N° 233.
125e Jaargang.
1882,
Dinsdag
3 October.
Middelburg 2 October.
Benoemingen en besluiten.
Onderwijs.
Kerknieuws.
Marine en leger.
Gemengde Berichten.
Dit blad verschijnt dagelijks,
met uitzondering van Zon- en Feestdagen:
Prijs per 3/m. franco 3,50.
Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 Cent:
Advertentiën: 20 Cent per regel.
Geboorte-, Trouw-, Doodberichten enz.: van 1 -7 regels f 1,50
iedere regel meer f 0,20.
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Hoofdagenten voor het Buitenland: de Compagnie générale de Publicité G. L. Daube Cie. te Parijs, Londen, Frankfort a. M., Berlijn, Weenen, Zurich enz.
MIDDELBIIRGSCHE COURANT.
In de heden namiddag gehouden zitting van
de kamer van koophandel alhier kwam ter tafel
eene missive der Haagsche kamer waarbij, onder
toezending van een door haar aan de tweede
kamer gericht adres tot ondersteuning van het
wetsontwerp, ten doel hebbende het verleenen
van een rijkssubsidie van 150.000 aan de in
1888 te Amsterdam te honden internationale-,
koloniale- en uitvoerhandel-tentoonstelling, daar
van ondersteuning wordt verzocht. Met betrek
king tot deze zaak was ook een schrjjven inge
komen van de Zeeuwsche commissie voor de ten
toonstelling waarbjj deze, onder mededeeling dat
de toezegging voor inzendingen zeer schaarsch was,
eveneens de kamer tot ondersteuning adviseerde.
Hiertoe werd besloten.
Van evengenoemde kamer was een dergelijk
verzoek ingekomen betrekkelijk haar aan den
min. van waterstaat gericht adres, dat van regee-
ringswege maatregelen genomen mogen worden
tot verzekering der veiligheid van het vervoer
langs spoor- en stoomtramwegen.
Na discussie werd met 6 tegen 4 stemmen be
sloten ten deze het advies der commissie voor de
maand te vragen.
Naar aanleiding van eene missive van den min.
van waterstaat enz., waarbij, in verband ermede
dat de Turksche regeering haar wensch te kennen
gegeven heeft om het tarief van het handels-
tractaat met Turkjje te herziende kamer de
vraag ter overweging wordt gegeven in hoever het
tegenwoordig Turksch tarief van invoerrechten ten
aanzien van de. voornaamste artikelen van onzen
handel wijziging behoeft, is goedgevonden den
minister te kennen te geven dat de kamer, wjjl
hier geen directe handelsrelaties met Turkije be
staan, niet in staat is omtrent deze zaak inlichtin
gen te geven.
KoinleUeriie, 2 Oct. Naar wij vernemen
heeft zich in deze gemeente, op initiatief van den
burgemeester, een commissie gevormd die zich de
bevordering ten doel stelt van de belangen dei-
eerste internationale Landbouw-tentoonstelling, in
1884 te Amsterdam te houden. Aan de ijverige
pogingen dier commissie moet het bereids gelukt
zijn, de vrij aanzienlijke som bijeen te brengen
van 145.25 aan vrijwillige bjjdragen.
Indien dit voorbeeld algemeen navolging vindt,
dan zal deze voor den Nederlandschen landbouw
zoo gewichtige tentoonstelling zeker geen gevaar
loopen van schipbreuk te ljjden, door gebrek aan
belangstelling bij hen, van wie zeer terecht
deze allereerst mag worden verwacht.
*Tliolen, 1 Oct. Sedert de orthodoxen in deze
gemeente de overhand gekregen hebben, staan de
partijen in de Ned. Herv. kerk vrjj scherp tegen
elkander over. Een gevolg daarvan is dat er wel
eens geschillen ontstaan, die meer aan partijhaat
dan aan godsdienstigen ernst doen denken. Zie
hier een voorbeeld daarvan.
