N° 80.
125e Jaargang.
1882.
Dinsdag
4 April.
Ha baar dood,
Middelburg 3 April.
FEUILLETON.
Dit blad verschijnt dagelijks,
met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per 3/m. franco f 3,50.
Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 Cent.
Advertentiën: 20 Cent per regel.
Geboorte-, Trouw-, Doodberichten enz.: van 1 -7 regels 1,50
iedere regel meer f 0,20.
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Hoofdagenten voor het Buitenland: de Compagnie générale de Publicité G. L. Daube Cie. te Parijs, Londen, Frankfort a. M., Berlijn, Weenen, Zurich enz.
Verkiezingen.
Gemeente-Gasfabriek.
Marie von Ebner Eschenbach.
MIDDEL
RGSCH
De voorzitter van den raad der gemeente Mid
delburg maakt bekend
dat de lijsten, de personen aanwijzende, die
binnen deze gemeente bevoegd zijn tot bet kiezen
van leden van de tweede kamer der staten-gene-
raal, van de provinciale staten en van den gemeen
teraad, op beden gesloten, in de beneden voorzaal
van het raadhuis aangeplakt en op de secretarie
dezer gemeente voor een ieder ter inzage zijn
nedergelegd.
Middelburg, den 3en April 1882.
De voorzitter voornoemd,
P I C K
De burgemeester en wethouders van Middelburg,
brengen ter kennis van de gasverbruikers binnen
deze gemeente, dat in bet begin der maand April a.
zal worden aangevangen met bet leggen der nieuwe
buizenleiding, gedurende welken tijd, op nader
aan te kondigen dagen, van des morgens 9
tot des namiddags 5 uren geen gas zal kunnen
geleverd worden.
Voorts verwittigen zij de belanghebbenden dat
gedurende die verlegging ten behoeve van deper-
ceelen, gelegen in de straten waar deze zal plaats
hebben en wier eigenaars of bewoners alsnog een
gasleiding mochten verlangen te bezitten, de leiding
van gemeentewege niet alleen tot aan de grens
van bet perceel, maar ditmaal ook kosteloos tot de
plaats van de meters in buis zal gelegd worden, mits
zij van dit bun verlangen schriftelijk kennis geven
aan den directeur der gasfabriek voor 1 April a.;
dat bedoelde verlegging zal plaats hebben van
de gasfabriek door de laan naar de Noordpoortstraat,
de Korte en Lange Noordstraat, de Markt en de
Lange Delft, de St Pieterstraat, de Balans en de
Wagenaarstraat, alsmede door de St Janstraat,
Segeerstraat en Nieuwstraat.
Middelburg, den 17eB Maart 1882.
De burgemeester en wethouders voornoemd,
P I C K
De secretaris,
G. N. DE STOPPELAAR.
In êeiie talrijke vergadering is te Dordrecht een
adres vastgesteld aan den minister van waterstaat,
waarvan afschriften aan de staten-generaal en aan
verschillende kamers van koophandel zullen wor
den gezonden. Het handelt over den Rotterdam-
scben waterweg. Na een terugblik op de lij
densgeschiedenis van dat vaarwater, wordt in bet
adres gezegd dat in plaats der voorstellen van de
staatscommissie, voor welke opnieuw jaren arbeids
en eene uitgaaf van minstens 30 millioen gevor-
IS
van
»Ik meen u allen, gij politieke dokters, ver-
jongeraars, verbeteraars van denstaat, bouwmeesters
voorwaar mooie bouwmeesters zij lappen
een scheur in den muur en merken niet, of do n
alsof zij niet merken, dat de fondamenten wag
gelen Weet gij boe bet fondament beet, waar
op alleen een stevig staatsgebouw gevestigd kan
wordenRechtsgevoel. Daaraan ontbreekt bet bij
ons Wetten maakt gij Tijdverkwisting Wetten
hebben wij genoegmaar de menschen die ze
naleven, die moeten nog geboren worden. Wat
wettenzeggen wij, wetten komen van den staat
die onze vijand isdie de individuen verslindt,
zooals Ugolino zijne kinderen verslond, om den
vader te behouden. Voordeel zoeken wij, blijvend
voordeel voor de welgesteldenoogenblikkelijk
voordeel voor de arme drommels. Hoe dat het
algemeen, bet groote geheel bekomt, mag de koe
koek weten!wat gaat ons dat aan?"
Hij hield ademloos op, doch vervolgde onmid
dellijk weer»V6or dat dit Evangelie-van-
derd zullen worden, thans zoowel in het belang
van Rotterdam als van Dordrecht en de andere
Maassteden, een andere weg moet ingeslagen
worden.
