125e Jaargang.
N°, 126.
Woensdag
31 Mei.
FEUILLETON.
Middelburg 30 Mei.
HET FREULESHUIS.
Dit blad verschijnt dagelijks,
met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per 3/m. franco 3,50.
Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 Cent.
Ad ver ten tien: 20 Cent per regel.
Geboorte-, Trouw-, Doodberichten enz.: van 1 -7 regels f 1,50
iedere regel meer f 0,20.
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Hoofdagenten voor het Buitenland: de Compagnie générale de Publieité 6. L. Daube Cie. te Parijs, Londen, Frankfort a. M., Berlijn, Weenen, Zurich enz.
Veemarkt te Middelburg,
MIDDELBURGS» COURANT.
Donderdag den len Juni 1882, van des voor
middags 8 tot des namiddags 4 uren.
De burgemeester en wethouders voornoemd,
PICK
De secretaris,
Gr. N. DE STOPPELA AR.
Naar wij vernemen beeft de maatschappij Zee
land in haar toenemend goederenvervoer naar En
geland voorzien, door twee stoombooten in de
vaart te brengen, die tusschen Ylissingen en
Londen varen.
Wij lezen in de Vlissingsche courant:
«Naar wij vernemen, moet dezer dagen besloten
zijn, de onder handen zijnde werken aan de voor
malige marinehaven alhier, volgens bestek af te
maken; tevens de deuren der sluis voorloopig te
sluiten, en de haven daarna, als onbruikbaar voor
eene veilige scheepvaart, te laten liggen, voor wat
zij is.
«In hoeverre deze ongeloofbare mededeeling
waarheid bevat, durven wij, vooralsnog, niet met
zekerheid vermelden."
Bij beschikking van den minister van financiën
zijn benoemd tot voorzitter der commissie voor
de herziening der belastbare opbrengst van de
ongebouwde eigendommenin het schattingsdi
strict Middelburg, de heer C. D. Tielenius Kruyt-
hoff, rentmeester van het kroondomein, te Mid
delburg; in het schattingsdistrict Goes, de heer
mr. J. Moolenburgh, notaris te Zierikzee.
Bij het overlijden van den heer G. J. W. Berg
huijs, rijks- en prov. veearts in Zeeland, werd dooi
de landbouwvereeniging Nieuw- en St. Joosland
het plan gevormd om, teneinde de nagedachtenis
van den verdienstelijken burger in herinnering te
houden en daaraan hulde te brengen, eene zerk
op zijn graf te plaatsen.
Dit plan is verwezenlijkt en Zaterdag middag
werd op de begraafplaats te Nieuw- en St. Joos
land, in tegenwoordigheid van vele belangstellen
den, op eenvoudige doch plechtige wijze, die ge
denksteen aan de weduwe en kinderen van den
overledene overgedragen.
De heer Borne, voorzitter van de landbouw
vereeniging, sprak eene rede uit, waarin hij hulde
bracht aan de vele diensten door den heer Berghuys
aan de veehouders bewezen, die uit erkentelijkheid
daarvoor zijne laatste rustplaats met een blijvend
gedenkteeken wilden versieren, dat ook aan het
nakomend geslacht zou bewijzen hoe hoog zij den
overledene hebben geschat. Daarna gaf hij den
grafzerk aan de familie over, na er namens de
familie Van Waarde een prachtigen krans op te
hebben nedergelegd.
lO
Novelle van
GUSTAV ZU PUDLITZ.
«Neen, integendeel," antwoordde zij, „het is
een verkwikking, waarnaar de geheele natuur
smacht en waaraan wij allen behoefte hebben.
Het was zoo drukkend en benauwd, ik wist den
geheelen dag niet wat mij scheelde, wat mij zoo
angstig, zoo onrustig en toch zoo loom maakte.
Daar komt de opfrissching."
Albert zag met verbazing naar dat moedige
meisje, met dien helderen, open blik.
