No. 77. 124® Jaargang. 1881 Vrijdag 1 April. De Kruisvaarders, Dit blad verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen. Prijs per 5/m. franco 3,50. Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 Cent. Advertentiën: 20 Cent per'regel. Geboorte-, Trouw-, Doodberichten enz.: van 1-7 regels 1.50 iedere regel meer 0,20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte. Hoolda^eiiten vooi het Buitenland: de Compagnie générale de Publicité G. L. Daube Cie. te Parys Londen, Frankfort a. M., Berlyn Weenen, Zurich enz. Middelburg, 31 Maart. MIDDELBllGSGHl Heden middag is op de Groote Markt alhier een aanvang gemaakt met het leggen der rails voor den stoomtram tussehen Middelburg en Viis singen. Ook te lissingen is men met het werk begonnen. Naar wij vernemen bestaat het voor nemen de zaak met kracht aan te vatten en hoopt men half Juui gereed te zijn, om den len Juli de lijn feestelijk te openen. De weg dien de tram door deze gemeente za* nemen, blijft zoo als vroeger is bepaaldMaikt, Pottenmarkt, Langeviele en Singel, om langs den bermweg Viissingen te bereiken. Het talrijk publiek dat gisteren avond het voor nemen had de door het Rotterdamsche tooneel- gezelschap in den schouwburg alhier te geven voorstelling bij te wonen, is daarin teleurgesteld. Tengevolge van het deradleeren van een goede rentrein op het station Zevenbergen, miste de trein, waarmede men te 1 u. 16 m. uit Rotterdam vertrokken was, de aansluiting, waardoor het ge zelschap, na eene mislukte poging om per extra- trein Middelburg vroeger te bereiken, eerst te half negen hier aankwam. Het was ruim 7 uren toen hier met zekerheid bekend was dat de voorstelling niet kon doorgaan. Eerst toen kon uien,door tiet aller wege uitzenden van boodschappers en door het rondklinken op de straat het publiek waarschuwen. Een aantal bezoekers waren echter reeds in den schouwburg, een ander gedeelte was op weg erheen, die allen, niet het minst zij die zich de reis van Viissingen naar hier getroost hadden tamelijk ontstemd, huiswaarts moesten keeren. Naar wij vernemen bestaat nu het voornemen om den 20 April de voorstelling te doen plaats hebben. In het verslag der plaatselijke schoolcommissie te Middelburg over 1880, wordt gewezen op de vaststelling der nieuwe verordeningen, welke het uitvloeisel der wet van 1878 waren. In het afge- loopén jaar zijn deze, bij het in werking treden dier wet, dadelijk ten uitvoer gelegd. Het aantal leerlingen op de opeubare en bijzon dere scholen te zamen, met inbegrip van de 169 der rijks-leer school, bedroeg op 31 Deo. 1880 1844, tegen 1893 op het einde van '79. Het ver schil is toe te schrijven aan de opheffing der meisjesschool op de Haringplaats, die in eene school van middelbaar onderwijs is veranderd. Het getal leerlingen der openbare gemeente scholen verminderde, door dezelfde oorzaak, van 1102 tot 1051 leerlingen; dat der bijzondere scholen verminderde van 631 tot 624. Dat der herhalingsschool nam toe van 35 tot 42, zijnde 29 mannelijke en 13 vrouwelijke. De Zondag school voor volwassenen werd in 1880 bezocht door 45 mannen en 27 vrouwen, tegen 50 en 18 in 't vorige jaar. Op de r.eesschool in 't gesticht op 't Molenwater gaan 13 meisjes, op die in 't ge sticht op de Heerengracbt 9 jongens ea 15 meis jes. Volgens de bijgevoegde tabel eindelijk bedraagt het aantal kiudereu op de versouillenUe bewaar-, voorbereiding-, naai- en breischoleu 473 jongens en 594 meisjes, te zamen 1067. In de tabel wordt als het totaal der leerlingen op gegeven: 