N° 157.
12 5e J aargang.
1882.
Donderdag
6 Juli.
COLLECTE.
INKWARTIERING.
Middelburg 5 Juli.
Dit blad verschijnt dagelijks,
met uitzondering van Zon- en Feestdagen:
Prijs per 3/m. franco f 3,50.
Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 Cent:
Ad ver ten tien: 20 Cent per regel.
Geboorte-, Trouw-, Doodberichten enz.: van 1 -7 regels 1,50
iedere regel meer f 0,20.
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Hoofdagenten voor het Buitenland: de Compagnie générale de Publicité G. L. Daube Cie. te Parijs, Londen, Frankfort a. M., Berlijn, Weenen, Zurich enz.
Fonds tot aanmoediging en onder
steuning van den gewapenden dienst.
Nijverheids-Tentoonstelling te Goes.
Mllllllllll lUiSlilli: COURANT.
De burgemeester en wethouders van Middelburg,
gelet op de artikelen 18 en 19 der wet betrek
kelijk de inkwartieringen, van 14 September 1866,
Staatsbln°. 138)
brengen ter openbare kennis, dat de lijst der
inwoners, die voor het verleenen van inkwartie
ring en onderhoud het eerst in aanmerking
komen, is aangeplakt
dat die lijst van den 3 Juli 1882 tot en met
den 16 Juli a., op de secretarie der gemeente
voor een ieder ter inzage is nedergelegd, alsmede
dat de bezwaren tegen die lijst schriftelijk aan
hen kunnen worden ingediend van den 17 Juli tot
en met den 30 daaraanvolgende. -
Burgemeester eff wethouders achten het tevens
niet ongepast, de ingezetenen bekend te maken
met den inhpud van de artikelen :13,' 14 en 16
der hierbovëlf aangehaalde wet, luidende als volgt:
Art. 13. De vordering van inkwartiering en on
derhoud geschiedt
voor het krijgsvolk, bij bewoners van huizen of
van gedeelten van huizen, ter zake waarvan aan
slag in de personeele belasting plaats heeft, naar
eene huurwaarde, welker bedrag, volgens de wet
op het middel, geen aanspraak geeft op vermin
derde belasting;
voor de dienstpaarden, bij alle personen, die
over gebouwen of getimmerten beschikken, bruik
baar tot stalling van paarden en waarin onbe
zette plaatsen zijn.
Art. 14. Huisgezinnen, waarin zich eene kraam
vrouw of een lijk bevindt, of waarin personen aan
ernstige ziekten lijden, worden tijdelijk van in
kwartiering vrijgesteld.
In huizen, waarin eene besmettelijke ziekte
heerscht, mag geene inkwartiering geschieden.
Deze omstandigheden worden, voor het uitrei
ken der biljetten aan de kwartiermakers of hij
detachementen aan de manschappen, medegedeeld
aan den burgemeester.
De inwoner die deswege in gebreke blijft, is
gehouden de geïnkwartierden voorloopig in zijne
woning, (mits daarin geene besmettelijke ziekte
heersche), op te nemen en ten spoedigste voor
eigen rekening, in hunne behoorlijke huisvesting
en onderhoud elders in de gemeente te voorzien.
De laatste verplichting vervalt, wanneer het ge
mis der bedoelde opgaaf huiten de schuld ligt
van den inwonerin welk geval, op diens latere
mededeeling der reden van vrijstelling, de burge
meester een ander kwartier aanwijst.
Huisgezinnen zonder mannelijke personen boven
de 20 jaren worden niet met inkwartiering belast.
Ontstaat eene reden van vrijstelling tijdens de
inkwartiering, dan wordt door den burgemeester,
na kennisneming daarvan, een ander kwartier
aangewezen.
Art. 16. De inkwartiering en het onderhoud
worden bij gelijke beurten onder de inwoners ver
deeld, met dien verstande evenwel, dat de krijgs
lieden, tot dezelfde compagnie of hetzelfde esca-
dron behoorende, zooveel doenlijk in de nabijheid
van elkander en van hunne paarden worden inge
kwartierd.
En is hiervan afkondiging geschied waar het
behoort, te Middelburg, den 3 Juli 1882.