Door of met medewerking van den predikant C.
is eene lijst opgemaakt van kiesbevoegden voor
notabelen. Yolgens een kerkelijk voorschrift
mogen daarop geen lidmaten voorkomen, die
minder dan een jaar in de gemeente woonachtig
zijn. De andere predikant, d® S., kon om die reden
niet op de lijst geplaatst worden, maar hij be
weerde dat dit voorschrift niet op predikanten
van toepassing was. Toen hij nu op zijn beurt
eene ljjst van stemgerechtigden voor de keuze van
leden van het kiescollege moest opmaken, liethjj
zjjn ambtsbroeder d* C. daarvan af, omdat deze
niet in het lidmatenboek was ingeschreven. D' C.
beweert dat dit verzuim, 'twelk vrij algemeen
voor predikanten schjjnt te bestaan, zjjne rechten
als lidmaat onverkort laat. Daar men het niet
eens kon worden hebben beiden zich tot de synode
gewend.
Niet buiten eenig verband tot de veldwinnende
rechtzinnigheid in de leer, staat ook het volgende.
Alhier is een knaapje, dat reeds op zesjarigen
leeftijd, behalve eenige gebeden, de tien geboden,
de twaalf artikelen des geloofs enz., ook den
he el en berijmden 119e" psalm (528 vjjfvoetige
versregels) zonder fout kan opzeggen. Het kind
mag weinig buitenshuis spelen en is erg zoet.
Het schaap kan dat alles natuurljjk niet helpen,
maar de opders smaken de zelfvoldoening dat hun
kind bewonderd wordt, en er zeer bleek en
ongezond uitziet.
*ïe*seke, 2 Oct. De commissaris des konings
fieeft tot leden van het zetterscollege alhier be
noemd de heeren Joos Sinke en W. van Oeveren S',
ter vervanging van de heeren O. Schipper en
C. van Oosten Sr, die verzocht hadden niet meer
in aanmerking te komen.
WissenkerBe, 1 Oct. Nabjj dit dorp ligt
de Sophiapolder. Verleden jaar met de October-
stormen werd de dijk van dezen polder op zekere
plaats zoo gehavend, dat er slechts een zeer klein,
laag stukje van overbleef. Dit stukje werd door
gedeeltelijke ophooging en bekramming tot nood-
dijk ingericht. Bij den laatsten hoogen vloed,
die met een sterken wind gepaard ging, spoelden
in de kruin van dat djjkje een paar gleuven,
waardoor de sloot aan den achterkant rnet slijk
en zand werd opgevuld en een massa zeewater in
den polder liep. Het is te voorzien, dat bij een
volgenden hoogen vloed met storm deze nooddijk
geheel bezwjjkt, zoodat dan een gedeelte van den
Sophiapolder, dat slechts door een zwakken in-
laagdjjk beschermd wordt, eene prooi der zee zal
worden.
Naar ons met zekerheid gemeld wordt, is het
bericht, vermeld in ons n®. van den 21el® Sept. jl.,
omtrent de voorgenomen uitgave eener Thoolsche
courant, onder redactie van den heer mr. Th.
A. Wagtho, van grond ontbloot.
Z. M. de koning en de koningin zijn gisteren
met de kleine prinses naar Het Loo vertrokken
De jjker dr. F. van Wageningen blijft als tweede
ambtenaar aan het ijkkantoor te Zwolle werkzaam.
Zjjn overplaatsing als ijker, chef van dienst, te
Middelburg, is op zjjn verzoek ingetrokken.
De Internationale Letterkundige Vereeniging is
voornemens haar zesde jaarljjksche congres te hou
den te Amsterdam, geljjktijdig met de groote ten
toonstelling aldaar. De vorige congressen werden
gehouden te Rome, Weenen, Lissabon, Londen en
Parijs. De bijeenkomst belooft des te belangrijker
te zijn omdat door het vervallen van het handels-
tractaat met Frankrijk ook de bepalingen betref
fende den letterkundigen eigendom tusschen beide
natiën zijn verdwenen. Alle overdruk van Fran-
sche boeken is dus vrjj in Nederland. Natuurljjk
is dit een doorn in het oog van de Fransche
schrijvers, die de zaak op het congres te berde zul
len brengen.
