N« 306. 124® Jaargang] 1881. Donderdag 29 December. Nieuwe Bekentenissen. Dit blad verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen. Prijs per 3/m. franco f 3,50. Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 Cent. Advertentiön: 20 Cent per regel. Geboorte-, Trouw-, Doodberichten enz.: van 1-7 regels 1.50 iedere regel meer 0,20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte. Hoofdagenten voor het Buitenlandde Compagnie générale de Puhlicité G. L. Daum <t Cie. te Parijs Londen, Frankfort a. M., Berlijn Weenen, Zurich enz. Middelburg, 28 December. T MIDMLBIRGSCHE COURANT. li. Tusschen nu en ons opstel van Maandag ligt weder een betoog van de Standaardin antwoord op de verklaring van de Tijd, dat men van katholieke zijde niet van zins is zich contractueel met, dat is onder, de anti revolutionairen te verbinden. Dit wordt den „onvertrouwbaren bondgenooten" aanstonds in gepeperd door de mededeeling, dat het belang der antirevolutionairen geenszins altijd mede brengt, bij eene herstemming tusschen een liberaal en een katholiek, op laatstbedoelden te stemmen. „Sommige liberalen," beweert de Standaard„staan ons nader dan zekere katho lieken." Daarom hebben de antirevolutionairen sedert 1871 volstandig geweigerd op roomschen te stemmen, gelijk dr. Vermeulen te Goes ondervond, toen hij met den heer Bredius in herstemming kwam en door de protestantsch- kerkelijke partij, onder de leus„Geen vrede met Rome!" in den steek gelaten werd. Voortaan hebben dus de katholieken dit aangenaam vooruitzichtgeen open contract vóór de verkiezingen maar ook geen stil zwijgende overeenkomst daarna. Diensten mogen zij bewijzenmaar op wederdienst geen aan spraak maken. Het geval, dat tusschen een katholiek en een liberaal herstemd moet worden, komt echter zeldzaam voor. Ten Zuiden van den Moerdijk komt geen liberaal tegenover de overmacht der roomschen, ten Noorden daarvan komt in den regel geen ultramontaan, tegenover de niet-roomsche meerderheid, in aanmerking. Het geval van Goes is eene uitzondering en de verklaring van de Standaard mag dus als een dreigement, meer dan als eene aanzegging van politieke beteekenis beschouwd worden. Als bedreiging beteekent zij echter, dat het aangevangen overleg der twee anti-liberale strijdgenooten weder afgestuit is op beider geloofshaat. Kan het ook anders Wanneer de Standaard- redacteur zich nederzet om de mogelijkheid van een contract aan te toonen, dus zeker zonder de bedoeling om de tegenpartij met opzet te grieven, vangt hij aan met een macht van pikante aanhalingen uit katholieke schrij vers, ten betooge dat, goed beschouwd, een roomsche voor een protestant nooit te ver trouwen is. Zelfs niet onder eede, want de roomsche heeft altijd zijn reservatio mentalis zijn kerkelijk goedgekeurd achterdeurtje, waar door hij aan iedere aanvaarde verplichting ont snappen kan. Na deze aangename inleiding volgt een betoog, dat de antirevolutionair toch maar, in dit geval, onder voorbehoud van groote voorzichtigheid, zich tot eene overeenkomst moet laten vinden. Maar ieder begrijpt, dat de bittere smaak van het toegediende voor. proefje den geheelen broeder-maaltijd blijft vergallen. Bij de ultramontaansche schrijvers is het niet anders. „De staatkunde, zegt de Tijd van 22 Dec. die wij drijven, zal specifiek pausgezind, dat wil zeggen, zal katho liek zijn. Komt het met die staatkunde overeen, dan zullen wij ook antirevolutionaire candidaten steunen, maar zonder daarbjj af stand te doen van onze vrijheid, of ons door contracten te binden." Dat voor Nederlanders ook nog van eene Nederlandsche politiek sprake kan zijn, schijnt bij deze heeren niet op te komen. Aan de „paus-gezindheid" wordt alles getoetst. Is de