«En thans deelt gij dat armoedige, vreugde-
looze leven, gij, met uw jeugd eh met dat ver
trouwen? Het inoet een gevangenis voor u
rijn."
s> O neen," zei zij opgewekt, «eerder een haven,
maar een vanwaar men vrijuit in de volle zee
ziet. In den beginne was het mij wel wat vreemd,
maar later toen ik heel, heel zachtjes aan be
speurde, dat ik toch een heel, heel klein beetje
nuttig was voor de «oude freule," natuurlijk zon
der dat zij het merkte, want dan zou het mis zijn,
Voelde ik dat ik een levensdoel had en hoe ge
ring dat ook is, dat maakt mij gelukkig. Het is
jfreel goed dat ik hier wat ouder word, want als
Een der familieleden van den heer Berghuijs, de
heer Upwich van Rotterdam, aanvaardde namens
de weduwe en kinderen het grafgesteente en be
tuigde der vereeniging dank voor de eer aan de
nagedachtenis van hunnen diepbetreurden man en
vader gebracht.
De steen draagt het volgende inschrift
»Ter blijvende herinnering aan onzen vrienden
raadsman Geurt Jans Willem Berghuijs, geb. 2
Juni 1822 te Elburg, overl. 13 April 1882 te
Middelburg, in leven rijks- en prov. veearts le
klasse in Zeeland. Door de landbouwvereeniging
Nieuw- en St. Joosland."
Crrijpsberke, 30 Mei. Tijdelijk is tot secre
taris der gemeente Grijpskerke en tot secretaris-
ontvanger der gemeente Meliskerke benoemd, de
heer L. Bosselaar Jr., te Grijpskerke.
Westkapelle, 27 Mei. In deze gemeente
is aan negen personen vergunning verleend tot
het -verkoopen van sterken drank in het klein.
Acht van dezen hebben ieder een huis met meer
dan éen vertrek, waarin zij hun bedrijf uitoefenen,
en voor elk van deze vertrekken hebben zij,
gelijk in vele gemeenten, een gezegeld afschrift
der vergunning en een exemplaar der wet ter
ophanging moeten aanschaffen.
Daar dit laatste in strijd is met het schrijven
van den minister van justitie aan den burgemeester
van Schjjndel (Zie Midd. Cour. van 18 dezer)
hebben zij zich tot den minister van financiën
gewend, met verzoek hun het te veel betaalde
zegelrecht te willen doen teruggeven.
Breskens, 28 Mei. Gisteren is in de ver
gadering van ingelanden van den polder Oud en
Jong Breskens, met meerderheid van stemmen,
besloten geen subsidie voor den tramweg Bres
kensMaldegem toe te staan.
Camperland, 25 Mei. Het bestuur van
het departement Noord-Beveland der Maatschappij
tot Nut van t Algemeen begaf zich heden ten
huize van den heer A. Schippers alhier, teneinde
de zilveren medaille der Maatschappij uit te reiken
aan Maria Hendrikse, als een bewijs van waar
deering voor haren trouwen 53jarigen dienst bij
dezelfde familie. Uit de departementskas werd er
nog tien gulden bijgevoegd.
*5KieriUseee, 29 Mei. Wij vestigen de aandacht
op de Zierikzeesche paardenmarkt, die Donderdag
1 Juni zal worden gehouden, en waaraan de so
ciëteit Tot nut en genoegen ditmaal een loterij
heeft verhonden.
Als vervolg op de berichten omtrent den toe
stand in Atjeh, welke wij in de vorige week op
namen, deelt het Handelsblad een en ander mede
nit een particulier schrijven uit Panteh Perak,
waaraan wij het volgende ontleenen.
We zitten nog steeds op oorlogsterrein, niet zoo
dat we elk oogenblik gevaar loopen ons leven er
bij in te schieten daar zijn we te voorzichtig
ik later toch voor mijn eigen toekomst moet zor
gen, zal mij dat dan des te gemakkelijker vallen.
