N° 247.
125e Jaargang.
1882.
Donderdag
19 October.
Een kalm toeschouwer.
FEUILLETON.
Dit blad verschijnt dagelijks,
met uitzondering van Zon- en Feestdagen;
Prijs per 3/m. franco f 3,50.
Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 Cent:
Advertentiën: 20 Cent per Tegel.
Geboorte-, Trouw-, Doodberichten enz.: van 1 -7 regels f 1,50
iedere regel meer f 0,20.
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Hoofdagenten voor het Buitenland: de Compagnie générale de Publicité G. L. Daube Cie. te Parijs, Londen, Frankfort a. M., Berlijn, Weenen, Zurich enz.
Middelburg 18 October.
Door B. H. BUXTON.
MIDDELBUBGSIIHE COURANT.
Door de Utrechtsche. hoogleeraren m1 C. W-
Opzoomer, dr C. H. D. Buijs Ballot, mr J. de
Louter en dr P. Templeman van der Hoeven is
een adres aan Z. M. den koning ingediend, over
den toestand in Atjeh.
Na een kort overzicht van den treurigen staat
van zaken in het wingewest, gaan adressanten
aldus voort:
»Wij Beschuldigen niemand. Te goeder trouw zijn de
schoonste verwachtingen gekoesterd, en wie zon niet ge
juicht hebben, als een geordend burgerlijk bestuur, aan
kloeken en eerlijken zin, aan de krachtigste band toever
trouwd, de heerschappij van het zwaard voor goed had
kunnen vervangen Maar de verwachtingen zijn beschaamd
teleurstelling, achteruitgang zijn gevolgd.
»Die teleurstelling te erkennen, op de erkende dwaling
terug te komen, te herstellen wat bestond en wat toen
ons tot een staat van zaken heeft gebracht, na mislukking
van vroegere zachte maatregelen zoo gevvenscht, zoo be
vredigend, dat we het doel reeds bereikt konden wanen,
het schijnt van den loop der feiten het noodwendig gevolg
te zijn.
«Zonder het oog te sluiten voor het kwaad, daaraan
verhonden, meenen wij het onvermijdelijke van dat gevolg
niet te kunnen miskennen. Niet over personen wordt
geklaagdaan de invoering van een nieuw stelsel wijt
men de noodlottige omkeering van den toestand. Is het
redmiddel in iets anders te zoeken dan in terugkeer tot
het oude stelsel
"Of is er nog een andere weg? Is hij voortgezette
onderwerping aan het burgerlijk gezag de militaire zelf
standigheid, in beoordeeling en uitvoering voor krijgsver
richtingen onmisbaar, te waarborgen Wij zouden het
wenschen. En wie zou het niet wenschen Maar het
valt ons te zwaar het te gelooven.
«Voor dien anderen weg spreken de feiten niet. Ook
is hij niet gewezen. Den overmoedigen vijand weer den
schrik in het hart te planten, is daarop te hopen hij
behoud der vormen, die den overmoed groot brachten
Het adres eindigt aldus
«Van den schijn zelfs van agitatie afkeerig, zoeken wij
niet door tal van namen ons te sterken. Met bescheiden
heid, een recht tot spreken alleen aan onze beschouwing
der feiten en aan onze liefde tot het vaderland ontleeneud,
bieden wij de uitkomst Van ons overleg aan niemand ter
onderteekening aan, maar richten het uitsluitend tot Uwer
Majesteit hooge regeering. Wij durven vertrouwen, dat
zij weldra zal toouen het gevaar in te zien en voor
afdoende maatregelen niet terug te deinzen."
Met al den eerbied, dien de namen der onder
teekenaars inboezemen, kunnen -wij ook van dit
adres niets anders zeggen dan hetgeen wij van
het volks-adres van den heer Yan der Zee gezegd
hebben, namelijk dat het een aandrang van Onbe
voegden brengt op een pnnt, waar voor alles het
oordeel en de verantwoordelijkheid van bevoegden
moeten beslissen. Yan alle besturen, is een kolo
niaal bestuur het minst geschikt voor volksregee-
ring. Onmiddellijk daarop volgt in rang zeker
het beleid van een oorlogwij noemen nu den
S7
HOOFDSTUK XIY.-
Vervólgd.