pauselijke aaak ermede gediend, zal men des noods voor een „ketter" stemmen. Dat ver klaart waarom men somtijds, zoo als bij de verkiezing van den heer Lohman te Goes, een feilen „papenhater" in de kamer helpt brengen. Rome ziet ver, is aan geen tijd gebonden, en vergist zich niet licht ten aanzien van zijn belang. Het hecht niet aan 't behalen eener oogenblikkelijke stembus-overwinning; maar, zoo als de Standaard ergens zegt: „aan het breken van het protestantsch karakter onzer natie." Daartoe kan, in verband tot de toekomst, zelfs de verkiezing van een antirevolutionair leider dienstig zijn. Gelukkig zijn vele Nederlandsche katholieken bezadigder dan hunne kerkelijk-politieke drij vers en vinden ook de inblazingen van de Standaard bij vele vromen en rechtzinnigen geen weerklank. Daaraan hebben wij het te danken, dat onze verkiezingen nog haar politiek karakter niet te eenenmale verloren hebben en niet in een bitteren geloofsstrijd ontaard zijn. Waar deze woedt, zijn tweedracht en onvruchtbaarheid de eenige planten die op het slagveld groeien. Daarin, in het verkeerde beginsel waarvan zij uitgaat, ligt ook het geheim der teleurstel lingen, welke de antirevolutionaire partij voort durend ondervindt en waarvan de Standaard voor ons het treurig tafereel ontrold heeft. Bij verkiezingen te triomfeeren, gaat betrek kelijk gemakkelijk. Men kan van een candi- daat, wien niemand persoonlijk of uit geschriften kent, alles vertellen wat men, op grond van meer of minder vertrouwbare berichten en veronderstellingen, gelooft, hoopt of meent te weten. Niemand kan het tegenspreken en de candidaat zelf wordt er, bij het stelsel van persoonlijke onthouding dat tot onze politieke zeden behoort, nooit door gecompromitteerd. Zoodoende maakt men de kiezers warm met de beloften en voorspiegelingen die hun het liefst zijn, en voert hen misschien in genoeg zaam getal ter stembus om de meerderheid te krijgen. Komt de candidaat in de kamer, dan zou hij, als men zijne daden en uitlatingen goed naging, misschien reeds tegenvallen. Maar de Standaard, is daar om hem op de vingers te tikken, en met wat wenken van de leiders aan den eenen en eenige goed te pas gebrachte betoogen, in den bij de partij gelief koosden toon, aan den anderen kant, gelukt het de illusie der kiezers, dat de gekozenen ook in hun politieke gedragslijn de mannen naar hun hart blijven, levendig té houden. Maar nu komt het tot regeeren. Onveran derlijk, wanneer de loop der politieke omstan digheden deze ontknooping te weeg brengt, ziet de antirevolutionaire partij zich teleurge steld. Zij kan wel Van der Brugghen en Simons, Van Zuylen en Mij er, Van Lijnden en Six, mannen, die om hun vroomheid voor iedere godsdienstige en om hun bekwaamheid voor iedere staatkundige partij aannemelijk zouden zijn, op 't kussen brengen, maar iets verwezenlijken van hetgeen zij bij de verkie zingen en in hare bladen den volke voorspie gelt, dat kan zij niet. Reeds voor dat de rege er-periode is aangebroken, herkent zij in de redevoeringen van haar Lohman wel den anti-liberaal en den anti-papist dien zij afvaar digde maar zij ziet hem tevens medewerken tot het samenstellen van ons „modern" straf wetboek. Zij hoort haar Fabius en Seret wel getuigenis afleggen voor de „opstanding des vleesches", maar hun critiek der oorlogsbe- grooting gelijkt op die van den liberalen officier Kool zooveel als het woord van ieder luitenant maar op dat van ieder kapitein kan lijken. Ziehier dus hetgeen deze beschouwingen ons leeren. Politieke onderhandeling, uitgaande van kerkelijke beweegredenen, leidt tot niets dan twist en krakeel. Dat is ons uit de campagne van de Standaard met de Maasbode en de Tijd gebleken. Staatkunde op