V° 3.
125® Jaargang
1882.
Woensdag
4 Jannari.
FEUILLETON.
Middelburg 3 Januari.
EEN YEKWOEST LEY EN
Dit blad verschijnt d a geij u
met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per 3/m. franco 3/>0.
Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar 5 Gei'
A d verten tië n 20 Cent per regel.
Geboorte-, Trouw-, Doodberichten enz.: van 1-7 regels ƒ1,50
iedere regel meer 0,20.
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte,
Hoofdagenten voor het Buitenland: de Compagnie générale de Pubücité G. L. Daube Cie. te Parijs, Londen, Frankfort a. M., Berlijn, Weenen, Zurich enz.
Veemarkt te Middelburg,
COURANT
Donderdag den 5 Januari 1882, van des voor
middags 8 tot des namiddags 4 uren,
De burgemeester en wethouders voornoemd,
PICKÉ,
De secretaris,
G. N. DE STOPPELAAR.
1881.
li.
Indien de onderstelling ooit zal bewaarheid
worden, dat eens de beurt van den Slavischen
stam zal aanbreken om den toon der bescha
ving aan te geven in Europa, en dat, gelijk
nu reeds de oude Kelten ternauwernood een
plaatsje vinden aan het Westerstrand, de Ger-
maansche en Romaansche stammen zullen wor
den weggedrongen en ten onder gebracht door
het reuzenvolk uit het Oosten, dan behoeven
wij toch niet voor onze naaste nakomelingen
te vreezen. Welk een afstand ligt er tusschen
eene toekomst waarin het Russische volk den
schept er der beschaving over Europa zal zwaaien
en den beklagenswaardigen toestand van dat
volk op dit oogenblik!
Czaar Alexander II viel jammerlijk als zoen
offer, niet voor eigen fouten, maar voor de
ongeschiktheid van den Russischen bodem om
de ingevoerde Westersche begrippen te voeden
en te ontwikkelen. De vruchtdragende boom
der Europeesche beschaving verdort er, doch
de daaraan klevende en mede ingevoerde zaden
van woekerende parasieten vinden er welige
ontwikkeling, en de voor een gezond en wel
gewapend brein soms kwalijk te verteren leer
van het pessimisme bleek den uit natio
naliteit mystieken en door eenzijdig onderwijs
slecht onderlegden geest der Russische jeugd
te zware kost Het gestel geraakte in de war,
en het verstoorde digestie vermogen wekte wre
vel, vooral tegen de staatsinrichting en de
maatschappelijke orde.
De kwalen van het groote rijk zijn van
vele zijden onderzocht, en toch is het geen
lichte taak zich een beeld van dit organisme
voor oogen te stellen. Juist wijl de diagnose
zoo moeilijk is, kan men niet zeggen of de
crisis nabij is of in een verre toekomst ligt.
Aangaande de uitgebreidheid en het doel der
hervormingsbeweging, die men nihilisme noemt,
is weinig bekend, en de verdienstelijke studiën
*o
tOÖR
JESSIE FOTHERGTIiIi.
HOOFDSTUK Y.
Angela.
»Het is niet dé moeite waard om er over te
praten, zei zij. »Hebben zij al lang gedanst
Slechts éen dans geloof ik. Mag ik het
genoegen hebben een dans met u te doen, juffrouw
Fairfax, als gij nog niet geëngageerd zijt?"'
»Ik geëngageerd! Wie zou zich met mij
engageeren?"
«Iedereen die er kans toe ziet, zou ik denken",
zei Philip stoutmoedig. »Maar mag ik? Ik hoop
dat gij van dansen houdt?"
«Heel gaarne. Ik placht in vroegeren tijd
hartstochtelijk veel van walsen te houden," zei
Angela.
«Mag ik dan om de volgende wals verzoeken
«Met genoegen" herhaalde zij, en liet hare
oogen door de kamer dwalen. «Kent gij iemand
van al die menschen?" vroeg zij.
«Ja de meestenalthans bjj naam".
«Zeg mjj dan eens wie die heer is met dat
die erover in het licht sdja gegeven, lijden allen
aan de oppervlakkigheid, éile zo.v waarschijn
lijk ook de beweging zelve kenmerku 3k dus
de middelen waarmede zij haar doel wil be
reiken, zijn tastbaaraan hun schrikwekkenöen
invloed kan men zich niet onttrekken. D
strafvervolgingen zullen deze beweging niet
meester worden, al zeide de procureur-genera:.!
ook in het proces der keizermoordenaars, dat
de geheime vereeniging niet uitgebreid en niet
zoo erg te vreezen was.
