N°. 200.
124e Jaargang^
1881.
Yrijdag
26 Augustus.
Onderwas.
Marine en leger,
Dit blad verschijnt dagelijks,
met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per 3/m. franco f 3,50.
Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 Cent.
Advertentiën: 20 Cent per regel.
Geboorte-, Trouw-, Doodberichten enz.: van 1-7 regels 1.50
iedere regel meer 0,20.
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Hoofdagenten voor het Buitenland: de Compagnie générale de Publicité 0. L. Daubk Cie. te Parijs Londen, Frankfort a. M., Berlijn Weenen, Zurich enz.
Middelburg, 25 Augustus.
Benoemingen en besluiten.
Kerknieuws.
MIDDELRIIRGSCHE COURANT
Naar wij met genoegen vernemen heeft de
commissie voor de oprichting eener ambachtsschool
alhier zich in hare verwachtingen niet teleurge
steld gezien en stelt het bedrag der toegezegde
jaarlijksche bijdragen en bijdragen in eens haar
in staat de opening der lessen op den len
October a. te bepalen. De school zal gevestigd
worden in een huis in de Gortstraat. Het aantal
leerlingen, welke zich voor den te openen leergang
hebben aangemeld, is vooralsnog gering; doch er
bestaat gegronde reden om op vermeerdering
daarvan te rekenen, welke zeker in 't vervolg zal
toenemen naarmate het nut van het onderwp
door de ouders beter wordt ingezien.
Tot directeur is benoemd de heer Ganderheijden,
opzichter en bouwkundige te Rotterdam, die zijne
opleiding aan de ambachtsschool aldaar genoten heeft
en in wien de commissie een in alle opzichten ge
schikt onderwijzer en bestuurder vertrouwt ge
vonden te hebben. Voor het smeden zal een
onderwijzer aangesteld worden zoodra zich daar
voor een genoegzaam aantal leerlingen zullen
hebben aangemeld.
De 30e jaardag van den kroonprins der Neder
landen werd heden alhier gevierd door het
uitsteken der vlaggen van de openbare en van
eenige particuliere gebouwen.
Op het Molenwater werd door het garnizoen
eene parade gehouden, die gekommandeerd werd
door kapitein De Eat.
In de gisteren gehouden jaarlijksche vergadering
der vereeniging Uit het volhvoor het volk werd
het verslag over het afgeloopen vereenigingsjaar
uitgebracht, waaruit bleek dat de vereeniging
blijft bloeien. In plaats van de aftredende en
niet herkiesbare leden van het bestuur, de heeren
P. D. Eoning en H. J. Domenie, werden gekozen
de heeren S. L. Woutersen en B. Neelmeijer,
welke de op hen uitgebrachte benoeming aannamen.
De commissaris des konings in Zeeland bracht
gisteren, vergezeld van den griffier der staten,
een bezoek aan de gemeente Kloetinge en legde
bij die gelegenheid den eersten steen voor het
nieuw te bouwen gemeentehuis. De gebrui
kelijke toespraken werden hierbij gehouden en de
ingezetenen deden door het uitsteken van vlaggen
hun belangstelling blijkeD.
Tholen, 24 Aug. Veel en met recht, wordt
er geklaagd over de Belgische centen. Van hier
kan men moeilijk naar Bergen op Zoom gaan
zonder met Belgische centen terug te komen, al
heeft men er nog zoo nauwkeurig op gelet.
'tKomt, wordt er gezegd, omdat niet spoedig
genoeg de oude centen zijn opgeruimd. Waren
die, bp het verschijnen der nieuwe, ineens opge-
wisseld, dan zou men de Belgische door hun
grootte, gemakkelijk hebben kunnen onderscheiden.
Zoo krijgt de regeering de schuld, 't Schijnt
evenwel dat het eene kwaad slechts door het
andere zou worden vervangen. Nu reeds ziet
men wat er gebeuren zal, als we niets anders dan
nieuwe centen hebben. Want reeds nu vindt
men daaronder de bekende Pruisische koperen
munt, die even groot is als onze nieuwe cent.
Natuurlijk zal die zich te meer gaan vertoonen,
als vervalsching met Belgische centen niet meer
mogeiyk zal zijn.
Dergelijk bedrog zal, vooral in grensprovinciën,
möeilijk te voorkomen zijn.
'tls jammer, vooral ook omdat die vreemde
koperen muntjes zoo dikwijls in laatste instantie
terecht komen in armenbussen en zakjes, en alzoo
éindelijk komen ten nadeele van hen, die het
minst te verliezen te hebben.
Het vergelijkend examen voor surnumerair bij
dé staatsspoorwegen, wordt op 13 Oct., des voor
middags te 9J uur, gehouden aan het centraal
bureau der Expl. Maatschappij te Utrecht.
