N° 242.
125e Jaargang.
1882.
Vrijdag
13 October.
Een kalm toeschouwer.
FEUILLETON.
Dit blad verschijnt dagelijks,
met uitzondering van Zon- en Feestdagen:
Prijs per 3/m. franco f 3,50.
Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 Cent:
Hoofdagenten voor hetlt^tenlaïid: de~Compagme générale de Publicité G. L. Daübe Cie. te Parijs, Londen, Frankfort a. M., Berlijn, Weenen, Zurich enz,
Advertentiën: 20 Cent per regel.
Geboorte-, Trouw-, Doodberichten enz.: van i -7 regels f 1,50
iedere regel meer f 0,20.
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Middelburg 12 October.
Door B. H. BUXTON.
MIDDELBIIRGSCHE COURANT.
In de gisteren avond gehouden vergadering van
het departement Middelburg der Afü tot Nut van
Algemeen had de uitreiking plaats van den zil
veren eerepenningdoor het hoofdbestuur dei-
Maatschappij toegekend aan Pieter de With, mees
terknecht hij de firma M. K. Jeras en Zonen alhier,
-wegens vijftig-jarigen dienst en trouwe plichtsver
vulling.
De voorzitter van het departement, jhr mr D.
G. van Teijlingen, drukte er in de toespiaak,
waarmede hij het eermetaal aan den bekroonde
ter hand stelde, op, dat deze belooning werd
toegekendniet wegens langdurigen dienst op
zickzelven, een geluk waarin ieder zich kan ver
heugen wien de daartoe vereischte levensjaren
geschonken worden, maar als een blijk van waar
deering van de gedurende een tijdvak van bijna
55 jaren aan den dag gelegde onkreukbare trouw
en nanwgezetten arbeid. De bekroonde had
daardoor getoond voor zijne meesters niet alleen
met de handen, maar met hart en ziel werk
zaam te zijn. Zulk een plichtbetoon, gedu
rende een zoo langdurig tijdvak, strekt zoowel
tot eer van de patroons dien het gegolden, als
van den werkman, die het aan den dag gelegd
heeft. De voorbeelden daarvan worden zeldzaam.
Spreker wilde nu niet vragen wat daartoe aan
leiding geven kanof de fout ligt aan de zijde
van de werkgevers, die niet genoeg beseffen welke
verplichtingen tegenover hunne werklieden op hen
rusten en onredelijke eischen aan hen stellen, dan
wel of zjj te wijten is aan de werknemers, die
ontevreden met hun stand, steeds naar verandering
haken en begeerten koesterenwelke zij tóch
nergens vervuld vinden. »Wat hiervan zij,
ging de spreker voort, gij Pieter de With hebt
aan uwe mede-werklieden een voorbeeld gegeven
door, tevreden met den maatschappelijken stand
waarin gij geplaatst waart, uw hoogste streven
te zoeken in het vervullen van uw plicht en in het
betoonen van trouw aan uwe meesters. De waarde
van de belooning, u daarvoor heden toegekend,
bestaat niet in het blanke zilver, maar daarin
dat nwe verdiensten openlijk gewaardeerd worden
door eene Maatschappij, die zich het bevorderen
der hoogste volksbelangen tot doel stelt. Ont
vang daarvoor mijn kartelijken gelukwensch en
moge het u gegeven zijn, nog tal van jaren op
de zoo eervol betreden levenshaan u te mogen
verheugen in goede gezondheid en in de achting
van uwe patroons en van allen die u kennen
De 72jarige Pieter de With bedankte, in zeer
gepaste bewoordingen, den voorzitter voor zijne
hartelijke woorden, het hoofdbestuur voor de hem
toegekende onderscheiding, het departement, de
commissie welke het over hem uitgebrachte rap
port had opgemaakt en zijne patroons voor hunne
goedgunstigheid en belangstelling, en eindigde
S3
HOOFDSTUK XII.
Zonder dak.
Zij sprong op en begon gejaagd op en neer te
loopen, teneinde die verbijsterende gedachten te
ontvluchten. Eensklaps viel haar een middel in
om te ontkomen, de eenige uitweg uit al de
moeielijkheden die haar omringden en bedreigden.
Zij moest wegloopen en zich zoo goed verstoppen
dat noch mevrouw Steele, noch lord Yestrum
haar ooit terug kon vinden.
Yroeg of laat moest zij toch de wijde wereld
in. En het was zeker wijzer en beter om het
nu te doen, nu zij vrij en uit eigen beweging kon
handelen, dan af te wachten wanneer het haar
hardvochtige meesteres goed zou dunken om haar
Weg te zenden.
