N° 160.
125e Jaargang.
1882.
Maandag
10 Juli.
Middelburg 8 Juli.
Werklieden-pensioen.
Dit blad verschijnt dagelijks,
met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per 3/m. franco f 3,50.
Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 Cent.
A d ver ten tien 20 Cent per regel.
Geboorte-, Trouw-, Doodberichten enz.: van 1 -7 regels 1,50
iedere regel meer f 0,20.
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Hoofdagenten voor het Buitenland: de Compagnie générale de Publicité G. L. Daube Cie. te Parijs, Londen, Frankfort a. M., Berlijn, Weenen, Zurich enz.
Bij deze courant belioorcn twee BIJVOEGSELS.
MIDDELBIIRGSCHE COURANT.
Het moet voor menigeen eene teleurstelling,
voor bijna ieder eene reden tot bevreemding
geweest zijn, bij de punten van beschrijving
voor de eerstvolgende algemeene vergadering
der maatschappij lot Nut van 'tAlgemeen onder
nr. XI het voorstel van het hoofdbestuur te
vinden, om met betrekking tot de oprichting
van een pensioenfonds voor werklieden, „de
in het vorige jaar verleende machtiging in te
trekken." Waarin die machtiging bestond, zal
men zich nog wel herinneren. Zij strekte
lo. van wege de maatschappij een mede-com
missaris te benoemen om het fonds te helpen
oprichten -2o. van het voor een jaar geraamde
bedrag der administratiekosten een derde, dat
is 1000, voor rekening der maatschappij te
nemen.
Het is in 't algemeen niet aangenaam, op
een eens genomen besluit terug te moeten
komen. Te onaangenamer echter in dit geval,
nu de verleende machtiging de slotsom was
geweest van een gedurende verscheidene jaren
voortgezet onderzoek; van twee rapporten van
deskundige commissiën, telkens met voorlich
ting van specialiteitennu laatstelijk van een
debat, dat wel kort had geduurd, maar waarin
toch de hoofdbestuurder der maatschappij, die
thans minister van binnenlandsche zaken is,
prof. Pynacker Hordijk, met vurige welspre
kendheid en grooten nadruk de noodzakelijk
heid had doen uitkomen, om dit gewichtige
volksbelang door den grooten zedelijken in
vloed en de niet onbeduidende financieele hulp
middelen van het Nut te steunen. Wel gewich
tig moesten dus de redenen zijn, die het hoofd
bestuur bewegen konden om, na een jaar tijds,
het werk van zoovele jaren en de vrucht van
al dien arbeid weder te niet te doen.
Bij het zoeken naar die redenen, hebben wij
ons teleurgesteld gevonden. Er worden in het
bij de punten van beschrijving gevoegde rap
port, wel gronden aangevoerdmaar niet éen,
dien men vóór een jaar niet even goed kende
als nu. Het hoofdbestuur is thans huiverig
geworden, den naam en de kas der maatschappij
te verbinden aan een pensioenfonds, dat een
waarborgkapitaal zal missen. Heeft die hui
vering nu reden van bestaan, dan had zij het
ook verleden jaar. Men weet echter dat de
eigenaardigheid van het fonds hierin zon be
staan, dat zijne administratiekosten uit bijdra
gen van particulieren en vereenigingen gedekt
zouden worden. De verzekeringspremien zou
den dus alleen dienen tot uitbetaling van de
pensioenen, naar den maatstaf der door prof.
Van Geer gemaakte tarieven. Die tarieven
konden falen, tengevolge van eene andere uit
komst der levenskansen dan door de wiskun
stige berekening was aangegeven. Voor dat
geval, moesten de tarieven alle tien jaren aan
de werkelijkheid getoetst en zoo noodig ge
wijzigd worden. Het gevolg daarvan had
kunnen zijndat den verzekerden een
kleinere uitbetaling toegekend had moeten wor
den, dan waartoe zij aanvankelijk gecontracteerd
hadden. Met die nadeelige kans zouden zij
echter in kennis gesteld zijn op 't oogenblik
dat zij hun contracten sloten. Tot dien prijs
alleen was het mogelijk, een pensioenfonds zon
der waarborgkapitaal op te richten.
Het hoofdbestuur van 't Nut voert nu tegen
deze regeling bezwaren aan, waarvan de ge
grondheid niet ontkend kan worden, doch die
niet eerst sedert een jaar opgekomen zijn. Vóor
alles, zegt men, heeft de werkman behoefte aan
zekerheid, dat hij voor zijne gedurende vele
jaren gestorte spaarpenningen, op een bepaalden
leeftijd, een vooraf bepaald pensioen verkrijgen
2al» Dit is volkomen waar j maar om die zeker
heid te verschaffen ware een aanzienlyk waar-
borg-kapitaal noodig geweestdat kapitaal
bijeen te krijgen, daartoe zag men geen kans
het te doen ontstaan uit de winsten van een
fonds, dat zijne tarieven zoo laag mogelijk,
zonder bijberekening van onkosten of provisie,
stellen moest, was onmogelijk er schoot dus
niets anders over dan het fonds op te richten
zonder kapitaal, en als aequivalent voor dat
gemis, de mogelijkheid eener verlaging der
uitkeeringen aan te nemen.