Ik wil natuurlijk niet, evenals als Freule Stine, 84
jaar in dit huisje worden. Maar daar komt de
wind reeds opzettenhoort gij hoe hij daar boven
in de dennen giert en loeit, ziet gij hoe de toppen
buigen en zich wentelen en hij komt schielijk
nader ook. Hé, welke stofwolken jaagt hij op,
en wat dansen die bladeren in kringetjes en wat
kraken die dorre takken boven ons hoofd."
Een zwerm raven vloog krassend op en vluchtte
weg, als wilden zjj den storm ontwijken, als
voelden zij zich minder veilig op de schommelende
boomtakken dan tusschen de jagende wolken.
«Laat ons in huis gaan, juffrouw Fransje!"
zei Albert, «er vallen reeds zware droppels."
»De oude eik beschut ons nog en ik wilden
toch gaarne vertellen hoe het gekomen is dat
freule Stine mij bij zich genomen heeft. Daarna
zult gij haar geheel anders beoordeelen.
«Het waren roezige dagen toen ik het heeren
huis moest verlaten 1 Ik deed het zonder leed
wezen, daar ik er kort te voren mijn goeden vader
had zien uitdragen en daarna was alles mij on
verschillig. Bovendien had ik niet veel tijd om
na te denken. De meubelen werden op het plein
gebracht en te midden van het lawaai der ver-
kooping moest ik gedurig af eh aan loöpeli, om
allerlei vragen te beantwoorden, wat hier ontbrak
en wat daarbij behoorde. Dat duurde twee dagen.
Mijn oom, de broer mijner moeder, was er wel als
mijn voogd en raadgever en wilde mij mede
voor, onze verste wandeling is een kwartuur en
dan keeren we terug maar om het leven te
verliezen is hier niet veel noodig. Er zijn voor
beelden dat hier op onze hoofdvestiging
lui zijn doodgeschoten bijv. vlak voor het huis
van het Chineesche hoofd of wijkmeester, of wel
iemand werd afgemaakt met den klewang op 10
minuten afstand van onze wandelplaats. Gelukkig
zitten we hier goed gedekt achter muren, wallen
en hekken.
De Europeesche soldaatjes deserteeren naar de
zijde der Atjehers, dat het een lust is; ze
krijgen daar 100 of 150 dollars, naarmate ze on
gewapend of gewapend overloopen.
Maakt men de rekening op van de voordeelen,
die de invoering van het civiel bestuur ons heeft
verschaft, dan vindt men het volgende:
1° Een meerdere uitgaaf van bijna 20,000
'sjaars, omdat men nu, behalve een militairen, nog
een afzonderlijke civielen bevelhebber heeft, vroe
ger in éen persoon vereenigd.
2° Achteruitgang in handel; het eenige han
delshuis in Oleh-leh is pas weder verdwenen.
3° Naast het eigenlijke leger een legertje, door
het civiel-bestuur in het leven geroepen, van plm-
250 pradjoerits, wier nut, algemeen hekend, bene
den nul is; kosten ongeveer 75,000.
4° Aanval van den vijand op onze oorlogsvloot.
5° Desertie van onze soldaten.
6° Toeneming der onveiligheid in de nabijheid
onzer hoofdvesting.
7° Vertrek van honderden Chineezen, die zich
onder het bestuur van den militairen gouverneur
hadden gevestigd;
8° Overmoed van den vijand. Toekoe Nja
Hassan, die laatst vredesvoorwaarden durfde stel
len, waardig om in Uilenspiegel te worden opge
nomen.
9° Vertraging van het optreden der militaire
macht in gevallen van rustverstoringen door
»maraudeurs" en «kwaadwillige vrienden" de
term «vijand" is uit het woordenboek geschrapt
zoodat de vogel gevlogen is, als er soms nog
wat te snappen mocht zijn geweest.
