N° 61.
125® Jaargang.
1882.
Maandag
13 Maart.
Middelburg 11 Maart.
Benoemingen en besluiten.
Hoofdagenten voor het Buitenland: de Compagnie générale de Publicité G. L. Daübe Cie. te Parijs, Londen, Frankfort a. M., Berlijn, Weenen, Zurich enz.
Dit blad verschijnt dagelijks,
met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per 3/m. franco f 3,50.
Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 Cent.
Advertentiën: 20 Cent per regel.
Geboorte-, Trouw-, Doodberichten enz.: van 1 -7 regels/11,50
iedere regel meer f 0,20.
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
De Ramee-teelt.
Behalve aan de mededeeling van eenige inge
komen stukken, was de heden gehouden zitting
van den gemeenteraad van Ylissingen geheel ge
wijd aan de behandeling van het door burg. en
weth.opgemaakt kohier van den hoofdelijken
omslag voor 1882. Yan het kohier werden afge
voerd: K. Belderok, aangeslagen in de le en
O. de Jonge, vrouw van M. van Zweeden, aan
geslagen in de 2" klasse. Op het kohier werd
gebracht W». van der Heijden in de le klasse.
Overgebracht werden van de 4e naar de 6e kl.
C. H. M. Straek van Schijndel; van de 5e naar
de 6e D. Bijl; van de 10e naar de 9e A. Nagel-
kerke; van de 12e naar de lle H. Roos en van
de 13e naar de 14e P. L. Debra*,
Na deze wijzigingen werd het kohier vastge
steld op 20919.72.
Met tevredenheid zal zeker door het reizend
publiek vernomen worden, dat ingevolge eene
beschikking van den directeur-generaal der Expl.
AD, de exprestrein n° 51, welke des avonds te 10
uren te Ylissingen aankomt, voortaan te Middel
burg stoppen zal, voor het uitlaten van reizigers.
Deze gunstige bepaling, welke eene niet onbe
langrijke verbetering in het verkeer brengt, wordt
bij wijze van proef en tot nader order, van den
15e" dezer af in toepassing gebracht. De reizigers
welke daarvan gebruik willen makenmoeten
echter te Roozendaal hun verlangen aan den
hoofdeonducteur van den trein, om te Middelburg
uit te stappen, te kennen geven. Anders rijdt de
trein door.
Bij koninklijk besluit van den len dezei-, Stbl.
n° 41, zijn, met wijziging van het besluit van
23 Juli 1876, Stbl. n° 165, de traktementen van
de opzichters van den waterstaat der le klasse
gebracht van ƒ1500 op ƒ1800, en die van de
opzichters der 2e klasse van 1300 op 1500.
De bijvoeging in de Staats-courant, dat de heer
P. van der Meulen, als 2e luit. bij de dd. schutterij
te Goes wegens verandering van woonplaats ont
slag heeft verkregen, is zeker eene vergissing. Ge
noemde heer, wiens diensttijd reeds lang is verstreken,
is nog niet van plan Goes te verlaten, maar heeft
voor zijn officiersrang moeten bedanken, wijl zijne
bezigheden hem de richtige waarneming van die
functie niet meer toelieten. (G. Ct.)
Door den staats-secretaris der Transvaal-repu-
bliek, den heer W. Eduard Bok, is namens zijne
regeering eene dankbetuiging gericht aan den
heer F. Lion Cachet, voor het door hem en meer
dan 8000 andere onderteekenaars de regeering en
het volk van Transvaal aangeboden adres van
sympathie en belangstelling.
De aangekondigde voordracht van de heeren
Evekink en Yan der Kolff, van Dordrecht, over
de huisvlijtschool aldaar, is door de leden van het
JVwfó-departement Noord-Beveland, te Colijnsplaat,
met belangstelling aangehoord. De beide sprekers
gaven eene duidelijke voorstelling van dit vak van
onderwijs, dat niet bestemd is om miniatuur
ambachtsscholen in het leven te roepen, maar om
de kinderen te leeren goed te zien, op te merken,
met smaak te kiezen en zelf te werken.