»Het is toch van algemeene bekendheid,
zeggen adressanten, dat het Brouwershavensche
zeegat een der uitmuntendste is dat langs onze
kust gevonden wordt, zoodat clan ook schepen van
den grootsten diepgang er veilig bij laagwater in
en uit kunnen komen. Dat zeegat bestaat sinds
eeuwen, en niemand weet zich te herinneren, dat
die toestand ooit minder gunstig is geweest. Zoo
wel voor schepen die naar Rotterdam als naar
Dordrecht zijn bestemd, is dat gat eene uitstekende
gelegenheid om binnen te komen, te meer nu
sinds eenige jaren, in verband met den grooten
diepgang van sommige bodems, eene behoorlijke
betonning heeft plaats gehad.
»Maar nu moeten de schepen, voor die beide
plaatsen bestemd, het Hillegat door, en niette
genstaande in de laatste jaren dat vaarwater
voortdurend heter is geworden, zoodat schepen
van 60 decimeter diepgang hij gewone getijen
daar door kunnen varen, zoo zoude toch hij druk
kere vaart eene verbetering van het Hillegat, tot
eene diepte van 70 decimeters, zeer gewenscht
zijn. Wanneer nu verder voor Rotterdam en de
Maassteden het Yoornsche kanaal, en voor Dor
drecht de Kil en het Mallegat nog eenigszins
werden verbeterd, zouden die steden in het bezit
zijn van waterwegen naar zee, die voorzeker tot
de beste kunnen gerekend worden
»Dat verplaatsing van de scheepvaart, tengevolge
van den minder gunstigen toestand van sommige
onzer waterwegen, geen herschenschim is, getuige
de verplaatsing van de Amerikaansche stoomboo-
ten naar Amsterdam, maar niet minder dat tegen
woordig expeditie van goederen, bestemd voor den
Rijn, uit Antwerpen geschiedt, en in 1881 niet
minder dan 1150 schepen van daar naar den Rijn
zijn gevaren.
Wanneer de groote schepen met ongebroken
lading voor Rotterdam of Dordrecht kunnen komen,
zouden de expedities uit Antwerpen veel vermin
deren."
In de overtuiging dat het door adressanten
voorgestelde plan geen 30 millioen, maar nog geen
vierde gedeelte dier som zal kosten en daardoor
niet slechts éen maar twee belangrijke handels
plaatsen gehaat zullen worden, verzoeken adres
santen den minister
»1° Om de voorgestelde verbeteringen van het
Hillegat, het Yoornsche kanaal, de Dordtsche Kil
en het Mallegat, tot eene diepte van 70 decime
ters, door eene commissie van deskundigen te doen
onderzoeken, en
»2° Om bijaldien de juistheid van het aange
voerde zich bevestigt, alsdan voorstellen in dien
geest aan de wetgevende macht te doen, ter spoe
dige verkrijging van het cloor hen gevraagde, ten
einde te voorkomen dat eene groote verplaatsing van
onze scheepvaart naar Antwerpen plaats heeft, daar,
wanneer toch groote schepen met ongebroken la
ding te Rotterdam of te Dordrecht kunnen komen,
den-strijd-om-het-bestaan uitgeroeid is, beduidt
al uw ijver salva venia nietsMaar wie
klontert gaarne van het dak naar den kelder
en vooreerst is er bij u nog geen gevaar dat
het dak van zelf naar den kelder komt.Het zou
ook een akelig werk zijn daar heneden. Gedaan
moest het worden, en dichtgegooid en overgedaan
en weer dichtgegooid; en om honderdmaal schijn
baars iets te vergeefs te doen, daartoe behoort de
heldenmoed, de kracht van een paar honderd
flinke mannen zoo'n stil werk zonder ophef,
zonder toejuiching. Het zou een leven vol moeite
en zelfverloochening kosten en als het afgeloopen
was zou niemand zeggen Kijk eens wat die ver
richt heeft. Eerst heel veel later, zou misschien een
uwer achterkleinkinderen zeggen kijk, de lucht
wordt helder het volk wordt braafer zijn hand
werkslieden die woord houden, eerlijke winkeliers,
verstandige boeren. Wie heeft het zaad dier be
scheiden deugden uitgestrooid dat hebben
jaren en jaren geleden eenvoudige, brave mannen
gedaan, die in het verborgen, waar geen straal
van roem doordrong, gezwoegd hebbenhunne
namen keöt men nietWien lokt zulk een
belooning? Het is om te lachen geen hond
wordt er door van den haard gelokt, laat staan
dan een schitterende redenaar van het spreek
gestoelte, waar hij zulk een bijval oogst
De oude lui luisterden met verbazing en hiel
den de oogen op hun zoon gevestigd. Hij laat
dien kinderachtigen man maar praten, dachten
zijals bij begint te spreken zal bjj hem in eens
heide plaatsen voor goederen-vervoer naar den
Rijn oneindig gunstiger gelegen zijn, en dus de
concurrentie met eene buitenlandsche haven ge
makkelijk het hoofd zullen kunnen bieden."