kerkdijken grondslag is eene onmogelijke staatkunde. Dat toont ons de geschiedenis der antirevolutionaire partij en dat heeft haar hoofdman en leider, Groen, bewezen toen hij zich, zijn leven lang, steeds tot redeneeren bepaalde, maar voor regeeren nooit te vinden was. Met deze „nieuwe bekentenissen" van cleri- cale organen voor oogen, leggen wij aan de kiezers ten slotte de vraag weder voor, of kerke lijke leuzen voor politieke beweegredenen mogen gelden Of het voldoende is, van woordvoerders, wier goede trouw wij niet iu verdenking zoeken te brengen, doch wier inlichtingen door niets ge waarborgd worden, te vernemen dat zeker onbe kend jong man, in Brabant, zekere godsdienstige gevoelens is toegedaan Of die verzekeringen zwaar genoeg wegen om een man te verwerpen van rijpen leeftijd, wiens eervolle loopbaan als een geopend boek voor ons ligt om van zijne bekwaamheid te getuigen, een Zeeuw door geboorte, opvoeding en verwantschap, een man wien de meerderheid der kiezers reeds eenmaal als haar vertegenwoordiger aanwees, doch wien het grillige toeval, door eene fout in den vorm, aan eene herstemming onderwerpt Wij gelooven dat de stembus van 3 Januari op deze vragen een antwoord geven zal, dat voor het gezond verstand en de rechtvaardig heid der kiezers pleiten zal. De commissie benoemd voor het afnemen alhier van de examens van apothekers-bediendeheeft aan 3 candidaten de akte van bevoegdheid uit gereikt, zijnde de dames E. P. Denners, geboren te 's Gravenhage, wonende te Amsterdam, M. E. Wafelbakker, geboren en wonende te Amsterdam en R. J. Wijnen- geboren te Rhenen, wonende te Amsterdam. Eene dame trok zich tij JenS het examen terug. Het examen is afgeloopen. Onder een grooten toeloop van nieuwsgierigen had heden middag de vernieuwde proeftocht van den stoomtram door onze stad plaats. Omstreeks half twee van Vlissingen gekomen, spoorde de locomotief met twee wagens tot vóór de Langeviele-brug, waar burgemeester en wet houders, de gemeente-bouwmeester en andere beambten post hadden gevat. De brug werd beproefd, eerst met de locomotief alleen, later ook met de gevulde wagens, tot welker vulling het noodige aantal straatjongens en andere toe kijkers zich uiterst welwillend en onder groot gejuich leenden. De doorbuiging der brug bleef, naar wij vernamen, beneden het voor hare sterkte gevorderde minimum. De tocht werd daarna voortgezet tot op de Markt, zonder andere avonturen dan dat de trein enkele malen ontspoorde, zoo als ook vóór de brug eens plaats had gehad. Van hinderlijke rook of stoom werd thans niets meer gemerkt. Er is thans machtiging verleend tot het voort zetten der proeftochten binnen de gemeente, teneinde ook hier te verbeteren wat nog aan den weg ontbreekt. Inmiddels neemt het aantal passagiers op het nieuwe middel van Vervoer toe en bedraagt het in de laatste dagen gemiddeld 200 per dag. Op de beide Kerstdagen werden ruim 600 personen vervoerd. In de heden namiddag gehouden zitting van den gemeenteraad van VJissingen werd de heer M. Pot herbenoemd als lid der commissie voor de zeemans- en visschersbeurs, terwijl de heeren J. Spanjaard en dr. PabBt werden benoemd tot leden der plaatselijke schoolcommissie. Aan den heer C. Heeröldt werd, op zijn verzoek, eervol ontslag verleend als onderwijzer aan de openbare lagere school. Tot aankoop van een gedeelte zeedijk voor f 3250 werd besloten, even als tot inkoop tegen 20% van f 2000 stedelijke gevestigde schuld. Het onderwijs in de nuttige handwerken op de lagere scholen werd geregeld, door te besluiten tot het benoemen van twee onderwij zeressen, ieder op eene jaarwedde van f 250 en 7 helpsters, ieder op eene jaarwedde van f 100. Ter verkrijging van subsidie van staatswege