Alle noodige inlichtingen omtrent den prijs der
gereedschappen en grondstoffen werden gegeven,
en de teekenmethode van den heer Tempelmans
Plat, leeraar aan de hoogere burgerschool te
Gorinchem, zooals die in Dordrecht gevolgd wordt,
aanbevolen.
De heeren D. Tool Co. te Hoorn hebben
vergunning gevraagda voor den aanleg en de
exploitatie van een stoomtramweg van Brouwers»
haven langs Zierikzee, met overtocht per stoom
boot over de Zijpe en verder^ door St. Philipsland
en Steenbergen naar Roozendaal en b voor den
aanleg en het gebruik van eene telegraaflijn langs
en ten dienste van dien tramweg en om daar
voor gebruik te mogen maken van de rijks-tele
graafpalen en door de Zijpe een kabel te mogen
leggen.
Yoorts kan met zekerheid gemeld worden, dat
adressanten voornemens zijn, te trachten de noo
dige vergunningen te bekomen tot den aanleg en
de exploitatie van een tramlijn van Oud-Gastel
over Stampersgat naar Dinteloord en die door te
trekken tot het eiland Qverflakkee, met een
stoombootdienst tusschen het Dintelsche Sas en
Ooltgensplaat.
De minister van justitie heeft den 1* October
van het verleden jaar, na een bezoek in de vrou
wen-gevangenis, tevens huis van verbetering voor
meisjes, te Montfoort, het geheele personeel dmr
inrichting, zonder raadpleging der commissie van
administratie, verwisseld. De directeur werd ver
vangen door mej. C. Boon, als directrice, de onder
wijzer door mevr. Werdmuller vonElgg, die tevens
de adjunct-directrice verving, welke gepensioneerd
werd. Een commies werd aan de inrichting ge
plaatst voor de administratie. Na deze verande
ring van het hoofd-personeel zijn verscheidene
mindere vrouwelijke beambten achtereenvolgens,
op of zonder haar verzoek, door andere vervangen.
Als gevolgen van deze wijzigingen bericht
het Haagsche Dagblad»Dat aan de kinderen is
gelast, des 'Zondags handenarbeid te verrichten
(zoo als knoopsgaten maken, bij wjjze van ont
spanning); dat van tijd tot tijd, om het grootste
getal niet te noemen, 15 tot 20 meisjes te gelijk
cachotstraf hebben of althans afgezonderd zitten;
dat tegenwoordig de jongere meisjes de wasch
hebben. Dat die jongeren de wasch niet machtig
zijn, is duidelijk zichtbaar aan de verpleegden,
die des Zondags de openbare Godsdienstoefeningen
bijwonen en die nu smoezig zien, in tegenstelling
van vroeger, toen alle blonken van hélderheid"
Bij de beoordeeling dezer z. g. n. naakte feiten,"
behoort-men in aanmerking te nemen dat ze meer
dan waarschijnlijk voortkomen uit den boezem
der ontevreden commissie van administratie, die
in het bericht genoemd wordtde eenig aan
gewezen corporatie ter raadpleging over doeltref
fende maatregelen."
Daar het hier echter een belangrijk vraagstuk
in de behandeling van vrouwelijke gevangenen
geldt, zouden nadere ophelderingen over hetgeen
in het gesticht te Montfoort voorgevallen is, zeker
wenschelijk zijn.
Door het Bond der rustende schutterijen in Zuid
Holland is een uitvoerig adres over de aanhangige
schutterijwet aan de tweede kamer ingediend.
Daarin wordt o. a. gezegd.
»Met hoeveel ingenomenheid men ook het vele
goede erkennen moet, dat het ontwerp van wet
nu reeds aanbiedt, in hoe menig opzicht die wet
ons thans reeds verre verkiesselijk boven hare
voorgangster moge voorkomen, wij vinden, wat de
zorg voor het gehalte der officieren en de verze
kerde aanvulling van het mindere kader betreft,
in haar niet die stellige waarborgen neergelegd,
die wij als onontbeerlijk hadden verwacht.