Juffrouw Foley is in een moeilijk parket, want
juffrouw Purkiss heeft haar zoo eren in een hevige
driftbui verklaard dat die stijve bezemsteel met
haar fijne manieren het huis uit moet, óf dat zij
(Purkiss) onmiddellijk heengaat.
De oorzaak van die woede was doodeenvoudig
jaloezie. Den vorigen avond waren er twee heeren
in de Pomona Yilia verschenen, die beide veel
meer werk gemaakt hadden van die stille, stijve
Clara dan van juffrouw Purkiss, ondanks al de
moeite welke deze zich gaf om de aandacht te
trekken. Het was heel hard voor haar, daar een
van die heeren haar aanstaande was, die zijn
uitverkorene in den steek had gelaten ter wille
Van dat wassenbeeld, dat geen woord sprak en
maar met die groote bruine oogen voor zich zat
te kijken net als een hond die honger heeft, die
ppmerking van Lize was nog zoo onjuist niet. De
»tusschen-toestand" in Atjeh, gemakshalve, maar
aldus. Waar nu deze twee vereenigd zich voordoen,
gelooven wij dat een verzoek van hoogleeraren,
zoo min als van andere in Nederland wonende
burgers, de maat mag of kan aangeven van
wat de regeering van Nederland, of die van Neder-
landsch-Indië, verplicht is te doen of te laten.
Vlissing-en 18 Oct. Bjj de opening der
stembriefjes voor de verkiezing van een lid van
den gemeenteraad alhier, bij herstemming, is ge
bleken dat waren ingeleverd 264 briefjes, waar
onder 10 van onwaarde, zoodat het aantal geldige
stemmen 254 en de volstrekte meerderheid 128
bedroeg. Op den heer A. Loois werden 139, op
jh' W. Laman Trip 116 stemmen uitgebracht,
zoodat eerstgenoemde gekozen is.
NB. Er zijn 264 briefjes geteld; onder de tien
briefjes van onwaarde zaten er echter 2 in elkaarvan
daar waarschijnlijk het verschil in totaal (139 116 -j-
10 265.)
Bergen op Kooin, 17 Oct. Van 814
October werden van bier naar Belgie en Frankrijk
verzonden 451 balen mosselen, tegen f 2.75 per
baal. Met de oesterverzendingen wordt bet druk
ker. De prijs der oesters loopt tot 70 per 1000
stuks. Voor Bergscbe ansjovis wordt betaald
grootste soort f 7, middelsoort 5 en kleinste
soort 2.50 per 100 stuks.
Hansweert, 17 October. Men verneemt
uit goede bron dat het ter reede van Bath gezonken
rijnschip Scheepvaart, zooals het daar met nog
inhebbende lading graan (tarwe en mais) ligt,
binnen eenige dagen publiek zal worden geveild;
ook de hier ter plaatse aangebrachte inventaris
zal verkocht worden.
«Soes, 17 October. De vereeniging De Am
bachtsschool hield heden, onder voorzitterschap van
d* A. W. van Campen, eene vergadering tot vast
stelling van de rekening van het dienstjaar 1881/82
en van de begrooting voor 1882/83. Eerstgemelde
werd goedgekeurd in ontvang op 2487.45 en in
uitgaaf op 1747.46, derhalve met een voordeelig
saldo van 739.99, terwijl de inkomsten en uitgaven
voor bet ingetreden dienstjaar geraamd werden
op 2739.99.
