N° 203. 125e Jaargang. 1882. Dinsdag 29 Augustus. Dit blad verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen. Prijs per 3/m. franco 3,50. Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 Cent. Advertentiën20 Cent per regel. Geboorte-, Trouw-, Doodberichten enz.: van 1 -7 regels f 1,50 iedere regel meer f 0,20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte. Hoofdagenten voor het Buitenland: de Compagnie générale de Publicité G. L. Daube Cie. te Parijs, Londen, Frankfort a. M., Berlijn, Weenen, Zurich enz. Middelburg 28 Augustus. RAPPORT, uitgebracht door de jury aan de commissie voor de Zeeuw- sche tentoonstelling voor Nijver heid, kunst toegepast op nijverheid, benevens wedstrijd voor den hand werksman. MIDDELBIJRGSCHE C0URA1VT. De Sl. Ct. bevat het verslag der commissie, belast met het afnemen der examens van vroedvrouw, in Juli 1882 te Rotterdam. SchouwenMuivelantl, 27 Augustus. Volgens het verslag van den polder de Vierbannen van Duiveland, over 1881-82, heeft het stoomge maal over dat dienstjaar weder volkomen aan de verwachting beantwoord. Machine A werkte in 156 dagen en 25 nachten 1477, en machine B in 150 dagen en 25 nachten 1425 uren. De exploitatiekosten bedragen te zamen ƒ5474.80. Ter verbetering en instandhouding van den aan voer van water naar het stoomgemaal werden 4740 meters waterleiding opnieuw gedolven. Met dit laatste is sedert de oprichting van het stoomgemaal geregeld voortgegaan. Het bestuur getuigt niettemin, dat, ofschoon de toestrooming, in vergelijk van vroeger, beter is, daaraan echter nog te veel ontbreekt om die als reeds voldoende te beschouwen. Nog meer dus dan tot nogtoe, moet ieder zich beijveren om elke belemmering, die de vrije afstrooming van het polder water, ook door de slooten tusschen de landerijen gelegen, in den weg staat, op te ruimen, dan zal het water binnen korten tijd het geheele jaar door en op iedere plaats in den polder bestendig onder zomer- peil staan. Wat dit voor den landbouw waard is, heeft nog niemand berekend. Vlissingen» 28 Augustus. De maritieme gewapende macht houdt zich gereed om beslag te helpen leggen op een Engelschen schoener die van Antwerpen naar zee deze stad zal passeeren en wegens eene schadevaring nabij de spoorwegbrug van Dordt vervolgd wordt. Yreemd schijnt het ons toe dat men dit schip nadat het strafbaar feit volvoerd was nog ettelijke dagen ongehinderd op Nederlandsch grondgebied heeft laten vertoeven, en daarna op zijn gemak langs het kanaal door Zuid-Beveland naar Ant werpen liet gaan, om nu na veel moeite en ont haal mogelijk nog de kans te loopen dat de schoe ner ontsnapt. Wemelding-e, 28 Aug. Ook hier wordt de varkensziekte, zoowel onder de vette als magere, waargenomen. Bij een inwoner alhier stierven zelfs 5 stuks aan die ziekte. Het vleesch dat natuurlijk voor consumptie ongeschikt is, wordt zonder uitzondering begraven. Hansweeri, 28 Aug. De laatste dagen waren zeer ongunstig voor de inzameling der granen, zoodat veel nat is binnengekomen. Men ziet ook nog enkele schoven tarwe buiten. Yalt er niet op een overvloedigen oogst te rekenen, toch is de toestand gunstiger dan in andere stre ken. Yele landbouwers hebben een keurigen tarweoogst; ook zullen gerst, boonen en haver een goede opbrengst geven, terwijl de erwten rede lijk zijn. Onder de zomertarwe kan men wel voor de helft op smet of pop rekenen. De ziekte in de aardappelen breidt zich niet uit, doch zij zullen zeer klein zijn en dientengevolge weinig beschot leveren, wat de burgerij reeds ondervindt door minstens 3.50 per heet. te moeten betalen. Op eene vraag van