»Eene andere opmerking, die wij ons tegen deze
wet veroorloven is, dat zij in hare richting om de
schutterijen meer los te maken van den helaas zoo
dikwerf verlammenden invloed van gemeentelijke
besturen, niet nog een schrede verder is gegaan."
Dan volgen 15 bladzijden met opmerkingen over
bijzondere bepalingen van het ontwerp. O. a.
wordt de diensttijd te kort, en een vijfjarige dienst
in reserve na den lOjarigen diensttijd noodig ge
acht; verder de vorming van een landstorm on
misbaar genoemd wegens het internationale recht
omtrent oorlogvoerendenop het eischen van
bewijzen van bekwaamheid tot het bekleeden van
den officiersrang aangedrongen enz.
Uit Curacao wordt aan de N. Rott. Ct. geschre
ven
Ten bewijze welk een goede naam Cura9ao zelfs
bij vreemde mogendheden heeft, en hoezeer onze
haven in trek is, dient dat gedurende de twee
laatste weken weder een Amerikaansch en een
Zweedsch ooriogsstoomschip hier verscheidene da
gen hebben vertoefd, en thans het Dnitsche oor
logsstoomschip Louise hier verblijf houdt. Dit
laatste is een groot opleidingsschip, en zal hier
eenige weken blijven, om oefeningen te houden.
De aanwezigheid van oorlogsschepen levert hier
groote voordeelen voor de kooplieden op, daar er
meestal belangrijke inkoopen ten behoeve van de
bemanning worden gedaan.
Ook geven de oorlogsschepen aanleiding tot al
lerlei feestelijkheden en partijen. De officieren, te
wier eere menig feest plaats heeft, gevoelen zich
gewoonlijk terstond aangetrokken tot de gastvrije
ingezetenen van Curasao. Deze gastvrijheid kan
ook niet genoeg worden geroemd, en ieder behoudt
er de aangenaamste herinneringen van. Het voor
enkele dagen vertrokken Zweedsche oorlogschip
had een goed muziekkorps aan boorddes avonds
maakte dit per stoombarkas tochtjes door de ha
ven, hetgeen heel wat vroolijkheid veroorzaakte
en menigeen langs den waterkant lokte. Onder
het spelen van Wien Nêerlands bloed verliet dit
schip onze haven.
Te Sloterdijk is eene talrijke vergadering ge
houden om inlichtingen te vernemen van het te
Amsterdam gevestigde voorloopige comité voor
landverhuizing naar de Transvaal.
De heer Janson jr. leidde de vergadering in met
eene korte rede, waarin hij o. a. deed uitkomen,
dat zij die de bijeenkomst hadden uitgelokt, aller
minst voornemens waren tot landverhuizing aan
te moedigen. Zij wilden slechts met degenen, die
toch al daarover hunne gedachten hadden laten
gaan, overwegen, of het voor Hollanders niet beter
ware naar Afrika te gaan, in plaats van naar
Amerika.
De heer H. T. Bührmann, grondbezitter en vee
houder in Transvaal, had zich gaarne bereid ver
klaard, alle vragen naar vermogen te beantwoorden.
Door verschillende personen werden nu omtrent
allerlei punten ophelderingen gevraagd. Meerendeels
waren het zeer practische en verstandige vragen,
een nieuw bewijs hoe zeer men juist te platte-
lande het onderwerp goed heeft overdacht en hoe
groot vooral daar de neiging is om van iedere
gunstige gelegenheid gebruik te maken. Op de
vraag, hoe voor lieden van betrekkelijk geringe
middelen de gelegenheid wezen zou om er te
komen, werd door een lid van de Amsterdamsche
commissie geantwoord met eene uiteenzetting van
hetgeen deze had verricht. Dientengevolge gaven
reeds onderscheidene aanwezigen het voornemen
te kennen om te gaan, indien behoorlijke gelegen
heid kon worden verschaft.
De juistheid van de bewering, dat ook voor de
nijverheid in Transvaal nog eene zeer goede toe
komst wezen moet, bleek ten aanzien van artikelen,
waaromtrent men dit zeker niet zou hebben ver
wacht. In Transvaal en Oranje-Vrijstaat, staten
met verbazende kudden vee, wordt geen kaas
gemaakt. Dit artikel wordt uit Europa ingevoerd.
