1882.
N° 230.
125e Jaargang.
Yrijdag
29 September.
Een kalm toeschouwer.
FEUILLETON.
Dit blad verschijnt dagelijks,
met uitzondering van Zon- en Feestdagen:
Prijs per 3/m. franco 3,50.
Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 Cent:
Advertentiën: 20 Cent per regel.
Geboorte-, Trouw-, Doodberichten enz.: van 1 -7 regels f 1,50
iedere regel meer f 0,20.
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Hoofdagenten voor het Buitenland: de Compagnie générale de Publicité 6. L. Daube Cie. te Parijs, Londen, Frankfort a. M., Berlijn, Weenen, Zurich enz.
Middelburg 28 September.
a-t
Door B. H. BUXTON.
lllllllEl.ltl KliSCIIS: COURANT.
Door gedeputeerde staten van Zeeland is bij
circulaire van den 22en dezer Provblad n°. 100),
aan de collegiën van burgemeester en wethouders
in de provincie aangedrongen op nauwkeurige
naleving van de voorschriften van het reglement
op de wegen en voetpaden, betreffende de van
wege de gemeenten te houden algemeene opneming
(art. 41 v. v.) Sommige dezer artikelen worden
tevens in de circulaire nader toegelicht of ver
duidelijkt.
Gisteren heeft men kunnen lezen welk een
„majestueus" gebouw, in gothischen stijl, en van
de tegenwoordig op alle staatsgebouwen gebrui
kelijke „torens" voorzien, te Breda zal worden op
gericht voor de gevangenen. Heden lezen wij dat
de nieuwe gevangenis te Arnhem in een van de
fraaiste gedeelten dier stad, op Hulkesteijn, zal
worden gezet. De Arnh. Cl. knoopt daaraan den
zeer natuurlijken wensch vastdat ook dit ge
bouw in sierlijken stijl moge opgetrokken worden,
opdat niemand worde afgeschrikt om in de na
bijheid daarvan een villa of heerenhuis te be
trekken.
Niet omdat wij aan de hoosdoeners het genoe
gen misgunnen van in zulke uitwendig sierlijke
tiichthxiizen opgesloten te worden, maar omdat al
dit „mooie" bouwen zoo ontzettend duur en
's rijks schatkist zoo ledig is, wagen wij de vraag:
Is er niemand in het land bij machte om aan
de kostbare fantazieën en liefhebberijen der staats-
bouwmeesters, in alle departementen van bestuur,
paal en perk te stellen
Met belangstelling vertrouwen wij dat men
vernemen zal, dat de heer A. Werumeüs Buning
voornemens is Yrijdag den 6e* October a. in de
concertzaal alhier (en den vorigen dag te Ylissingen)
eene voordracht te houden.
Gewezen zeeofficier, bezit de heer Buning de
gelukkige gaaf van de typische volksheelden, die
onze zeemansstand in zoo groote menigte oplevert,
met zeldzame frisohheid en getrouwheid door zijne
pen te doen leven. Daaraan hebben zijne Marine
schetsen haar ongemeenen opgang te danken.
Men heeft ze met recht juweeltjes van ecbt-
Hollandsche kunst genoemd. Na het scheppen
dier schetsen heeft de oud-zeeman zich als een
niet minder scherpziend waarnemer en teekenaar
op andere terreinen van het volksleven doen
kennen. Zijne mondelinge voordracht zet aan al
deze typen, zoo mogelijk, nog grooter levendig
heid bij. Een kleine kring van genoodigden is
reeds vroeger, hier en te Vlissingen, in de gele
genheid geweest den heer Buning als „lezer" te
leeren kennen en op prijs stellen, en wij twijfelen
niet of bij zijn optreden voor het groote publiek,
met eenige nog onbekende vruchten zijner pen, zal
HOOFDSTUK VIII.
Het scheiden.
