N° 135.
12 5e J aargang.
1882.
Zaterdai
10 Juni.
FEUILLETON.
HET FREULESHUIS.
Dit blad verschijnt dagelijks,
met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per 3/m. franco 3,50.
Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 Cent;
Advertentiën: 20 Cent per regel.
Geboorte-, Trouw-, Doodberichten enz.: van 1 -7 regels f 1,50
iedere regel meer f 0,20.
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Hoofdagenten voor bet Buitenland: de Compagnie générale de Publicilé G. L. Daube Cie. te Parijs, Londen, Frankfort a. M., Berlijn, Weenen, Zurich enz.
Middelburg 9 Juni.
MIDDELRIIRGSCHE COURANT.
In de heden namiddag gehouden vergadering
van den gemeenteraad van Middelburg is, op voor
stel vau burg. en we tb., besloten tot de oprichting
van een cursus ter opleiding van onderwijzers tot
hoofdonderwijzer en tevens voor dien cursus eene
verordening vastgesteld.
De voornaamste bepalingen dier verordening zijn
de volgende.
De lessen beginnen jaarlijks in de tweede week
der maand September. Het onderwijs omvata.
bet lezen, de nederl. taal en letterkundeb. de
geschiedenis en de aardrijkskundec. de kennis
der natuur en de allereerste beginselen van schei
kunde d. de wiskundee.. het handteekenen
onderwijs en opvoedkunde.
Het aantal lesuren bedraagt niet meer dan 9
's weeks. De lessen worden door biertoe tijdelijk
aan te stellen leeraren gegeven. Hunne benoeming
geschiedt door den raad, die eene aanbeveling van
"burg. en wetb. ontvangt. Zij worden op voor
dracht van burg. en weth. ontslagen.
Een der leeraren wordt tot directeur benoemd.
De leeraren genieten ieder eene toelage van ƒ100
'sjaars voor elk lesuur 's weeks.
Tot bet bijwonen der lessen kunnen worden toe
gelaten allen, die zich vooraf tegenover de ge
meente verbinden tot bet betalen van ƒ24 'sjaars
als bijdrage in de kosten der inrichting.
Het toezicht op den cursus wordt opgedragen
aaneene commissie van 5 leden, waarvan de leden,
telkens voor een jaar, door de pi. comm. van toe
zicht op de scholen van lag. onderw. uit haar
midden benoemd worden, terwijl voorts de districts-
en de arr. schoolopzieners uitgenoodigd zullen
worden deel van die commissie uit te maken.
Wanneer het aantal bezoekers van den cursus
tegen bet begin van een volgend schooljaar tot
beneden 20 mocht dalen, wordt jaarlijks voor het
einde der maand Juli door den gemeenteraad be
slist of de inrichting nog langer in stand zal
worden gebonden.
Nadat de in de vorige vergadering aangehouden
gewijzigde politieverordening was goedgekeurd,
werd achtereenvolgens besloten tot bet wijzigen
der volgende verordeningenop bet houden van
verlotingen; op het losloopen en schutten van
veeop het marktwezenop het verkoopen van
zeevisch; omtrent de plaats en den verkoop van
aard- en boomvruchtenop de nommering van
huizen en het doen van aangifte van verhuizin
gen; op den aanvoer, het bewaren en vervoeren
van petroleum en andere lichtontvlambare stof
fen; op de gemeentebegraafplaats; op het vervoer
van lijders aan besmettelijke ziekten en op het
gebruik van bet droge dok.
De wijzingen in deze verordeningen betreffen
bijna uitsluitend de redactie of vermindering van
het minimum der op te leggen boeten.
18
Novelle van
GÜSTAY Zü PUDLITZ.
VIII.
Hjj bad haar hand niet losgelaten, maar thans
maakte de oude dame die vrij en bedekte baar
gelaat met beide banden. Lang, lang zat zij
daar ineengedoken. Dacht zij na, of trokken
lang vervlogen, weemoedige herinneringen door
haar hart Wie kan het weten Zij zelf heeft
het nooit gezegd. Zij haalde zwaar adem, alsof
zij sliep en Albert waagde bet niet een woord te
spreken, zoo plechtig, zoo geheimzinnig leek hem
dit oogenblik en zoo eerwaardig vond hij die ge
bogen gestalte tegenover hem.
Eindelijk richtte de oude freule zich op. Hare
OOgen waren niet vochtig en hare trekken strak
als te voren, terwijl zij heel bedaard zei:
«Ik zal met mamsel Fliegner spreken. Het
ïs behoorlijker dat ik eerst met haar spreek dan
dat gij jongelieden zoo iets alleen bepraat. Ik
weet wel is waar ook niet hoe men zoo iets
moet aanvatten, maar ik zeg het ronduit. Ga nu
Albert, ik ken uw voornaam, want ik heb u ten
Twee verzoeken om eervol ontslag, van den heer
L. C. van de Woestijne, onderwijzer aan school C,
en mej. C. H. Koning, onderwijzeres aan school F,
worden aangehouden.
