N° 219.
1882.
125e Jaargang.
Zaterdag
16 September.
Een kalm toeschouwer.
FEUILLETON.
Dit blad verschijnt d a ge 1 ij k s,
met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs jper 3/m. franco f 3,50.
Afzonderlijke nm'nniers zijn verkrijgbaar a 5 Cent;
Advertentiën: 20 Cent per regel.
Geboorte-, Trouw-, Doodberichten enz.: van 1 -7 regels f 1,50
iedere regel meer f 0,20.
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Hoofdagenten voor het Buitenland: de Compagnie générale de Publicité G. L. Daube Cie. te Parijs, Londen, Frankfort a. M., Berlijn, Weenen, Zurich enz.
Middelburg 15 September.
Door B. H. BUXTON.
IUIDDELBURGSCH
COURANT.
HEL MM. de koning en de koningin zullen met
H. K. H. prinses Wilhelmina niet heden, maar
eerst a. Zondag te 2 uren per specialen trein van
Het Loo vertrekken en per Rijnspoor te 4 uren
in de residentie aankomen.
Dat de toestand in Atjeh tegenwoordig met
recht dreigend genoemd moet worden, bewijst de
volgende brief, die onder den datum van 7 Aug.
jl. uit Kotta Radja aan het Handelsblad gericht is
Heden beleefden we een dag, die ons nog lang
beugen zal. Van onze troepen, die heden ter
sterkte van ongeveer 140 man in het vuur waren,
vielen er 44 dooden en gewonden, waaronder 2
officieren zwaar gewond, terwijl 7 stel wapens met
de elf gesneuvelden in 's vijands handen vielen.
Onze post Pajou werd namelijk aangevallen, en
te gelijk eene kolonne van pl. m. 90 man, op weg
van Lambaroe naar Pajou. Het vuur was zeld
zaam hevig en vernielend. Onder de van alle
zijden aanrukkende vijanden merkte men éen
Europeaan op, die aanhoudend op kapt. Bode
vuurde, doch alléén zijn pet raakteéen duim
lager en ook deze officier ware gesneuveld. De
grond was in een ommezien met onze lijken en
kermende gewonden bedekt, die zooveel mogelijk
door hunne kameraden moesten vervoerd worden,
waardoor de troep tot op 40 strijdvaardigen slonk;
kapt. B. zelf had 2 geweren te dragen. Een op
den grond liggenden gewonden hoornblazer zag
men te laat met de hand om hulp wuiven, een
6tal Atjehers omringden hem en maakten hem,
daarbij dansende, met klewanghouwen af. Enkele
oogenblikken smeekte de troep hunnen aanvoerder,
ben toch nit den kogelregen te voeren, doch dit
was bijna ondoenlijk, en ware de in aanbouw zijnde
weg naar Toengkoep niet reeds zoo vergevorderd
geweest dat zij dien spoedig bereikten, dan ware
hun aller lot niet te voorzien geweest, daar hun
de terugtocht was afgesneden.
Men beweert, dat de door den kolonel aange
wezen te volgen weg, wegens contra-orders van het
civiel bestuur, niet gevolgd is kunnen worden
Op 4 Augustus sneuvelde de schout, en leden
de onzen mede verlies aan dooden en gewonden,
waaronder éen officier; hun getal is mij niet bekend.
Het getal gesneuvelden en gewonden in dit jaar
is nu tot ongeveer 140 gestegen. Waar het hier
heen moet, vragen we ons niet meer af; het is
treurig
Tot het verdere nieuws behoort de plundering
van een schuit door den vijand, waarbij hij o. a.
1000 aan zilver buit maakte; een danspartij in
de sociëteit op 2 Augustus, ter viering van H. M.
verjaardag, bewaakt door een flink detachement
met geladen geweren en waarbij de militaire mu
ziek, welke dien dag bijna geen rust had, tot
's nachts 3| uur blies, om 2 uur later door hun
overste niet soeieteitslid op een militairen
marsch onthaald te worden
HOOFDSTUK III.