De burgemeester en wethouders voornoemd,
PICKE,
De secretaris,
G. N. DE STOPPELAAR.
De burgemeester en Wethouders van Middelburg,
maken bekend i
dat de jaarlijksche collecte aan de huizen der
ingezetenen ten behoeve van het fonds tot aan
moediging en ondersteuning van den gewapenden
dienst in de Nederlanden, in overleg met de alhier
fevestigde districts-commissie, is bepaald op Maan-
ag den 10en Juli a., des namiddags tusschen 1
en 2 uren.
Burgemeester en wethouders noodigen hunne
medeburgers uit, tot het uitreiken van milde giften
en hevelen hun ten hoogste de belangen aan van
de vele oude en behoeftige krijgslieden, die hunne
krachten en gezondheid hebben opgeofferd aan de
verdediging van het vaderland en zijne bezittingen.
Middelburg, den 30cn Juni 1882.
De burgemeester en wethouders voornoemd,
PICKÉ,
De secretaris,
G. N. DE STOPPELAAR.
ï)e eerste kamer heeft gisteren avond hare
werkzaamheden hervat. De heer Van Roijen,
hieuw benoemd lid voor Groningen, heeft zitting
genomen.
Tegen Donderdag te 11 uren zijn in openbare,
pitting' de werkzaamheden aan de orde gesteld,
die den 9ea Mei aanhangig waren gebleven.
Heden, Woensdag, sectie-vergadering voor de in
middels ingekomen ontwerpen.
Tlïssingen, 5 Juli. De aandeelhouders der
maatschappij De Schelde zijn tegen den 10eï
dezer tot eene buitengewone vergadering op
geroepen, ter goedkeuring van de voorloopig,
onder nadere bekrachtiging der wetgevende macht,
door den commissaris des konings in Zeeland met
den directeur der maatschappij gesloten overeen
komst tot exploitatie der haven en dokwerken
alhier.
Cadzantl, 3 Juli. Heden werd onze nieuwe
burgemeester, jhr mr A. A. van Doorn, geïnstal
leerd onder de gebruikelijke "eerbetooningen, zoo als
eene eerewacht en eene eerepoort aan de grens
van het dorp, een feestelijken intocht, toespraken
en welkomstliederen. Na de installatie vereenigden
de burgemeester en de -leden-van clen raad zich
aan een diner, hun aangeboden door den heer
Erasmus, oud-burgemeester. Op het dorp heerschte
tot laat in den avond eene feestelijke stemming.
Breskens, 4 Juli. In drie huisgezinnen
alhier, zijn de mazelen uitgebroken.
De St. Ct. bevat het verslag der commissie voor
het afnemen van het examen voor de betrekking
van leerling consul.
In de te Baarn gehouden tiende algemeene verga
dering der Vereeniging van Gasfabrikanten is o. a.
de volgende conclusie met overgroots meerderheid
aangenomen
»De vergadering blijft van oordeel, dat het
wenschelijk is den verplichten jjk van gasmeters
niet op te heffen, doch daarin die veranderingen
te brengen, welke door de ondervinding noodig
zijn bevonden."
Goes, 3 Juli.
(Vervolg).
Onze wandeling zetten wij, van het bloemenperk
waar wij gisteren hieven, met wat grooter stappen
voort. Men make, uit hetgeen overgeslagen wordt,
geen gevolgtrekking omtrent de mindere belang
rijkheid ervan, maar gelieve te letten op de on
mogelijkheid om, op eene tentoonstelling als deze,
aan alles zijne aandacht te wijden.
Niet alles valt zoo in 't oog als de fraaie
stalen hout- en marmer-schilderwerk van Wil
lem Heyboer, te Middelburg, een soort van
werk, dat veel bekijks heeft, maar ook
overal veel concurrentie begint te vinden. Man
nen van 't vak gaan een nieuw model eener sluis
deur, met jalouzie-sluiting van J. C. van Sluis, te
Hansweertdie in eene afzonderlijke brochure
beschreven en afgebeeld wordt, niet onopgemerkt
voorbij. In de étalage van oliën, koeken en zaden
van Spoors en Sprenger en in de kunstige minia-
rtuur-brandspuit van A. H. J. Peek te Middelburg,
begroeten wij weder oude kennissen. Een achttal
draineerbuizen verdienen melding, als deeluitma
kende van eene uitgebreide inzending van artikelen
van verschillenden aard, tot hetzelfde vak behoo
rende, van W. J. Leenhout, te Schoondijke.