306 mann. 336 vrouwel. te zamen das 642- Volgens de optelling moeten de cijfers echter zijn 318 m. 806 rr., te zamen 621, welk getal ook in de recapitulatie aangenomen wordt. Zierikzee, 30 Maart. De drie stoombooten, die thans, de een al sneller dan de andere, tus sehen Zierikzee en Rotterdam varen, zullen met 1 April een weldadigen invloed, voor reizigers althans, op de passagiersvrachten gaan dit- oefenen. Het personentarief wordt dan: 1. op de stoomboot Zierikzee, van Zierikzee naar Rotterdam en omgekeerd: groote kajuit f 1.50, vroeger f 2.50 voorkajuit 1.1-50 2. op de stoomboot Zierikzee en op de Mid- delburgsche booten, van Zijpe naar Rotterdam en omgekeerd groote kajuit f 0.75, vroeger 1.50 voorkajuit 0.50, hrs De Zeeland en de Schouwen-Duiveland, onze twee jongste isolement-verdrijvers, hebben nog niet geopenbaard welke verwoestingen ze in de passagiersvrachten willen aanrichten. „Men" maar die denkt mogelijk aprh moi les actionsverwacht dat beiden, evenals som mige effecten, de dalende beweging zuilen voort zetten. St. Laurens, 31 Maart. Eene collecte ten behoeve der Transvaalsche Boeren, alhier door eenige ingezetenen gedaan, heeft 31.75 op gebracht. Dit geld is aan de commissie te Mid delburg overgemaakt. In de gisteren gehouden openbare vergadering van den raad van state, afdeeling voor de ge schillen van bestnnr, zijn o. a. behandeld de beroepen Van den gemeenteraad van Middelburg, tegen een besluit van ged. staten van Zeeland, waarbij goedkeuring is onthouden aan een raadsbesluit tot opheffing van een openbare lagere school in die gemeente. Rapporteur-staatsraad mr. J. Heemskerk. Van den gemeenteraad van St. Maartensdijk, tegen een besluit van ged. staten van Zeeland, houdende regeling van de jaarwedden der onder wijzers. Rapporteur-staatsraad mr. Verniers van der Loeff. 'sKonings beslissing deelen wij later mede. De St. Ct. bevat een staat van gewezen schepe lingen en mariniers, voor wie bedragen uit Oost- Indie zijn ontvangen, als aandeel in de opbrengst van in 1874 op de kust van Atjeh buit gemaakte vaartuigen. Bij den minister van bianenlaudsche zaken is van de te Kotta Radja (Atjeh) opgetreden com missie tot het inzamelen van gelden ten behoeve der noodlijdenden door den jongsten watersnood in Nederland ontvangen een bedrag van 625. De ambachtsschool te Rotterdam ving het afge- loopen dienstjaar aan met 151 leerlingen. Bij het einde van den eursns werden 31 leerlingen eervol ontslagen en verlaten 9 andere de school. De nieuwe cursus vangt aan met 149 leerlingen. Prijzen of getuigschriften werden gisteren uit gereikt aan timmerlieden, smeden, meubelmakers, loodgieters, huisschilders, éen instrumentmaker, éen lithograaf, éen metselaar, éen steenhouwer en éen piano maker. Aan het sparen hebben in den afgeloopen cur sus 68 leerlingen deelgenomen, met een gezamen- iijken inleg van 240.66. Aan 24 hunner ziju tot aanmoediging kleine premiën toegekend, die op hunne spaarbankboekjes ziju bijgeschreven- Zij vertegenwoordigen reeds een bedrag van 749.54. Volgens het Bat. Hbl. is een der heeren Boisse- vain, u t Amsterdam, benoemd tot lid van de factorij der Ned. Handelmaatschappij te Batavia in de plaats van den heer Van Wijngaarden, die Indië verlaat. Naar men verneemt, is de heer Boisse- vatn in de laatste jaren in Amerika gevestigd geweest en is deze benoeming geschied met het Oog op de uitbreiding van de Amenkaansche relatiën der factorij. De wegens lichamelijke ongeschiktheid uit den militairen dienst ontslagen sergeant