N». 290.
Jaargang!
1881.
9 December.
Vrijdag
Dit blad verschijnt dagelijks,
met uitzondering van Zon- en Feestdag-en.
Prijs per 3/m. franco 3,50,
Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 Cent.
Advertentiën: 20 Cent per regel.
Geboorte-, Trouw-, Doodberichten enz.: van 1-7 regels f 1.50
iedere regel meer f 0,20.
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Hoofdagenten voor het Buitenland: de Compagnie générale de Publicité G. L. Daub* Cie. te Parijs Londen, Frankfort a. M., Berlijn Weenen, Zurich enx.
Middelburg, 8 December.
FBXjn-LiBm'Oxsr.
VADEB DIONYSIUS,
Barbara gravin Sollohoub»
rffrnflnnwiiytrn 'irir r -it iiitiiirrniammmwm—o—
De commissie uit de tweede kamer der staten-
generaal voor de enquête omtrent de exploitatie
der Nederlandsche spoorwegen maakt bekend, dat
zij hare verhooren in den loop der maand Janu
ari 1882 zal aanvangen, en alsdan tegen nader
te bepalen dagen en uren zal oproepen om voor
haar te verschenen 124 heeren, wier namen voor
komen in de St.-Ct. Uit Zeeland zijn genoemd de
heeren mr. W. C. Borsius, lid van de eerste kamer
en president van de kamer van koophandel, te
Middelburg, A. G. V. Hombach, Jid der provin
ciale staten, te Hulst, C. W. P. Mieling, sectie
ingenieur en districts inspecteur der sectie Breda
Vlissingen van de Mij. t. Expl. van St.Sp., te
Middelburg, B. Rodenhuis, directeur der Exportmij,
te Middelburg, A. Smit, burgemeester van Vlis
singen, én C. L. van Woelderen, directeur van de
my. Zeelandte Vlissingen.
Voorts verzoekt de commissie hen, wier namen
niet vooxkomen in de opgave, en die mochten
meenen voor haar eenige belangrijke mededeeling
te kannen doen of eenige belangrijke verklaring
te kunnen afleggen omtrent de exploitatie der
spoorwegen bier te lande, om zich met opgaaf
van het ondorwerp, waaromtrent zij wensehen te
worden gehoord, voor 1 Januari a. schrifteljjk
bij haar aan te melden. De commissie behoudt
zich voor omtrent zoodanige verzoeken later te
beschikken.
Gisteren heelt de minister van justitie in de
tweede kamer geantwoord op redevoeringen over
de volgende onderwerpeno de invoering van
het nieuwe strafwetboekb de rechterlijke orga
nisatie; c het appèl in strafzaken; d de gevange
nissen e de rechterlijke indeelingf de berechting
van politiezaken; g de herziening der reglementen
voor de advocaten; h de procureursweti het
notariaat; Ie de jurisprudentie van den hoogen
raad ten aanzien van den noodweg; l de tarieven
voor levensverzekeringm de vicarieën en marke-
gronden j de jachtweto de visscherijwetp
de vogelen wetq de invloed van begratenis bussen
op de sterfte onder kinderenr de beperking van
den kinder arbeida de prostitutiet de interna
tionale handel" in geprostitueeraen u de uit.
voering der drankwetv de zelfstandigheid van
den minister te midden der partyen.
Van al deze letters trekt r ons het meest aan,
omdat de minister ten aanzien van de in 't alge
meen belang zoo dringend noodzakelijke beteu
geling van den kinderarbeid eene stellige toezegging
deed.
Een ontwerp daartoe zal spoedig by de kamer
jnkomen en de minister hoopt dat de wet nog
DOOS
De dag brak aan. De hemel was onbewolkt
de zon nog niet op. In het looi der prnimen-
boomen, van de vogelkers en de kamperfoelie
blonken dauwdroppels. Onder het rietendak dat
de bescheiden woning van vader Dionysius
den dorpspastoor dekte, zag men de zwaluwen
vroolijk uitvliegen. Uit den lagen schoorsteen
steeg een mager rookwolkje omboog en op den
drempel der hut verscheen vader Dionysius, een
kleine grijsaard van ongeveer zeventig jaren, in
een vroeger violetkleurig jasje, terwijl zijn dun
grijs haar tot op zijn rug neerhing. Naar het
oosten gekeerd, sloeg hij een groot kruis en ademde
de frissche lucht met welbehagen in; daarna
leunde hg, blijkbaar in afwachting, op de balus
trade der veranda. Eensklaps verscheen er binnen
de omrastering van het huis een reusachtige
Cochinchina-haan, hy zette zijn veeren op, klap
wiekte en kraaide zoo doordringend dat men
f>r bijna dwf £38 wwdj
met Mei 1882 in werking zal kunnen komen. Door
die wet zal ook een eind worden gemaakt aan
veld- en huisarbeid van kindereu beneden de 12
jaren. Alleen in bijzondere gevallen zullen gedep.
staten voor zes weken dispensatie kunnen geven.
