N° 150.
125e Jaargang.
1882.
W oensdag
28 Juni.
Nationale Militie.
Middelburg 27 Juni.
Dit blad verschijnt dagelijks,
met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per 3/m. franco 3,50.
Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 Cent;
A d verten tien20 Cent per regel.
Geboorte-, Trouw-, Doodberichten enz.: van 1 -7 regels/" 1,50
iedere regel meer f 0,20.
Grorote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Hoofdagenten voor liet Buitenland: de Compagnie générale de Publicité G. L. Daube Cie. te Parijs, Londen, Frankfort a. M., Berlijn, Weenen, Zurich enz.
Oproeping van verlofgangers der
lichting 1880.
MIDDELRERGSGHE COURANT.
De burgemeester en -wethouders van Middelburg,
gezien de circulaire van den commissaris des
konings in deze provincie van den 17 Mei 1882,
A no. 17341, 3e afdeeling Provinciaal blad n° 50),
roept bp deze op de in deze gemeente wonende
milicien-verlofgangers der lichting 1880, behoorende
tot het korps genie-troepen (voormalig bataljon
mineurs en sappeurs, om op den tijd en plaats als in
de aan hen uit te reiken order is vermeld, tegen
woordig te zijn, voorzien van al de voorwerpen
van kleeding en uitrusting, door tien hij hun ver
trek met groot verlof medegenomen, benevens van
hun verlofpas, ten einde rechtstreeks naar hun
korps te vertrekken.
Zij moeten zich vooraf en wel op Vrijdag den
30 Juni a., des voormiddags tusschen 10 en 11 uren,
bij den burgemeester hunner woonplaats aanmel
den, voorzien van hun verlofpas, teneinde de noo-
dige biljetten, alsmede daggeld, indien zij dit
verlangen en daarop recht hebben, te ontvangen.
De verlofgangers, die op het bepaalde uur niet
ter aflevering verschijnen, worden bij hun korps
gestraft.
Zij die niet aan de oproeping voldoen, worden
als deserteurs behandeld, terwijl degenen, die door
ziekte verhinderd worden op den bepaalden dag
onder de wapenen te komen, van die omstandig
heid, onder overlegging van eene verklaring van
den geneesheer, tijdig behooren kennis te geven
aan den burgemeester. Na hun herstel vervoegen
zij zich bij hun korps.
Middelburg, den 26 Juni 1882.
De burgemeester voornoemd,
P I C K
Het bericht, dat de regeering in de kamerzit
ting van gisteren middag eene mededeeling omtrent
de ministerieele crisis zou doen, had een talrijk
belangstellend publiek naar de tribunes der tweede
kamer gelokt. De gereserveerde en publieke tri
bunes waren eivolde loges van de ministers en
van den voorzitter der kamer waren alle bezet.
Na eerst te hebben medegedeeld, hoe de ministers
herhaaldelijk in hun verzoek om ontslag hebben
volhard en de koning even herhaaldelijk heeft
geweigerd in de verwerping van het Fransche
handelstractaat een voldoenden grond voor de in
williging van dat verzoek om ontslag te zien,
deelde de heer Yan Lijnden, die van het geheele
kabinet alleen in de kamer tegenwoordig was,
mede, dat het Z. M. ten slotte heeft goedgedacht
in deze laatste dagen en met vasthouding van het
eenmaal uitgesproken oordeel, hem persoonlijk te
belasten met een nieuwe kabinetsformatie, het zij
met behoud of reconstructie van het tegenwoordig
kabinet. De heer Yan Lijnden heeft gemeend zich
aan die opdracht niet te mogen onttrekken, alvo
rens te hebben onderzocht in hoeverre het mogelijk
zou zijn daaraan te voldoen.
Aan het Vaderland is dit kort bericht omtrent
de rede van den minister van financien in de
kamerzitting van gisteren ontleend. De N. Rott. Ct.
voegt daar de volgende beschouwing hij.
Natuurlijk hangt de voldoening aan de opdracht
van twee voorwaarden afer moeten ministers
zijn, die in het gereconstrueerde kabinet-Yan
Lijnden zullen willen zitting nemen, en er
moet eene tweede kamer zijn (bij de eerste vond
het kabinet nooit ernstigen tegenstand), bereid
een dergelijk gereconstrueerd kabinet te steunen.