Ik zou nog meer zulke «voordeelen" kunnen
noemen, maar ik werd juist gestoord door het
bericht, dat het eindelijk onzen soldaten vergund
is geweest uit te trekken. Ongeveer 350 man
zijn tegen een «maraudeurs-" of «kwaadwilligen"
kampong opgetrokken, die geducht versterkt was
en waar 70 a 80 Atjehers gesneuveld zijn, terwijl
van onze zijde 2 dooden en 5 gewonden vielen.
Ziedaar hoe de toestand in het laatste jaar is
vooruit gegaan!
De te Goes te houden provinciale tentoonstel
ling en wedstrijd voor nijverheid belooft uitstekend
te zullen slagen. Reeds bijna drie honderd perso
nen hebben toezegging gedaan dat zij zullen in
zenden. Ook is voor het garantiefonds door het
departement van 't Nut f 20 beschikbaar gesteld.
Door de Vereeniging voor volksvermaken zullen
tijdens de tentoonstelling eenige feesten worden
nemen, maar hij is ongehuwd en ik had toch
slechts een paar weken kunnen logeeren bij een
familie, met wien hij bevriend was, die ik echter
volstrekt niet kende en als men een groot ver
driet heeft, moet men niet onder vreemden gaan.
Wanneer men stil is, is men hun tot last en doet
men zijn best om zich te beheerschen, dan houden
zij ons voor ongevoelig en willen niets van ons
weten. Wanneer men niet mag laten blijken hoe
men te moede is, moet men liever alleen blijken.
Terwijl ik dat zoo bij mij zeiven zat na te gaan
op den avond van den eersten verkoopdag, hier
in den tuin, waar het stil was en mijn oom in
huis met den makelaar afrekende, kwam de oude
werkvrouw uit het Freüleshuis bij mij. Zij had
dien dag reeds meermalen om mij heen gedraaid,
als of zij iets op het hart had, of iets wilde
vragen, maar zij had niets gezegdwant ik was
nooit alleen. Nu ging zij voor mij staan, wik
kelde hare armen in haar voorschoot, zag mij
een poos aan, als verlangde zjj dat ik iets zou
vragen, want zij wist niet hoe zij beginnen zou.
Ik was niet op een lang gesprek gesteld en
wachtte dus af. Eindelijk hief zij aan
«Ik heb 'n opdracht. Mij geet 'twel nix
an, inoar de ouwe frulle het je wat te zeggen.
As het je past kun je wel ereis ankommen in
het frulleshuis. Zoo nu he'k 'tgezeg."
Dit zeggende keerde zij zich om, zonder mijn
antwoord af te wachten en klotste op hare klom
pen voort. Die uitnoodiging verraste mij zooda
nig dat ik een geruime poos overlegde of ik eraan
Onder de te behandelen zaken op de den 15 Juni
a. te Amsterdam te houden algemeene vergadering
van aandeelhouders der M* tot Expl. van Staatssp.,
komt voor een voorstel tot het sluiten eener
overeenkomst met de stoomvaartmaatschappij
Zeeland tot het aanschaffen van een nieuw stoom
schip en een voorstel tot het creëeren eener obli-
gatieleening.
Voor het kapitaal, benoodigd voor den West-
Indischen maildienst, is ingeschreven tot een be
drag van f 603,500. Dit resultaat, hoewel be
trekkelijk ongunstig, mag, zoo schrijven de oprichters
echter niet ontmoedigen, omdat het cijfer over
een klein aantal inschrijvers is verdeeld en dus
bij krachtig samenwerken van allen, die belang
stellen in de nationale scheepvaart en in den bloei
onzer West-Indische koloniën, al spoedig eene
bevredigende uitkomst kan worden verkregen. Zij
meenen daarom verschuldigd te zijn aan de taak,
die zij op zich genomen hebben, te volharden in
hunne pogingen en de gelegenheid tot deelneming
alsnog open te stellen, overtuigd dat dit hernieuwd
en dringend beroep op de belangstelling hunner
landgenooten ditmaal niet onbeantwoord zal blijven.
