N°. 216.
124® Jaargi
Woensdag
14 September.
Dit blad verschijnt dagelijks,
met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per 5/m. franco 3,50.
Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 Cent.
Advertentiön: 20 Cent per regel.
Geboorte-, Trouw-, Doodberichten enz.: van 1-7 regels 1.50
iedere regel meer 0,20.
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Hoofdagenten voor het Buitenland: de Compagnie générale de Publicité G. L. Daübb Cie. te Parijs Londen, Frankfort a. M., Berlijn Weenen, Zurich em.
Stremming passage Bellinkbrng.
Middelburg, 13 September.
Simon Sundeved's reis
naar Engeland,
HOLGER DRACHMANN,
Ja, gg kunt erop zweren ik wil zeggen
Onderwijs.
Kerknieuws.
Marine en leger,
De burgemeester en wethouders van Middelburg,
maken bekend:
dat de passage over de Beliinkbrug, wegens
daaraan te maken herstellingen, voor rij- en voer
tuigen, van Maandag 19 dezer tijdelijk zal zijn
gestremd.
Middelburg, den 12 September 1881.
De burgemeester en wethouders voornoemd,
D. A. DRONKERS, L. B.
De secretaris,
G. N. DE STOPPELAAR.
Oostburg, 12 September. Gisteren werd bier
eene buitengewone vergadering gehouden van de
vereeniging Volksonderwijs in het kanton Oostburg.
75 leden waren opgekomen, 4 nieuwe leden werden
geballoteerd en aangenomen. Tot bestuurslid in
de plaats van den heer J. G. Gerritsen, die in de
laatstvorige vergadering was gekozen doch voor
die betrekking had bedankt, werd, bij herstem
ming met den heer J. B. Schoo, van Groede,
gekozen de heer A. J. Fokker, rijksontvanger te
Oostburg.
Vervolgens was aan de orde de op bet convocatie
biljet aangekondigde gedachtenwisseling over het
stellen van een candidaat voor de vermoedelijk
aanstaande vacature in de 2e kamer. De voor
zitter deelde namens het bestuur mede, dat het
doel niet was nu reeds een candidaat te procla-
meeren, hetwelk uit den aard der zaak voorbarig
zou zijn omdat er nog geen vacature bestaat;
maar dal eene voorloopige wisseling van gedachten
veel nut zou kunnen stichten, temeer daar nu
reeds algemeen een naam wordt genoemd, en wel
de heer H. J. Bool, oud-directeur van openbare
werken in Oost-Indië, thans lid van den gemeen
teraad te Leiden.
Het bestuur had dien heer, die reeds eenmaal
onze candidaat was en toen slechts weinige stem
men miste om gekozen te zijn, gevraagd hoe hg
dacht over de beide punten, in de vorige
vergadering gesteld als voorwaarden voor de
aanbieding der candidatuurlo afschaffing van de
patentwet en vervanging door een belasting op
het inkomen2o herziening van de grondwet, om
in de kieswet de capaciteiten als factor op te
nemen. In een brief aan het bestuur, die aan de
vergadering werd voorgelezen, had de heer Bool
verklaard beide stellingen toegedaan te zijn, en
tevens te kennen gegeven te behooren tot hen,
die in Indië een krachtig gezag wenschen, doch
een te groote inmenging der Rederlandsche regee
ring in het bestuur der koloniën nadeelig achten,
3
DOOR
Vit het Deensch').
„Ik zal u wat zeggen," antwoordde de
verhaler heel bedaard; „ik wilde graag dat die
vreemde heer mijn reis precies zou hoorenzooals
het gegaan is. Daarom zal ik voor hem niets
verbergen, maar alles ronduit zeggen.
Terwijl ik daar zoo in de mars zat en dan
naar den eenen dan naar den anderen kant
gegooid werd, net als in een schommel, toen kwam
de zeeziekte goed los en het waren spoedig niet
enkel tranen die ik stortte. Ik wil niet ontkennen
dat ik zeer kleinmoedig gestemd was en meer
dan eens aan de gelagkamer thuis dacht en hoe
goed de menschen het hebben die op den vasten
wal gaan oi kalm op hun stoel zitten. De duis
ternis maakte het ook een weinig zonderling voor
mij. Ik dacht dat lucht en zee éen waren, en ik
kon alleeD de witte koppen der golven onderschei
den als zg onder mij braken, en ik hoorde
telkens, wanneer zij tegen den boeg aansloegen
pn het zilte schuim mg in het aangezicht spatte,
en die er de liberale beginselen wenschen toe te
passeu, doch geleidelijk en met inachtneming der
bestaande toestanden.