Over de eerste voorwaarde bewaarde de minister
natuurlijk kieschheidshalve het stilzwijgenvan
de tweede voorwaarde repte hij, toen hij verder,
sprekende over het natuurlijke tijdsverloop, voor
die reconstructie vereischt, zeide
"Daarbij zal dan ook voor de kamer de gelegenheid be
staan nog enkele wetsontwerpen te onderzoeken, waarbij
ik mij de vryheid veroorloof de aandacht te vestigen met
name op een belangrijk wetsontwerp: ik bedoel een lee-
ningsontwerp, dat door de kamer zeker niet behandeld kan
worden met een demissionair ministerie, en ook de minis
ter van financiën is demissionair, maar waarvan het afdee-
lings-onderzoek van groote waarde zal zijn voor ieder mi
nister van financiën die behoefte zal gevoelen de gelden te
negotieeren tot voorziening in de uitgaven, die voor een
groot deel zullen gevorderd worden voor werken van open
haar nut in Indie en voor een ander deel ook voor soort
gelijke werken in Nederland."
Vooral op de laatste woorden dient gelet. Ken
nelijk bedoelt de minister van financiën aan de
kamer een indirect votum van vertrouwen te
vragen: geen onbepaald vertrouwen in alle ver
dere handelingen van een nog te reconstrueeren
Jcabinetj maar een bepaald vertrouwen in de finan-
cieele politiek der regeering. De levensdraad van
den minister Van Lijnden (en het ministerie-Yan
Lijnden) vastgehecht aan de leeningswet, en de
leeningswet vastgeklonken aan den aanleg van
openbare werken in Indie en Nederland. Na het
stroomafwaarts" van zeven weken geleden, klinkt
heden weder een bemoedigend stroomopwaarts."
En tot toppunt van opwekking trok de heer
Van Houten zijne motie in, en deed nog heden
(vóór het einde van het zittingjaar) het voorstel
tot herziening van het reglement van orde van
den heer Van Eek zijn blijden intocht, hetzelfde
voorstel, dat in den aanvang van dit zittingjaar
reeds was te gemoet gezien
Gelijk gisteren door ons werd gemeld is m'
M. H. Godefroi, oud-minister van justitie en oud
lid der tweede kamer, eergisteren in ruim 68
jarigen ouderdom te Würzburg overleden.
Van 1848 tot 1881 was de heer Godefroi,
met een kleine tusschenpoos, lid van de tweede
kamer voor Amsterdam. In de kamer nam hij
steeds een invloedrijke plaats in, die hem terecht
toekwam om zijn talent, zijn karakter en zijn on
kreukbare eerlijkheid.
Zijn scherpzinnige adviezen werden hoog gewaar
deerd, en toen de altijd zoo werkzame man zijn
taak moest nederleggen, werd het gemis van zijn
uitstekende rechtsgeleerde kennis en zijn helder
oordeel zeer gevoeld. Men herinnert zich, dat de
heer Godefroi een hoogst belangrijk aandeel aan
het tot stand komen van het nieuwe strafwet
boek heeft gehad als voorzitter der commissie van
rapporteurs. Weken achtereen was hij toen zoo
onvermoeid werkzaam, dat zijn geneesheer hem
dringend geheele rust moest aanbevelen. Zjjn
gezondheid was echter, ook door zijn overspannen
arbeid, reeds te veel geschokt, zoodat hij niet
meer in de kamer kon terugkeeren om aan de
openbare beraadslaging over het wetboek deel te
nemen. In de kamer gingen toen stemmen op
om de behandeling uit te stellenmaar de heer
Godefroi, die het belang van een spoedige behan
deling besefte, drong er zelf op aan, dat men de
zaak niet zou uitstellen. In de jaren 1860 en
1861 heeft deheer Godefroi aan het hoofd van
het depart, van justitie gestaan en zijn wet
op de rechterlijke organisatie, na harden strijd,
door de vertegenwoordiging zien aannemen. Ook
dagteekent van den tijd van zijn ministerie de
wet op den raad van state, door den heer Gode
froi met zijn ambtgenoot Van Heemstra ontworpen
en verdedigd.