Dat bedroefde gelaat en de hartstochtelijke, wan
hopige uitdrukking ervan zouden dan ook waarlijk
wel »de engelen aan het schreien" gebracht hebben.
Hij is te jong, veel te jong, om zoo ongelukkig
te zijn, denken de teergevoeligen, die hem nasta
ren, terwijl hij haar telkens voorbijloopt zonder
op hare blikken acht te geven.
»Het is zeker de schuld eener trouwelooze
vrouw. Het een of ander lichtzinnige meisje heeft
hem zeker bedrogen
Dat zijn de liefderijke opmerkingen van jongen
en ouden.
»Zult gij nu niets onbeproefd laten, Maurits,
Zult gij niet rusten voordat gij weet waar Hethe-
ringham is; belooft gij mij dit plechtig, mijn
beste, trouwe jongen
De stem van Harold trilt van aandoening en
geheel zijn hart ligt in den blik waarmede hij zijn
broeder bij die vraag aanziet.
f— Wees gerust, ik zal doen wat ik kan," zegt
de talrijkheid van zijn hoorders hem doen zien
dat hij zich hier reeds vele vrienden verworven heeft.
De Goesche Ct. bevat een opstel tot opwekking
van de gemeentebesturen in den omtrek van Goes,
om den aldaar geopenden cursus voor de oplei
ding van onderwijzers tot het verkrijgen der hoofd
akte, geldelijk te steunen. Het maximum der
kosten van dien cursus is bepaald op ƒ48 jaar-
ljjks per hoofd, terwijl ten minste 20 aspiranten
eraan deel moeten nemen. Die uitgaaf, waarbij
nog komen de reiskosten, is voor een hulponder
wijzer, die van zijn inkomen moet leven, te hoog.
De G. Ct. zou daarom wenschen, dat de gemeen
tebesturen aan de onderwijzers, die van den
cursus gebruik zullen makende reiskosten
vergoedden, benevens zooveel als het leergeld
meer dan f 25 bedraagt. Hierdoor, meent zij,
zullen die besturen niet alleen het belang van de
onderwijzers en van het onderwijs bevorderen,
maar ook hun eigen belang, aangezien de onder
wijzers slechts door hooger traktementen te lokken
zullen zijn naar die gemeenten, waar zij van de
gelegenheid om zich verder te bekwamen ver
stoken zijn.
Hoofdplaat, 26 Sept. Gisteren is het afge
scheiden kerkje, dat vóór twee jaren hier gebouwd
werd uit gaven der geloovigen, in publieke veiling
gekocht door den heer S., winkelier, voor 490,
zijn vorig bod.
Ondanks de ruimschoots gevloeid hebbende
giften in geheel ons land, zullen ambachtslieden
nog schade moeten lijden, daar hunne gezamenlijke
vorderingen een hoogere som bedragen.
Door winkeliers-drankverkoopers te Leeuwarden
is aan den minister van justitie een adres gezon
den, waarbij zij wijziging verzoeken van de drank
wet in dien zin, dat het verbod tot de uitoefening
van eene of andere winkelnei'ing te gelijk met
het beroep van verkoopen van sterken drank in
het klein alléén treffe hen, die dezen drank hij
het glas verkoopen en vereeniging van beide be
roepen overigens kunne behouden blijven onder
zoodanige waarborgen, hetzij van voorzorg, hetzij
van toezicht, als zal worden goed gevonden.
Uit de door den hoogen waterstand bedreigde
streken wordt gemeld, dat het gevaar voor over
strooming voor 't oogenblik als geweken wordt
beschouwd. Intusschen is langs Maas, Waal en
IJsel weder groote schade door de huiten hare
oevers getreden rivieren aangericht.
Naar aanleiding van het verhandelde in de op
16 dezer te Amsterdam gehouden bijeenkomst van
afgevaardigden der verschillende plaatselijke comi
té's van de internationale tentoonstelling in 1883,
heeft het bestuur dier tentoonstelling bij circulaire
de volgende nieuwe bepalingen ter algemeene
kennis gebracht.