gedeputeerde staten van Limburg heeft de minister van waterstaat geant woord, dat hij denkt tegen April a. den postpak kettendienst op alle postkantoren in te voeren. Het uitvoerings-comité voor de internationale tentoonstelling te Amsterdam heeft aan de sub comités in Nederland de volgende circulaire ge richt Het comité van uitvoering heeft de eer ter kennis te brengen van de sub-comités in Neder land dat, teneinde z. v. m. te gemoet te komen aan de bezwaren die vele industrieelen en fabri kanten schjjnen te vinden in het reglement der tentoonstelling en het daarmede gepaard gaande tarief voor plaatsruimte, het besluit genomen is om, nu de hooge regeering naast haren zedelijken steun ook financieelen bijstand heeft toegezegd, en vertrouwende op de welwillende medewerking van de wetgevende macht, reeds thans het tarief voor de plaatsruimte in het hoofdgebouw en in de galerij voor werktuigen met 40 percent te ver lagen, terwijl voor het innemen van wandvlakte evenzeer een belangrijke prijsverlaging zal plaats hebben. Ook zullen de inzendingen van arbeidersveree- nigingen, ambachtscholen, liefdadigheidsgestichten enz. gratis worden toegelaten, voor zoover de plaatsruimte zulks gedoogt. Evenwel met dien verstande dat, mocht onver hoopt bedoeld wetsontwerp niet worden aange nomen, het comité vrij zal zijn het verlaagde tarief buiten toepassing te laten en de inzenders hunner zijds vrij zullen zijn aan hunne verklaringen tot inzending geen gevolg te geven. Dat om hiertoe te geraken een bruikbare op pervlakte van 4 a 5000 meters voor de Neder- landsche afdeeling door het comité is gereserveerd. Dat de inwendige inrichting en de decoratie van het gebouw, de bewaking en verzorging van de in te zenden voorwerpen, enz. zal geschieden door of van wege het comité en op zijne kosten. Dat de onderlinge verdeeling en toewijzing van de plaatruimte aan dé exposanten uitsluitend door het comité zal geschieden. Dat van de exposanten geene vooruitbetaling zal worden gevorderd, zullende over het bedrag voor de aan te vragen plaatsruimte op 1° April 1883, door of vanwege het comité worden beschikt. Dat evenwel de kosten van installatie, het ver voer naar en van de tentoonstelling, zoomede de kosten van bewaring van de emballage en de ver zekering tegen brandgevaar blijven voor rekening der exposanten, alhoewel het comité des verlangd, gaarne ookhierin de exposanten behulpzaam zal zijn. Dat als uiterlijke termijn voor de aangifte van de inzendingen is vastgesteld 31 October 1882. Dat voor hen die bereids hunne verklaringen hebben ingediend, de gewijzigde voorwaarden evenzeer van kracht zullen zijn. Dat aan hen die zich later mochten aanmelden, geen verzekering kan worden gegeven dat aan hunne inzendingen een behoorlijke plaatsing zal kunnen worden verstrekt,- terwijl zij evenmin aanspraak zullen kunnen maken op de gunstige voorwaarden van het verlaagd tarief, omdat een eventueele uitbreiding van de gereserveerde ruimte, wegens vergrooting van het gebouw, met aanzien lijke kosten zal gepaard gaan. Is alzoo in het algemeen belang der tentoon stelling en in dat der exposanten een spoedige toetreding gewenscht, met het oog op de voorge stelde rijkssubsidie schijnt zulks onmisbaar als bewijs dat de gunstige gezindheid van den minister van waterstaat, handel en nijverheid door de industrieelen op prijs wordt gesteld en opdat de tweede kamer, wanneer zjj over de wetsvoordracht zal hebben te beslissen, de belangstelling van de Nederlandsche nijverheid niet als twijfelachtig beschouwa. Yan de ons bekende en bereids gebleken mede werking uwer comités mogen wij