Het stoffelijk overschot zal naar Den Haag ver
voerd worden. Vad
De commissie benoemd voor het afnemen alhier
van de examens van apothekersbediende, heeft
heden aan drie candidaten de akte van bevoegdheid
uitgereikt, zijnde de dames J. Krim, geboren en
wonende te Dordrecht, C. Lansberg, geboren en
wonende te 's Gravenhage en J. M. E. van Werk
hoven, geboren te Kampen en wonende te 's Bosch.
De examens zijn afgeloopen.
Aardenburg, 26 Juni. Door den raad dezer
gemeente werd heden aan den heer C. V. van
Oostenwijk Stern, op zijn verzoek, eervol ontslag
verleend als gemeente-geneesheer, en in zijne plaats
benoemd de heer Ph. A. Bisch, officier van ge
zondheid le klasse bij de marine.
In dezelfde zitting werd besloten gedurende 10
jaren eene subsidie van ƒ1250 'sjaars te ver-
leenen aan de eventueel op te richten maatschappij
voor den aanleg en de exploitatie van den stoom
tramweg BreskensMaldegem.
IJzeudijUe 26 Juni. Er heerscht hier
groote vreugde onder de landbouwers en de Bel
gische kooplieden in deze streken. Eene bepaling
in het reglement op de wegen en voetpaden in
Zeeland, die tot vóór een paar dagen zeer heiem
merend geacht werd voor hen, die aan de snoklijn
de voorkeur geven hoven het kruistuigheeft
eensklaps voor een groot gedeelte hare kracht
verloren, doordat er in ons midden een man is
opgestaan, die de eenig ware en juiste interpreta
tie van bedoeld art. 101 wereldkundig heeft ge
maakt. Men oordeele zelf. In de Gazette van
Eecloo van Zondag 25 Juni 1882, n" 767, komt
voor de volgende brief
IJzendijke, 20 Juni 1882.
Heer Opsteller der Gazette van Eecloo en het Distriet
Aanhoudend hoor ik dat er vele belgisebe lieden zijn
die hier in de polders op Nederlandsch grondgebied geene
veldvuchten durven komen koopen, omdat zij vermeenen
dat bij het vervoer van die veldvruchten van den akker
naar België hunne aangespannen paarden steeds van kruis-
lijuen moeten zijn voorzien. Daar ik weet dat uw blad
door meest al de Belgische grensbewoners gelezen wordt,
maak ik hiervan in mijne kwaliteit als politie-beambte
gebruik om hun echter bekend te maken, dat volgens
artikel 101 2 van het provinciaal reglement bij alle
vervoer van of naar den akker de paarden geene kruis
lijnen behoeven aan te hebbenen of dat vervoer van
den akker alhier naar eene hofstede plaats heeft of wel
naar België of Frankrijk, het blijft toch vervoer recht
streeks van den akker.
Met bovenstaande in uw veelgelezen blad te plaatsen
zult gij mij, Heer Opsteller, een waren dienst bewijzen.
Tevens verklaar ik bereid te zijn aan alwie zulks verlangt
te mijnent nadere en volledige inlichtingen te verstrekken.
De Brigadier der Maréchaussee,
HONTELÉE.
Een woord yan dank, waarin de brigadier be
zorgd en knap wordt genoemd, volgt op dezen
epistel.
Naar aanleiding eener advertentie in de Goesche
Ct. is Zaterdagavond te Ellewoutsdijk eene verga
dering gehouden van belangstellenden in den tram,
welke, hoe meer men erover nadenkt eene levens-
quaestie is voor geheel Zuid-Beveland. Immers
deze streek zou dan, wanneer ook eene geregelde
stoomvaart tusschen Ellewoutsdijk en Ter Neuzen
in verband met den tram tot stand werd gebracht,
in rechtstreeksche verbinding met Gent en geheel
België komen. Hoe belangrijk en voordeelig die
gemeenschap met onze naburenzoowel voor
burgers, landbouwers, vooral veehouders, als voor
kooplui zou zijn, springt ieder, die slechts even
nadenkt, in 't oog.
Wij twijfelen er ook geen oogenblik aan, of de
maatschappijen der spoorwegen aan de overzijde
der Schelde zullen het plan, in haar eigen belang,
helpen steunen.