Aan handelaren, handels-agenten en trafikanten
wordt de gelegenheid aangeboden hunne handels
artikelen, van buitenlandschen oorsprong, ten toon
Maurits, op zijn gewonen, kalmen toonmaar
na een oogenblik van aarzeling voegt hij er met
een heel andere uitdrukking bij»Maar indien
mijne navorschingen nu eens tot een allertreu
rigste, allerpijnlijkste zekerheid leidden, Hal, wat
dan
Hij staat nu stil en ziet zijn broeder angstig,
vragend aan.
»Wat dan?" herhaalt Harold met een
flikkering van het oude vuur in zijne oogen.
Waartoe die vraag? Ik blijf Clara in alle
omstandigheden getrouw. Niets dan haar eigen
wil kan mij van haar doen afzien. Niets wat
zij gedaan of niet gedaan heeft kan mij van
gevoelen doen veranderen. Indien zij gevallen is
hetgeen God verhoeden mogedan zal
het mijn hand en ook mijn hand alleen zijn, die
haar weer opricht, mijn lieveling, mijn dierbare,
verloren Clara 1"
Maurits weet niet meer wat hij beginnen moet.
Die wanhoopskreten, die woeste gebaren zijn voor
hem onbegrijpelijk en hij beschouwt die als
uitingen van zinsverbijstering.
Het publiek, dat altijd nieuwsgierige, lastige
publiek, dat steeds te hoop loopt, zoodra er twee
of drie menschen een beetje druk en levendig
staan te praten, begint de broeders reeds te om
ringen in de hoop iets op te vangen van het
geen hen zoo zeer vervult en het gelaat van
den jongste zoo in toorn doet ontvlammen, terwijl
de ander bleek wordt en hem tot bedaren tracht
te brengen.
te stellen in een afzonderlijke ruimte binnen of
buiten het hoofdgebouw, ter keuze van het uit
voerend comité, onder de navolgende bepalingen
a d-t voor de plaatsruimte de volle tarief prijs
van 25 per M2 moet worden betaald, en 50
voor geïsoleerde ruimte
b dat de inzendingen blijven buiten beoordee
ling, en alzoo geen aanspraak kunnen maken op
bekroning
c dat de inzenders de geheele verantwoordelijk
heid dragen tegenover de buitenlandsche fabrikanten
van wie zij hunne goederen betrekken
d dat voor uit. October a. minstens voor een
oppervlakte van 2000 Ms moet zijn ingeschreven.
Op voordracht van de plaatselijke comité's, in
bijzondere gevallen, ter beoordeeling door bet comité
van uitvoering, dat aan werk- en ambachtslieden,
die onmachtig zijn de kosten van tentoonstellen
te dragen, de plaatsruimte voor producten van
hunne nijverheid kosteloos worden verleend.
Het vervoer tot Amsterdam zal meerendeels
kosteloos kunnen geschieden.
Het vervoer van de plaats van aankomst naar
het tentoonstellingsterrein kan door ieder naar
goedvinden geschieden, doch in het belang dei-
inzenders verdient het de voorkeur indien de
plaatselijke comité's voor gezamenlijke en ge
lijktijdige inzendingen, tot hun ressort behoorende,
willen zorg dragen, waardoor het uitvoerend comité
zich in staat zou zien gesteld op gunstige voor
waarden voor dat vervoer te contracteeren.
Het comité zal, des verlangd, zorg dragen voor
de verzekering tegen brandgevaar.
Het comité zal zich evenzeer belasten met
het ontpakken, uitstallen, bewaren der ledige collis
en later met de terugzending, ofschoon een directe
vertegenwoordiging voor de inzenders verkiesljjk
blijft.
De kosten van een en ander komen ten laste
van de inzenders en zullen zoo spoedig mogeljjk
worden bekend gemaakt.