Ter provinciale grif&e van Zeeland zijn benoemd
tot le klerk de heeren G. B. C. van Swers en
I. K. van Heuven, tot dusver 2e klerk.
t
Bij het Nederlandsche loodswezen te Ylissingen.
zijn met 1 April bevorderd tot zeeloodsde loods-
kweekelingen der le klasse C. A. J. A. Sutherland,,
L. Yerhagen en Jos. van der Eijk.
Tot loodskweekeling der le klassede loods-
kweekelingen der 2e klasse J. P. Baljé, G. F. X
Schot en P. Yerheul.
Tot loodskweekeling der 2e klasse de matrozen
J.-N. Feij en F. D. van Steijn.
Vlissing-esi, 3 April. Naar wij vernemen
is door het departement van koloniën aan de
koninklijke maatschappij De Schelde opgedragen
het bouwen van drie stoomschepen ten dienste
van de Bataviasehe havenwerken.
Door het dagelijksch bestuur dezer gemoente
is Zaterdag benoemd tot klerk bij den burgerlij
ken stand de heer J. Laernoes alhier.
Vllssïng-en, 2 April. De loodsboot n° 5 is
heden nacht, bij het afhalen van den zeeloods aan
boord van het Italiaansche stoomschip Melanoin
de Wielingen, door genoemd schip met zctoveel
kracht aangevaren, dat het achterschip v;an de
boot voor een groot deel verbrijzeld werd. De
Melano is daarna met het ontredderde vaartuig
op sleeptouw teruggekeerd, zoodat de boot thans
behouden in het dok ligt.
Batlt, 2 April. Door het gemeente'bestuur
van Rilland-Bath zijn 10 vergunningen verleend,
om na den leB Mei den handel in sterkem drank
te mogen uitoefenen. De gemeente heeft een be
volking van 1500 inwoners.
Uit een opstel van den heer Joh. Dys<erinck in
de Gids over mr Gallandat Huets geschrift: Van
en over Betje Wolff blijkt, dat eerstgenoemde te
Vlissingen de woning heeft opgespoord, waar de
beroemde romanschrijfster en dichteres ket levens
licht zag, zijnde het huis Met den Zonnewijzer op
den Nieuwendijk.
Naar het Vaderland verneemt, is liet vertrek
van Z. M. den koning naar Amsterdam op 11
April bepaald; den 17ea daaraanvolgende zou Z.
M. weer naar de residentie terugjkeeren en
24 April naar Engeland vertrekken. Z. M. zal
twee dagen te Windsor vertoeven 'en va:n En
geland rechtstreeks naar Het Loo terugkeeren. In
het laatst van Mei zal Z. M. zich na:ir Wildungen
hegeven.
In eene vergadering van het depa rtement Haar
lem der van Nijverheid heeft prof. YonBaum-
liauer een voor den landbouw en de scheepvaart
met een enkel woord neerzetten. Maar Paul zweeg
en zei eindelijk alleen
»Men zou hier veel tegen k unnen inbrengen,
maar in het algemeen hebt gij {reen ongelijk."
Zijne ouders zagen hem glimlachend aan.
O! die Paul! welk een goedheid, welk een
toegevendheid, met dien armen ^twistzieken dwaas,
die van uit zijn stulp de wereld wil hervormen.
Nu werd Kamnitsky echter ^eelemaal hoos.
xGeen ongelijk riep hij uit »Waarachtig?
...Men denkt den geheelen tjjd: als men maar
eens een van hen te pakken kon krijgen en ter
verantwoording roepen, dat zij dan zouden zeggen
Dat weten wij alles beter dan. gijwij willen en
zullen u helpenWij weten, wat wij willen
laat het maar aan ons over o- m onzen weg te kie
zen daar begrijpt gij niets van. Dat zou nog
eens een woord zijn waarm<ede men vrede kon
hebbenMaar gij hebt gelijk". L Foei schaam u
dat is een schrale troost."
»KomKomzei Paul,, haalde lucifers uit
zijn zak en hield Kamnitzky een vlammetje voor,
waarmede deze met heel vieel moeite weer voor
een paar minuten zijn sigaar aanstak.
»Nu," sprak bij na een paos, »neemhetmjj
niet kwalijk." Eensklaps werd hij zeer rood en
aangedaan, reikte Paul de hand en betuigde dat
zij daarom toch »goede vrienden" zouden blijven.