De toejuichingen na de voorlezing van dezen
brief bewezen genoeg de instemming der verga
dering met de daarin afgelegde verklaringen, en
het bestuur werd dan ook gemachtigd om met
de overige liberale vereenigingen en hoofden der
liberale partij in bet kiesdistrict in overleg te
treden, teneinde zoodanige maatregelen te nemen
dat men bij eene eventueele vacature gereed zij.
De voorzitter, de heer Vorsterman van Ogen,
besloot de vergadering met eene voordracht geti
teld De Staatkunde der antirevolutionairen in
strijd met de belangen van het Christendom en
van de Maatschappijen wekte de aanwezigen met
het hem eigene vuur op t >t trouw aan de liberale
beginselen en ijver bij den naderenden strijd.
De kroonprins, die gisteren morgen te 8 uren
te 's Hage verwacht werd en eerst te half twee
daar aankwam, is, volgens gerucht, aan een groot
gevaar ontsnapt. De trein waarmede Z. K. H.
van Antwerpen vertrok, zou op de Belgische
lijnen in botsing gekomen zijn met eon goederen
trein. Persoonlijke ongevallen hebben, naar men
zegt, bij dit ongeval niet plaats gehad; wel is
daardoor een belangrijk oponthoud ontstaan.
Uit Ogen werd gisteren gemold: De Maas blijft
hier wassende. Enkele hooge uiterwaarden drei
gen in te loopen.
Te 's Hertogenbosch stond 11 dezer het water
3.97 M. boven A. P. Na te Maastricht een val van
84 cM. werd waargenomen, bestond er uitzicht
dat de polders behouden zouden worden. Inmiddels
is, ook tegen de hoogste dagloonen, geen geschikt
werkvolk te verkrijgen. De militaire autoriteit
heeft 100 artilleristen afgestaan om bg de dgks-
verdediging behulpzaam te zgn.
Uit Grave werd 's namiddags 5.45 gemeld
Peil 10.06; er is een kanonschot gevallen, mel
dende de werking der Beersche Overlaten. Aan
houdende was; snelle stroom.
Door Reuter wordt thans geseind dat de
begrafenis van Z. K. H. prins Fre derik door prins
Albert van Pruisen en door een detachement van
het Pruisische regiment, waarvan prins Frederik
aanvoerder was, zal worden bijgewoond.
Door den min. van waterstaat enz. is afwgzend
beschikt op een verzoek van eenige ingezetenen
te Terseke, om het post- en telegraafkantoor,
met het oog op de oesterverzendingen en bestel
lingen, den geheelen dag geopend te houden, op
grond dat het minimum van ontvangst nog nooit
bereikt is geworden. Eerst wanneer dat overtroffen
wordt, zal het verzoek in overweging genomen
worden.
op zulk een vreemde sissende manier, alsof het
slangen waren die mg wilden bijten.
Ik geloof wel dat bet voornamelijk de zeeziekte
was die al dien angst meebracht; want anders ben
ik nooit bang geweest.
„O neenmerkte de loods aan en wreef
zgn neus met den rug zgner hand.
„Terwijl ik daar zoo zat, en God weet
hoe lang ik daar boven gezeten heb, komt er
een man naar mg toe enteren om te vragen waar
ik bleef en boe het met mij giug.
Dat was stuurman Skotterup; hij was ongerust
geworden omdat ik zoo lang weg bleef, en ronduit
gezegd, bad hij niet gedacht dat hij mij ooit
terug zou zien.
Hoe gaat het Sundeved? vroeg hij.
Dank je, het schikt nog alantwoordde ik.
Zijt gij het groote stengewant in geweest?
vroeg hij.
Neen, deze keer niet, zei ik.
Ik dacht bijna dat gij over boord geslagen waart,
zei hg.
Neen, deze keer niet, zei ik.
Drinkt gij nooit jenever vroeg hij.
O ja, nü en dan, zei ik.
Dat moest gy niet doen, zei hg, want als gg
nu eens over boord geslagen waart zoudt gij regel
recht in de hel gevaren zgn.
Gelooft gg dat? vroeg ik.