In ernst kan de Russische regeering niet
van zulk eene lichtbartigheid doordrongen zijn.
Zij, die meer weet dan de toeschouwer uit de
verte, zal moeten erkennen dat het hier geene
gewone misdadigers geldtzij beseft dat het
nihilisme een deel is van het Russische volks
leven. Een uitwas misschien, maar dat de beste
sappen tot zich trekt.
Twee wegen staan open voor het ontwik
kelingsproces der Russische natie, en terwijl
het volk zeker zelf zijn eigen weg zal kiezen,
is het thans regeeringswijsheid die keuze
vooruit te bevroeden en de leiding in handen
te nemen van hetgeen niet kan weerhouden
worden.
Moet de oude Russische stam zijn voedsel
trekken uit den veelgetakten tronk der Wes
tersche ontwikkeling In dit stelsel past de
panacee van den parlementairen regeervorm,
vooral aanbevolen door Duitschers, alsof zij
zelve niet bezig waren zich aan dat genees
middel deerlijk te verslikken. Het schijnt
ongerijmd aan een staat van die uitgebreidheid
een parlement naar Westersch inzicht te willen
opdringen. Reeds technische bezwaren zouden
wegen. Maar welk eene spraakverwarring zou
er ontstaan, gesteld al dat men van Siberië
eene niet vertegenwoordigde bezitting maakte
in den trant onzer generaliteitslanden van
weleer, welk eene Babelsche spraakver
warring tusschen de arbeiders van noord en
zuid, van oost en west, van velerlei volksaard,
die een nieuw Rusland zouden moeten bouwen,
reikende tot in de wolken van Duitsche illusie
De andere weg is het Russische volk zijn
eigen ontwikkeling te laten naar de leer der
Slavische patriotten, door den nieuwen czaar tot
zijne raadslieden gekozen. Van dezen ontwikke
lingsgang is het autocratisch bestuur, door
Alexander III twee maanden na zijne troons
bestijging in eene proclamatie afgekondigd,
onafscheidelijk. Nieuwe weiten in het algemeen
belang worden door keizerlijke commissies
voorbereid, door den keizerlijken wil afgekondigd.
De uitvoerende, wetgevende, rechtsprekende
macht zijn in de alles omvattende hand van êenen
ronde gelaat en grijsachtig haardie aan de
andere zijde van de kaxner staat en juist naar
ons kijkt?"
Philip keek onverschillig ronddaar hij niet
hard verlangde iemand anders te zien dan haar.
Een man met een rond gelaat en grijsachtig
haarstond, zooals zij gezegd had, naar hen te
kijken. Het was iemand met een alledaagsch
uiterlijk; te goedig om er bepaald gemeen uit te
zien, maar zonder eenige aantrekkelijkheid in
manieren of houding. Zijn gelaat was rond, zijne
oogen hadden een zekere schranderheid en zijn
vooruitstekende onderlip duidde vastheid van karak
ter aan. Hij nam Philip en Angela ernstig op
en moest den langen, bewonderenden blik van den
eersten en de geweldige oeillades van de tweede
gezien hebben(daar de schrijver Philips gemoeds
toestand ten opzichte van juffrouw Fairfax niet
deelt, kan hjj niet anders doen dan hare blikken
en gebaren hij den waren naam noemen) maar
hetgeen hjj zag riep geen uitdrukking van goed-,
of afkeuring of ingenomenheid op zijn gelaat;
alleen die van kalme, groote belangstelling,
«Dat", zei Philip even glimlachende. «O dat
is een oude zonderling die eens een uitnoodi-
ging voor een van die Zaterdag avonden gekregen
heeft en sedert trouw eiken keer komt. Niemand
weet waarvoor, tenzjj hjj, zooals juffrouw Berg-
haus zegt, een vrouw zoekt onder hare vriendinnen".
«Een vrouwIs hij dan gehuwd
«Integendeel, hjj is een rijke vrijgezel, hij
doet in katoen, geloof ik."
man gegrepen, die ze uitoefent naar zijnen wil.