De wet zal ook werken voor kinderen beneden
de 16 jaren, doch natuurlijk met onderscheiding.
Tot leden der commissie van onderzoek der
geloofsbrieven van den heer Bool zijn door de
tweede kamer benoemd de heeren Van der Kaay,
YirulyenDe Savornin Lohman.
In vele bladen vinden wij berichten omtrent
de „gunstige werking der drankwet," welke blijken
moet uit vermindering van bet aantal gelegen
heden tot drankverkoop, van het aantal vervol
gingen van openbare dronkenschap, en uit som
mige andere verschijnselen.
Aangezien wy niet gelooven aan de tooverkracht
van eenige wet, houden wg 't er voor dat deze
berichten aan iilusien, of aan verkeerde inlichtingen
der berichtgevers moeten toegeschreven worden.
Wij beschouwen de drankwet als eene zeer
nuttige wet, omdat zy paal en perk stelt aan de
onbelemmerde vermenigvuldiging van 't aantal
drankwinkels, omdat zij aan het particulier initia.
tief tot bestrgding van het drank-misbruik een
nieuwen steun geeft, en omdat zy door verschil
lende bepalingen dat misbruik zelve tracht te
breidelen.
Om deze redenen hopen wy na eenige jaren een
vermindering van het kwaad, dat niet ten
onrechte de „kanker van Nederland" genoemd is,
aan de drankwet te mogen toescürijven.
Maar dat daarvan nu, na enkele weken, reeds
iets te zien zou zijn, daarvan gelooven wy niets.
De commissie van afgevaardigden uit de diaco
nieën der verschillende gezindten alhier, welke
ten vorigen jare eene nieuwjaars-collecte heelt
gehouden, heeft zich tot dat doel weder gevormd.
Zij stelt zich voor op Maandag den 19en dezer
hare inzameling langs de huizen te houden. De
heer A. den Boer is voorzitter, de heer J. J.
Ceulen onder-voorzitter, de heer K. J. fl. Wasch
penningmeester en de heer mr. J. W. Lasonder
secretaris der commissie.
Tot ondersteuning van dit goede werk mag
het overbodig geacht worden iets te zeggen. Wij
herinneren slechts dat het de bestemming der
collecte is, de vermomde bedelarij onder den vorm
van nieuwjaar-wensehen te weren, en aan de
armen van alle gezindten, door uitreiking eener
buitengewone bedeeling, den nieuwjaarsdag tot
een feestdag te maken. Ia verband tot het eerst
genoemde doeleinde, staat het dringend verzoek
yan burgemeester en wethouders om op nieuw
jaarsdag geen aalmoezen aan de deuren te geven.
- „Tijd voor de vroegmis 1prevelde de pope.
„Mijn groote is toch altijd het eerst by de
hand."
Dit zeggende daalde hg de trappen der veranda
af, bleef nog eens staan en beschouwde de
natuur, Godswerk.
Het uitzicht, waarop zgn blik rustte, had eigen-
lijk niets aantrekkelijks; maar bg had er zich
sedert lang aan gewend en het lief gekregen.
Achter het tuintje liep de straatweg, welke het
dorp van het grondgebied van het riddergoed
scheidde. Naast het huisje van deu pope ver
hief zich, aan het einde van het dorp, een oude,
oorspronkelgk geel geschilderde kerk. Verderop
stonden, langs den glooienden oever van een
snelvlietende, heldere beek, eenige lage hutten
met gebarsten kleiwanden. Aan deu overkant
van den straatweg lag het bouwvallige steeneu
slot van den laudheer, naast den vol onkruid
gegroeiden tuin. In het verschiet zag men de
eentonige groene steppe, een paar armoedige
wilgen en eenige verschrompelde rozenstuiken
stonden langs den waterkant.
Het tuintje van vader Dionysius bestond uit
drie kleine perkjes. De takken der rozenboomen,
die er in groeiden, waren lang en reoütop
gebonden en zorgvuldig gesnoeid. Tusschen
de stammen bloeiden lelietjes van dalen,
heliotroop, roode pioenrozen, viooltjes, kortom
allerlei bloemen, In den hoek der houten sehut-
De commissie benoemd voor het afnemen alhier
yan de examens van apothekersbediende heeft
hare zittingen Woensdag den 7 dezer aangevangen
ea heden aan "éen candidaat eene akte van be
voegdheid uitgereikt, zjjnde de heer J. Eblei'
geboren te Middelburg en wonende te Rotterdam.