Aan bet vervolgens uitgebracht verslag vau
den toestand der vereeniging ontleenen wij bet
navolgende. Het aantal leden is van 88 tot I'll
geklommen. In de statuten is eene verandering
gebracht; werden tot dusver jongelieden, ouder
dan 16 jaren, niet toegelaten, na de wijziging
kunnen zjj aangenomen worden mits den leeftijd
van 18 jaren niet overschreden hebbende. Het
schooljaar, vroeger aanvangende en eindigende
den 2ea Maandag in September, zal ingevolge
een verleden jaar genomen besluit beginnen met
1 April en loopen tot 31 Maart. Yan de
autoriteiten is vergunning verkregen dat de
leerlingen vóór de opening der lessen aan de
Ambachtsschool examen voor de burger avond
tweede gast van Zondagavond was een mijnbeer Josef
Samuels die kwam om met juffrouw Foley zaken
te doendoch toen hij Clara gezien bad voor zijn
pleizier bleefbet pleizier om bet mooiste
meisje dat bij ooit met-zijne blikken verlegen bad
kunnen maken, aan te staren.
Den volgenden morgen zei juffrouw Purkiss
dus»zjj of ik moet het buis uit."
»Zij heeft meer dan eens zooveel betaald
dan gij en ik heb beloofd haar nog een week te
houden; maar als zij u hindert zal ik zeggen dat
zij boven op haar kamer moet blijven. Dan hebt
gij en uwe vrienden verder geen last van haar.
Dat beloof ik u. Willen we de zaak zoo schik
ken mijn kind?" Nadat zij op die manier juffrouw
Purkiss bad tevreden gesteld, die toch bet grootste
gedeelte van den dag uit was, wijdde juffrouw
Foley baar aandacht weer aan bet voordeel dat
zij zou trekken uit den verkoop van het borduur
werk van Clara, waarvan zij eenige proeven mede-
nam toen zij er op uitging. Zij verkocht twee
stuks voor achtien gulden en kreeg terstond nieu
we bestellingen. Zij betaalde de arme werkster
zes gulden en hield er twaalf als commissieloon
en daar zij die manier van handeldrijven zeer
voordeelig vond, besloot zij het haar ijverige com-
mensales zoo goed te geven als de omstandigheden
het toelieten.
»Het zal in het vervolg rustiger en gemak
kelijker voor u zijn om op uw eigen kamer te
zitten werken", zei zij tot haar. »Lize zal uw
kachel aanmaken en uw eten boven brengen.
school kunnen doen, zoodat zij tegelijkertijd aan
beide inrichtingen de lessen aanvangen en dus
aan bet voorschrift, dat de leerlingen der Ambachts
school de burger-avondschool moeten bezoeken,
^podra zij op eerstgemelde inrichting komen, kan
voldaan worden.
Het cijfer der leerlingen is van 12 tot 23 (se
dert weder met 2 vermeerderd) gestegen. Tenge
volge biervan besloot de vergadering bet bestuur
te machtigen een tweeden onderwijzer in de bout
bewerking aan te stellen, bijaldien door de sub-
sidieerende corporaties verhooging van hare toe
lage werd toegestaan. Dit laatste bad plaats
de provincie, de gemeente Goes en het burgerlijk
armbestuur verdubhelden hunne subsidien, waarop
als 2e onderwijzer is aangesteld de heer S. Brouwer
te Wilnis, die met 1 October jl. in functie trad.
Twee leerlingen hebben het diploma, dat zij met
goed gevolg het onderwijs gevolgd hebben, erlangd
een hunner is vertrokken en heeft toen van het
bestuur eenig gereedschap te geschenke ontvangen,
de ander heeft vergunning gevraagd en gekregen,
nog een jaar op de school te blijven.
Op de te Goes gehouden Zeeuwsche tentoonstel
ling van nijverheid namen 10 op de school ver
vaardigde voorwerpen eene niet onwaardige plaats
in, de inrichting werd dan ook met eene medaille
voor bare inzending bekroond.
Ten slotte werd in bet verslag dank gebracht
aan den penningmeester voor zijn beheer en aan
de werkbazen, die gezorgd hebben, dat er steeds
werk aan den winkel was.