Door de administratie der tentoonstelling
zal worden geleverd aan belanghebbende exposan
ten Water tegen 5 cent per 100 liter. Gas tegen
15 cent per kub. meter. Stoom tegen 10 cent per
uur en per paardekracht.
Alleen voor de aangegeven inzendingen vóór
uit. October a. bij het uitvoerend comité ontvan
gen, kan zekerheid worden gegeven voor behoorlijke
plaatsing, terwijl latere aangiften zullen kunnen
worden geweigerd.
Omtrent de overeenkomst tusschen de Mu tot
expl. v. staatsspoorwegen en de Ned. Centraal Spoor-
wegiri1 wordt het volgende gemeld.
De overeenkomst berust op vereeniging der be
langen van drie maatschappijen de staatsspoor
wegen, den Nederl. Centraalspoorweg en de Nederl.
Zuid-Ooster.
De Expl. waarborgt de heide anderen tegen
den schadelijken invloed, welken haar eigen lijn
GeldermalsenEist zou kunnen uitoefenen, dooi
de volgende bepaling. De gezamenlijke inkomsten
der drie maatschappijen worden in elk jaar ver-
»Wat is dat voor een drukte? Waarom
pakt hij hem niet hij den kraag?" roepen een
paar courantenjongens, die met hun vracht langs
den trein loopen.
Plaats nemenVooruit, heeren, vooruit
roepen de conducteurs en hijgende sjouwerlieden
gillen»Uit den wegterwijl zij de broeders
dreigen te overrijden met hunne bagagewagens.
Stap in, Harry! "zegt Maurits, dankbaar dat
er een einde aan komt, want zijn geduld is uitge
put en hij vindt die hartstochtelijke uitingen van
Harold aan een station niet gepast voor een
fatsoenlijk Engelschman. Maurits verfoeit alle
luidruchtigheid. Harold merkt van dit alles niets.
Hij neemt plaats in zijn waggon en uit het raampje
leunendegaat hij voort zijn broeder mede te
deelen wat hem op het hart ligt.
»Ook andere mannen hebben vrouwen dooi
de kracht hunner liefde opgericht. Waarom zou
ik dat niet voor Clara doen als hetnoodig was?''
Volgens mijn gevoelen kan er geen liefde
bestaan zonder ware achting," antwoordt Maurits
koel, doch met nadruk.
„Hoe wilt gij oordeelen over een hartstocht
dien gij niet begrijpen kunt zegt Harold ver
bitterd door dit gebrek aan instemming.
»Op mijn woord, gij zijt zelf net een vrouw,
Harry," antwoordt Maurits. Gij denkt dat gij
redeneert, terwijl gij slechts gevoelt."
»Nu vaarwel, manroept Harold, zijn broe
ders hand schuddende daar de trein zich in bewe
ging stelt. »Gij schrijft dadelijk niet waar?"
geleken met de gezamenlijke van het vorig jaar
en aangenomen dat op ieder der netten dezelfde
percentsgewijze toe- of afneming van ontvangsten
plaats had.
Voor het opmaken der afzonderlijke exploitatie
rekeningen berekent de staatsspoorweg verder aan
de andere maatschappijen een vooraf vastgesteld
aantal procenten der bruto-ontvangsten voor dekking
der exploitatie-uitgaven.
Nadat de Expl.-My nog ter zijde heeft gelegd
de stortingen en vernieuwings- en reservefondsen,
een zekere rente over het kapitaal, dat zij zelve
in rollend materieel als anderszins in de exploi
tatie der lijn moet steken, als ook over de werken
van uitbreiding en buitengewone herstellingen,
welke zij voorschiet, verkrijgt de Centraal, die als
afzonderlijke maatschappij blijft bestaan, 200 per
kilometer voor de bestrijding barer administratie
kosten en f 800 per kilometer als huur.
Van het daarna nog overschietende krijgt de
Centraal vier vijfden.