Op de voordracht ter benoeming van een zetter
voor 's rijks directe belastingen, in plaats van den
beer H. J. Dronkers, werden geplaatst de heeren
P. Boude wijnse en P. W. van de Kamer.
Van de 37 aandeelen welke gisteren zijn inge
schreven voor de le serie, in de 4% geldleening
ten laste van den polder Walcheren, groot 200,000
zijn door het polderbestuur aangenomenvan den
beer J. A. Zip 14 en van de beeren I. Boasson
Zonen, Van den Broecke, Luteijn en Schouten en
T. Akkerman respectievelijk 2, dus samen 20 aan
deelen, alles a pari.
De inschrijving van de heeren Van den Broecke,
Luteijn en Schouten voor 5 aandeelen was niet
tegen den koers van 890, zoo als gisteren werd
gemeld, maar tot dien van 980.
Als een voorbeeld van kerkelijke verkiezings-
reclame mag wel vermeld worden bet gebed, dat
de heer J. H. P. Gangel, predikant bij de N. H
gemeente te Aalten, op den Zondag voor den 30»
Mei jl-, waarop de verkiezing van een lid der
staten van Gelderland plaats zou hebben, ten he
mel opzond.
Na den koning en de collegien van staat in
zijn gebed te hebben herdacht, herinnerde bij zijne
houders aan den dag die nu aanstaande was. Hunne
vroegere beden mochten meermalen beschaamd
zijn geworden daarom mocht men niet vertragen;
hij bad zelfs dat men mocht kiezen den man be
kend om zijn godsvrucht en deugd en niet den
aan kerk en godsdienst vijandigen tegenstander."
Ondanks- deze hartelijk gemeende aanbeveling
en verdachtmaking, heeft de heer Mackay, de man
die als »bekend om zijne godsvrucht en deugd,"
werd bedoeld, het den 30 Mei nog niet verder
dan tot een herstemming kunnen brengen.
De bekende firma Van Gelder Zonen, te Apel
doorn, schrijft aan bet Handelsblad over den invloed
der verwerping van bet handelstractaat met
Frankrijk op de papier-industrie het volgende
«Niettegenstaande het reeds hooge inkomend
recht van 8 franken per 100 KG., was het toch
nog mogelijk niet onbelangrijke boeveelheden papier
haren weg naar Frankrijk te doen nementhans
echter, nu het tarif general, fr. 11 per 100 KG.,
wordt toegepast, is zulks, zoo niet onmogelijk, dan
toch zeer bezwaarlijk geworden.
«Verhoogde prijzen zijn niet te bedingen, zoodat
de fabrikant zich het offer zal moeten getroosten
om, in afwachting van betere tijden, de verhoogde
rechten voor zijne rekening te nemen, wil hij zich
niet laten verdringen.
«Dat men in het buitenland andere inzichten
ter bescherming der inlandsche nijverheid heeft,
dan hier het geval schijnt te zijn, kan het vol
gende voorval bewijzen,
«Vóór eenige jaren was het ons gelukt aannemers
te worden van een zeer aanzienlijke hoeveelheid
doop gehouden. In dien tijd kwam ik nog hij
bijzondere gelegenheden op het beerenbuis. Over
een uur ongeveer kunt gij bet antwoord komen
balen. Ik neem aan dat gij genoeg hebt om van
te leven en dat gij bet ernstig met haar meent.
Indien gij een Zarchow waart zou het niet aan
gaan dat gij een burgermeisje tot vrouw naamt
maar De Grais is eigenlijk ook geen familie
en dat is ook uw zaak."
Deze keer gedoogde zij niet dat bij haar hand
vatte, zij weerde elk verder gezegde af en wees
met het hoofd naar de deur. Hij ging heen en
de oude freule bleef alleen.
»Dat komt er van," fluisterde zjj voor zich
heen, «wanneer men zich toch weer laat verlei
den om zich met menschen in te laten, die
ons niets aangaan. Maar gaat mij dan de zoon
mijner kleine Adèle niets aan? Ja, indien hij
een Zarchow ware en mamsel Fliegner mijn
Fransje. Maar ze mag nooit weten dat ik haar
zal missen. Zij moeten mij in het graf leggen
en denkendie had reeds lang geen hart meer
voor anderen, zij had er misschien nooit een ge
had. Achlieve GodNa een poos voegde
zij er bij
«Met dien man zal Fransje gelukkig worden.
Ik heb wel nooit een man vertrouwd, maar die
beeft iets van zijn moeder. Ik wilde het maar
niet zeggenwant dat zou mij week gemaakt
hebben."