Nadat de vergadering bet bestuur dank gezegd
bad voor bet verslag, werden als leden in bet
bestuur herkozen de beide aftredende heeren dr
A. W. van Campen en A. de Beste.
Een voorstel van bet bestuur tot wijziging van
artikel 8 der statuten in dier voege, dat bet be
stuur voortaan niet zal bestaan uit zeven leden, dooi
de vereeniging gekozen, maar uit tien, waarvan drie
door het departement van het Nut te benoemen,
werd met algemeene stemmen goedgekeurd. Yoor
deze wijziging zoowel als voor die van artikel 3 dei-
statuten, waartoe ten vorigen jare besloten werd
(leeftijd leerlingen) zal de koninklijke goedkeuring
worden gevraagd.
Kan men, gelijk op deze vergadering dit op
nieuw gestaafd werd, van de Ambachtsschool ge
tuigen, dat zij in bloeienden staat verkeert, die
bloei een bewijs, dat de inrichting in een diep
gevoelde behoefte voorziet zij een prikkel, om
alles in het werk te stellen, de school in stand
te bonden en meer en meer aan baar doel, de
vorming van een bekwamen en ontwikkelden
handwerksstand, te doen beantwoorden.
De beer Volck zendt ons bet volgende bij hem
uit Kopenhagen ontvangen telegram van den heer
Gamel, eigenaar van het Deenscbe pool-expedi-
tiescbip Dymphna
»Hovgaard schrijft 22 September uit Karazee
Dymphna en Varna liggen naast elkander in bet
ijs, open water langs de kust, hopen spoedig vrij
te komen en Yenissej te bereiken, alles wel."
Dan wordt gij niet gestoord of opgebonden en gij
komt niet in aanraking met juffrouw Purkiss, dat
is wel zoo goedbet zingen vermoeit baar zoo
en baar humeur lijdt er ook onder, begrijpt ge
Clara nam deze voorwaarden dankbaar aan.
Genoeg werk om in staat te zijn juffrouw Foley
te betalen en geen verdere ontmoetingen met
juffrouw Purkiss, dat was al wat zij wenscbte
want de jaloezie van die dame en de scheld
namen die deze baar toevoegde, hadden de arme
Clara bjjna evenzeer verschrikt, als bet tooneel
met die dronken vrouw op straat.
Dus bleef Clara onder den onscbuldigen naam
van juffrouw Smith, kalm te Pomona Villa, bracht
de korte dagen en lange avonden op baar kamer-
door, bediend door de smerige Lize, die echter
veel beter was dan zij er uitzag, zoodat zij na
verloop van een paar weken reeds veel zindelijker
geworden was; daar Clara baar ertoe gekregen
bad om haar gelaat en hare banden beter- te
wasschen en zelf uit een afgelegd katoentje van
juffrouw Foley een japonnetje voor haar gemaakt
bad.
Hoe barder Clara werkte, des te meer
eiscbte baar werkgeefster van baar; maar dat
deerde bet moedige meisje niet, doch wel dat
baar gastvrouw de openlijke bewondering van
dien leelijken, ouden Jood, Josef Samuels, in de
band werkte, die reeds tweemaal de onbeschaamd
heid had gehad om Lize te volgen als zij bet
avondeten voor juffrouw Smith naar boven bracht.
Eerst bood bjj Clara een betrekking als buis-
Zooals men zich berinneren zal is de zeeofficier
Hovgaard chef der Deenscbe pool-expeditie en als
zoodanig kommandant van de Dymphna, terwijl op
de Varna de Nederlandscke expeditie verblijf houdt.
Te Brussel "is gisteren de eerste zitting gehou
den van eene conferentie tot bevordering dei-
scheidsrechterlijke uitspraak van internationale
geschillenwaardoor de beslissing door de
wapenen wordt voorkomen.
Onder de deelnemers aan deze vergaderingen
merken wij de heeren Borsius en Romeyn op,
uit Nederland overigens de beeren Hodgson Pratt,
Loyson (père Hyacinthe), generaal Türr, Emile de
Laveleye, Paul Janson.