Drie oandidaten werden afgewezen.
Het examen duurt voort.
De minister van financien der Vereenigde
Staten heeft in zijne financieele rede, Dinsdag in
het congres gehouden, erop aangedrongen dat het
congres eene tarieveneommissie zou benoemen om
tot afschaffing te geraken der differentieele rechten
op thee en koffie, afkomstig uit de Nederlandsche
koloniën.
In de gisteren gehouden vergadering van den
raad van state is ingekomen een koninklijk besluit
in zake het beroep van dgkgraaf van den Kievit-
tenpolder, tegen een besluit vau ged. staten van
Zeeland. Dit is goedkeuring van het besluit der
algemeene vergadering van het waterschap de
sluis vau de Wielinge, waarbg de voorwaarden
zyn vastgesteld voor de daarby aan de Kivitten-
polder verleende vergunning om zgn polder water
af te voeren op het kanaal naar en door de sluis.
Met vernieting van het besluit wordt bepaald dat
aan den Kivitenpolder vergunning wordt verleend
om het water van de gronden beoosten het uit
wateringskanaal daarin af te voeren, tegen een
uitkeering in ééns van f 1 per hectare en verder
tegen heffing van den gewone jaarlijkschen omslag,
die door de polders van dat waterschap wordt
opgebracht.
Door 54 ingezetenen van Bergen op Zoom is-.*-
aan de tweede kamer een adres gericht, waarin
zg verzoeken het voorstel van deu minister van
binuenlandsche zaken tot het vestigen van eene
rijks boogere burgerschool met driejarigen cursus
aldaar aan te nemen. Zg herinneren dat het
voornemen bg het gemeentebestuur bestaat om,
ook wanneer door het rijk eene school met slechts
driejarigen cursus gevestigd werd, dan toch, met
het oog op de toekomst, de gebouwen zoodanig
in te richten, dat zg later ook voor eene met
vijfjarigen cursus bruikbaar zgn.
De raad der gemeente Hattem heeft eene ver
ordening vastgesteld, waarbg verboden wordt
gedurende voor de gemeente vastgestelde of later
vast te stelien schooluren, eenigen arbeid of dienst
te doen verrichten door kinderen beneden den
leeftijd van twaalf jaren. Aansprakelijk voor de
overtreding zijn de ouders of verzorgers der kinderen
en zy voor wie het werk is verricht. De aan-
sprakelgkheid van laatstgenoemden houdt op, zoo
zg bewgzen dat de overtreding heeft plaats gehad
buiten hun weten.
ting, in de schaduw eener zware linde, stond een
prieeltje geheel met jasmijn, wilden wingerd en
klimop begroeid. L»icht daarnaast groeidea aca
cia's, wier roode en gele bloesems juist in volle
pracht stonden. Het heele tuintje besloeg een
oppervlakte van slechts enkele vierkante roeden,
maar getuigde van groote zorg.
De oude man trad op het middelste perk toe
en ging voorzichtig op de teenen staan. Hg
bekeek een rozenboompje midden in, vol frissche
groene knoppen, waarvan er een reeds een heel
zacht roza puntje vertoonde.
Een vriendelijk, biy lachje helderde zgn oud
gelaat op„Zijt gg reeds zoo ver, Ludmilla, gij
allerschoonste Moet gy mg dat genoegen juist
op dezen feestdag doea En morgen, ja morgen
middag zijt gg open." Hij boog zich nog meer
voorover naar de bloem, om haar vol Uetde te
beschouwen; maar op datzelfde oogenblik trof de
zware slag eener klok zgn oor. „Daar wordt
geluid voor de vroegmisprevelde de pope, Hy
ging op het pad terug en riep: „Demal"
Onmiddellijk vertoonde zich een jongeling van
omstreeks drie en twintig jaar in de huisdeur.