Clara heeft een vasten wil en nu zij eenmaal
een besluit genomen heeft, voelt zij zich ook vol
komen in staat om het ten uitvoer te brengen,
jpir moet terstond een einde komen aan haar ge-
met den wensch dat het dit departement wèl
moge gaan en het gelegenheid vinde om nog
menigen werkman voor langdurigen dienst en
trouw eene belooning uit te reiken.
De heer G. Jeras betuigde vervolgens zijn dank
voor de ondersteuning welke zijne voordracht bij
dit departement en bij het hoofdbestuur gevonden
heeft, waardoor heiden opnieuw getoond hebben
de verdiensten van den werkman op prijs te
stellen en te willen beloonen. De aan De With
te beurt gevallen onderscheiding zou, hoopte hij,
aan alle werklieden doen zien welke eene erken
ning, ook in hun stand, aan plichtbesef en trouw
te beurt valt.
Deze plechtigheid was hiermede afgeloopen. De
bekroonde werd hartelijk geluk gewenscht dooi
de aanwezige leden van het departement, alsmede
door de werklieden van de firma Jeras en door
eenige andere kameraden, die op uitnoodiging
van het bestuur de vergadering hijwoonden.
De overige werkzaamheden der vergadering be
stonden in het uitbrengen der jaarverslagen van
de commissiën voor den dienstbaren stand en voor
de bewaarscholen. De laatstgenoemde commissie
deelde o. a. mede dat het onderwijs in een ge-
wenschten staat van bloei verkeert, doch het
lokaal van de school op de Pottenmarkt voort
durend veel te wenschen overlaat. De voorzitter
zeide dat deze zaak aan de aandacht van het be
stuur niet ontgaat; doch dat in den eersten tijd
geen voorziening mogelijk is, dewijl, afgescheiden
van den schralen stand der kas van het departe
ment, het gebouw op de Pottenmarkt nog voor
twee jaren ingehuurd is.
Yerder werd de rekening van het departement
over het afgeloopen en de begrooting voor het
volgende boekjaar overgelegd en vastgesteld. Dis
cussie had alleen plaats over eene toelage van
'10, door het bestuur voorgesteld te verstrekken
aan de tentoonstelling van voorwerpen door werk
lieden vervaardigd, te houden door de Werhnans-
Vereeniging alhier, in de maand Februari a. Het
nut van dergelijke tentoonstellingen in 't algemeen
en van de toekenning van prijzen en premien in
't bijzos^:, voor werk dat dikwijls niet op ver
dienste kan hogen maar slechts den naam van
knutselarij verdient, werd van éene zijde in twijfel
getrokken. Verscheidene stemmen verhieven zich
echter om aan te toonen, dat eene poging om de
vrije uren van den werkman nuttig te doen be
steden, vooral nu zij uitgaat van de werklieden
zelve, aanmoediging verdient. Op dienzelfden
grond werd het voorstel verdedigd door het be
stuur, dat verklaarde voor de eerste maal en met
het oog op de financien van het departement slechts
eene kleine som te hebben kunnen toestaan,
doch in beginsel de ondersteuning wenschelijk te
achten. Met groote meerderheid werd de subsidie
goedgekeurd.
Tot lid in de commissie voor den dienstbaren
stand werd opnieuw benoemd het aftredende lid,
de heer J. D. M. de Stoppelaartot lid in de
commissie voor de bewaarscholen dr J. P. Berdenis
van Berlekom, mede aftredend, en tot lid dier com-
weeklaag en geaaïzel. De helft der moeilijkheden
m het leven wijkt, wannéér men die moedig en
vastberaden onder de oogen ziet. Dat was de
»gulden les" haar door dien zonderlingen, ouden
leermeester ingeprent, die haar en Harold zoo
goed en met zooveel geduld onderwezen had.
indien hij nog leefde zou zij regelrecht naar
hem toegaan, om een onderkomen, raad, troost
en hulp te vragenmaar helaashij is dood
Zij heeft hem niet eens mogen gaan oppassen
in zijn laatste ziekte, niettegenstaande hij er om
verzocht had. Mevrouw Steele had barsch haar
verzoek om een week vrijaf geweigerd, alweer
een grief tegen mevrouw Steele en de herinnering
daaraan brengt Clara's bloed aan het koken.
Zij besluit terstond aan het pakken te gaan.
In den loop der jaren is het haar gelukt het
heele zolderkamertje, dat haar toegewezen tos, in
een gezellig vertrekje te herscheppen. Zij heeft
gordijnen gebreid voor het bed en de vensters en
die opgenomen met een net gestrikt lintje. Zij
heeft kunstig de scherpe omtrekken der ruwe
houten tafel, stoelen en latafel weten te verber
gen onder gewerkte overtrekken. Zjj heeft de
leelijke muren beplakt met illustraties en mode
platen, die zij grootendeels zelf gekleurd heeft.
