfde familie behooren en ten naastenbij
aan dezelfde grammaticate wetten onderworpen
zijngemakkelijker zouden aangeleerd worden,
indien in de verschillende spraakkunsten meer
eenheid bestond in de bepalingen, in de termino
logie, in het uiteenzetten der algemeene regels
en de verdeeling der stof. Hiermede is niet be
weerd, dat alle talen moeten worden onderwezen
naar een zelfde methode. De methode moet zich
wijzigen naar de voorwaarden waaronder de talen
worden geleerd.
Siegbert zag haar verwonderd aan en zij voegde
er schielijk bij.
«Ik bedoel: hoe vindt gij het als een dochter
haar goeden vader overhaalt om maanden lang
met haar naar Italië te gaan, opdat zij de kunst
kunne bestudeeren En het volgende jaar naai*
Parijs, om het leven daar te leeren kennen; een derde
jaar wellicht naar Noorwegen of Egypte, om met
de natuur te dwepen
«Waarom zou zij dat niet doen? antwoordde
Siegbert «wanneer zij later in haar eigen kring
des te tevredener, des te ml vrouw is
«Des te meer vrouw! lat wil dus zeggen
dat zij in het onderhavige geval niet geheel vrouw
is 't Kan zijn. Mijn zin gaat uit naar het
groote, het ruime. Kleinburgerlijkheid heb ik
altijd verfoeid. Ik geloof dat ik dit van mijn
moeder, die zangeres was, overgeërfd heb. Ik
heb nooit mijne vriendinnen begrepen, die haar
grootste geluk vonden in het braden van een
ossenrib, of in een gezellig praatuurtje met haar
man in een hoekje van de canapé".
«Met haar man, dien zij beminden?" viel
Siegbert in.
„O! natuurlijk! Dien zij innig liefhadden,
met echt Duitsche dweperjj".
«Vindt gij dat zoo onbegrijpelijk vroeg
Siegfried en zag haar aan.
«Onbegrijpelijk? Neen'. Maar als ik bij
haar in huis kom, dan staat hier iets niet mooi,
en ginds iets leelijk; daar hangt een smakeloos
portret en hier passen de kleuren niet bjj elkawt
A