Aan het Nederlandsche gezantschap te Parijs
is nog geen aanschrijving van de Nederlandsche
regeering ontvangen om de onderhandelingen be
treffende een nieuw handelstractaat weder aan te
knoopen.(N. R. Ct
De audiëntie van den minister van justitie zal
op Dinsdag 3 October niet plaats hebben.
Door den heer T. van der Zee, burgemeester van
Monnikendam en oud-kapitein titulair van het
O.-I, leger, is een adres aan de tweede kamer
over den toestand in Atjeh verzonden. De adres
sant geeft daarin acht redenen op, geput uit be
richten in de Staatscourant en in de Nederland
sche en Indische dagbladen en uit tal van parti
culiere mededeelingen, op grond waarvan hij
«Gedreven door zuivere vaderlandsliefde en ware toe
genegenheid jegens hen, die daar ginds in gevaar zijn,
zich gedrongen heeft gevoeld, onder overlegging van af
schriften der namen, die adhaesie betuigd hebben aan zijn
streven, tot de kamer de ernstige, doch dringende bede te
richten, een open oog te hebben voor het in dit adres
medegedeelde, opdat de noodzakelijkheid zal worden inge
zien, dat er een einde worde gemaakt aan dien dreigenden
toestand, een toestand, waardoor Neêrlands zonen en
dochteren daar ginds met het grootste gevaar worden be
dreigd en het vaderland met een onoverkomelijke en nim
mer meer te herstellen ramp aan uwe kamer de wijs
heid overlatende die maatregelen te nemen, welke noodig
zullen hlijken te zijn tot afwending van het dreigend
gevaar."
De heer Van der Zee heeft, ook bljjkens dit
adres, reeds vroeger, door ingezonden stukken in
't Handelsbladzjjne bezorgdheid over den staat
van zaken in Atjeh aan den dag gelegd en ieder
uitgenoodigd, die met hem in dit opzicht in
stemde, bjj briefkaart of op andere wjjze, daarvan
te doen blijken.
Hoe gewettigd ons deze bezorgdheid ook voor-
kome, vindt het beginsel, om aldus het groote
publiek zich te doen mengen in datgene wat meer
dan misschien eenige andere aangelegenheid tot de
uitvoerende macht behoort, bij ons geen instemming.
De regeering, boven alles de Indische regee
ring, moet beoordeelen wat in Atjeh noodig en
uitvoerbaar is. Een boekdeel vol handteekenin-
gen van bezorgde personen in Monnikendam of
waar ook in Nederland, al hebben zij persoonlijke
kennis van Indie, en zelfs van den toestand in Atjeh,
heeft minder waarde dan het oordeel van de ver
antwoordelijke ambtenaren en officieren op de
plaats zelve.
De minister van financien heeft aan gedeputeerde
staten van Limburg de volgende aanschrijving
gericht.
Bij brief van 11 Aug. jl. deed uw college mij
mededeeling van een besluit der provinciale staten
tot het doen van stappen bi) 's rij ks regeering om
in het belang van landbouw, handel en njjverheid
de bescherming te vragen, welke na onderzoek,
het meest doelmatig mocht blijken. Zal de regee
ring hierover kunnen oordeelen, dan dient in de
eerste plaats te worden nagegaan, of de toestand
dier takken van volksvlijt inderdaad zoo ongunstig
is, als van de zjjde der voorstellers wordt opgegeven.
Bljjkens het overgelegde verslag der commissie
van voorzitters en rapporteurs verklaarden eenige
leden, de geschilderde toekomst van den landbouw
niet zoo zwartkleurig in te zien. Er bestaat dus
•alleszins aanleiding, om op dit punt de motieven
nader aan de feiten te toetsen.
Eerst daarna kan de vraag ter sprake komen,
of er voor 's rjjks regeering voldoende aanleiding
bestaat om in deze de behulpzame hand te bieden,
en zoo ja of en op welke wijze hare tusschenkomst
overeen te brengen ware met het algemeen belang.