voor den aaneouw van schoolgebouwen, werd de gemeente-begrooting voor 1882 gewijzigd, en be sloten een adres aan Z. M. den koning in te dienen. Dit besluit werd eerst na langdurige beraadsla ging genomen. Bij koninklijk besluit van 23 December jl. is bepaald dat de stembriefjes ter verkiezing van een lid van de tweede kamer der staten-generaal, in het hoofdkiesdistiict Middelburg op 3 Januari V 1882 in te leveren, zullen geopend worden op 5 Januari d. a. v. De audiëntie van den minister van binnenland- sche zaken zal op Zaterdag 31 December niet plaats hebben. Tholen, 27 Deo. Onder Staveuisse zijn aangespoeld 15 kisten, ieder inhoudende 50 fles- schen met Apollinaris-water, terwijl te Sint Philipsland eenige kisten met kaas en sinaas appelen gevonden zijn, welke goederen alle ver moedelijk afkomstig zijn van eene boot, die tusschen Rotterdam en Antwerpen vaart. Sint Maartensdijk, 27 Dec. J. Kempen, de aangehouden dader van den diefstal vaP gouden en zilveren voorwerpen te Goes, heeft hoogstwaarschijnlijk Viijdag en Zaterdag hier en te Stavenisse de gestolen goederen rondgevent. Althans heeft toen iemand, die zeer veel geleek op het opgegeven signalementdergelijke voor- werpen op verschillende plaatsen uitgestald en getracht ze ver beneden de waarde te verkoopen. Daarom en ook om de onbeholpen wijze, waarmede hg met zijne koopwaar omsprong, vertrouwde men hem niet, waarom hij slechts weinig ver» kocht. De ijverige nasporingen van den brigadier Schultz hebben ten minste nog maar een paar zilveren horlogesleutels doen ontdekken, welke in beslag genomen en door genoemden Kempen verruild zijn. ïerseke, 27 Dec. Onze gemeenteraad heeft besloten een gemeente-geneesheer op te roepen tegen eene jaarwedde van f 1000, zonder vrije woning. Tot heden bedroeg de wedde slechts 600. De namen der te Harderwijk laatstelijk aange komen 13 Indische militairen, afkomstig van de Koning der Nederlanden, zijn Van Loo, sergeant der inf.; Ooijkaas, sergeant der art.; Krop, kor poraal der art.; Singer, Morgenthal, Van Berkel, New, Decoo, Schreurs, Lamarque, Dijck, Marqui- nier, soldatenNowee, adj.-onderofi.-kwart. De verschillende candidaten der afdeelingea van de centrale kiesvereeDiging in het hoofdkies district Sneek zijn op de algemeene vergadering dezer laatste samengesmolten tot éen, zijnde de heer A Bums, te Hindeloopen, lid der provinciale staten. Deze is aizoo de candidaat der liberalen bij de aanstaande verkiezing van een lid der tweede kamer. Het internationaal Poolonderzoek, waarvoor de tweede kamer f 30000 heeft beschikbaar gesteld, zal in 18821883 plaats hebben op negen stations in het noorden van Europa, Azië en Amerika. Noorwegen heelt zich belast met het onderzoek te Bossekop in Finmarken Oostenrijk met dat op Jan Mayen-eiland (IJszee)Rusland op Nova- Zembla en aan den Lenamond (Siberië)Noord- Amerika in Lady-Frankliu-baai en opKaapBarrow; Denemarken op Groenland; Zweden op Spitsbergen; no. 2 Dickson haven aan den mond der Yenissei (Siberië) is voor Nederland bestemd. Nu vele particulieren reeds zijn voorgegaan en het rijk ook 30000 beschikbaar stelt, zullen de ontbrekende f 14000 zeker spoedig worden bijeen gebracht, te meer daar het denkbeeld van gelijk» tijdige waarnemingen, van zooveel belang voor weers voorspellingen en ook voor handelsbetrekkingen, van onzen landgenoot prof. Buys Ballot is uitge gaan. Men zende bijdragen of verklaringen van deelneming aan dezen hoogleeraar of aan den heer B. J. G. Volok te Utrecht, die zich als lid eener commissie daartoe bereid heeft verklaard- - De Indische regeeriüg heeft op 17 Nov. jl. de stoomboot Gouv-Qen, van Lansberge^ gesagf^

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1881 | | pagina 1