Die arme oude zielZij had zich haar geheele
lange leven door waarlijk verbeeld dat zij geen
papier ten dienste der Imprimerie Nationale, die
evenzeer ten genoege der aanbesteders als leveran
ciers afliep.
«Bij de daarop volgende aanbesteding kregen wij
bericht, dat in aanmerking genomen de vele
protesten der Fransche papierfabrikanten, onze
inschrijving niet kon worden aangenomen."
De beer Sickesz, lid der tweede kamer voor
Zutfen, zou thans, volgens het Dagblad, besloten
hebben bij zijne periodieke aftreding in 1883 zijn
mandaat neder te legen> Dit besluit werd reeds
sedert eenigen tijd, op grond van de vele werk
zaamheden van den beer Sickesz, te gemoet gezien.
Een aantal schutterplichtigen te Zevenbergen
hebben aan den minister van oorlog te kennen ge
geven, dat zij gemoedsbezwaren hebben tegen het
houden der wapenoefeningen op Zondag. De majoor
kommandant heeft geen vrijheid gevonden op hnn
verzoek, om hierin verandering te brengen, gunstig
te beschikken. Zij verzoeken mitsdien de tusschen-
komst van den minister, opdat de oefeningen op
een werkdag worden gesteld.
Uit goede bron vernemen wij, dat een kanaal
ter verbinding van Amsterdam met de Merwede,
voor zooveel betreft het gedeelte van de Lek te
Vianen tot bij den spoorweg DordrechtEist be
noorden den Arkelschen dam, zal verkregen worden
door verruiming van bet bestaande Zederikkanaal.
De stukken ter zake van onteigening voor dien
aanleg zullen eerstdaags voor belanghebbenden
worden nedergelegd. UD.)
In eene gisteren gehouden, talrijk bezochte ver
gadering der Amsterdamsche politieke vereeniging
De Unie is bet vraagstuk der hervorming van bet
kiesrecht ingeleid door den heer Van Houten.
Hij bestreed de censns-verlaging en verdedigde bet
algemeen stemrecht, onder luide toejuiching van
het voor een groot gedeelte uit niet-kiezers en
werklieden bestaande publiek. De beer Levy
betoogde daarentegen de noodzakelijkheid om bet
kiesrecht alleen toe te kennen aan de daartoe
bevoegden, doch werd, toen bij eenige opruiende
uitdrukkingen gispte,- welke de beer Van Houten
gebruikt bad, door gefluit en gesis in de rede
gevallen. Hij werd echter weer toegejuicht, toen
hij de vergadering verzocht zijne argumenten te
bestrijden met redenen, en niet op een wijze die
beneden hare waardigheid was. Daarna spraken
de heeren Pekelharing, Heineken, Schreuder en
Heldt vóór, en de heeren Hoeting en Hartogh
tegen het algemeen stemrecht.
Bij de stemming over eene door den heer Van
Houten voorgestelde motie, om te verklaren dat
de census niet de grondslag mag zijn voor kies
bevoegdheid en grondwetsherziening dringend
noodzakelijk isonthielden zich echter zooveel
aanwezigendat de voorzitter moest verklaren
dat de vergadering zich van eene beslissing ont
houden had.
gevoel voor iemand meer had. In alle geval was
zij overtuigd dat nooit iemand een gemoedsaan
doening bij haar bespeurd had en in haar een
zaamheid en afzondering was zij daar ook
tamelijk wel tegen beveiligd geweest. Maar nu
was er juist een wezen in baar nabijheid dat zoo
zeker wist dat er in haar borst een trouw, eerlijk
hart klopte, en daar zoo vast op bouwde, en zoo
even had haar een bloedverwant verlaten, dien
zij meende koud en hardvochtig op een afstand
gehouden te hebben, ofschoon zij hem gaarne om
den bals Zou gevallen zijn, want zij bad zijn
moeder bemind alsof zij baar eigen kind was
geweest, en die legde toch vol vertrouwen zijn
lot in bare handen.
Fransje had gezien dat Albert in het buisje was
gegaan en ook dat hij het weer verlaten had.
Wat had hij bjj zijn oude tante gezocht; hoe
was het hem gelukt tot haar door te drin
gen Zij peinsde en peinsde, maar kon het ant
woord op die vragen niet vinden. Doch toen zij
al mijmerende tamelijk dicht bij de waarheid was
gekomen, werd zij vuurrood en stiet het denk
beeld van zich af.
«Dat zou niet mogelijk zijnfluisterde zij,
maar peinsde voort en kwam telkens weer tot
dezelfde slotsom, die zij zich wilde wjjsmaken
dat onmogelijkwas.