Maiiriis.
«Het was natuurlijk mijn plicht, mijn treurige
plicht, om al de kasten en laden te onderzoeken,
maar er was niets weg. Zij had slechts een klein
valies en haar werkdoos meegenomen en zelfs de
meeste van hare japonnen achtergelaten. Zij wist
ongetwijfeld dat zij, waar zij heenging, zijden en
satijnen kleêren in overvloed zou vinden, die
meer naar haar smaak waren dan de eenvoudige
kleedjes die ik haar liet dragen."
«En hebt gij van dien dag af niets meer van
haar gezien of gehoord vroeg Maürits bezorgd.
«Hiets!" zei mevrouw Steele koud. «Zij
verbeeldt zich zeker dat ik haar zal laten vervol
gen en opsluiten."
„Dat is onzin", zegt Maurits driftig. Grij
Jcunt een meisje niet opsluiten omdat zij gekust
Kotta Radja, 8 Aug.
Bij het doorzoeken van het slagveld, door ons
gisteren verlaten, zijn onze gesneuvelden grooten-
deels teruggevonden hunne lijken waren onthoofd,
van wapens ontdaan en gruwelijk verminkt.
Zooeven zijn benden Atjehers achter de kolonels
woning te Hesoek bij den Kraton ontdekt2
comp. zijn uitgeruktde uitslag is nog niet be
kend bij het verzenden van dezen brief.
't Gelijkt veel op den toestand van 1874.
C*oes, 15 September. In de op 28 dezer
alhier te houden vergadering der Vereen, v. Burg.
en Secr. in N. en Z.-Beveland zullen de heeren
W. J. van G-orkom, H. G. Hartman, M. Hoordijke
en mr L. A. Bybau respectievelijk de navolgende
vraagpunten inleiden
a. Is het oprichten van cursussen ter opleiding
van onderwijzers voor de hoofdakte door de ge
meentebesturen te rechtvaardigen
b. Welke wijziging behoeft de schutterijwet
ten opzichte van de jaarlijksche indeeling der
sehutterplichtigen, tot voltallighouding van de
sterkte der schutterij
c. Wat moet gedaan worden, opdat bij de in
voering der gewijzigde zegelwet met 1 Januari
1883 geen stagnatie in het werk van den burger
lijken stand plaats vinde
d. Is voorziening in het onderwijs aan schip
perskinderen noodzakelijk Zoo ja, op welke wijze
behoort die te geschieden
In deze vergadering zal het bestuur mededeeling
doen van den uitslag der pogingen tot oprichting
eener provinciale vereeniging tot beoefening van
administratief-recht, naar aanleiding waarvan de
vergadering dan wel eene beslissing omtrent dit
punt zal nemen, en zal tevens een voorstel van
het bestuur ten opzichte van de jaarwedden der
burgemeesters en secretarissen in Zeeland ter tafel
komen.
ïïansweert, 14 Sept. Ha eenige on
vermijdelijke, vertraging, door verschillende om
standigheden veroorzaakt, werd heden de laatste
hand gelegd aan de telephoon-verbinding tusschen
deze plaats en Wemeldinge. Men zal zich herin
neren, dat deze draad eene bijzondere onderne
ming is van den heer F. Y. de Groof, expediteur
alhier, wiens bekende wilskracht ook thans alle
hinderpalen wist te boven te komen.
De genomen proeven zijn. uitstekend geslaagd;
ondanks den grooten afstand (ruim IJ uur gaans)
was-het wederzijds gesprokene zeer duideljjk ver
staanbaar.
Blooftlplaat, 14 Sept. Heden zou het
Evangeliesatielokaal publiek verkocht worden.
Met inbegrip van stoelen enz. bedroeg het hoog
ste bod 490. Eene herveiling is bepaald op
Maandag 25 September a.