In den Dierentuin te Assen bevindt zich thans
een levende hamster, waaromtrent de Asser Cl.
aanteekent i
De kleur van het haar van het dier is rosachtig
grijs van boven, zwart van onder, met drie
groote vlekken op de zijdende voeten zijn wit
en de keel en de borst vertoonen ieder een witte
vlek. Het dier heeft ter zijde van iedere kaak
eene zeer groote wangzak, die meer dan een deci
liter zaden kunnen bevatten; het heeft vier vin
gers en een begin van duim aan de voorpooten
en vijf vingers aan de achterpootenzijne nagels
zyn sterk; de staart is kort en ruig.
De hamster bewoont geheel het noorden van
Europa en Azië, leeft afgezonderd in de bebouwde
velden en in de steppen van zuidelijk Rusland en
van Siberië. Daar hij sterk vermenigvuldigt (het
wpfje werpt 2 a 3maal 'sjaars 5 a 6 jongen),
vooral in jaren die voor zijne voortplanting
gunstig zgn, en eene gehsele verwoesting onder
het graan kan aanrichten, is men reeds vroeger
in enkele streken van Duitschland genoodzaakt
geweest premiën uit te loven voor zijne verdelging.
Volgens het thans verschenen definitief pro
gramma zal aan het taal-en letterkundig congres
te Breda deelgenomen worden door 62 Noord- en
Zuid-Nederlandsehe letterkundigen, terwijl ver
scheiden corporatiën en dagbladen zich zullen
doen vertegenwoordigen. Er zijn een twintigtal
vraagstukken en voorstellen opgegeven.
De feesten gedurende de congresdagen zullen
velen zijn; o. a. matinée en soirée van de Guides
uit Brussel, algemeene illuminatie der stad, vaux-
hall in het Valkenburg, rijtoeren, enz.
Naar door den heer Henri Boers wordt mede
gedeeld, bedragen de inschry vingen voor het op
richtingskapitaal der Overyselsche Tramweg'
Maatschappij ongeveer f 170,000. Met het oog op
het zomerseizoen en daardoor veroorzaakte
afwezigheid van vele belangstellenden, blijft de
heer Boers nog gedurende eenige dagen inschry-
vingsbiljetten inwachten. ZwCé.)
In de heden te Arnhem geopende vergadering
der Ned. JurisUn-vereeniging wordt de vraag be
handeld: welke wijzigingen in de procesorde kun
nen en moeten worden gebracht, tot bevordering
van spoed en tot voorkoming van opzettelyke
vertraging.
Over deze vraag zijn prae-adviezen uitgebracht
door den raadsheer mr. Van Geuns en den advo-
kaat mr. Pijnappel.
Eerstgenoemde heeft voornameiyk de noodzake
lijke verbeteringen uiteengezet, welke hij grooten-
deels aan de nieuwe Duitsche procesorde wenscht
te ontleenen.
Als regel moet in de mondelinge behandeling
het zwaartepunt liggen. De rechter behoort reeds
bij den aanvang het tydstip van mondelinge toe
lichting te bepalen, met gelegenheid voor partyen
om binnen bepaalde tgdruimten schrifturen te
wisselen. De feiten, bewijsmiddelen enz, moeten
vóór de mondelinge behandeling steeds zóo tydig
worden medegedeeld aan de tegenparty, dat be
hoorlijke gelegenheid tot onderzoek en antwoord
bestaat. Geschiedt, het te laat, dan moet de rechter
den nalatige in de proceskosten kunnen veroor-
deelenen bg toeleg tot vertraging of groote
nalatigheid moet de rechter het verdedigingsmiddel,
op verzoek, kunnen terugwijzen. Afschriften der
stukken behooren tydens de voorbereiding ter
griffie te worden nedergelegd.
Bij de pleidooien behoort de rechter vragen te
kannen stellen, en overlegging van stukken te
kunnen bevelen. Er moet ook gelegenheid zyn
om het debat te verdagen en tot splitsing der
behandeling. Van de mondelinge behandeling moet
procesverbaal worden gehouden.
Wordt echter, het zwaartepunt in de sohriftelg ke
behandeling gezocht, dan moet het zoogenaamd
gewone proces verdwijnen. Aan den rechter moet
dan de beslissing worden gelaten, of na de conclu
sie van antwoord nog een repliek enz. noodig is.
De termijnen voor de conclusiën behoort de rechter
te bepalen, en hij moet verder uitstel kunnen
weigeren. De pleidooien moeten behoudens by-
zondere redenen binnen 3 wekeu na de laatste
conclusie plaats hebben.
De rechter moet tevens bevoegd zgn, declinatoire
excepties tegelijk met de hoofdzaak uit te wijzen.