Werd hij het besluit van den heer Six omtrent
den bouw der scholen bovenmatige zorg betoond
voor de gezondheid en de lichamelijke ontwikke
ling van schoolgaande kinderen, in Parijs heeft
men een maatregel genomen, die deze zorgen in
diepe schaduw laat. Daar zijn gaarkeukens voor
de openbare scholen van lager onderwijs inge
voerd. Uit deze wordt kosteloos aan arme kin
deren en voor 15 centimes aan kinderen van niet
geheel onbemiddelde ouders des middags een
maaltijd verstrekt. Het getal der behoeftige kin
deren bedraagt 24.000, zoodat de kosten voor deze
voeding een vrij aanzienlijk bedrag zullen uitmaken.
Het is zeker zeer philanthropischmaar als men
de scholen tot eethuizen maakt, schijnt men toch
de bestemming ervan wel eenigszins uit het oog
te verliezenterwijl het toch ook aan bedenking
onderheyig is met het oog op de kinderen, die de
school verlaten en die dan deze kostelooze maal
tijden zullen missen.
Wanneer die maaltijden verstrekt worden, lazen
wij niet in het bericht. Krijgen de kinderen die
na de lesuren, dan zal daardoor niet worden tege
moet gekomen aan het bezwaar ventre affamé n'a
pas d'oreilles. Krijgen zij ze vóór de lessen, dan
geldt het plenus venter non studet libenter.
ArnhCt.)
Te Leeuwarden wordt van 2 tot 4 Juni van
wege de Ned. Toonkunstenaarsvereeniging een
muziekfeest gehouden. Het uitvoerend personeel
zal bestaan uit 350 heelen en dames. Nederlands
eerste toonkunstenaars en componisten, als Ver-
hulst, Nicolaï, Hol, Heinze, Stumpff, De Hartogs
om van anderen niet te spreken, worden tot bij
woning van het feest verwacht. Heinze zal zijn
FeeënschleierNicolaï zijn Zweedsche Nachtegaal
Hol zijn Ouderhuis, Hageman zijn Trost der Nacht
zelf dirigeeren.
zou voldoen. Ik kende de oude dame tere
nauwernood van aanzien, had nooit een woord
met haar gesproken en, ronduit gezegd, had ik
hetzelfde vooroordeel tegen haar dat gij zooeveii
liet blijken. Ik was eenigszins bang voor haar,
ofschoon dat anders niet in mijn aard ligt. Maai'
op zulke dagen, als ik toen doorleefde, wordt
men onverschillig voor dingen die anders onver-
dragelijk schijnen. Elke ramp brengt haar eigen
hulp mede. Ik draalde dus niet al te lang en
ging naar het Freuleshuis, waar de oude werkster
mij reeds aan de deur opwachtte en mij zonder
spreken binnenliet. Voor het eerst betrad ik die
schamele woning, welke door haar ongenaakbaar
heid zooveel voedsel aan mijn verbeelding had
gegeven, die haar met allerlei wonderen had
opgesierd, waardoor zij mij nu nog eenvoudiger
voorkwam. Een Hein wit gepleisterd voorhuis
met vier deuren, éen rechts en éen links en
achteraan een voor den zoldertrap en een voor de
keuken, heel stevig maar grof en zeer armoedig.
Ik was zoo kinderachtig dat ik half uit schroom,
of uit nieuwsgierigheid de oude vrouw in het
eerste vertrek volgde. Het was ook eenvoudig
gewit en de houten vloer was met zand bestrooid.
Het vertrek was ledig en slechts met een vluch-
tigen blik kon ik de oude, leelijke, half uitge
vlakte familie-portretten en de enkele meubels
met verschoten overtrekken opmerken. Dat ver
trek had niets gezelligsmaar in het tweede,
dat nog kleiner was en maar éen venster had,
zag het er iets beter uit, ofschoon zoo mogelijk