Het zaagwerk is hier minder vertegenwoordigd
dan te Middelburg verleden jaar. Een groot
verlies is dit niet, dewijl deze arbeid meer tot
de categorie der liefhebberijen, dan tot die der
voortbrengselen van nijverheid behoort. Wij gaan
ze daarom voorhij eü spoeden onslangs d#
chocolade-uitstalling der fabriek van Jan Pak
Brouwer en Zoon te Middelburg en de sigaren
Van Jac. Lagaay te Ylissingen, naar het einde der
zaal. Hier hangtaan den wand rechts, eene
groote lijst, bevattende de proeven van onderdruk,
welke een waarborg opleveren tegen vervalsching
van hetgeen daarop geschreven is, uitgevonden
en ingezonden door De Gebr. Abrahams te Mid
delburg. Daar beneden is eene inzending geplaa tst,
welke in belangrijkheid voor onze provincie met
die van de maatschappij De Schelde wedijvert,
namelijk de modellen van oesterputten, voorge
steld door een grooten reZtó/-plattegrond, inge
zonden door de Ned. Vereeniging tot bev. van
oester-cultuurte Bergen op Zoom. Jammer dat
hier niet eene verklaring bjj is gevoegdzij zou
aan menig belangstellend onkundige een duide
lijker beeld van de aankweeking der kostbare
schelpdieren gegeven hebben.
Voor een klein deel wordt de nieuwsgierigheid
bevredigd, door de twee glazen aquaria van C.
Lindenbergh, geplaatst in het buffet achter de
modellen der putten. Dhar zijn «kweekelingen"
in verschillende tijdperken hunner ontwikkeling,
na een- of meerjarig verblijf in de bakken, te
zien. Eene dame hoorden wij die kleine oestertjes
snoezig" noemen. Het geheim dier snoezigheid"
ligt vermoedelijk in de aantrekkelijkheid, welke
al wat jong en klein is, voor het vrouwelijk ge
moed heeft. Een mannen-oog kan, in gemoede,
in de kleine zee-mormels misschien iets belang
wekkends, maar zeker niet veel »liefs" ontdekken.
Om het hoofdstuk oesters in eens af te handelen,
sla men den gang rechts in en vin de daar de
kweekbedden van denzelfden inzender en een
oester-hospitaal van Wed. J. C. Massée en zoon
te Goes. Op een »bed" lijkt het eene even weinig
als op een «hospitaal" het andere, doch wie met
de teelt een weinig hekend is, zal er de bestem
ming wel van vatten. In dezen gang is ook te
zien een hij zonder soort van paling-welie, (H. van
Driel, te Zierikzee). Een klein houten model van
een stoomgemaal (Boot en Lammers te Zierikzee),
vertegenwoordigt met een Amerikaansche ploeg
(Platteeuw te Wolfaartsdijk), een waleploeg (Al-
derweireldt en Yan Hirreweghe te IJzendijke) en
een hand-karnmachine (W. Koole te Zierikzee)
nagenoeg alleen de categorie der landbouw-nijver-
heid. In denzelfden gang vinden wij een paar
kachels uit de fabriek van Ph. Weemaes, teHoe-
dekenskerke, die verschillende nommers heeft in
gezonden, en een paar aardige miniatuur-boeren
wagens, van Jz. Laurens te St. Kruis en J. Suur-
land, te Groede.
Wij keeren naar de zaal terug en vinden op
haar verhoogd gedeelte een aantal fraaie meu
belen geschaard rondom het borstbeeld van wij
len prins Prederik, door onzen stadgenoot J/J.
den Hollander uit marmer, in half-verheven beeld
werk, gehouwen voor de loge Het Groot-Oosten,
te 's Gravenhage. De meubelen van de firma's
Doesburg, (dames-bureau), Beunke honheur du jour,
vervaardigd door A. J. B. Crucq, schrijftafel, door
D. M. van de Woestijne, en dames-bureau) Neel-
mejjer (zilverkast) enz., luisteren dit gedeelte der zaal
niet weinig op. Yergeleken bjj de tentoonstelling
van verleden jaar, is in het werk van al deze
Middelburgsche inzenders vooruitgang op te merken,
even als de sedert weinige jaren begonnen piano-
fabriek van A. Mes, die hier door eene schuin-
snarige pianino, in zwarte kast, vertegenwoordigd
wordt, het veld van haren arbeid voortdurend
uitbreidt.
