V° 3. 125® Jaargang 1882. Woensdag 4 Jannari. FEUILLETON. Middelburg 3 Januari. EEN YEKWOEST LEY EN Dit blad verschijnt d a geij u met uitzondering van Zon- en Feestdagen. Prijs per 3/m. franco 3/>0. Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar 5 Gei' A d verten tië n 20 Cent per regel. Geboorte-, Trouw-, Doodberichten enz.: van 1-7 regels ƒ1,50 iedere regel meer 0,20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte, Hoofdagenten voor het Buitenland: de Compagnie générale de Pubücité G. L. Daube Cie. te Parijs, Londen, Frankfort a. M., Berlijn, Weenen, Zurich enz. Veemarkt te Middelburg, COURANT Donderdag den 5 Januari 1882, van des voor middags 8 tot des namiddags 4 uren, De burgemeester en wethouders voornoemd, PICKÉ, De secretaris, G. N. DE STOPPELAAR. 1881. li. Indien de onderstelling ooit zal bewaarheid worden, dat eens de beurt van den Slavischen stam zal aanbreken om den toon der bescha ving aan te geven in Europa, en dat, gelijk nu reeds de oude Kelten ternauwernood een plaatsje vinden aan het Westerstrand, de Ger- maansche en Romaansche stammen zullen wor den weggedrongen en ten onder gebracht door het reuzenvolk uit het Oosten, dan behoeven wij toch niet voor onze naaste nakomelingen te vreezen. Welk een afstand ligt er tusschen eene toekomst waarin het Russische volk den schept er der beschaving over Europa zal zwaaien en den beklagenswaardigen toestand van dat volk op dit oogenblik! Czaar Alexander II viel jammerlijk als zoen offer, niet voor eigen fouten, maar voor de ongeschiktheid van den Russischen bodem om de ingevoerde Westersche begrippen te voeden en te ontwikkelen. De vruchtdragende boom der Europeesche beschaving verdort er, doch de daaraan klevende en mede ingevoerde zaden van woekerende parasieten vinden er welige ontwikkeling, en de voor een gezond en wel gewapend brein soms kwalijk te verteren leer van het pessimisme bleek den uit natio naliteit mystieken en door eenzijdig onderwijs slecht onderlegden geest der Russische jeugd te zware kost Het gestel geraakte in de war, en het verstoorde digestie vermogen wekte wre vel, vooral tegen de staatsinrichting en de maatschappelijke orde. De kwalen van het groote rijk zijn van vele zijden onderzocht, en toch is het geen lichte taak zich een beeld van dit organisme voor oogen te stellen. Juist wijl de diagnose zoo moeilijk is, kan men niet zeggen of de crisis nabij is of in een verre toekomst ligt. Aangaande de uitgebreidheid en het doel der hervormingsbeweging, die men nihilisme noemt, is weinig bekend, en de verdienstelijke studiën *o tOÖR JESSIE FOTHERGTIiIi. HOOFDSTUK Y. Angela. »Het is niet dé moeite waard om er over te praten, zei zij. »Hebben zij al lang gedanst Slechts éen dans geloof ik. Mag ik het genoegen hebben een dans met u te doen, juffrouw Fairfax, als gij nog niet geëngageerd zijt?"' »Ik geëngageerd! Wie zou zich met mij engageeren?" «Iedereen die er kans toe ziet, zou ik denken", zei Philip stoutmoedig. »Maar mag ik? Ik hoop dat gij van dansen houdt?" «Heel gaarne. Ik placht in vroegeren tijd hartstochtelijk veel van walsen te houden," zei Angela. «Mag ik dan om de volgende wals verzoeken «Met genoegen" herhaalde zij, en liet hare oogen door de kamer dwalen. «Kent gij iemand van al die menschen?" vroeg zij. «Ja de meestenalthans bjj naam". «Zeg mjj dan eens wie die heer is met dat die erover in het licht sdja gegeven, lijden allen aan de oppervlakkigheid, éile zo.v waarschijn lijk ook de beweging zelve kenmerku 3k dus de middelen waarmede zij haar doel wil be reiken, zijn tastbaaraan hun schrikwekkenöen invloed kan men zich niet onttrekken. D strafvervolgingen zullen deze beweging niet meester worden, al zeide de procureur-genera:.! ook in het proces der keizermoordenaars, dat