De heer L. A. Croin is herbenoemd als wet
houder der gemeente Sluis.
De straatverlichting in die gemeente voor het
winterseizoen 1882/83 is aangenomen voor eene
som van 202.
is." En Cissey met een zonderlingen blik aan
ziende, vervolgt hij -. »ik geef toe dat een vrouw
die lord Yestrnm toestaat haar te kussen, voor
haar verdere leven eenzame opsluiting verdient."
»0, daar gaat de belroept mevrouw Steele
uit, dankbaar voor die afleiding. Gij blijft immers
koffie drinken, Manrits voegt zij erbij, zonder op
de afkeurende wenken van haar dochter te letten
want de tijdelijke boosheid van Cissey is veel minder
om bang voor te zijn dan de strenge belangelooze
toorn van Maurits. Hij is zoo knap, zoo algemeen
gezien en geacht en kent enkelen van de meest
invloedrijke leden uit de élite der maatschappij
(dat is haar lievelingsphrase, die zij steeds met
zalving uitspreekt)hij zal wegblijven als zij hem
reden tot ergernis geeft, zooals hij bij vroegere
gelegenheden gedaan heeft, Zoolang hij in de
stad is, wil zij zich gaarne koesteren in de zonne
stralen zijner tegenwoordigheid en iets opvangen
van den glans, die van zijne aristocratische begunsti
gers afstraalt. Dat zijn de redenen waarom haar
uitnoodiging om te blijven koffie drinken drin
gender is dan gewoonlijk.
»Dank u", zegt hij opstaande en zijn hoed
opnemende, »il£ heb van daag geen tijdelk uur
heeft zijn bestemming. Morgen is mijn tijd bij
lord Kempton om en ik moet pakken. Daarenboven
eten wij vroeg van daag, daar Kempton gaarne
met mjj naar de eene of andere comedie wil gaaD."
»Ik hoop dat gij nu geen docent meer wordt
vraagt Cecile, die het voorbeeld van haar moeder
Op de lijn BredaVlissingen der staatsspoor
wegen is eene verbetering te verwachten. Behalve
de verbreeding der aarden baan te Ylake, om
aldaar een goederenloods enz. te doen plaatsen,
zullen de banen bij de stations Woensdrecht,
Rilland, Krabbendijke, Kruiningen, Ylake, Bieze-
linge, 's Heer Arendskerke en Arnemuiden van
dubbel spoor worden voorzien, wat voor de vei
ligheid der reizigers natuurlijk van groot nut zal
zijn. Daarenboven zullen de wissels, bij die
stations voorkomende, voorzien worden van eene
nieuwe seinverbinding van die wissels met het
station zelve, waardoor de chef zich op zijn bureau
kan overtuigen of de wissels hun gevorderden
stand al of niet hebben. (R- Nbl.J
Haar aanleiding van klachten in Duitsche bladen,
dat onze visschers te veel zalm vangen, schrijft
het Dagblad:
»Vele bijzonderheden in het leven der visschen,
voornamelijk der trekvisschen, zijn nog onbekend
en toch diende men wel geheel op de hoogte te
zijn van de geschiedenis der zalmen, met name
op den Rijn, voordat men de quaestie der zalrn-
visscherijen met eenigen grond kan behandelen.
»Maar dit weet men er zeker vanin Maart en
April komt de zalm uit zee de rivieren opzwem-
menalle zalmen, die naar Duitschland langs
den Rijn komen opzwemmen, passeeren onze vis-
scherijen, en derhalve neemt het aantal zalmen
hooger op gedurig af.
„Dit is ook hier te lande merkbaarhoe hoo
ger op de rivieren de zalmvisscherjjen gelegen
zijn, des te geringer is de vangst, en dit niette
genstaande de beperkingen der visscherij zelfs in
het open saizoen.