Men stelle zich overigens die mogelijkheid
niet al te groot, zelfs niet als zeer waarschijn
lijk voor. Wat is de reden waarom de tarie
ven van prof. Van Geer niet zoo wiskunstig
juist zijn als die van iedere solide levensver
zekeringmaatschappij Eenvoudig deze, dat
er geen afzonderlijke sterfte-statistiek van de
werklieden bestaat. De wiskundige heeft dus
moeten gebruiken de statistiek der geheele
bevolking van Nederland. En nu zou het
kunnen gebeuren, dat de sterfte onder de
handwerksliedenna verloop van jaren
bleek geringer te zijn dan die van de
Nederlanders in 't algemeen dat wil zeggen
dat zij gemiddeld langer bleken te leven,
dan hunne landgenooten. Is dat waarschijnlijk
Moest die vraag toestemmend beantwoord wor
den, dan zou daaruit volgen dat de levensduur
in omgekeerde reden kan staan tot betere
voeding, gezonder woningen en minder aan
levensgevaar blootgestelde beroepen. Nogeens
mogelijk is dat; maar waarschijnlijk mag men
het niet noemen.
Er is nog een bezwaar. Het hoofdbestuur
voorziet de mogelijkheid dat het fonds door
financieele crisissen, door waardevermindering
zijner in effecten belegde kapitalen verliezen
lijde, welke, bij het gemis van een waarborg
kapitaal, alweder aan de onschendbaarheid dei-
aangegane contracten afbreuk zouden doen. Ook
deze mogelijkheid is nu niet grooter dan vóor
een jaar. Indien echter eene onderneming niet
veilig meer geacht kan worden, die gegrond is
op het maken van vier percent rente van in
solide geldswaarden, door een vertrouwd en goed
gecontroleerd bestuur, belegde kapitalen, dan
bestaan er zeker geen vertrouwbare onderne
mingen meer op de wereld.
Eén omstandigheid is echter sedert verleden
jaar voorgekomen, die als een nieuw argument
in het debat gebracht kan worden en dan ook
als zoodanig geenszins ongebruikt wordt gela
ten. De te Rotterdam gevestigde Nationale
Levensverzekeringsbank heeft, tot bevordering van
het sluiten van contracten met of voor werk
lieden, bijzondere tarieven opgemaakt, welke niet
duurder uitkomen dan die van prof. Van Geer.
Deze bank nu bezit een waarborg-fonds, een
gevestigden goeden naam, uitgebreide relatien.
Ook de Alg. Mij van levensverz, en lijfrente te
Amsterdam is tot denzelfden maatregel over
gegaan, aanvankelijk alleen voor de leden van
het werklieden-verbond Patrimoniummaar zou
vermoedelijk niet ongenegen zijn, zich tot het
zelfde doel met andere vereenigingen van werk
lieden in verbinding te stellen. Nu aldus de
gelegenheid voor den ambachtsman geopend is
voor het sluiten van pensioen-contracten bij
solide ondernemingen, nu bestaat er, zoo re
deneert het hoofdbestuur van 't Nut, geen
reden tot het oprichten van een afzonderlijk
fonds zonder waarborg-kapitaal, zonder volko
men zekerheid van uitbetaling, en nog veel
minder reden om den naam en de verantwoor
delijkheid van het Nut daaraan te verbinden»
Het gaat met argumenten even zonderling
als met boekener is een tijd dat ze gebruikt
worden, een tijd waarin ze mode zijn en ook
een tijd waarin niemand naar ze omziet. Dit
zelfde argument, dat in de gelegenheid om
pensioen-contracten voor werklieden te sluiten
wel door bestaande goede ondernemingen voor
zien zou worden, wanneer de behoefte zich
openbaarde; dat het niet noodig, minder veilig en
dus niet wenschelijk was voor allerlei soorten
van verzekerden afzonderlijke fondsen op te
richten datzelfde argument is van den aan
vang aftegen het plan der vier vereenigingen,
welke de oprichting van het pensioen-fonds voor
werklieden ter hand genomen hadden, geopperd.