Amy, die inderdaad een g®ed kind is, heeft ook
veel bijdragen geleverd tot de versiering van het
kamertje en terwijl zij nu rondkijkt herinnert
Clara zich dankbaar de vriendelijke buien dei-
kleine. Zij heeft in dit huis zooveel krenkends
ondervonden, dat elk zweempje van aangenaam-
missie in de plaats van den heer Yan Moerkerken,
die van hier vertrokken is, de heer H. Tak.
Door den voorzitter werd medegedeeld dat op
de vergadering met dames in de volgende maand
als spreker zal optreden de heer Yan Boenen
Martinet, terwijl de dag voor die vergadering, in
overleg met het departement Vlissingen, in afwij
king van hetgeen gebruikelijk is, met goedkeuring
der vergadering werd gesteld op Donderdag
den 9e*.
Onder de mededeelingen van het bestuur behoorde
voorts nog dat het departement weder, door ver
trek of overlijden, verscheidene leden heeft ver
loren; dat dit verlies door toetreding van een
paar nieuwe leden slechts voor een klein deel
vergoed wordt en vermeerdering van het ledental,
met het oog op de kas en op den daaruit te be
kostigen werkkring van het departement, hoogst
wenschelijk is. De daartoe aangewend wordende
pogingen beval het bestuur aan in de ondersteu
ning van allen die aan het Nut hunne sympathie
schenken.
Het hoofdbestuur der Vereen, t. b. v. Fabr. en
Handw.-nijverheid heeft zich met een adres tot de
tweede kamer gewend, waarin het verzoekt, dat
het door de regeering aangevraagd, subsidie
aan het uitvoerend comité voor de internationale
tentoonstelling te Amsterdam worde toegestaan
onder de volgende voorwaarden
1". Dat de verleende som geheel ten goede
kome van de Nederlandsche inzending en zooveel
mogelijk worde gebruikt om de vergoeding, voor
plaatsruimte te betalen, te verminderen.
2°. Dat de regeering zich voorbehoude, aan Z.
M. den koning de Nederlandsche leden voor de
jury ter benoeming voor te dragen en het regle
ment voor de jury goed te keuren, om zekerheid
te hebben dat de belangen der Nederlandsche
inzenders bij de beoordeeling hunner inzendingen
in geen enkel opzicht zullen worden benadeeld.
De directeur der rijks-postspaarbank zendt ons
eene mededeeling, met verzoek die aan het publiek
bekend te maken.
Wij voldoen daaraan, onder opmerking dat het
zelfde bericht reeds in alle groote bladen opge
nomen is geweest en het niet beleefd is, van de
kleinere couranten te verlangen, dat zjj haren lezers
ouden kost opdisschen.
De bekendmaking luidt als volgt
»Niet zelden komt het voor dat brieven, door
de directie van de rijks-postspaarbank aan inleg
gers verzonden, aldaar als onbestelbaar" worden
terugontvangen.
»Dit laatste gebeurt ook vaak met orders van
betaling, betreffende inlagen waarvan de terug
betaling verzocht wordt op een ander kantoor
dan dat, hetwelk in de woonplaats van den inleg
ger is gevestigd.
»Een en ander is het gevolg 6f van onvolledige
opgaven van inleggers aangaande hunne adressen,
öf van verzuimde kennisgevingen nopens verkui-
heid een blijvenden indruk heeft gemaakt; daar
om neemt zij het portret van Amy van den wand
en zegt
»Dat zal mij vergezellen."
Zij bezit een kleine lederen reistasch, een af
scheidsgeschenk van den ouden schoolmeester.
Die kan alles bevatten wat zij noodig heeft meê
te nemen en dat zij als haar eigendom mag be
schouwen. Yooreeïst hare boeken. Het is een
kleine, zonderlinge verzameling. De gedichten van
Longfellow, een Latijüsche gramnu ;re, een woor
denboek, een kerkboek en een paai romannetjes.
Die worden zorgvuldig in de tasch geborgen;
daarop volgt haar ondergoed, teekeningen en
gereedschap, een kleurdoos, een naaidoosje. Dit laat
ste is zeer kostbaarwant het is het eel'ste geschenk
van Harold uit den tijd toen zij te Forchester
waren. Zijn portret, in een net lederen foudraaltje,
en de beurs, die al hare spaarpenningen bevat,
bergt zij Zorgvuldig in haar eenvoudig Zwart japon
netje en zij is gereed.
De tasch, al is zij klein, is zwaar; maar kaar
hart is reeds veel lichter. Zjj wil het juk der
slavernij niet langer dragen. Zij staat alleen op
de wereld, zonder dak, verstooten, doch vrij 1
»Daarom worden de inleggers in de rijks-post
spaarbank er met nadruk op gewezen, dat een
juiste en volledige adresopgave zeer noodzakelijk
is, opdat de terugbetalingen der in die spaarbank
belegde gelden steeds ongehinderd en met den
meesten spoed kunnen plaats hebben.