De burgemeester van Brussel opende de verga
dering met een korte toespraakwaarna de
werkzaamheden aanvingen. Het werk van den dag
bestond uit de aanneming van drie moties, waar
bij werd wenschelijk verklaard 1° dat in elk
land vereenigingen zullen worden opgericht om
de openbare meening voor de vreedzame oplossing
van internationale geschillen te stemmen2° dat
een internationaal verbond in dien geest zal wor
den gesticht, en 3° dat de kiezers bij voorkeur
naar de parlementen voorstanders der arbitrage
zullen afvaardigen.
Heden zou de arbeid worden voortgezet.
De audiëntie van den minister van binnenland-
scbe zaken zal op Zaterdag 21 October a. niet
plaats hebben.
Wegens het niet vertrekken van een stoomschip
der Ned. Amerikaansche stoomvaartmP uit Amster
dam naar New-York, op den 21en dezer, vervalt
dien dag de gelegenheid tot verzending met dat
stoomschip van brieven en andere stukken naai
de Yereenigde Staten van Amerika.
Bjj den burgerljjken dienst in Nederlandsck-Indië
kunnen nog tjjdeljjk dat wil zeggen voor den
tijd van één jaar worden geplaatst twee vee
artsen. Yoor nadere inlichtingen verwijzen wjj
naar de St. Ct. van beden.
De slotsommen, waartoe de commissie voor de
enquete op de spoorwegen, of bare meerderheid, bljj-
kens haar thans aan de tweede kam er ingediend ver
slag is gekomen, zjjn o. a.: noodzakelijkheid der open
bare mededeeling van elke concessie-aanvraag voor
spoorwegbouw; slechts bjj uitzondering gemeen
schappelijk gebruik van stationsuitbreiding van
bet gemeenschappelijk gebruik van spoorwegen;
noodzakelijkheid van de verschaffing van een rustdag
aan bet spoorwegpersoneel door uitbreiding ervan en
van gelegenheid voor dat personeel, om Zondags hun
godsdienstplichten te vervullen; noodzakeljjkheid om
te waken tegen misbruiken van bet drijven van
eigen zaken door spoorweg-beambten intrekking
van het voorschrift, waarbij aan conducteurs ver
boden wordt buiten de rijtuigen om zich te be
wegen beperking van den verkoop van sterken
houdster bij hem aan, erbij, voegende, dat zjj een
bandje in den winkel moest helpen en al grinne-
kende bjj bet vooruitzicht hoeveel klanten baar
lief gezichtje zou trekken.
»Als gij zoo'n half sleet japonnetje aandeedt,
zou bet zóo mooi uitkomen", zei bjj, »dat ik bet
voor nieuw zou kunnen verkoopen."
De tweede keer overreedde hij juffrouw Foley
hem te vergezellen en toen vroeg bjj Clara
formeel ten huweljjk.
Op raad van de slimme Lize besloot Clara
om een einde aan die vervolging te maken door
te weigeren aan een nieuwe bestelling te beginnen,
zoolang juffrouw Foley zich niet verantwoordelijk
stelde voor bet gedrag van mjjnheer Samuel.
»Gij zjjt wel dwaas, mijn kindwant de
man is rijk. Hij beeft een mooie zaak; bjj heeft
u van bet eerste oogenblik af bewonderd en zal
zeker een goede man voor u zijn. Dat bjj zoo
oud is maakt bet des te gemakkelijker voor tl j
oude mannen zijn veel gemakkeljjker te leiden dan
jonge, vooral als zij verliefd zjjn en dat is
Samuel zeker op u."
Deze page dyamour, die zoö onverwachts voor
Clara werd opengeslagen, deed baar opnieuw hevig
ontstellenmaar juffrouw Foley zag spoedig in
dat zij heel onverstandig zou doen met Clara in
baar werk te storen en zorgde dus dat er een
einde aan deze hofmakerij kwam. Zoo leefde bet
arme meisje voort, betaalde met haaf werk haar
kost en inwoning zonder zelf te weten hoe rijke»
ljjk; ofschoon Lize, die veel hoorde van hetgeen