De koning der Belgen is Zondag tegenwoordig
geweest bij de opening der uienwe droge dokken
aan den Kattendijk te Antwerpen en heeft bg
die ge'egenheid tevens de aardrijkskundige muur-
kaarten in de beurs en verschillende andere
haven-inrichtingen bezocht.
Aan de rede door den burgemeester De Wael
bg die gelegenheid uitgesproken, ontleenenwg de
opgaaf dat de drie nieuwe dokken leder 126
meter lang zijn en 3J millioen franken gekost
hebben.
Van de verschillende werken tot vermeerdering
der kaai- en haven-oppervlakte, die 70 mill. fr.
moeten kosten, is thans voor 20 mill, atgewerkt.
Het geheel zal binnen weinige jaren gereed zgn,
waarna Antwerpen in 't bezit van 13.400 strek
kende meter kade en meer dan 45 hectaren haven
oppervlakte zal zijn, voorzien van kranen, droge
dokken, loodsen, pakhuizen, bruggen, sluizen en
wat verder tot eene geregelde haven-exploitatie
op de grootste schaal behoort, naar de nieuwste
uitvindingen.
De collecte voor de „scholen met den bijbel"
heeft te Koudekerke opgebracht f 33.61te Ar-
nemuiden f 12te Westkapelle f 4.50. Uit
Domburg is nog eene gift van f 12.50 en uit
Breskens eene van f 5 gezonden.
De audiënties van de ministers van financiën a. i.
en oorlog zullen aanstaanden Donderdag, den
15en September, niet plaats hebben.
In de Indische mailberichten tot 5 Aug. is dit
maal het Alg. Dagbl. van N.L het eerst aan 't
woord. Dat wil zeggen, dat de berichten uit
Atjeh rooskleurig zijn. Kwamen ze uit het Bat.
Handelsbl., dan zagen ze pikzwart. Het een is even
zeker als 't andere, en beide kleuren zijn vermoe-
defijk even „natuurgetrouw." Wij moeten echter
den bril gebruiken dien men ons gelieft op te
zetten en laten dus hetgeen het Alg. DU. zijn
mail-overzicht noemt, hier volgen
«Van Atjeh zijn de berichten gunstig. Wel blijven de
aanvallen en verontrustingen niet uit, maar in al de thans
voorgekomen gevallen hebben de aanvallers aan het kortste
einde getrokken. Geen enkel succes des vijands is te
vermelden, en Anagaloeng is reeds anderhalve maand ge
leden, Den 5den is weder een aanval op Anagaloeng
beproefd, maar verijdeld.
«Den lOden Juli werd op weg van Panteh-Karang naar
Anagaloeng een militair transport aangevallen, doeh leden
de aanvallers zware verliezen.
«In den nacht van 16 op 17 heeft een bende brand
gesticht in een Chineesehe bakkerij hij Pager-Aijer, maar
hij dien aanval verloor de vijand minstens veertig dooden.
Van de onzen werd niemand gewond.
«Eindelijk is den 23sten een aanval op een transport
levensmiddelen ook afgeslagen.
«Dit alles kan niet missen, den overmoed des vijands
gg kunt er vast op rekenen, antwoordde hij.
Ieder die jenever gebruikt, gebruikt gaven
des duivels. Dat is handgeld dat hg iemand
geeft, en dat moet men niet aannemen.
Ja, dat kan wel zijn, zei ik.
Gg moest Teetotaller (volstrekte afschaffer) wor
den, zooals ik, zei hij.
Ja wel, zei ik; als ik nu maar eerst weer be
neden was.
Nn, ik zal je helpen, zei de stuurman, en hij
hielp mij om de groot stengen pardoen te grijpen,
pakte zelf een hanger en zoo vierden wij ons
naast elkaar heel langzaam naar beneden op het
dek.
Zoodra ik weer op mijne beenen stond, begon
de stuurman mij weer te paaien om lid te worden
van een afschaffingsgenootscbap als wg in Enge
land aankwamen; maar ik herinnerde mij de ge
lagkamer thuis en antwoordde dus dat ik te ziek
was om aan iets anders te denken dan om zoo
spoedig mogelijk te gaan liggen.
Ik wilde niet moer naar beneden in die benauwde
kajuitik kon het denkbeeld niet verdragen aan
dat spek en die vunzige lucht daar beneden.