Yan de estrade afgedaald slaan wij het middel
pad in, waar een paar scheepsmodellen, van een
charter dat niet juist tot de laatste uitvindingen
in den scheepsbouw behoort, van de Commercie-
Compagnie te Middelburg in 't oog vallen. In
deze huurt vinden wij een miniatuur-stoel, kunstig
uitgedacht door W. te Gempt, te Hoedekenskerke,
bestemd voor kinderen van zwakken of gebrekkigen
lichaamsbouw. Dit stoeltje kan, naar de grootte
van het lichaam, in iederen gewenschten stand
worden gebracht. Tot ditzelfde gebied der uit
vindingen voor school-hygiène, behoort de groote
ventilatie-kachel, vervaardigd in de fabriek van
L. Yogel, naar aanwijzingen van eene hygiënische
specialiteit. De stookplaats van dezen kachel is
van vuurvasten steen en voorzien van een ver
brandingstrommel, waarin het roet verteerd wordt.
Daarboven wordt de rook door eene harpvormige
buis, na zeven omwendingen gemaakt te hebben,
weggevoerd. Tusschen de dubbele wanden van
den kachel zijn 22 luchtpijpen aangebracht, door
welke de buitenlucht wordt aangevoerd. Proeven
met dezen kachel genomen, geven recht tot het
vertrouwen dat die in school- en andere groote
lokalen goed voldoen zal.
Eene nieuwigheid uit dezelfde fabriek is een
kleine gaskachel voor vertrekken zonder schoor
steen, waarvan het gasverbruik op 3 cent per uur
wordt geschat, bij voldoende verwarming van een
vertrek van 4 meter lengte, 3| meter breedte en
4 meter hoogte.
In 't middelpad zijn wij nu weder voorbij het
bloemperk in 't midden der zaal gewandeld en
komen aan eenige fraaie meubelen van P. W. H.
Wellens te Middelburg, waaronder een bureau van
Italiaansch notenhout dat geheel door den inzender
zeiven vervaardigd is. Een Utrechtsch wagentje
(S. van der Peijl te Goes) stuit hier onzen loop, en
omkeerende, zien wij aan onze linkerhand ver
schillende artikelen van steenfabricatieeen blok
in Waal-, Brabantschen- en IJselvorm van J. J. van
Eykeren en zoon te 's Heerenhoek; de monsters
metselsteen der Nijverheids-vereeniging te Mid
delburg; de steenen en tympaan-vulling van de
fabriek Suzanna Johanna, van J. P. Pak Brouwer;
benevens de niet in den catalogus vermelde
steenen uit de pas heropende fabriek de Voïhar-
ding, van Mulock Houwer, te Zierikzee. Op de
zelfde tafel zijn een aantal monsters cement in
flesschen en cementfiguren geplaatst, van N. Boat
en J. Lammers te Zierikzee, terwijl acht monsters
zout, van De Bondt en C° aldaar, hier mede in
rij en gelid staan.