»Maar er is nog iets. Hiet alleen, dat de zal
men natuurlijk in quantiteit verminderen, maar
ook in qualiteit. De zalm, die hier te lande niet
ver van zee gevangen wordt, is veel smakelijker
dan de Lacks in Duitschland. De eigenaardige
smaak en de malschheid, die de zalm uit zee
medebrengt, gaan zeer spoedig door den invloed
van het rivierwater, ander voedsel, en hoogst
waarschijnlijk ook door den toestand, waarin het
dier verkeert, verloren.
»Het is derhalve natuurlijk dat in Hederland
niet alleen meer, maar ook betere zalmen gevan
gen worden dan in Duitschland. Dat is een gevolg
van de eigenaardige ligging van ons land, eene
natuurlijke, maar geringe vergoeding voor al de
rampen, aan welke het door zijne lage ligging
tusschen de rivieren is blootgesteld. Heeft de
bewoner van een ander land het recht ons de
voordeelen te benijden, zoo mogelijk te willen
ontnemen, welke samenhangen met nadeelen, nit
den natuurlijken toestand geboren, waarmeê wij
ze zeer duur betalen Dat is noch humaan,
noch billijk.
„De kamer van koophandel te Wezel heeft, als
een middel om pressie op Hederland' uit te oefe
nen, voorgesteld het inkomend recht in Duitsch
land te verhoogen.
„Dat verhoogen zon, dunkt ons, het nadeeligst
zijn voor de liefhebbers van gerookte zalm in
volgende, eensklaps bijzonder veel belang in de
plannen van Maurits begint te stellen.
Maurits glimlacht en dat staat hem heel
goed.
»Ik zal waarschijnlijk docent blijven, zoolang
ik leef", zegt hij. «In Juni ga ik naar buiten met
een leerling en in October keer ik naar Cambridge
terug. Ik zal blij zijn als ik mijn aandacht een weinig
meer verdeelen kan, want de zorg en verant
woordelijkheid voor zulk een kostbaar kleinood,
als de oudste zoon van lord Fermanagh, heeft
mij somtijds wel wat zwaar gedrukt."
Daarop eensklaps van toon veranderende, zegt
hij „Vaarwel" en voegt er met nadruk bij, «ik
hoop hartelijk dat gij lord Yestrum nu niet meer
ziet I"
«Hij heeft hier tweemaal een visite gemaakt",
zegt mevrouw Steele schuchter, «maar alles is
uit tusschen ons. Die akelige scène heeft onze
hoop den bodem ingeslagen. Ik ben overtuigd
dat hij, als het nare spook er niet geweest was,
Cissey ten huwelijk zou gevraagd hebben.
Maurits begint te lachen en zegt
Dan moogt gij dat nare spook wel heel
dankbaar zijn." Daarop gaat hij naar de deur
maar mevrouw Steele weerhoudt hem.
Gij moogt mij zoo niet verlaten, Maurits",
zegt zjj aangedaan. »Zeg mij wat ik met Harry
moet beginnen. Hij zweert dat hij niet zal rusten
eer hij Clara gevonden heeft en dat hij ook voor
dien tijd niet thuis komt. Hjj moet krankzinnig
Duitschland, want hoogstwaarschijnlijk zon, als
die het verhoogde recht niet wilden betalen, de
gerookte zalm uit ons land wel een anderen weg
vinden.
„In de gegeven omstandigheden zit er, meenen
wij, voor de Duitschers, die gaarne lekkere
zalm eten, niets anders op dan die uit ons land
te laten komen, evenals wij genoodzaakt zijn,
Rijnwjjn en andere artikelen in Duitschland te
gaan koopen."
Voor eenige dagen maakten wij melding van
een nieuw blad, dat te Amsterdam verschijnen
zou, onder den titel Het Jonge Holland. Thans
is besloten het Volkstribuun te noemen. Het
proefnommer verschijnt Zaterdag a.