de geheime vereeniging niet uitgebreid en niet zoo erg te vreezen was. In ernst kan de Russische regeering niet van zulk eene lichtbartigheid doordrongen zijn. Zij, die meer weet dan de toeschouwer uit de verte, zal moeten erkennen dat het hier geene gewone misdadigers geldtzij beseft dat het nihilisme een deel is van het Russische volks leven. Een uitwas misschien, maar dat de beste sappen tot zich trekt. Twee wegen staan open voor het ontwik kelingsproces der Russische natie, en terwijl het volk zeker zelf zijn eigen weg zal kiezen, is het thans regeeringswijsheid die keuze vooruit te bevroeden en de leiding in handen te nemen van hetgeen niet kan weerhouden worden. Moet de oude Russische stam zijn voedsel trekken uit den veelgetakten tronk der Wes tersche ontwikkeling In dit stelsel past de panacee van den parlementairen regeervorm, vooral aanbevolen door Duitschers, alsof zij zelve niet bezig waren zich aan dat genees middel deerlijk te verslikken. Het schijnt ongerijmd aan een staat van die uitgebreidheid een parlement naar Westersch inzicht te willen opdringen. Reeds technische bezwaren zouden wegen. Maar welk eene spraakverwarring zou er ontstaan, gesteld al dat men van Siberië eene niet vertegenwoordigde bezitting maakte in den trant onzer generaliteitslanden van weleer, welk eene Babelsche spraakver warring tusschen de arbeiders van noord en zuid, van oost en west, van velerlei volksaard, die een nieuw Rusland zouden moeten bouwen, reikende tot in de wolken van Duitsche illusie De andere weg is het Russische volk zijn eigen ontwikkeling te laten naar de leer der Slavische patriotten, door den nieuwen czaar tot zijne raadslieden gekozen. Van dezen ontwikke lingsgang is het autocratisch bestuur, door Alexander III twee maanden na zijne troons bestijging in eene proclamatie afgekondigd, onafscheidelijk. Nieuwe weiten in het algemeen belang worden door keizerlijke commissies voorbereid, door den keizerlijken wil afgekondigd. De uitvoerende, wetgevende, rechtsprekende macht zijn in de alles omvattende hand van êenen ronde gelaat en grijsachtig haardie aan de andere zijde van de kaxner staat en juist naar ons kijkt?" Philip keek onverschillig ronddaar hij niet hard verlangde iemand anders te zien dan haar. Een man met een rond gelaat en grijsachtig haarstond, zooals zij gezegd had, naar hen te kijken. Het was iemand met een alledaagsch uiterlijk; te goedig om er bepaald gemeen uit te zien, maar zonder eenige aantrekkelijkheid in manieren of houding. Zijn gelaat was rond, zijne oogen hadden een zekere schranderheid en zijn vooruitstekende onderlip duidde vastheid van karak ter aan. Hij nam Philip en Angela ernstig op en moest den langen, bewonderenden blik van den eersten en de geweldige oeillades van de tweede gezien hebben(daar de schrijver Philips gemoeds toestand ten opzichte van juffrouw Fairfax niet deelt, kan hjj niet anders doen dan hare blikken en gebaren hij den waren naam noemen) maar hetgeen hjj zag riep geen uitdrukking van goed-, of afkeuring of ingenomenheid op zijn gelaat; alleen die van kalme, groote belangstelling, «Dat", zei Philip even glimlachende. «O dat is een oude zonderling die eens een uitnoodi- ging voor een van die Zaterdag avonden gekregen heeft en sedert trouw eiken keer komt. Niemand weet waarvoor, tenzjj hjj, zooals juffrouw Berg- haus zegt, een vrouw zoekt onder hare vriendinnen". «Een vrouwIs hij dan gehuwd «Integendeel, hjj is een rijke vrijgezel, hij doet in katoen, geloof ik." man gegrepen, die ze uitoefent naar zijnen wil. Elke controle op staatsbeheer, elke autonomie in onderdeelen des rijks berust op een ieder oogenblik herroepelijk octrooi, en de machtige oestuurder regelt de snelheid en den weg der ontwikkeling. iedere nieuwe