verwachten dat zij bij hernieuwing hunnen invloed zullen gebruiken om de fabrikanten in hunne omgeving, die nog niet zijn toegetreden, tot inzending en medewerking uit te noodigen en op te wekken. Wij verzoeken uwe comité's beleefd deze n. o. i. zoo belangrijke en gunstige wijzigingen in de voorwaarden waarop de Nederlandsche inzendingen eventueel zullen worden toegelaten, ten spoedigste onder de oogen te brengen van hen wier belangen daarbij betrokken zijn. Het kan wel geen twijfel lijden of de voorgestelde subsidie zal door de kamers niet worde geweigerd. Door de belangrijke vermindering in het tarief dei- plaatsruimte, welke daarvan het gevolg zal zijn, is een groot bezwaar voor velen tegen de inzending vervallen. Daarom kunnen wij nu onze opwekking tot inzending des te krachtiger herhalen. Het comité toont door zijne aanhoudende pogingen om hinderpalen uit den weg te ruimen, dat het ernstig streeft naar het welslagen dezer tentoonstelling, en met het oog op de groote aanvragen om plaats uit naburige landen is het van het grootste belang voor de Nederlandsche nijverheid, dat zij niet achterblijve, maar kome met het beste wat zij leveren kan. Van harte hopen wij dat onze industrieelen er wat krachtsinspanning voor zullen overhebben om van de Nederlandsche afdeeling een juist en vol ledig beeld te maken van de Nederlandsche nij verheid. In de Vrijdag gehouden zitting van den gemeen teraad van Bergen op Zoom is besloten, ten be hoeve van uit te voeren openbare werken, eene geldleening aan te gaan van 300.000 af te los- van 1890 af in jaarljjksche uitlotingen van min stens 6000. Zaterdag was op de laatste vergadering van de Ned. Juristenvereniging het bewijs in strafzaken aan de orde, naar aanleiding dezer vragen: Is wijziging van de regelen voor het bewijs in strafzaken noodig? Zoo ja, hoever moet het i wettelijk bewijs worden behouden De praeadviseurs omtrent dit onderwerp wsren Kr' C. M. J. Willeumier, oud-hoogleeraar en ad- vokaat te Amsterdam, en G. Tripels, advokaat te Maastricht. De eerste veroordeelde het wettelijk bewijs in strafzaken, bepalende dat de rechter alleen mag veroordeelen als zijne overtuiging samengaat met zekere bij de wet bepaalde bewijs gronden. Hij wenscht terugkeer tot het stelsel der rechtspraak in strafzaken door rechtsgeleerde rechters zonder wettelijk bewijs, dat van 1813 tot 1838 hier te lande heeft bestaan. De pleidooien loopen thans veelal enkel over de vraag, of het wettelijk bewijs er is, vooral in cassatie, en groote misdadigers komen daardoor vrij. In de ontwerpen tot herziening der strafvordering is dan ook ge broken met die leer en dit is ook door den raad van state en de meerderheid der tweede kamer in de afdeelingen goedgekeurd. De wet behoort procesregelen te bevatten, om de bewijsvoering zoo goed mogelijk te doen zijn, maar verder hebbe de rechter vrijheid, op elk bewijsmiddel, dat ter terechtzetting te zijner kennisse komt, zijn oor deel te vestigen. Ook mr Tripels is een tegenstander van het wettelijk bewijswant hoe zich de overtuiging van schuld of onschuld vestigt, is niet voor te schrijven of aan regelen te binden. Hij wil dus afschaffing van die regelen, maar dan tevens in stelling van de jury, die z. i. het denkbeeld van onpartijdige en niet gekluisterde rechtspraak ver wezenlijkt. De jury vertegenwoordigt in zijn oog de maatschappij, die in elk concreet geval be oordeelt of hare rechten zijn gekrenkt. De grond wet belet de jury niet, zij verklaart, dat alleen de wet den rechter zal aanwijzen, en dit gebeurt ook als de wet bepaalt, dat de rechtspraak zal geschieden door