En op de dorpen is melk schaarsch, zoodat ook
gecondenseerde melk wordt ingevoerd. Het nage
noeg geheel ontbreken der kaasmakerij moet
liggen aan onwetendheid bij de bewerking, zoodat
goede kaasboeren er eene toekomst moeten hebben.
Het ontbreken van melk in de dorpen staat weder
in verband met de afstanden. Melkboeren en
groenteboeren, in de onmiddellijke nabijheid der
dorpen gevestigd, ontbreken, zoodat daar deze
artikelen schaarsch en duur zijn.
Een paar der aanwezigen, uit het land van Gorkum,
hebben reeds familie in den Oranje-Vrijstaat en
vertrekken derwaarts met hun gezin in April.
Zij zullen denkelijk nog van de Engelsche booten
gebruik moeten maken. Omtrent de vooruitzichten
ook voor landbouwers in den Oranje-Vrijstaat
gaven zij zeer gunstige inlichtingen. Trouwens
reeds lang voordat de commissie was gevormd,
hadden zij, op* grond van de inlichtingen hunner
verwanten, tot de verhuizing besloten.
Naar men verneemt, zullen de erfgenamen van
wijlen prins Frederik dezer dagen hunne mede
werking verleenen voor den terugkeer van de
goederen der bekende dotatie naar het rijk, en
worden die dan onder de administratie gebracht
der ontvangers van de registratie en domeinen,
onder wier ambtskring zij vallen. (N. R. Ct.)
De directeuren der Holl. spoorwegmaatschappij
en der staatsspoorwegen hebben besloten dagelijks
extra-treinen te doen loopen van Den Helder en
Amsterdam naar Rotterdam en verder, in directe
aansluiting met den extra-vischtrein, naar Esschen.
Hierdoor kan versche visch in éen dag op de
plaats van hare bestemming aankomen.
Tot hoofdambtenaar, chef ter secretarie der
gemeente Rotterdam, is door burg. en weh,. be
noemd mr. A. Moens, advocaat aldaar.
Het heeft Z. M. den koning behaagd, de firma
Franz Pira te Remagen a/R., Rijnwijnhandel, de
onderscheiding toe te kennen van het koninklijk
wapen te mogen voeren.
Voor éenigen tijd is te Amsterdam eene maat
schappij opgericht voor de teelt van de Ramee-
plant op Java. Naar aanleiding daarvan komt
het ons belangrijk voor, aan het tijdschrift de Na
tuur (uitg. J. G. Broese, te Utrecht) eene korte
beschrijving van die plant en hare cultuur te
ontleenen.
De Ramee behoort tot de plantenfamilie der
Urticaceeën, waartoe ook onze brandnetel behoort.
Uit deze laatste werd reeds oudtijds het «netel
doek" geweven, dat tegenwoordig echter door het
vlas en de daaruit vervaardigde linnenweefsels
verdrongen is. Ook in de Oostersche landen
worden uit de netelplanten stoffen geweven, doch
erst vóór ongeveer 30 jaren is men begonnen de
vezels en ook de daaruit vervaardigde weefsels
naar Europa uit te voeren. De vezels dragen den
zeer oneigenlijken naam van Chinagras en het
weefsel is het zoogenaamde «graslinnen".
Door een Fransch scheepsdokter werden in 1844
deze planten uit China medegebracht en een beschrij
ving gegeven van hare cultuur. De plantkundige
Decaisne onderzocht de zaak nauwkeurig en bracht
rapport daaromtrent uit. Hij stelde vast, dat de
planten, die in de tropische gewesten voor de
weefsels gebruikt worden, tot de familie der Urti
caceeën behooren, en wel tot een geslacht, dat de
brandharen mist, welke bij onze gewone brand
netels worden aangetroffen dit geslacht draagt
den wetenschappelijken naam van Boehmeria.