Aangenaam zal het mjj zjjn, over een en ander
alsnog het gevoelen van uw college te mogen
vernemen, dat het best in staat mag worden geacht
om, zoo noodig na het instellen van een nader
opzetteljjk onderzoek, den feiteljjken toestand in het
juiste daglicht te plaatsen en te beoordeelen welke
maatregelen, uit het oogpunt der betrokken gewes-
teljjke belangen, het meest doelmatig zouden wezen_
Te Amsterdam is overleden de heer d® E. C.
Biichner, sedert 1873 lid der eerste kamer voor
Noord-Holland.
verbetering.
Tengevolge van een onduideljjk bericht, is de
benoeming van twee onderwjjzers te Vlissingen in
ons n®. van Zaterdag onjuist opgegeven. Men ver-
geljjke het heden opgenomen verslag van den ge
meenteraad.
ridderorden. Benoemd tot ridder der orde van
den Ned. Leeuw, de burgemeester van Genemuiden,
H. J. Hulst.
burgemeesters. Op verzoek, eervol ontslag ver
leend als burgemeester van Noordwijkerhout aan
jh'. m®. T. iE. J. van Eysinga.
geneeskundige dienst. Benoemd bij het perso
neel van den geneesk. dienst der landmacht tot
reserve off. van gezondh. 2de kl. de burgergenees-
kundige d'. M. H. D. Klinkenbergh, arts te Sittard.
minisïerieele departementen. Belast met de
waarneming der betrekking van referendaris chef
van het bureau West-Indische zaken bjj het dep.
van koloniën de gepen s. hoofdambtenaar m®. Ph.
H. Verbeek, laatsteljjk adv. gen. in Suriname en
de commies bjj dat dep. J. H. Elias, bevorderd tot
hoofdcommies.
koloniën. Gesteld ter beschikking van den
gouv. gen. van Ned. Indië, om te worden benoemd
tot burgerlijk geneeskundige in Ned. Indië W.
Smith, gep. off. van gez. 2e kl. van de landmacht.
Door ingezetenen van Dokkum is aan den raad
dier gemeente een adres gericht, houdende verzoek
niet te berusten in de afwjjzende beschikking van
den minister in zake de oprichting eener rijks
hoogere burgerschool aldaar, maar zich te wenden
tot de tweede kamer.
Jhr. W. Teding van Berkhout, leeraar in de
Engelsohe taal en letterkunde aan de hoogere
burgerschool te Hoorn, is door de Belgische regee
ring benoemd tot professor in de Engelsche taal
aan het athenaeum te Hoey.
Bergen op Xooui, 1 Oct. Eervol ont
slagen als onderwijzeres aan de school voor gewoon
lager onderwjjs alhier, mej. Klejj.
Benoemd tot conrector aan het pro-gymnasi
um te Tiel d® H. J. Helderman.
De heer S. L. van Stein Callenfels, predikant te
St. Laurens en Brïgdamme, van daar beroepen naar
Heerde in Gelderland, nam gisteren afscheid van
zjjne gemeente, sprekende naar aanleiding van
Handel. 412, waarna hem door de gemeente
werd toegezongen Psalm 1214.
Aan het schrifteljjk examen voor officier hebben
van het 3e reg. inf. voldaan, in alphabetisehe volg
orde de sergeantenVan Assendelft, De Jager en
Von Schmid voor het leger, de sergeanten Van An-
del, en Eichholtz voor de administratie.
Het mondeling examen, dat in Den Haag wordt
afgenomen, begint over 14 dagen.
De sergeanten Lentz en Tromp, van het 3«
reg. inf. te Bergen op Zoom, geslaagd in het examen
voor den hoofdcursus, zullen de lessen volgen, de
eerste te Kampen voor de administratie, de laatst
genoemde te 's Bosch ter opleiding tot officier der
infanterie.