bepaalde uit de natie gekozen personen, die aan zekere voorwaarden voldoen. Aan het debat werd door een aantal leden deelgenomende Utrechtsche hoogleeraar Pols was de groote verdediger van het wettelijk bewijs, dat van verschillende zijden werd bestreden en bij stemming met 36 tegen 24 stemmen veroordeeld. Zaterdag werd te Amsterdam de jaarlijksche algemeene vergadering van den Volksbond tegen drankmisbruik gehouden. Zij werd door den voorzitter, den heer Goeman Borgesius, met een korte toespraak geopend, waarin hij de gewichtige dagen, die voor de zaak der drankbestrijding wa ren aangebroken, schetste en tot vernieuwden strijd tegen den machtigen vijand opwekte. De voorzitter wees op de gewichtige dagen voor de zaak der drankbestrijding niet alleen in Neder land, maar ook in Duitschland, België, Amerika en Engeland. Op ons vaderland is vooral de aan dacht gevestigd, omdat men met spanning afwacht, wat het gevolg zal zijn van de wettelijke maat regelen, hier genomen, en voorloopig zijn de re sultaten niet ongunstig, ofschoon de wet vooreen deel eerst in de toekomst kan werken. Blijkens de opbrengst van den accijns op 't gedistilleerd is het drankverbruik reeds zeer verminderd; 9 a 10.000 verkoopplaatsen van sterken drank zijn opge ruimd orde en rust op de straten zijn toegenomen en in de kroegen zelf wordt minder gevochten vooral op feesten, tentoonstellingen, wedrennen en veemarkten ziet men de goede werking der drank wet; ook dringt de noodzakelijkheid van drank bestrijding meer onder alle klassen door. Toch kon er nog veel meer gedaan worden om de goede werking te bevorderen. Op de medewerking van alle autoriteiten kan nog niet worden geroemd. De Volksbond kan thans met moed zijn taak voort zetten en moet vooral practisch werken. Hij moet niet alleen negatief, maar ook actief optreden, niet alleen het slechte bestrijden, maar ook het goede bevorderen, niet alleen den sterken drank als volksdrank bestrjjden, maar ook het gebruik van goede dranken in de hand werken. In ledental neemt de bond toe, maar men moet voortgaan met medestrijders te winnen en ook de hulp van andere vereenigingen op prijs stellen. Een zustervereeniging, die in hoofdzaak hetzelfde doel wil, de Afschaffingsmaatschappij, viert in Sep tember haar 40jarig jubilé. In gedachten reikt de bond aan die medestrijders de broederhand. Eendrachtige samenwerking zal ook voor de toe komst noodig zijn. Tot eereleden werden gekozen mr Modderman en mr Goeman Borgesius. Aangenomen werd een voorstel van het hoofd bestuur om eene commissie van vijf leden te be noemen, teneinde te onderzoeken hoe het gebruik van bier als volksdrank het best bevorderd kan worden. Het voorstel om aan het hoofdbestuur in over weging te geven, pogingen aan te wenden om medewerking van alle onderwijzers in den meest uitgestrekten zin te verkrijgen, teneinde bij hun onderwijs het streven van den bond te bevorderen, werd aangenomen. Over de vraagWat kan de bond doen tot veredeling van de volksvermaken en tot bevorde ring van den huisarbeid? werd uitvoerig gespro ken, zonder dat men tot een conclusie kwam. Aan het hoofdbestuur werd verder opgedragen: 1° om zich door den steun van afdeelingen en correspondentiën zooveel mogelijk op de hoogte te stellen van de uitvoering der drankwet in de ver schillende plaatsen van het land2° door een klein geschrift de politie-agenten op sommige oncler- deelen van de drankwet te wijzen en hen tot trouwe plichtsbetrachting op te wekken 3° zoo noodig ter- gelegener tijd maatregelen te beramen tegen de beweging van belanghebbenden, die het verbod van combinatie van