Nu wilde zij bet kamertje harer oude vriendin
betreden, zooals zij eiken morgen deed, doch ge
durig trok zij den voet terug en verbeeldde zich
dat zij zelf niet wist waarom. Lang hield zjj den
De Amsterdamsche gemeenteraad hqeft, op voor
stel van de heeren Den Tex en Van Nierop, met
21 tegen 13 stemmen, besloten bet nemen van een
besluit tot oprichting eener gemeente-gasfabriek
alsnog te verdagen tot na het openstellen der
gelegenheid tot inzending van aanvragen om con
cessie en tot na bet onderzoek dier aanvragen.
Het voorstel werd door burg. en weth. en door
verschillende raadsleden bestreden, op grond dat
de zaak, nadat de beslissing drie jaren geleden
reeds was verdaagd, thans voor afdoening rijp
was. Burg. en weth. verklaarden echter, indien
de raad nog weder opzag tegen eene beslissing,
welke eene quaestie van acht millioen betrof,
zich bij de motie te zullen nederleggen, ofschoon
zij ertegen stemden.
De aangenomen motie luidt aldus
De raad besluit;
a. Burgemeester en wethouders uit te noodigen
1°. ten spoedigste aan den raad een ontwerp-
concessie tot exploitatie van eene gasfabriek in
deze gemeente aan te bieden;
2°. na vaststelling van voorwaarden van con
cessie gegadigden op te roepen tot mededeeling
van de voorwaarden, waaronder zij bereid zijn de
concessie te aanvaarden
3°. omtrent de gedane aanbiedingen den raad
te praeadviseeren
b. de voordracht tot bet oprichten eener ge
meentelijke gasfabriek inmiddels aan te houden.
De raad van toezicht op de spoorwegdiensten
heeft aan de besturen der spoorwegondernemingen
mededeeling gevraagd van hetgeen door hen zal
worden gedaan ter nakoming van de verplichting,
hun opgelegd hij de wet van den 10en Mei 11. ter
voorkoming van het ontstaan van brand langs de
spoorwegen.
In het Vaderland komt een ingezonden stuk
voor over den «windhandel", die bij de verpach
ting der oesterbank te Yerseke gedreven wordt.
In 1870 bracht de eerste verpachting ongeveer
20.000 opthans nadert zij reeds de vier ton.
Vooral schrijft de inzender op tragische manier
over de oude pachters, welke door personen, «die
met de oester-cultuur niet bekend zijn en de
Yerseke-bank alleen bij naam kennen," gedwongen
worden „om óok sommen gelds te besteden, welke
zij gevoelen dat bun krachten te hoven gaan.
Maar het valt hun te hard zich verdrongen te zien
door die nieuwelingen, zoodat zij, half tot wan
hoop gedreven, meester trachten te blijven voor
duizende guldens van gronden, welke zij vroeger
voor tientallen, hoogstens voor een paar honderd
tallen guldens hadden."
Wij laten deze beklagenswaardige en half tot
wanhoop gedreven bieders voor rekening van des
inzenders verbeelding. Hij voert echter éen feit aan,
dat misschien de aandacht van wien het aangaat
waardig is. Hij verdeelt de pachters in drie cate
gorieën zij die pachten voor eigen rekeningzij
die het doen voor rekening van derden, en einde
lijk de kleine visscherlui en werklieden. „Deze
kruk der half geopende deur in de hand, doch zij
vatte eindelijk moed en sloeg de deur vrij hard
dicht. Zij wilde zich laten roepen, als schroomde
zij ditmaal zelf den groet der oude dame te ge-
moet te komen Haar kleine list gelukte.
«Fransje!" riep de freule, «zijt gij daar?"
Fransje kwam binnen. Daar stond zij, in dell
lijst van de deur, beschenen door het morgen
licht dat uit den tuin door het Venster viel, be
schroomd, aarzelend, verlegen, in afwachting van
de oplossing van een raadsel, zonder te weten
dat zij die reeds lang in het harte droeg.
Freule Stine wenkte haar om naderbij te komen
en zei toen op den koelsten toon dien zij kon
aanslaan.
«Mamsel Fliegner, ik heb een aanzoek voor
u. Nu weet ik wel is waar niet hoe ik daar
toe kom, ofschoon het jonge mensch eenigszins
aan mij verwant is. Gij hebt hem gisteren leeren
kennen. Over een uur komt hij antwoord halen.
Wat zal ik hem zeggen
Fransje keek haar eerst aan alsof zij haar niet
goed begreep, en werd toen donkerrood tot onder
hare weerbarstige lokjes op bet voorhoofd. Bevend
stond zij daar, zonder dat er een woord over hare
lippen kwam. Maar eensklaps vloog zij naar haar'
oude vriendin toe, sloot haar in hare armen,
drukte baar jonge frisscke, blozende wang tegen!
het bleeke, gerimpelde, oude gelaat en de tranen,
getuigen van bet hoogste geluk, rolden over haaf
gelaat.
En de oude freule? Zij vergat al hare voor-