Mochten over een jaar de uitkomsten der exploi
tatie niet voldoende zijn om voor de houders van
gestempelde obligatiën in den Centraal te verze
keren 6 rente en de aflossing der uitgelote
obligatiën, zoo schiet de Expl. Mhet ontbrekende
voor, ter nadere verrekening.
Uit de berekeningen blijkt, dat deze toestand
niet zeer waarschijnlijk is. Doch in jaren van
watersnood, oorlog of anderszins is deze waarborg
van groot belang voor de obligatiehouders van den
Centraal. Uit deze berekeningen vloeit verder
voort dat naar alle waarschijnlijkheid in het
eerste jaar eenige bijbetaling in scrips zal
plaats moeten hebben, doch niet zeer beduidend
5000 a 6000), doch dat in het volgend jaar
reeds iets beschikbaar komt voor aandeelhouders
en scnjpshouders en dat door de ontwikkeling, die
de ontvangsten der staatsspoorwegen aanwijzen,
ieder volgend jaar de toestand heter wordt.
Eene goedkoope uitgaaf der Nedetlandsche
grondwet is bij de uitgevers S. en W. N. van
Nooten te Schoonhoven verschenen. Nu de vraag
stukken van grondwetsherziening en kiesrecht-
hervorming aan de orde van den dag zijn, zal
zulk een boekje, a 10 cent, wellicht vele koopers
vinden.
Cloes, 28 Sept. In de heden gehouden ver
gadering der Vereen, van Burg. en Secret, in N.-
en Z.-Beveland deelde het bestuur mede, dat de
pogingen tot oprichting eener „provinciale veree
niging tot beoefening van administratief recht"
met weinig gevolg zijn bekroond, want dat van de
besturen der gemeenten buiten Beveland slechts
25 op de tot hen gerichte circulaire geantwoord
hebben en de ontvangen antwoorden niet alle
gunstig waren. Ware dit zoo, het bestuur zou in
overweging geven door het uitschrijven van eene
vergadering eene nieuwe poging te wagen, doch
de lijst van toegetreden ambtenaren bevat slechts
32 namen, waarvan 4 nit elk der gemeenten Mid
delburg, Stavenisse, Scherpenisse en Groede, 3 uit
Veere, 2 uit elk der gemeenten Breskens, IJzen-
»Dat zal ik" zegt Maurits en zich omkeerende
verlaat hij, misnoegd, het station.
Zijn toestand wordt met het uur lastiger en in
gewikkelder. Hij voelt dat er veel is om over te
denken en dat er veel gedaan moet worden en dus
besluit hij te voet naar Hyde-Park te gaan, ten
einde tijd te hebben om te overwegen wat hem
te doen staat. Loopen en denken gaan goed sa
men en hij begeeft zich met een vluggen, frisschen
stap, waarbij hij bijna den grond niet schijnt te
raken, op weg.
»Het is nog niet zoo heel lang geleden'
denkt hij »dat ik zeer ernstig heb nagedacht over
den staat van zaken van mijne heide jongens. En
toen wenschte ik mij zelf geluk dat ik zoo kalm
achter de schermen stond en niets anders was dan
een zeer belangstellend toeschouwermaar ik had
niet het minste plan om een rol te gaan vervul
len in deze dwaze jacht, die men liefde noemt.
»Nu ben ik helaas genoodzaakt zelf mee te
rijden en halalite roepenik die er niets om
geef en eigenlijk het liefst wil dat onze vos ons
zal ontsnappen of zich zoo goed schuil houden, dat
hij noch door eerlijke noch door slinksche midde
len voor den dag te brengen zal zijn
»Arme Hetheringhamwat ik u bidden mag,
laat u voorloopig niet vinden. Dat zou zeker bet
best zijn voor al de betrokken personen. Dan
bleef Harry er voor bewaard om zich geheel als
een dwaas aan te stellen en wij hadden verder
geen angst en zorg meer, waar wij al genoeg vaq