Op gezegde vergadering is besloten de voorbe
reidende werkzaamheden voor een tram Goes
Ellewoutsdijk te steunen. Te dien einde is eene
commissie benoemd, bestaande uit de heeren
G. Prumers, M. Bannet en E. van der Bent.
Deze heeren zullen zich in betrekking stellen met
den burgemeester van 's Gravenpolderhet ge
meentebestuur van Ellewoutsdijk verzoeken om
medewerking, en middelen heramen om gelden in
te zamelen, als bijdrage in de kosten der voorbe
reidende werkzaamheden. (G Ct)
Het Handelsblad bevat eene dankbetuiging,
door zeven Bussische joden onderteekend, door hen
in 't Hebreeuwsch opgesteld en door een hunner
Amsterdamsche weldoeners vertaald. Het stuk
luidt als volgt:
Aan de edele zonen en dochteren van het
vrije Nederland
Wij zwaar verdrukten, verdrevenen van eenon-
herbergzamen geboortegrond, onder diepen kommer
gebukt, met onze ouden van dagen en hulpelooze
zuigelingen en kinderenzonder hulpmiddelen
trekkende uit het binnenland van Busland naar
een ons onbekend nieuw vaderlandAmerika,
zonder dat wij eenige schuld aan het ons aange
dane leed ons hebben te wijten, alleen omdat wij
trouw aan den God onzer vaderen bleven geloo-
ven, hebben wij de vreeselijkste vervolging te
verduren gehadwjj wenschen in deze regelen,
nu ons vertrek Woensdagochtend e. k. ophanden
is, u, het volk van het gelukkige, vrije Nederland,
uit grond onzes harten innig te danken voor uwe
menschlievende hulp, zoo ruimschoots ons nu be
toond. Het comité van hulp alhier ontvange
tevens de betuiging van onze oprechte erkente
lijkheid.
»Onze gevoelens u te vertolken, weten wij niet
beter te doen dan te bidden: God zegene altjjd
Nederland en alle zijne bewoners! Het blijve
steeds gelukkig en onafhankelijk onder de regee
ring van het koninklijk huis van Oranje!
„Vaartwelmoge nimmer geloofsverdeeldheid
onderling uwe harmonie verstoren
„Gedaan te Amsterdam den 26ea Juni 1882,
logement de Kroon".
De Landbouw-courant bevat een waarlijk indruk
wekkende lijst van al de inrichtingen voor onder
wijs in den landbouw en de daartoe in betrekking
staande wetenschappen, in het koninkrijk Pruisen,
op het einde van 1880. Vergelijkt men die op
gaaf met hetgeen in Nederland geschiedt, zelfs
thans nu wij op eene rijks-landbouwschool mogen
bogen, dan zou men bijna denken dat onze bevol
king voor 't grootste gedeelte uit fabriek-arbeiders,
en niet uit hoeïen, bestaat.
Er waren in Pruisen 8 instellingen van h o o g e r
onderwijs in den landbouw, te Königsberg, Halle,
Kiel, Gottingen, Berlijn (twee), Hannover ehPop-
pelsdorf, te zamen met 779 leerlingen.
Er waren 16 Landwirtschaftschulen voor mid
delbaar onderwijs, met 1853, en 8 tuinbouw
scholen, met 136 leerlingen.
De nu volgende inrichtingen behooren tot het
lager onderwijs:
Er waren 24 akkerbouwscholen, waar de prac-
tische vorming met de theoretische hand aan hand
gaat, en welke dientengevolge slechts betrekke
lijk weinig leerlingen kunnen opnemen. Hun
aantal bedroeg 661.
Er waren 22 landbouw-werkscholen, te zamen
met 628 leerlingen.
Er waren 4 „weidebouwscholen" met 51 en 8
ooft- en tuinbouwscholen met 79 leerlingen, en
eindelijk 374 scholen voor voortgezet landbouw
onderwijs op het platteland.