Even daarna nam hij afscheid en Paul moest hem
een eindje in zijn rijtuig vergezellen. Hier voelde
de baron zicb als gasthecrr en spreidde de grootste
vriendelijkheid ten toon,. Nadat Paul hem verlaten
belangrijke mededeeling gedaan over het bewaren
van verscbe koemelk. Op den 12en October 1881
heeft de hoogleeraar eene boeveelheid koemelk
zelf gemolken en denzelfden dag op eene eigen
aardige wijze, zonder toevoeging van eenige zelf
standigheid, welke ook, en zonder indamping of
condensatie, in flesschen gesloten. Vier dezer fles-
schen vertrokken den 3ctt December 1881 per
stoomschip Prinses Marie van Amsterdam naar
Java en kwamen op 23 Maart 1881 per zelfde
stoomschip te Amsterdam terug. Ze waren dus
gedurende ruim vijf maanden aan groote verschil
len van temperatuur, en gedurende drie maanden
door de schommeling van het schip aan een voort
durend karnproces onderworpen geweest. Bij de
opening van eene dier flesschen op 27 Maart jl.
op het bureau der maatschappij Nederland te
Amsterdam bleek de melk volkomen zoet en
onveranderd te zijn gebleven, zonder het geringste
spoor van schifting of zuurwording.
De leden van het departement overtuigden zich,
dat de melk, ofschoon zij sedert dien tijd reeds
gedurende vier dagen in eene warme kamer aan
de lucht was blootgesteld geweest, nog volkomen
versch en onveranderd was gebleven.
In het Wageningsch Weekblad komt in een in
gezonden stuk, als hoofdartikel geplaatst, de be
wering voor, dat het leger in Nederlandsch-Indië
onder den invloed is der clericalen. De schrijver
wijst op de drie volgende verschijnselen:
»1°. Tot welk kerkgenootschap behoort bijna
uitsluitend bet legerbestuur in Indiëde leger-
kommandanten en de voornaamste hoofdofficieren
2°. Tot welke geloofsbelijdenis hehooren vooral
de in den laatsten tijd tot die rangen bevorderde
majoors, luitenant-kolonels en kolonels
3°. En tot welke gezindte hehooren de in de
kracht huns levens gepensioneerde subalterne offi
cieren van den laatsten tijd, voor wie de rang van
kapitein de baton-maréchal bleek te zijn
Het antwoord op de beide eerste vragen is
ro omsch-katholiek, dat op de laatste luidther
vormd.
Voorts lette men op den invloed der clericalen
aan het Buitenzorgsche hof onder den gouverneur-
generaal Yan Lansberghe met een Spaansche gema
lin, en op den intiemen omgang tusschen legerkom-
mandant, bisschop en landvoogd in die dagen."
Het ontslag van generaal Yan der Heyden wordt
in verband gebracht met de heerschende kerke
lijke richting door den schrijver, die, zegt het
W. W., langen tijd in Indië werkzaam is geweest
in betrekkingen, die hem veroorloofden achter de
coulissen een blik te werpen.
Hoe sterk ook de grenzen tusschen Nederland
en Hanover van Duitsche zijde zijn bezet, en of
schoon reeds verscheidene smokkelaars door de
grensbeambten zijn neêrgeschoten, is tocb tot nu
toe de Duitsche regeering er niet in geslaagd, den
smokkelhandel te onderdrukken. Zij heeft nog niet
eens kunnen beletten, dat de smokkelaars hunne
waren meest tabak en koffie aan de huizen
had stond hij nog in zijn historische koets overeind
en wuifde zijn vriend zoolang hij hem zien kon
met zijn bonten zakdoek na.
Door de bolle gangen van bet slot temgkeerende,
kwam Paul langs de vertrekken die' zijn vrouw
bewoond had. Hij bleef staan, legde de hand op
den deurknop, welke week voor zijn drukeen
korte aarzbling, een korte tweestrijd en hij zette
den voet over den drempel, dien hij niet meer
had betreden, sedert de dood hem overschreden
had. Zijn die vertrekken zóo vergeten dat men
er niet eens aan denkt ze af te sluitenzóo over
geleverd aan verval, aan den nimmer rustenden
strijd van de natuur met elk werk van menschen
handen Paul bereidde zich op een treurigen
aanblik voor, maar hij vergiste zich. In die stille
vertrekken was geen spoor te vinden, dat zij
onbewoond waren. Ze werden vriendelijk door
de laatste stralen der ondergaande zon verlicht.
Het avondkoeltje woei door de geopende vensters
over de rijkgevulde bloemenmanden, die een aan»
genamen geur verspreidden. De geboende vloeren
blonken als spiegels, overal lagen karpetten, elke
kleinigheid stond op haar gewone plaats; alles
was zorgvuldig geschikt en met zooveel liefde
onderhouden, alsof ook hier eiken dag, elk uur
een terugkomst verwacht werd.
(Wordt vervolgd*)