De veel besproken «kruislijn", met eenig ander
touwwerk en een wandelstok van touw kan men,
in eene inzending van A. W. Blom te Zierikzee,
leeren kennen. Eenige boeren mans- en vrouwen-
hoeden (Magielse en wed. Knitel te Goes), eene
likeur-uitstalling van Hildernisse te Middelburg,
gebonden boeken van Yan Heulen aldaar en de
hij Van Dishoeck te Zierikzee uitgegeven en ge
bonden wetboeken van J. Franse, worden in deze
huurt aangetroffen. Veel bekijks verdienen twee
zeer fraai besneden stoven van D. van Houte Jzn,
te Nieuwvliet, alsmede twee houten kettingen,
uit een stuk ypen- en dennenhout gesneden, door
J. C. de Beste Azn, te Goes en Iz. van Houte DzB,
te Nieuwvlietwelke beide als proefstukken van
geduld en oefening mogen gelden. Hooger kunst
waarde heeft het fraaie snijwerk van P. Puijpe
Lzn te Oost-Souburg, zijnde een vouwbeen, brood
mes, vleeschvork en mes van palmhout, pijpenkast
van mahoniehout, en een presse-papier, waarbjj
Thorwaldsen's beroemde Leeuw te Luzern tot
model genomen is. De pijpenkasten van A. Wanda,
te Middelburg, mogen hierbijdoor hun zorgvuldige
bewerking, in een adem genoemd worden. Onder
de klasse van hout-snijwerk kunnen ook eenige
klompen gebracht worden. Er zijn velerlei klompen
op de tentoonstellingeenvoudige, waar men zelf
klompenmaker voor wezen moet om er iets voor
te voelen, maar ook andere waarbij de snijkunst
tot versiering aangewend is. De mooiste onder
deze laatsten zijn een paar of wat vrouwenklompjes
van B. Langeraert, te Hoofdplaat«snoezige"
klompjes, waarbij men onwillekeurig aan 't assche-
poesters-voetje denken gaat, dat er in zou kunnen
steken en met De Génestet aan 't klagen raakt
'k Weet wel een kleinen, vluggen voet,
Wien vast dat muiltje passen moet
Maar wipzij vlood, toen ik verzocht,
Of ik 't haar dan eens passen mocht 1
Laat ons echter niet hij klompjes of muilen
blijven soezen, maar liever een paar zevenmijls
laarzen aanschieten om verder te komen. Met een
pop, voorstellende een Goesch weesmeisje, van
mej. Joh. ten Cate te Goes, en met een vrij groot
aantal vrouwelijke handwerken (mej. Danckaerts,
mevr. Kakebeeke-Danckaerts, P. W. Krommeich-
Goossen te Goes, mej. S. Pateer te Hoofdplaat,
mej. Cath. Beuns, të Sluis, de gezamenlijke wees
meisjes te Zierikzee enz.) blijven wij nog eenigs-
zins in de sfeer van het Ewig-weibliche vertoeven.
Een tjalk van M. Bakker Mzn te Middelburg
voert ons in de mannenwereld terug. Even zoo
een model-hoogaarts, waarvan het scheepswerk door
P. van der Hoef en het ijzer door J. W. van de
Weert te Goes gemaakt is, en een geslagen kope
ren buis zonder rand, van L. Steendam te Colijns-
plaat. Onder de vele koeken en koekbakkers-
producten, moeten we melding maken van een
reuzenkoek van M. Sterk te Goes, omdat daarbjj
niet alleen de «zoete" kunst, maar tevens die der
plastiek te pas is gebracht. Zij draagt namelijk
eene voorstelling der koekbakkerswerkplaats in
suikerwerk.
Wij zjjn intusschen in het linksche pad de zaal
weder ten einde geloopen en rechts omslaande,
andermaal in 't middelpad beland. Hier vinden
wjj iets dat, hij de koek, eenigszins in de klasse
der versnaperingen te brengen is, namelijk een
kolossale Vergunning(voor drank-verkoop), door
L. Formenoy te Zierikzee ingezonden. Men heeft
het woord reeds in allerlei vormen en fatsoenen
aanschouwd, en onlangs was het te Wageningen
zelfs in vlammenschrift te zienmaar in marmer
gehouwen, zooals op deze tentoonstelling, is het
zeker nog wat nieuws.
Een gebonden bijbel, met ander bindwerk dóör
P. Dhuy te Middelburg ingezonden, zijn wij reeds
voorbij, even als de modellen van gedeelten van
kerkorgels, door G. Mennes aldaar; maar moeten
een oogenblik stilstaan hij een bewerkt ottervel
van Weterings, te Zierikzee, en bij een model van een
kap voor een gebouw, met een half ovaal Engelsch
trapje door A. Schillemans te Zierikzee ingezonden.
Ook mogen niet overgeslagen worden de proeven
van zaag-, vlecht- en kartonwerk, vervaardigd
door de Goesche weesjongens op den cursus van
huisvlijt, dien de heer J. C. Hartman, vader van
het weeshuis, dezen winter met hen begonnen is.
De huisvlijtschool te Zierikzee, onder leiding van
den heer J. Dekker, zond mede eenige voorwerpen.-
Een en ander doet ons hopen dat deze tak van
onderwijs, die te Middelburg nog niet groeien wil,
in andere deelen der provincie een heter groqcj
moge vinden,