Voorts vond men nog 30. instellingen van on
derwijs voor verschillende vakken van het land
bouwbedrijf. Zoo vond men scholen of cursussen
voor mannelijke of vrouwelijke leerlingen in het
vak van zuivelbereiding te Czerwinsk, Proskau,
Stettin, Flensburg, Hildesheim, Garlow, Grothe,
Norden, Oelde, St. Vieth en Poppelsdorf; cursus
sen voor hoefsmeden te Danzig, Grimmen, Greifs-
wald, Breslau en Wiesbaden; scholen voorweide-
bouw en drainage te Appun in Breslan en Trier;
bijzondere opleidingen voor vruchtboomkweekers
te Bitbürg, Kleef, Kassei, Lüdinghausen, Lünen,
Grimberg en Prausteene school voor vlashou
wers te Bustenfelde, voor suikerfabrikanten te
Berlijn, voor brouwers te Berlijn en een paar cur
sussen voor tuiniers en aanleggers van tuinen.
Het plan tot overbrugging van de eilanden Voome
en Putten naar den vasten wal schijnt zijne ver
wezenlijking naderbij te komen. In eenteBrielle
gehouden vergadering van de gecommitteerden uit
de gemeenten van deze eilanden, onder voorzitter
schap van den heer mr De Kanter, is deze zaak
breedvoerig besproken en kwam men tot de over
tuiging, dat van het bouwen van een brug uit
eigen middelen geen sprake kan zijn, daar zoo iets
staats- en gemeentebelang is.
Nadat de grondslagen van een adres waren aan
gegeven, was men het eens dat een stoomtram,
goed geëxploiteerd, het beste middel van gemeen
schap zou zijn en werd er besloten een brug te
vragen over de Oude Maas hij Spijkenisse, geschikt
voor een stoomtram. Verder werd in de vergade
ring eene commissie van vijf leden benoemd tot
het ontwerpen van een adres, dat in een eerstvol
gende vergadering aan de leden ter goedkeuring
zal worden aangeboden. NR. Ct.)
Zaterdag 11. had in het Israëlietisch weeshuis
te Botterdam eene bijeenkomst plaats van de
heeren dr L. Stein en d' Bernstein uit Berlijn,
als gedelegeerden van het centraal-comité aldaar
voor de uitgeweken Bussische Joden, met het
Botterdamsche comité van uitvoering onder het
voorzitterschap van mr M. Haantjes en nog enkele
autoriteiten. Het onderwerp van het gesprek was het
treffen van maatregelen voor den doorvoer van
6000 vluchtelingen, die zich thans te Brody be
vinden en van daar over Botterdam in groepen
van 300500 naar Amerika zullen worden ge
zonden. Gedurende hun verblijf te Botterdam zullen
deze uitgewekenen van ritueel geoorloofd voedsel
voorzien, gehuisvest en verzorgd worden, voor het
grootste deel op kosten van het Berlijnsche comité
en voor het overige op kosten der Nederlandsche
comités. De overige 6000 zullen over Amsterdam
vertrekken, waartoe de Berlijnsche gedelegeerden
zich naar de hoofdstad hebben begeven, om met
het centrale comité aldaar in gelijk overleg te treden.
Een damescomité zal te Botterdam worden op
gericht, om de arme vluchtelingen met raad en
daad, toespraak en troost bij te staan. (N. R. Ct.)
De Katholieke Kiesvereeniging te Maastricht zal
in eene algemeene vergadering moeten beslissen
over een voorstel, door eenige leden van haar
bestuur gedaan, om in haar reglement de bepaling
te laten vervallen dat de te benoemen candidaten
verklaren moeten »de echt-katholieke beginselen
te zijn toegedaan."
Uit het eerste jaarverslag van commissarissen
van de afdeeling Zekerheidsstelling der vereeniging
Eigen Hulp, loopende tot ulto. Maart blijkt, dat
thans in het grootboek der 2§ pet. W. S. staat
een kapitaal van 366.700, waarvoor werd besteed
24-8.947.91.
Nu reeds hebben 29 ambtenaren door tusschen-1
komst der afdeeling borgstellingen verkregen, ten
bedrage van 300.300 2§ pet. inschrijving;
weshalve nog maar weinig beschikbaar bleef en
bet bestuur dus reeds tot de uitgave der 2e serie
van f 250.000 zou zijn overgegaan, als de geld
markt voor zulk een operatie geen zoo nadeeligen
stand opleverde.
De vergoeding voor rente en administratiekosten,
aanvankelijk op 7a pet. van het reëele kapitaal
bepaald, werd in Februari jl. verminderd t<?t