Elke controle op staatsbeheer, elke autonomie
in onderdeelen des rijks berust op een ieder
oogenblik herroepelijk octrooi, en de machtige
oestuurder regelt de snelheid en den weg der
ontwikkeling.
iedere nieuwe czaar zal voor deze moeilijke
euze staan en zich den tegenstand bereiden
van de voorstanders der niet gekozen richting.
Dan ligt de vraag voor de hand of eene ver
menging, eene samenvloeiing van beide stelsels
te beproeven is. Zij is meermalen aanbevolen,
en het middel vond men in de geleidelijke
ontwikkeling der in het Slavisch stelsel pas
sende provinciale vergaderingen tot wetgevende
lichamen in Westerschen zin. Of deze ooit een
stevigen grondslag zullen vinden in het eigen
aardige Russische gemeenteleven wordt betwist.
Hoogst onzeker is de toestand van dit rijk
en Westersche belangstelling zal geduld moeten
oefenen. De eeuw waarin het staatsleven zich
gemakkelijk in nieuwe vormen steekt, is voor
Rusland nog niet aangebroken, en bij het ver
verschiet waarin de hervormingen van dit rijk
liggen, past het allerminst der geschiedenis van
den dag positieve slotsommen op den voorgrond
te stellen.
Eene constitutie, met parlementairen regeer
vorm, 't is de roep van onzen tijd. In
velerlei vorm gegoten dient zij nu eens als
ras verbroken speeltuig van jonge staten, aio
pleiter voor gewonde staatslevens, als veilig
heidsklep voor duizelingwekkende breedspra
kigheid, menigmaal ook als middel tot ge
zonde ontwikkeling van het volk en zijne
hulpbronnen. Te dikwerf werkt zij remmend
op het volksleven om in haar den eindvorm
van gezond staatsbestuur te zien.
Ziet in Bulgarije, waar een Pruisisch luite
nant haar terecht als ondienstig aan den kap
stok hangt. In Spanje, waar een verstandige
jonge koning, met reden bevreesd voor een
militair of ander oproer, het conservatief mi
nisterie aan den dijk zet, terwijl het eene
onbetwiste meerderheid in de kamer heeft
waar nieuwe ministers eene kamer doen ver
kiezen naar hun beeld, en men dan nog spreekt
van eene volksvertegenwoordiging.
Vrij wat arbeid levert de instelling af in
België en ook in Italië, waar op de afschaffing der
gemaalbelasting die van den gedwongen koers
der bankbiljetten is gevolgd, en waar het tot
stand komen eener vrijzinnige kieswet slechts
enkele weken meer verwijdert schijnt. Minder
wederom in Oostenrijk, waar een steeds naar
rechts wijkend, door de handen der oppositie
glippend ministerie de verdienste bezit door
«Hoe grappig! En hoe heet hij?1'
«Fordyce. George Fordyce. Arme kerel.
Het spjjt mij voor hem, maar ik geloof dat hij
een echte zeurkous is."
«Zoo!" zei Angela, alsof zij nu alles wist
wat zij van den heer Fordyce verlangde te weten.
Op dat oogenblik begon de man aan de piano
een quadrille te spelen en onmiddellijk veront
schuldigde Philip zich hij juffrouw Fairfax en
snelde weg om Thekla Berghaus te zoeken. Ein
delijk vond hij haar en door zich erg te spoeden
voorkwam hij een ander, die juist op haar toe-
stapte.
«Juffrouw Berghaus", zei Philip, zich over
haar heen buigende, «mag ik het genoegen hebben,
met u te dansen
Zijn gelaat was opgewonden; hij zag er knapper
uit dan anders en scheen erg te meenen wat hij
vroeg. Thekla zag hem een paar maal aan en zei
toen alsof het van zelf sprak:
»0 ja heel graag; het is een quadrille, niet
waar zij stond op nam zijn arm en zij gingen
naar de danszaal, doch hieven in de voorzaal staan.
«Juffrouw Berghaus, gij moet mij niet voor
zeer nieuwsgierig of onbescheiden honden, maar
zeg mij eens: Wie is juffrouw Fairfax? Heeft
haar een groot ongeluk, getroffen?"
Thekla zag hem weer aan en zag nog dien
zelfden vurigen blik in zijne oogen, dienzelfden
opgewonden blos op zijne wangen. Was het de
uitwerking van de toenemende duisternis, of ver
bleekte de blos op haar wang een weinig? Zij
opwekking tot eenheid der liberalen den weg
naar beter tijden te openen. Daar echter
is de strijd der rassen een natuurlijke belem
mering van den staatsarbeid, welke niet licht
uit den weg is te ruimen.