drankverkoop met andere winkelnering uit de wet verwijderd willen hebben. Zooals uwer commissie reeds werd medegedeeld, hadden in de vergadering der jury meerdere be oordeelingen en besprekingen plaats, die de leden in het belang der Zeeuwsehe np verheid, in het belang der inzenders en bekroonden aan u wensch- ten mede te deelen. Geenszins bestaat het voornemen om van elke toegekende onderscheiding een gemotiveerde be oordeeling te geven. Zulks beeft geen nut; het zou tot eindelooze wederleggingen van belang hebbenden aanleiding geven, en in vele gevallen zelfs ondoenlijk zijn. Immers bij eene jury-com missie van dertien leden bestaat de mogelijkheid, dat door de meerderheid eene onderscheiding wordt toegekend, tengevolge van zeer uiteenloopende beweegredenen. Het ontwerpen van eene provinciale Zeeuwsehe tentoonstelling van nijverheid was een goed denk beeld. De wijze, waarop dat denkbeeld werd uit gewerkt, kan in alle deelen zeer goed worden ge noemd. De kosten zijn niet overdreven opgevoerd tot eene hoogte, die eene herhaling in latere jaren in den weg zou kunnen staan. Ook aan inzenders worden door eene dergeljjke provinciale tentoonstelling slechts zeer bescheidene financieele lasten opgelegd. De te maken onkos ten behoeven niemand van deelneming terug te houden. De nijverheid staat in onze, bij uitstek landbouwende provincie op geen hoogen trap, doch juist daarom verdient eene poging tot aan moediging, als deze Goesche poging, dubbel waar deering. Het is noodig, dat eene dergelijke po ging worde herhaald, evenwel niet binnen te korten tijd, waardoor publiek en inzenders wor den vermoeid. Wij wenschen herhaling, om over een tiental jaren omtrent voor- of achteruitgang te kunnen beslissen. De jury-commissie kan zich niet ontveinzen, dat haar de tentoonstelling in verschillende opzichten teleurstelling baarde. Niet door hetgeen aanwe zig was, doch veel meer door hetgeen ontbrak. Men kan niet beweren, dat deze tentoonstelling een getrouw beeld geeft van den trap, waarop de nijverheid in onze provincie staat. Deze nijver heid staat hooger; ze had meer, veel meer kun nen leveren. Onze fabrieksnijverheid is helaas gering, maar deze bron van volkswelvaart is dan ook nage noeg op deze tentoonstelling niet vertegenwoor digd. Enkele zeer gewaardeerde uitzonderingen daar gelaten, zocht de commissie te vergeefs naar de houtzagerijen, olieslagerijen, bierbrouwerijen, meel fabrieken, azijnfabrieken, leerlooierijen, kaarsen fabrieken, om vele andere takken van fabrieks nijverheid niet te noemen, die alle, al zij het vaak op zeer bescheiden voet, in onze provincie worden aangetroffen. Yoor het weinige, dat onze provincie levert op het gebied der kunstnijverheid, waren haar voort brengselen op deze tentoonstelling niet onbedui dend. Wij mogen wijzen op de hout- en marmer schilderingen, op de zeer smaakvolle meubelen, op de beperkte vertegenwoordiging van de goud- en zilversmeden en op het druk- en bindwerk. De inzendingen op het gebied der handwerks- nij verheid bleven beneden de verwachtingen, die men met grond kan koesteren. Doch het is der jury des te aangenamer te kunnen verklaren, dat hetgeen de ambachtsman op deze tentoonstelling had ingezonden, op veler lei gebied het bewijs leverde, dat hier degelijk en met smaak kan gewerkt worden. Vooral het smidsvak was voortreffelijk verte genwoordigd. Maar, zooals reeds gezegd, ook kier slechts zeer bescheiden deelneming, indien men rekening houdt met het feit, dat meerdere am bachten in elke gemeente van de provincie 200-

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1882 | | pagina 1