Eene poging om aan de Roomsch-katholieken,
als staatkundige partij, een «program" te verschaf
fen gelijk de antirevolutionairen reeds bezitten,
schijnt op eene te 's Hertogenbosch gehouden
vergadering van de kiesvereeniging Noord-Brabant
welke talrijk bezocht was, gedaan te zijn. Door-
de kamerleden Van Baar, Reekers, Van der Hoeven,
Vermeulen, Schaepman en Heydenrijck werden
achtereenvolgens motiën voorgesteld, die de ver
gadering eenparig aannam. Ook de heeren Haff-
mans, Ruys van Berenbroek, J. W. van den Biesen
en pastoor Brouwers voerden het woord. De aan
genomen verklaringen luiden als volgt
1. De vergadering betuigt onvoorwaardelijke
onderwerping aan het onfeilbaar gezag van den
H. Stoel, erkent en huldigt in Leo XIII den
Stedehouder van Christus, den opvolger van den
H. Petrus, het hoofd der H. Kerk. God spare
hem lang.
2. Zij acht het wereldlijk gezag van den paus
nuttig en noodzakelijk voor de vrijheid en onaf
hankelijkheid der kerk, betreurt de opheffing der
Hederl. legatie bij den H. Stoel en verwacht van
de wijsheid der regeering herstelling van den
ministerspost.
3. Zij verklaart zich tegen noodelooze uitbrei
ding der staatsbemoeiingen en acht verzet tegen
staatsalmacht gebiedenden eisch.
4. Zij acht strijd tegen de schoolwetgeving een
eersten, duursten plicht, wenscht in de wetgeving
erkend het natuurlijk recht der ouders en het
door de grondwet gewaarborgd recht der kerk.
5. Zij huldigt in het huis van Oranje hét in de
grondwet beschreven koningschap, acht het ver
leend kiesrecht een ernstigen plicht en wenscht
een regeling, die iedereen volle werking van dat
recht verzekert.
6. De vergadering, het nut beseffende van bijeen
komsten van katholieken, noodigt het centraal
bestuur van Noord-Brabant uit in dien zin werk
zaam te zijn.
Deze politieke vergadering werd opgevolgd door
een feestmaal, waaraan 170 personen deel namen,
waaronder leden der eerste en tweede kamer en
afgevaardigden van kiesvereenigingen uit alle
deelen des lands. Een groot aantal feestdronken
werden ingesteld, waaronder de eerste, door jhr.
De la Court, voorzitter der kiesvereeniging, gewijd
werd aan den paus en aan Z. M. den koning.
zijn. Hebt gij ooit van zulk een dwaasheid ge
hoord
«Ja; ik heb wel eens van iets dergelijks
geboord. Men wordt allicht verliefd, weet ge
moeder, vooral op dien leeftijd. In de lente, dat
wil zeggen als men twintig jaren oud is, dan is
de verbeelding nu ja, Cissey zal u het overige
wel vertellen."
«Maar dit is een allerzotste inbeelding
roept mevrouw Steele uit. «Hij heeft Clara in
geen vijf jaren gezien. Zij hebben alleen als
kinderen samen gespeeld. Dat is bepaald een blinde
liefde!"
«Gij moet een genegenheidjiiet veroordeelen
omdat zij blind schijnt", zegt Maurits kalm.
Blinde hartstocht is somtijds sterker dan helder
ziende rede."
«Maar Maurits, beste Maurits, beloof mij ten
minste dat gij mijn goeden jongen zult over
reden om dit dwaze plan op te geven. Hij mag
zijn kostbaren tijd niet verspillen met een dwaal
licht na te loopen."
«Gij zoudt evengoed van mij kunnen ver
langen dat ik een razenden stroom tegenhield,
moeder. Berust erin hem zijn gang te laten
gaan. Gij kunt het hem inderdaad niet ver
hinderen.
«O Maurits!" roept mevrouw smeekende uit
en bedekt haar gelaat met hare handen, „gij
moedigt mijn jongen aan, gij neemt zijn partjj
tegen zijn liefhebbende, teedere moedey,"