De peremptoire behooren te zamen met het ant
woord op de hoofdzaak te worden voorgedragen.
Geen afzonderlijke voorziening zij toegelaten
tegen tusschenvonnissen, behalve by een voorloo-
pigen eisch of een vonnis over de bevoegdheid des
rechters.
Tot zoover het prae-advies van mr. Van Geuns.
De heer Pynappel heeft in het zijne vooral de
bestaande oorzaken van vertraging uiteengezet.
Hg wijst erop dat het obstructionisme in de
pleitzaal reeds oud is. Er zgn twee soorten van
processen: die waar een rechtsquaestie moet be
slist worden, en die waarbij hinderpalen moeten
worden verwijderd, die aan de uitoefening
van een recht worden tegengeworpen. Tal
van vormen, door den wetgever met goede bedoe
lingen voorgeschreven, worden misbruikt om
uitstel te krygen. Op de juistheid van de gronden
komt het daarby niet aan; om het procedeeren
zelf is het te doen en dan let men niet op de
grondenmen weet dat men het verliest, maar
heeft dan nog appèl. Allerlei exceptiën en inci
denten doen gelgken dienst. Een proces overeen
ontruiming van een gehuurd huis werd, 21 jaren
geleden, ofschoon daarbij „kort geding" werd
toegestaan, zoolang gerekt tot het den huurder
gelegen kwam te verhuizen
Dit alles zou zich uitstekend leenen tot een
blijspel. Er is iets belachelijks in dat gebruik van
rechtsmiddelen buiten alle verband, en dikwyls
lgnreeht in strgd met het doel, waarvoor zij
gegeven zgn. In een blgspel zou men ook met
onverdeelde bewondering het talent toejuichen,
dat, de wet gebruikende, zich zoo volledig van
de wet weet te emancipeeren. Maar in de wer-
keiykheid is het een groot zedelyk en maatschap
pelijk kwaad, want het doet het onrecht zegevieren
over het recht. Men verschaft zich eenvoudig
zelf dat, waar men geen aanspraak op heeftmen
spot met de justitie, en men dwingt de tegenparty,
om van een deel barer vordering afstand te
doen ten einde het overige te redden.
Ook waar van geen onrecht sprake is, moet
men bet nadeel van lange rechtsonzekerheid niet
gering achten, vooral voor den koopman, die als
hy zijn balans afsluit, zgn kapitaal niet athankelgk
moet hebben van langdurige processen. De wet
verkort de dagvaarding in handelszaken van 8
tot 2 dagen, maar de processen kunnen jaren lang
duren! De gedaagde moet echter ook dennoodi-
gen tijd hebben voor zijn verdediging en het doel
is dus niet, de rechtsmiddelen, voor een goede
verdediging noodig, af te schaffen, maar het ge
bruik daarvan zoo te regelen en aan zoodanige
controle van den rechter te onderwerpen, dat
misbruik zooveel mogelijk geweerd worde.
De heer P. houdt vast aan de beide grondslagen
van ons tegenwoordig proeesreeht1® de rechter
komt niet tasschenbeiden in handelingen van
partijen, maar beslist alleen waar strijd is, en:
2° ieder rechtsmiddel moet bij conclusie worden
geposeerd, de mondelinge voordracht is slechts
toelichting daarvan.
Binnen die grenzen behandelt de heer P. drie
oorzaken van vertraging1° de exceptiën en
incidenten; 2® het tgdsverloop tusschen conclusiën
en pleidooien en 3° de middelen om tegen een
vonnis op te komen.
Door op deze drie hoofdpunten, die bij elk
proces te pas komen, verbetering aan te brengen
behoudens wyzigingen in de details van de proce
dure, zullen vele klachten over den tragen gang
der processen vervallen en zal de rechtsstryd
teruggebracht worden tot het gebied, waarop hy
met eer en waardigheid kan gevoerd worden.
v ebbeserinö.
De inschrijving van de heeren Volker en Bos
voor de opruiming van gronden aan den Hoek
van Holland bedraagt niet, zoo als ons gisteren
geseind werd, f 2,420,000, maar 2,320,000. De
raming was 2,276,000.
pensioenen. Pensioen verleend aan mr. S. Vis
sering, als minister van financien, ad 4000, aan
G. Fontein, als betaalmeester, ad f 2283, aan jhr. G.
K. van den Santheuvel, als contr, der dir. bel. ad
ƒ1127, aau B. J. R. Rasch, als ontv. derinvoerr.
en acc., ad ƒ2574, aan E. N. Paff, als verifica
teur bij 's rijks bel. ad 920, aan J. A. Koenen,
als landmeter 1 kl. bij het kad., ad f 1354, aan
G. W. van der Gronden, als ontv. der invoerr. en
acc, enz.; ad 3000 en aan F. Cf. Walters, als
verificateur bg de invoerr. enz. ,ad/1211'sjaars.
koloniën. De heeren H. Buisman, D. de Boer, H.