czaar zal voor deze moeilijke euze staan en zich den tegenstand bereiden van de voorstanders der niet gekozen richting. Dan ligt de vraag voor de hand of eene ver menging, eene samenvloeiing van beide stelsels te beproeven is. Zij is meermalen aanbevolen, en het middel vond men in de geleidelijke ontwikkeling der in het Slavisch stelsel pas sende provinciale vergaderingen tot wetgevende lichamen in Westerschen zin. Of deze ooit een stevigen grondslag zullen vinden in het eigen aardige Russische gemeenteleven wordt betwist. Hoogst onzeker is de toestand van dit rijk en Westersche belangstelling zal geduld moeten oefenen. De eeuw waarin het staatsleven zich gemakkelijk in nieuwe vormen steekt, is voor Rusland nog niet aangebroken, en bij het ver verschiet waarin de hervormingen van dit rijk liggen, past het allerminst der geschiedenis van den dag positieve slotsommen op den voorgrond te stellen. Eene constitutie, met parlementairen regeer vorm, 't is de roep van onzen tijd. In velerlei vorm gegoten dient zij nu eens als ras verbroken speeltuig van jonge staten, aio pleiter voor gewonde staatslevens, als veilig heidsklep voor duizelingwekkende breedspra kigheid, menigmaal ook als middel tot ge zonde ontwikkeling van het volk en zijne hulpbronnen. Te dikwerf werkt zij remmend op het volksleven om in haar den eindvorm van gezond staatsbestuur te zien. Ziet in Bulgarije, waar een Pruisisch luite nant haar terecht als ondienstig aan den kap stok hangt. In Spanje, waar een verstandige jonge koning, met reden bevreesd voor een militair of ander oproer, het conservatief mi nisterie aan den dijk zet, terwijl het eene onbetwiste meerderheid in de kamer heeft waar nieuwe ministers eene kamer doen ver kiezen naar hun beeld, en men dan nog spreekt van eene volksvertegenwoordiging. Vrij wat arbeid levert de instelling af in België en ook in Italië, waar op de afschaffing der gemaalbelasting die van den gedwongen koers der bankbiljetten is gevolgd, en waar het tot stand komen eener vrijzinnige kieswet slechts enkele weken meer verwijdert schijnt. Minder wederom in Oostenrijk, waar een steeds naar rechts wijkend, door de handen der oppositie glippend ministerie de verdienste bezit door «Hoe grappig! En hoe heet hij?1' «Fordyce. George Fordyce. Arme kerel. Het spjjt mij voor hem, maar ik geloof dat hij een echte zeurkous is." «Zoo!" zei Angela, alsof zij nu alles wist wat zij van den heer Fordyce verlangde te weten. Op dat oogenblik begon de man aan de piano een quadrille te spelen en onmiddellijk veront schuldigde Philip zich hij juffrouw Fairfax en snelde weg om Thekla Berghaus te zoeken. Ein delijk vond hij haar en door zich erg te spoeden voorkwam hij een ander, die juist op haar toe- stapte. «Juffrouw Berghaus", zei Philip, zich over haar heen buigende, «mag ik het genoegen hebben, met u te dansen Zijn gelaat was opgewonden; hij zag er knapper uit dan anders en scheen erg te meenen wat hij vroeg. Thekla zag hem een paar maal aan en zei toen alsof het van zelf sprak: »0 ja heel graag; het is een quadrille, niet waar zij stond op nam zijn arm en zij gingen naar de danszaal, doch hieven in de voorzaal staan. «Juffrouw Berghaus, gij moet mij niet voor zeer nieuwsgierig of onbescheiden honden, maar zeg mij eens: Wie is juffrouw Fairfax? Heeft haar een groot ongeluk, getroffen?" Thekla zag hem weer aan en zag nog dien zelfden vurigen blik in zijne oogen, dienzelfden opgewonden blos op zijne wangen. Was het de uitwerking van de toenemende duisternis, of ver bleekte de blos op haar wang een weinig? Zij opwekking tot eenheid der liberalen den weg naar beter tijden te openen. Daar echter is de strijd der rassen een natuurlijke belem mering van den staatsarbeid, welke niet licht uit den weg is te