Vlissing-en, 2 October. Zekere A. Hendrikse,
vaste arbeider aan den tramdienst, bevond zich
gisteren avond bjj den laatsten rit op den tram
en sprong van den tram af, om een boodschap
over te brengen, doch ongelukkig viel hjj en reed
de wagon over hem heen. Met gebroken been
werd hij naar Vlissingen medegevoerd en in het
gasthuis gebracht, alwaar dadeljjk maatregelen
werden genomen om het been af te zetten. Hoewel
de ongelukkige goed bij zjjn bewustzijn was, heeft
hij de operatie niet kunnen doorstaan en is daar
onder bezweken. Hij laat eene weduwe en zes
kinderen na.
Kicrikzee, 1 October. Als een treurige
zeldzaamheid verdient vermelding dat hier op éen
dag twee zelfmoorden hebben plaats gehad, nadat
vóór drie dagen een huisvader, wiens verstande
lijke vermogens gekrenkt waren, een einde aan
zjjn leven gemaakt had. Heden morgen werd zjjn
voorbeeld gevolgd door een persoon die, naar men
zegt, in moeilijke financieele omstandigheden ver
keerde en heden middag vernam men dat een
derde gepoogd had zich van het leven te beroo-
ven. Den laatste heeft men nog juist bij tjjds daarin
kunnen storen, zoodat er hoop bestaat hem te
kunnen behouden.
De stoomtram Bergen op ZoomTholen ver
voerde de eerste 12 dagen na de opening 6059
personen. Dit getal overtreft veler verwachting.
Op het eiland Schiermonnikoog heeft Vrijdag
een brand in een schuur en in een timmermans
winkel gewoed, waarbjj de pompen van de spuiten
door jonge meisjes bediend moesten worden, de
wijl nagenoeg alle mannen van het dorp des
zomers afwezig zijn. Er was in geen 50 jaren
brand geweest, zoodat de organisatie van de brand
weer veel te wenschen overliet. Gelukkig hielp
de wind en later de regen om het vuur te blus-
sehen, zoodat alleen de schuur afbrandde.
Te Gibraltar zjjn door de stoomboot Cavilla
aangebracht de kapitein Visser en 22 manschap
pen van de stoomboot Comeetvan de Kon. Ned.
stoomvaartm^Deze boot was 19 September van
Bari naar Amsterdam vertrokken. Zjj zonk den
avond van 28 dezer, tengevolge van eene botsing
met de Cavilla, in een dichten nevel. Het ongeluk
had plaats 20 mijlen oosteljjk van Gibraltar.
De wedrennen te Njjmegen hebben Zaterdag,
onder begunstiging van schoon weder, met het
beste gevolg plaats gehad. Het aanwezige publiek
was echter niet zeer talrijkwel waren er ruim
8000 personen met de treinen aangevoerd, doch
dit was weinig in vergelijking van de menigte,
die hij vroegere wedrennen dit jaar was toege
vloeid. Vooral uit den omtrek miste men velen
die met rijtuigen konden komen. De reden hier
van wordt 'in den hoogen waterstand en in het
wisselvallige weder gezochtmaar het te hard van
stal loopen" der wedren-liefhebberjj in Nederland
zal er, denken wij, ook wel eenig deel in hebben.
Te Roozendaal is overleden, onze vroegere
stadgenoot de heer Corn, Brieve, in den ouderdom
van 52 jaar. Sedert meer dan 22 jaren was de
overledene inspecteur bij den rijkstelegraaf en laat
steljjk directeur van het telegraafkantoor aldaar.
De heer Brieve was iemand die wij durven
het gerust zeggen geen vjjanden kende.
De staat verliest in den overledene een flink
ambtenaar, zjjne ondergeschikten een humaan
superieur en zjjne vele kennissen een oprecht,
openhartig vriend.
Zjjne nagedachtenis zal dan ook vooral te
Roozendaal steeds in eere bljjven(De Grondwet
Vrijdag ochtend ging een vlet met mannen,
behoorende tot de equipage van Z. M. ramschip
Schorpioenuit de haven van Nieuwediep in
zee tot het verrichten van eenige werkzaamheden
aan de ramschijf ter reede. Door het aanwakke
ren van den Z.Z.O. wind, vergezeld van zware
regenbegon men te vreezen dat de beman
ning in gevaar kon verkeeren, zoodat de kapt.-lnït.