Vooruitstekende jukbeenderen, een platte neus,
dikke lippen, kleine oogen door zware wenkbrau
wen overschaduwd, dat alles gaf een vreemde
uitdrukking aan zijn breed gelaat; borstelig, dik,
zwart haar bedekte zijn hoofd als een muts. Hij
droeg een broek van ongebleekt linnen en een
Omtrent de proef tot aantooning van de wente
ling der aarde om hare as, waar wij eenigen tgd
geleden melding van maakten, verzoekt dezelfde
inzender in de Goeeche Ct. nog de volgende toe
lichting op te nemen
„Kon men de kuip juist op éen van de polen
der aarde plaatsen, dan zou zij elke 24 uren
eenmaal om haar eigen middelpunt draaien en
daarbij zou het zeer duidelijk blgken, dat het
water in de kuip, terwijl deze de beweging der
aarde volgde, langzaam was meegegaan.
„Denkt men zich de kuip juist op de evennachts
lijn, dan maakt zg snel eene beweging van W.
naar O., maar niet om hare eigene as, of mid
delpunt. De stand van het papier in betrekking
tot de speld in de kuip zou dus onveranderlijk zijn.
„Nu ligt Nederland ongeveer halverwege tus
schen de N. pool en de evennachtsiyn en derhalve
maakt de kuip ook eiken dag slechts een hal ven
slag om haar eigen middelpunt. Daardoor wordt
de uitwerking wel verzwakt, maar op den duur
toch wel degelijk merkbaar."
Burg. en weth. van Haarlem hebben aan den
raad voorgesteld het verzoek af te wijzen om den
Hertenkamp in den Haarlemmerhout tot eene
uitspanniugspiaats met restauratie enz. in te richten.
De schoone Hout blijft dus gelukkig ongeschon
den. Een adres van 239 ingezetenen was trouwens
tegen de schending gericht en bg den raad inge
komen. Wel hadden de eerste verzoekers getracht
dat te wederleggen en aan te toonen dat het hun
te doen was om „de vermeerdering van aantrek-
kelgkheid en bloei van deze welvarende gemeente,"
maar de commissie voor den Hout en de Plant
soenen had daartegen weder ingebracht dat het
karakter en de omgeving van de plek, die de vrije
natuur behoort te zgn, niet mochten veranderd
worden in eene uitspanningsplaats.
Alzoo blijft een van de schoonste plekken
van ons land voor Haarlem en voor Nederland
behouden.
De hoogleeraar Buys Ballot schrgft bet volgende:
„Nog steeds vloeien mg bijdragen of toezeg
gingen toe ten behoeve der Nederlandsche pool
expeditie, blijkens het Uirechtsch Dagblad evenwel
te langzaam. Natuurlijk kan ik vertrouwen dat
men niet weigert bg te dragen, maar slechts
toeft. Is eens de zekerheid verkregen dat de
expeditie zal uitgezonden worden, is zij eens iu
zee, dan zal ongetwijfeld menigeen nog zijne
giften inzenden. Maar die zekerheid schijnt eerst
te moeten blgken en kan niet blijken als niet nu
belangrijke bijdragen worden toegezegd. Deze
maand moet beslissen. De staten-generaal zullen
te minder zwarigheid maken de 30.000 daarvoor
toe te staan, indien de particulieren hunne be
langstelling getoond hebben.
„Zijn er dan geen personen, die onder die
voorwaarden deel willen nemen
witte kiel met een rooden gordel. Zijne
voeten waren bloot en door de zon verbrand. Hij
kwam met zware stappen nader, in de eene hand
den hoed en den stok van den priester, in de
andere zgn oude versleteu, zwarte soutane.
Daarmede uitgedoscht begaf zich vader Dionysius
op weg naar de kerk.
Dema toog aan het werk om den tuin en het
plaatsje, dat er door een lage heining van geschei
den was, aan te vegen. Hij was een wees, die
meer dan twintig jaar geleden door de overleden
echtgenoot van vader Dionysius aangenomen was.
Toen hij nog een kind was, bega! de vrouw van
den pope zich jaarlijks naar de stad om, ondanks
hare beperkte middelen, kleeren en laarzen voor
haar pleegzoon te koopen. Eenige dagen later
vond men echter geregeld die laarzen op den
zolder of buiten het erf en als men hem wilde
dwingen om ze aan te trekken, gilde hij vau
angst en vlood naar de steppe. Eindeiyk gaf
het oude paar deu stryd op eu liet Dema barre
voets loopen. Zg trachtten ook hem lezen ea
schrijven te leerenmaar daar begreep hy niets van.
Hij sprak zelfs moeielijk en zeer weinig. Toen
de vrouw van den pope stierf bleef hg eenige
dagen op de plaats liggen en stiet een afschuwe
lijk gebrul uit, dat bgna niet menschelgk klonk.
Eindelgk kwam hij weer in huis, deed zijn
gewone werk en veegde en poetste als
De overledene had hij geheel vergeten.