In de eerste opstellen, welke wij aan het
rapport der eerste commissie van onderzoek
gevrijd hebben (M. Ct van 15 Sept 1880),
werd diezelfde reden van bestrijding, bij de
onbestemdheid van het toen nog weinig uitge
werkte planaangevoerd. Wij halen dit
niet aan, omdat wij bedoelen dat het hoofd
bestuur van 't Nut dat betoog van ons had
moeten lezen en het zich nu nog had
moeten herinneren. Zoo ver gaat onze inbeel
ding nietmaar het strekt als bewijs hoe
dezelfde reden van onthouding, die nn gelden
moet, zich van den aanvang af voordeed aan
ieder, die zich met het vraagstuk een oogen
blik bezig hield.
Er is echter ook voor de oprichting van een
afzonderlijk fonds het een en ander te zeggen.
Particuliere maatschappijen van levensver
zekering zijn hij de werklieden weinig be
kend en weinig vertrouwd. Deze onder
nemingen zullen met haar speciale werk
lieden-tarieven, hoe laag ook gesteld, toch
nog eenige winst maken, welke anders, ten
voordeele der verzekerden zou komen; óf wel
ze zullen geen winst ermede behalen en in
dat geval zullen ze geen belang bij de zaak
hebben, er zich geen moeite voor geven en
haar misschien stil laten doodbloeden. Dat is
haar niet kwalijk te nemenze zijn nu een
maal geen philanthropische ondernemingen.
Het is haar belang, het tot stand komen van af
zonderlijke pensioenfondsen, zoo mogelijk, tegen
te houden. Hier een onderwijzersfonds, daar
een fonds van Eigen Hulpelders een werk
lieden-pensioen, het gaat alles van de clientèle
der particuliere maatschappijen af. Daarom
kan, zonder eenige boosaardigheid of berispe-
ltjken toeleg aan te nemen, bij haar de bedoe
ling verondersteld worden om, door het maken
van speciale werklieden-tarieven, een afleider
te maken voor het gevaar dat haar dreigde
zonder dat ze daarom voor dien bijzonderen
tak van haar bedrijf de belangstelling en de
activiteit zullen koesteren, welke noodig zouden
zijn om hem te doen bloeien. Meer dan onder
eenig anderen stand, is onder dien der werk
lieden propaganda noodig om het denkbeeld
van levensverzekering wortel te doen schieten.
Yan propaganda nu, is in het plan der Rotter-
damsche en Amsterdamsche maatschappijen vol
strekt geen sprake. En kan van de zoo laag
mogelijk gestelde tarieven geen cent voor
agenten of andere extra-onkosten af. De werk
man vindt voortaan een deurtje geopend, waar
hij vroeger voor een muur stond ziedaar alles.
Hem den weg wijzen, hem roepen, daar kan
men niet aan doen. De onderstelling wil ons
niet uit het hoofd, dat men misschien er niet
zwaar over treuren zou, wanneer hij het deurtje
onopgemerkt voorbijliep.
Die propaganda nu, zou voor een eigen
fonds gemakkelijker gaan. De werkman zou
er meer hart voor hebbenhij zou de bestuur
ders ervan, als vrienden en standgenooten,
kennen en vertrouwen. Dat argument was
krachtig genoeg om èn de twee opvolgende
commissiën van onderzoek, en de besturen der
vier controleerende maatschappijen èn de alge
meene vergadering van het Nut van verleden
jaar te doen besluiten, aan de oprichting van
een werklieden-pensioenfonds hun zedelijken
en stoffelijken steun te schenken. Thans dien
steun weder weg te zien nemen moet, het
kan niet anders, eene teleurstelling wezen
voor allen, die aan het met zoovele moeilijk
heden omringde plan der verzekering van een
pensioen aan werklieden, zoo gaarne iedere
hulp gunden, welke de verwezenlijking ervan
bevorderen kon.
De onnoozele oesters en mosselen gaan zoo
zoetjes aan de aanleiding worden tot het ontlui
ken eener eigenaardige Zeeuwsche marine. Deze
oester- en mosselmarine vormt nu reeds een niet
onaanzienlijke flottille, die de kweekschool kan
zijn van een ontzagwekkende zeemacht, geljjk de
oude Zeeuwen die nauwelijks hebben gekend.
Men heeft er nu al vaartuigen van allerlei model
onder: stoomjachten, hoogaarzen, schokkers en
kotters; nu komt er ook een Noord-Hollandsche
ijzervaste hotter bij, die gebouwd zal worden op
de werf van den heer Klaas Kater Cz. te Mon
nikendam. Mogelijk ziet men nu ook nog torpe
dobooten voor den politiedienst op de Schelde
komen. Kanonneerbooten ziet men er reeds nu en
dan, n. 1. van Engelsche jagers, die bij ons al
wat vlerken heeft onder onzen neus komen weg
schieten en 't nuttige ras van zee-, strand- en
moerasvogels met den ondergang dreigen.