ruimen. Het best werkt de machine in Engeland, naar welks staatsvorm met meer of minder geluk het moderne leven der staten zich heeft ingericht, Daar heeft men het voorrecht sedert langen tijd het werktuig gehanteerd te hebben, en men kent het volkomen in zijn deugden en gebreken. Welke traagheid openbaart zich echter ook daar, wanneer er arbeid van bui tengewone zwaarte te verrichten valt. Voor een deel is dit te wijten aan de wei feling, waarmede het ministerie van den heer Gladstone menig naief bewonderaar der oppo sitie-redevoeringen van de leden van dit bewind en vóór allen van zijn eminent hoofd heeft verbaasd. N Zij openbaarde zich het eerst in de Transvaal- quaestie, waaromtrent reeds dadelijk bij zijn optreden het ministerie in schriller tegenspraak met zijne beginselen kwam dan de nood zakelijke aanvaarding der politiek van zijn voorganger eischte. Die tegenstrijdigheid werd gehandhaafd totdat eene krachtige en schoone uiting der openbare meening in Engeland en daarbuiten de regeering noopte te berusten in de inmiddels geleden nederlagen en aan de Transvaal eene met niet koninklijke mildheid uitgemeten onafhankelijkheid te geven. Het valt moeilijk de innerlijke roerselen na te gaan, welke den grooten minister hebben teruggeleid naar zijne vroegere meening. De plaats welke Engelands nederlagen in zijn omkeer innemen blijft den geschiedschrijver te bepalen. Maar ongaarne zou de tijdgenoot ontkennen dat de Transvalers voor een goed deel aan zich zelve den gunstigen keer der zaken heb ben te danken. Te verkwikkend is het schouw spel van een klein volk, dat goed en bloed veil heeft voor zijne onafhankelijkheid en met groote opofferingen de zege bevecht op den sterkeren vijand, om het zonder afdoend bewijs prijs te geven, zelfs voor het uitwisschen eener kleine vlek op den ongerepten grooten naam van Gladstone, die met den hem zoo ongelijken Bismarck de eerste plaats inneemt onder de regeerders van zijn tijd. Ook in de behandeling van het ongelukkig Ierland zijn bij het ministerie oogenblikken van aarzeling waar te nemen geweest, Verge- felijker dan hier zeker nimmer. Want zoo zich ooit aan een staatsman een moeilijk vraagstuk heeft voorgedaan, is het: welke hulp moet ver leend worden aan een volk dat deels niet wil stond tegen een tafel midden in de kamer en met een vouwbeen spelende, dat er op lag, zei zij «Ik kan u gemakkelijk alles van haar ver tellen. Haar vader was predikant, vicaris va». Venside, waar die mooie oude abdij is, weet gij wel? Haar moeder was een adellijke dame, die vele jaren geleden stierf. Zij zijn zeer stil groot gebracht, doch met veel zorg, zooals gij ziet. Haar' fc~- vader was een geleerd man en een groot liefhebber van fraaie, kostbare kunstzaken. Hij besteedde schatten aan schilderijen, Yenetiaansch glas, me dailles, aardewerk en allerlei en toen hij, achttien, maanden geleden stierf, bleven'zij in moeilijke omstandigheden achter. Zij hebben een klein inkomen, maar zeer klein, niet genoeg voor éen persoon om van te leven. Angela, de oudste, heeft veel talent voor muziek, ik zal haar strakjes vra gen om te zingen." «O, asjeblieft," zei Philip met vuur, waarop Thekla de lippen een weinig samenkneep eu. voortging.- -- »En haar talent is zeer ontwikkeld. Den eersten tijd na den dood van haar vader hadden zij het heel hard en logeerden nu eens hij den eenen bloedverwant en dan, weer bij den ander, tot eindelijk een oud vriend van haar vader een be trekking voor Angela vond als muziekonderwijzeres aan de hoogere school, en ook nog eenige privaat lessen bovendien. Als zij het volhoudt kan het haar heel goed gaan." «Welk een verschil bij haar vroeger leven mompelde Philip, meewarig.

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1882 | | pagina 1