Wenschen de belanghebbenden hunne gelden
op eene andere plaats dan die hunner inwoning
te ontvangen, zoo dienen zij op hunne aanvragen
om terugbetaling te vermelden, aan welk adres
de des betreffende order tot terugbetaling moet
worden verzonden.
»Om dit laatste, zooveel mogelijk, aan de belang
hebbenden in herinnering te brengen, is thans het
formulier voor die aanvragen voorzien van eene
zeer in het oog vallende uitnoodiging, om daarop
het adres, voor de verzending der orders, te ver
melden.
»Het poste restante verzenden van die orders,
waarvan vroeger in twijfelachtige gevallen gebruik
werd gemaakt, geschiedt voortaan alleen dan,
wanneer de belanghebbenden dit uitdrukkelijk
verlangen, en daarvan op hunne aanvragen doen
blijken."
De St. Ct bevat een kon. besluit houdende mach
tiging tot uitgifte van 17.000.000 aan schatkist
promessen, volgens de wet van den 5den Dec. 1881
(St. hl. n°. 185).
Tusschen den minister van marine en den heer
J. de Boer, aannemer te Oostzaan, heeft aan het
departement, in tegenwoordigheid eener commissie,
een gesprek plaats gehad over een door genoem
den aannemer gedaan voorstel om met eenvoudige
werktuigen de Adder te lichten.
HOOFDSTUK XIII.
Zwerveade.
Nu Clara met hare toebereidselen gereed is
Opnieuw hebben in Belgie proefnemingen plaats
gehad met de uitvinding van den ingenieur Van
Rysselberghe, om van de gewone telegraafdraden
voor telephonische gemeenschap gebruik te maken.
Yan 2 tot 4 uren des middags, terwijl op de tele-
graafbureaux de grootste drukte heerschte, werden
van Brussel naar Antwerpen en Ostende en om
gekeerd, telephonische gesprekken gevoerd, langs
de lijnen waar op hetzelfde oogenhlik telegraphi-
sche dépêches werden overgebracht. De heer Olin,
minister van openbare werken en de heer Fish,
gezant van de Vereenigde Staten te Brussel, die
door zijne regeering met het nemen dezer proe
ven belast was, waren persoonlijk op het bureau
te Brussel, terwijl op de andere bureaux verschil
lende hoofdambtenaren en ingenieurs van de tele
graaf hen antwoordden. De stem der sprekers
kwam nog duidelijker van de eene stad naar de
andere over, dan op de telephonische bureaux in
dezelfde stad het geval is.
Deze proeven zullen weldra te Londen herhaald
worden.
De heer Fish heeft, als bewijsstuk, eene telegra
fische dépêche uit Antwerpen medegenomen, van
den volgenden inhoud
„Deze dépêche-Morse wordt van Antwerpen naar
Brussel overgebracht langs een draad, waarmede
talmt zij niet langer. Zij is een oogenblik vooi'
haai' bed neergeknield en heeft haastig gebeden
om hnlp en leiding op het moeielijke pad dat zij
gaat betreden. Zij bidt om vergiffenis, zoo zjj
verkeerd handelt. Zij bidt dat zij haren lieveling
altijd trouw mag blijven en dat zij elkaar mogen
weerzien, zoo niet op deze wereld, dan toch hier
namaals.
Het is een kinderlijk gebed, met een kinderlijk
geloof uitgesprokenmaar het heeft haar toch
zeker kracht gegevenwant zij gaat nu met vas
ten tred naar de deur. Haar lange regenmantel
omhult haar geheele gestalte en een gesloten zwart
hoedje met een dikken sluier bedekt haar hoofd
en gelaat. Op het portaal blijft zjj even staan.
Het is negen uur het uur waarop de dienst
boden het avondeten gebruiken en dus zullen zij
wel niet door het huis loopen.
Op de trap staat zij weer stil zal zij de
groote voordeur uitgaan, of zacht naar beneden
sluipen en door de onderdeur ontsnappen Neen,
zij durft de dienstbodenkamer niet voorbij te gaan,
dan mochten zij haar eens hoorenen op dit oogen
blik zouden vragen of oponthoud van eenigen
aard haar geheel van haar streek brengen.
Zij gaat dus heel zacht de voortrap af, de mar
meren vestibule door en ziet met blijdschap dat de
deur niet gegrendeld iswaarschijnlijk opdat mijn
heer, als hij met Amy thuiskomt, er met den sleu
tel in zal kunnen komen.
Waar zal zij zich dan bevinden?
Een oogenblik daarna staat zjj op den stoep