Ook in ons vaderland trok de Ramee spoedig
de aandacht en reeds in 1851 verscheen in de
Indische bijdragen een stuk van C. L. Blanc, naar
aanleiding van een rapport door eene daarmede
belaste commissie aan het Nederlandsche gouver
nement aangeboden. Dit rapport was zeer gunstig
en verklaarde dat de goed bereide Rameevezels
die van het vlas in sterkte en schoonheid verre
overtreffen, en op de Europeesche markten tegen
den prijs van vlas een ruim debiet zouden hebben.
Ook uit de Engelsche bezittingen in Indië kwa
men hoogst gunstige berichten over de Ramee, en
toch zijn al die schoone verwachtingen tot nog
toe niet verwezenlijkt. De oorzaak daarvan ligt
in de moeielijkheid, om snel en goedkoop de bast
vezels van de stengels af te zonderen en in spin
baren toestand te brengen.
In Indië geschiedt dit door handenarbeid. De
stengels worden van de bladeren ontdaan, het
inwendige hout door midden gehakt zonder den bast
te breken, die daarna, met de hand gemakkelijk
in lange, smalle strepen kan worden afgetrokken.
Deze stroken, die van buiten nog met de schors-
laag en van binnen met de teeltlaag bedekt zijn,
worden gedroogd en als Rhea in Europa in den
handel gebracht. In China geschiedt de afschei
ding van den bast eveneens door handenarbeid en
worden de stroken, voordat zij in den handel ge
bracht worden, van deze beide lagen ontdaan door
ze in water te weeken, de schors er met de vin
gers af te strijken en de" teeltlaag er met een
stomp mes af te schrapen. Nadat ze aan de lucht
gebleekt en daarna gedroogd zijn, komen de ve
zels als China-gras in den handel.
Langen tijd trachtte men te vergeefs deze vezels
te verdeelen en voor het weven van fijnere stof
fen geschikt te maken. Alleen door handenarbeid
kon dit met bevredigenden uitslag worden verricht,
en in weinig landen is handenarbeid zoo goed
koop als in China en op Java, zoodat overal el
ders de prijs der vezels te hoog wordt, om met
het vlas te kupnen concurreeren. De machines,
die voor de bewerking der overige vezelplanten
dienen, zijn voor de Boehmeria niet bruikbaar.
Het belang van een goed werktuig voor de
machinale afzondering der Rameevezels inziende,
heeft de regeering van Engelsch-Indië in 1870
zonder gevolg twee prijzen van 60,000 en 24,000
gulden uitgeloofd voor zulk een machine. In 1877
besloot zij een nieuwe premie van 60.000 uit te
loven. Nu werden zeven werktuigen ingezonden,
waarvan éen door een Nederlandsch ingenieur,
den heer J. P. van der Ploeg. Geen dezer ma
chines bleek ook thans aan de gestelde eischen
te voldoenevenwel stelde de commissie van be
oordeeling in haar rapport van den aanvang van
het jaar 1881 voor, om aan het werktuig van den
heer Van der Ploeg en aan dat van nog een
tweeden inzender, als de beste machines, elk een
premie van 6000 gulden toe te kennen.
De heer Van Eeden te Haarlem, die het rapport
dier commissie in zijn geheel in het Tijdschrift van
Nijverheid mededeelt, voegt er aan toe, dat uit
den gehouden wedstrijd blijkt dat de quaestie
van de geschiktste machine voor de Rameebewer-
king nog niet is opgelost. Het is echter de vraag
of, wanneer de wedstrijd op Java en met de Ja-
vaansche Ramee had plaats gehadde uitslag
niet anders zou geweest zijn.
De Javaansche Ramee, B. utilis, heeft een rech
ten, gladden, gelijken stengel, terwijl de Rhea
stugger en knoopiger is en dus lastiger voor
de bewerking met een machine. Naar het
zich laat aanzien is Ned.-Indië niet alleen veel
geschikter voor de Rameecultuur dan Britsch-Indië,
maar heeft ook de Javaansche type van deze
kostbare vezelplant, de eigenlijke Ramee, hooger
waarde voor de nijverheid dan het China-gras.
pensioenen. Pensioen verleend ten bedrage vah
1577 aan H. Borchelt, ontvanger der directe
e lastingen enz.ten bedrage van 3448 aan