G. Heyting, J. Bosman, G. J. Oudemans, C. P.
Riviére, mr. C. B. Nederburgh, A. J.W. Verman
dei, J. Ballot, A. L. T. A. Nepveu tot Ameyde,
jhr. J. de Serière, M. van der Ent, C. F. de Haan,
C. C. M. Henny, E. L. Kruseman, J. D. R. H.
Pillard, R. A. J. vau Delden, W. A. van Andel»
D. Burger, G. L. Hofland, H. C. Itzig Heine, L.
A. van Oosterzee, W. J. Coenen, J. do Grnyter,
O. L. Helfrich, C. E. P. van KerckhofF, W. L
van Troostenburg de Bruya en C. van de Velde
zijn gesteld ter beschikking van den gouv.-gen.
van Ned.-Indië, om te worden benoemd tot amb
tenaar bij den burg. dienst daar te lande.
De heer dr. P. H. Suringar, leeraar aan het
gymnasium te Assen (en als zoodanig benoemd
alhier) is door den gemeenteraad van Assen be
noemd tot conrector aldaar, op eene jaarwedde
van f 2400.
Het toelatings-examen aan de Utrechtsche
universiteit zal worden afgenomen Donderdag 22
September a. waarvoor belanghebbenden zich vóór
16 Sept. a. zullen hebben te wenden tot den
hoogleeraar dr. J. A. Wijnne, secretaris van de
letterkundige faculteit te Utrecht.
Aan den heer P. Fockens, leeraar aan het
pro-gymnasium en de H. B. S. te Amersfoort,
is eervol ontslag verleend uithoofde zijner benoe
ming te Zutfen.
Ylissïngen, 25 Ang. Door den kerkeraad
der N. H. gemeente alhier, is uit het vroeger
gemaakte viertal van predikanten beroepen de
heer H. J. James, thans te Enschedé.
De zittingen der alg. synode der N. H. kerk
werden gisteren met de gebruikelyke toespraken
gesloten. In die van gisteren werd nog vastge
steld het besluit, genomen in zake het classicaal
bestuur van Middelburg tegen het prov. kerkbe
stuur vaD Zeeland, dat het eerstgenoemde tijdeiyk
ontheven had van alle bemoeiing voor de Ned.
Herv. gem. te Middelburg, in zake bezwaren en
geschillen welke met artt. 38 en 39, zooals die
artikelen thans lniden, in verband staan.
Ofschoon ook in de synode de opvatting van
het prov. kerkbestuur van Zeeland werd verde
digd, en niemand de verdediging van de handel
wijze van het classicaal bestuur van Middelburg
op zich kon nemen, was de synode toch van
oordeel dat de reglementen geen bevoegdheid
geven tot handelen, zooals dit door het prov.
kerkbestuur van Zeeland was geschied, daar zij
geen gedeeltelgke ontheffing van werkzaamheden
ten opzichte van een enkele gemeente kennen.
Van zijn standpunt had het prov. kerkb. naar
die reglementen moeten handelen, de feiten be«
hoorlljk omschrijven, het misdryf qualificeeren en
tucht op de genoemde leden des classicalen be-
stuurs moeten toepassen.
Werd daartegenover aangemerkt, dat art. 27
in verband met art. 4 vau het regl. van opzicht en
tucht de gelegenheid scheen te openen, om den
zachteren weg in te slaan en door ontheffing van
de taak, waartegen gemoedsbezwaren werden aan
gevoerd, die gemoedsbezwaren zelf in den geest
der broederlijke liefde overbodig te maken, de
synode besliste, dat de reglementen dit niet toe
lieten en dat daarom de uitspraak moest worden
vernietigd.
Bij de N. H. gemeente te Amsterdam is uit
het drietal, samengesteld uit de heeren De Hartog;
Van Loon en Van Schelven, beroepen de heer
A. H. de Hartog, predikant te Rotterdam.
De generaal-majoor F. J. Pfeifier, bommandaht
van de 3e divisie infanterie, is alhier aangekomen
en heeft zijn intrek genomen in het hotel Dé
Nieuwe Doelen.
Heden middag wordt door hem eene inspectie
in de kazerne gehouden.
De luit t/z. 2e kl. R. Betz wordt geplaatst
aan boord van Zr. Ms. ramschip Stier, terwyl de
daar aan boord dienende adelborst le kl. W. G.
J. Smit met dien datnm overgeplaatst wordt óp
Zr, Ms. sohroefstoomscbip Suriname,