Daarom haalde de stuurman een kleedje voor mij
en ik liet mij op den bodem van de groote boot
midscheeps stoppen, en ofschoon ik het in den
loop van den nacht wel wat koud kreeg, had ik
toch frissehe lacht en dat was al wat ik noodig
had.
af te koelen, de bevolking vertrouwen te geven en deu
geest der troepen te verbeteren.
«Tot dit laatste zal zeker ook bijdragen een besluit om
de intrekking der vivresgelden voorloopig geen voortgang
te doen hebben."
Ziehier, nu, uit het Bat. Rblde keerzyde van
den penning:
«De berichten uit Atjeh omtrent de handelingen van
ons eigen bestuur zijn weder de meest verontrustende.
Met stomme verbazing hebben wij o. a. gelezen hoe da
civiele gouverneur, blijkbaar en zeer natuurlijk niet
wetende boe hij zijne pradjoerits op voldoende sterkta
zal brengen, besloten heeft Atjehers daarbij in te lijven.
«Men vraagt of men waakt of droomt bij het vernemen,
dat de zucht om toch maar het leger niet te gebruiken en
daardoor het bestaan van oorlog te erkennen, ertoe
geleid heeft Atjehers in dienst te nemen en te wapenen.
«Het ligt voor de hand, dat de voorgenomen wapening
van Atjehers met Beaumont geweren den vijand een
wapenbuit verzekert, door welks vermeestering hij ons
leger ook in uitrusting evenaart.
«Reeds is het zoover, dat troepenbewegingen uitgesteld
zijn om het valsch alarm van een vermoedelijken aanval
dat de wachtposten verdubbeld zijn en dat onze troepen
met den vijand slaags zijn geweest. Dus ondanks het
leger niet te velde te roepen,- als ware het vrede, dat
strijdt met alle begrippen.
«Intusschen is er niets dat initiatief voorspelt van
de zijde der Indische regeering. Het is alsof de regeering
zelve overtuigd is van het abnormale barer houding, al
thans de berichten omtrent Atjeh zijn in alle Indische
bladen te vinden, voor dat de Javasche Courant er zich
mede inlaat."
Vermoedelyk is de Jav. Courant, als officieel
blad, erop gesteld niets mede te deelen dat voor
tegenspraak vatbaar is. En d&t schijnt, uit Atjeh,
verbazend moeilijk.
Naar wij vernemen hebben zich 84 candidaten
tot deelneming aan de lessen der burgeravond
school aangemeld.
Beroepen tot predikant bg de Ned. Herv. ge
meente te Brninisse, de heer C, Diehl, predikant
te Oud-Yossemeer.
Zr. Ms. schroefst oomschip Alkmaar, onder bevel
van den kapitein-luitenant T. C. Gobée, is in den
middag van den lOen dezer, van den oefeningstocht
in de Noordzee, ter reede van Texel teruggekeerd.
Van het 3e reg. iüf. zgn de onderofficieren
Berlout, Feber, Lette, Mengelen van Koetsveld
van Ankeren en Noest voor het schriftelijk
examen voor den hoofdcursus geslaagd.
Met het aanbreken van den dag ontwaakte ik
en voelde mg heel flink. Het waaide nog wel,
maar storm hadden wg toch niet gekregen, efl
toen ik naar den schipper ging en hem verzocht
mg niet kwalgk te nemen dat de zeeziekte mg
de baas was geweest 's avonds, lachte hij in zijn
baard en haalde voor mij een glaasje rum uit zijn
kajuit.
Gij zult zien, zei hij tot mijdat kotiit alles
langzamerhand terecht. Maar niet moedeloos
worden! Een lang been en een kort been en de
tong recht in den mond, dat is alles!
Verder meende hg dat er van den storm dit"
maal niets kwam.
Maar daarin vergiste hij zich toch.
Ik deed dien middag mijn werk weer zoo wai
en at nog al goed van de erwten die de kok
ons voorzette, ofisbhoon zij tamelijk aangebrand
waren.
Maar tegen den namiddag ging het weer aan
den gang. De wind schoot heelemaai naar het
Noodwesten en wij lagen met gereefd marszeilen
stormstagzeil.
Zoo ging dat een paar dagen, waarin wij dé
kleine lappen ophaddou en het water scheerden;
zooals het heet. Ik begon onderwijl zachtjes aan
te wennen aan een storm op de Noordzee. Wij
veranderden bijna niets aan de zeilen en dienten
gevolge was er voor mg niets boven in het want
te verrichten. Ik bad alleen mgne wachten te