Het best werkt de machine in Engeland,
naar welks staatsvorm met meer of minder
geluk het moderne leven der staten zich heeft
ingericht, Daar heeft men het voorrecht sedert
langen tijd het werktuig gehanteerd te hebben,
en men kent het volkomen in zijn deugden en
gebreken. Welke traagheid openbaart zich
echter ook daar, wanneer er arbeid van bui
tengewone zwaarte te verrichten valt.
Voor een deel is dit te wijten aan de wei
feling, waarmede het ministerie van den heer
Gladstone menig naief bewonderaar der oppo
sitie-redevoeringen van de leden van dit bewind
en vóór allen van zijn eminent hoofd heeft
verbaasd.
N
Zij openbaarde zich het eerst in de Transvaal-
quaestie, waaromtrent reeds dadelijk bij zijn
optreden het ministerie in schriller tegenspraak
met zijne beginselen kwam dan de nood
zakelijke aanvaarding der politiek van zijn
voorganger eischte. Die tegenstrijdigheid werd
gehandhaafd totdat eene krachtige en schoone
uiting der openbare meening in Engeland en
daarbuiten de regeering noopte te berusten in
de inmiddels geleden nederlagen en aan de
Transvaal eene met niet koninklijke mildheid
uitgemeten onafhankelijkheid te geven. Het
valt moeilijk de innerlijke roerselen na te gaan,
welke den grooten minister hebben teruggeleid
naar zijne vroegere meening. De plaats welke
Engelands nederlagen in zijn omkeer innemen
blijft den geschiedschrijver te bepalen. Maar
ongaarne zou de tijdgenoot ontkennen dat
de Transvalers voor een goed deel aan
zich zelve den gunstigen keer der zaken heb
ben te danken. Te verkwikkend is het schouw
spel van een klein volk, dat goed en bloed
veil heeft voor zijne onafhankelijkheid en met
groote opofferingen de zege bevecht op den
sterkeren vijand, om het zonder afdoend bewijs
prijs te geven, zelfs voor het uitwisschen eener
kleine vlek op den ongerepten grooten naam
van Gladstone, die met den hem zoo ongelijken
Bismarck de eerste plaats inneemt onder de
regeerders van zijn tijd.
Ook in de behandeling van het ongelukkig
Ierland zijn bij het ministerie oogenblikken
van aarzeling waar te nemen geweest, Verge-
felijker dan hier zeker nimmer. Want zoo zich
ooit aan een staatsman een moeilijk vraagstuk
heeft voorgedaan, is het: welke hulp moet ver
leend worden aan een volk dat deels niet wil
stond tegen een tafel midden in de kamer en met
een vouwbeen spelende, dat er op lag, zei zij
«Ik kan u gemakkelijk alles van haar ver
tellen. Haar vader was predikant, vicaris va».
Venside, waar die mooie oude abdij is, weet gij
wel? Haar moeder was een adellijke dame, die
vele jaren geleden stierf. Zij zijn zeer stil groot
gebracht, doch met veel zorg, zooals gij ziet. Haar' fc~-
vader was een geleerd man en een groot liefhebber
van fraaie, kostbare kunstzaken. Hij besteedde
schatten aan schilderijen, Yenetiaansch glas, me
dailles, aardewerk en allerlei en toen hij, achttien,
maanden geleden stierf, bleven'zij in moeilijke
omstandigheden achter. Zij hebben een klein
inkomen, maar zeer klein, niet genoeg voor éen
persoon om van te leven. Angela, de oudste, heeft
veel talent voor muziek, ik zal haar strakjes vra
gen om te zingen."
«O, asjeblieft," zei Philip met vuur, waarop
Thekla de lippen een weinig samenkneep eu.
voortging.-
-- »En haar talent is zeer ontwikkeld. Den
eersten tijd na den dood van haar vader hadden zij
het heel hard en logeerden nu eens hij den eenen
bloedverwant en dan, weer bij den ander, tot
eindelijk een oud vriend van haar vader een be
trekking voor Angela vond als muziekonderwijzeres
aan de hoogere school, en ook nog eenige privaat
lessen bovendien. Als zij het volhoudt kan het
haar heel goed gaan."
«Welk een verschil bij haar vroeger leven
mompelde Philip, meewarig.