Voor de watergeuzen van Zeeuwsch-Vlaanderen
en andere visschersplaatsen gaat het er benauwd
uitzien. Jarenlang oefenden zij hun industrie uit
met of zonder vergunning, gelijk dat viel, en soms
zag men de breede stroomen als bedekt met den
zwerm hunner kleine doch stoute scheepjes.
Maar de dagen van waterpoëzie zijn voorbijwant
voortaan zwerft de waterpolitie in grooten getale
rond en wie van de watergeuzen aan den vlug
gen botter ontsnappen, worden opgevangen in de
netten van den schokker en zoo ze daar mochten
doorslippen, dan snapt hen de vlugge stoompolitie.
De waterpolitie wordt dus op haar beurt een
middel van bestaan voor velen en een factor van
de algemeene welvaart. Zoolang de oester- en
mossel-eters in de groote stedenjvan het vaste land
hun onderling opbieden op het genot der lekker
nij niet staken, kan alles goed gaan en zal het
Zeeuwsche water meer geld waard zijn dan het
Zeeuwsche land, gelijk men dit reeds ziet te de
zen dage. Zierikzeesche Courant)
Voor den op den 15ea dezer aan de bad- en
zweminrichting alhier te houden zwemwedstrijd
hebben zich 36 deelnemers aangemeld.
Voor het snelzwemmen op den buik, waarvoor
de afstand thans op 80 meter is bepaald, zijn 16
deelnemers; voor het snelzwemmen op den rug,
afstand 40 meter, 10 liefhebbers.
Voor het duiken hebben zich 8 en voor het
fraai zwemmen 11 mededingers aangemeld, terwijl
30 personen aan den tóbben-wedstrijd, afstand 40
meter, zullen deelnemen.
Behalve door het bestuur uit te loven prijzen
en premiën, bestaat ook het vooruitzicht dat door
particulieren prijzen beschikbaar zullen worden
gesteld.
Naar wij vernemen zal de wedstrijd door een
uitvoering van het muziekkorps der schutterjj
worden opgeluisterd.
Lijst van brieven, geadresseerd aan onbekenden,
verzonden door het postkantoor Middelburg, ge
durende de le helft der maand Juni 1882. Boel,
Amsterdam, mej. P. C. Bak, mej. P. Kraak en
W. Tuinman, Middelburg, J. van Gijzel, Utrecht.
Uit Domburg: H. J. Hendrikse, Leiden.
Briefkaarten: Kleermaker, Middelburg.
Kaamslag, 6 Juli. Op de deze week alhier
gehouden jaarlijksche veemarkt waren aangevoerd
37 paarden en 56 stuks hoornvee, bevevens 150
schapen en 21 varkens.
De premiën werden toegekend als volgt: voor
het grootst getal paarden, E. Dekker, Zaam-
slag; voor het grootst getal hoornvee, K, de
Kraker, idem; voor het grootst getal schapen,
dezelfde; voor den schoonsten dekhengst, H. de
Regt, Hengstdijk; voor het schoonste vierjarig
paard, A. Thieleman, Zaamslag; voor het schoon
ste driejarig paard, E. Dijkshoorn, idem; voor het
schoonste tweejarig paard, A. van Wijk, Axel;
voor het schoonste eenjarig paard, D. Dekkers,
Zaamslag; voor de schoonste baatgevende koe,
A. de Moor, idem; voor de vetste vaars, K. de
Krakervoor het schoonste varken, A, Geensens,
te Moerbeke.
Sedert den 5en October 1881 is de spoorweg van
Batavia naar Buitenzorg voortgezet tot in de
Preanger-regentschappen. Een schrijver in het
Bcitaviaasch Hbl. schetst als volgt den indruk,
dien dit nieuwe middel van vervoer op den inlan
der te weeg brengt
Hoezeer de nieuwe lijn Buitenzorg-Soekaboe»
mie in den smaak valt en in eene lang bestaande
behoefte voorziet, getuigt het drukke verkeer, dat
met den dag toeneemt. Waar vroeger de Soen-
danees geen andere manier van reizen kende dan
te voet, of in eene schommelende kar, een onge
looflijk aantal palen af te leggen, daar gaat hy
thans heel deftig, als ware het nooit anders ge
weest, in den spoorwagen en laat zich rijden.
Met het onafscheidelijk strootje in den mond, een
grooten berg vruchten onder de bank en als
't hem niet belet wordt, met de stoffige beenen
gekruist op de bank, in eenige minuten verplaatst
te worden, waar hij vroeger zooveel heele of halve
uren voor noodig had, kjjk, dat is een kolfje