J. W. Schutter heeft zich tot de tweede kamer gewend, met verzoek om pensioen. Volgens zijne mededeelingCu was hij tot den 19on October 1880 gezond, doch ziek geworden na een buitengewoon verinoeieuden marsch, over een afstand van 1§ uur, van Arnhem naar de Kemperheide, die in versnelden en loop pas in minder dan een nur werd afgelegd. Dit wordt door eenige andere sergeants bevestigd, doch de hoogere autoriteiten hebben daarin geene aanleiding gevonden om die ziekte te beschouwen als „in en door den dienst ontstaan," zoodat 8. zonder pensioen werd ontslagen. Verschillende verklaringen worden nu door hem bij bet adres gevoegd, waarmede hij hoopt de tweede kamer van zijn recht te overtuigen. Tot candidaat voor de betrekking van algemeen secretaris der Mij. tot nut van 't Algemeen is ge kozen te Leeuwarden, St. Auna-Parochie, Tiel, Bols ward ea Akkram, mr. A. Kerdijk. Te Gouda en Veendam, P. Brujjn. Ook het dep. Haarlem, dat bij de eerste stem ming met 16 tegen 15 stemmen mr. Kerdijk ver koos, bracht thans 35 stemmen op den heer Bruijn uit, tegen 18 op den anderen candidaat. Hetzelfde is te Zwolle geschied. Groningen, Kampen en eenige andere departementen zijn daarentegen op mr. Kerdijk overgegaan, die daarenboven bij de eerste stemming ruim 60 stemmen vóór was. In verband met de sedert plaats gehad heb bende invoering van het burgerlijk bestuur in Atjeh trekkeu de volgende regelen in het mail overzicht van het Algem. Dagblad de aandacht. „Wij zijn nieuwsgierig te weten, of de reis van mr. Der Kinderen naar Atjeh nog andere gevolgen zal hebben dan de voorbereiding van een wet boek. Nadert de tijd misschien, waarop het plaats-rust van den veroverings-oorlog tot een werkelijken vredestoestand zal kunnen overgaan? Naar wij vernemen, is door den gouvernements commissaris veel aandacht gewijd aan de vraag naar eene behoorlijke ieorganisatie van het inlandsch bestuur op Atjeh, tot opheffing der feitelijke regeeringloosheid onder de inlanders. De geheele inrichting van onze bezetting op Atjeh is niet ontstaan volgens de eischen van een gerege'd bestuur, maar volgens die van den oorlog, dien wij gevoerd hebben. Waar de vijand het ons vroeger lastig maakte, staat eene Denting. Wel zijn eenige bentings, die bij de uitbreiding onzer liuiën binnen ons gebied vielen, opgeheven, ui ear nog altijd is ons systeem van bezetting ingericht naar de eischen van steeds vooruit geschoven liniën tegen een daarbuiten loerenden vijand. Daarin zal vroeg of laat verandering moeten komen. Iu stede van afaluitingsliniëu, die toch de stroopeude benden niet afsluiten, zullen centrale bezettingspuaten moeten komen, tot handhaving der iulandsche hoofden, aan wie het inlandsch bestuur eu de bewaking der veiligheid ten slotte moet zijn -opgedragen. De wet der traagheid of volharding doet zich in de verovering en bezetting van Atjeh gelijk overal gevoelen, en van het steeds in dezelfite richting voortgaande militaire lichaam zelf' kan de stoot niet verwacht worden, welke in die richting verandering moet brengen." Aan de beide Belgische kamers is een adres aangeboden door 109 advocaten, ledeu van de rechteriijke macht en ambtenaren van het open baar ministerie te Geut, waarin, op daarin ont wikkelde gronden, verzocht wordt de volgende wettelijke bepalingen in te voeren 1. Wanneer iu ten strafzaak, waarin verschei dene personen betrokken zijn, de rechtspleging in het Nederlandsen wordt gevoerd, zal het openbaar ministerie zich uitsluitend van die taal moeten bedienen, indien zij door al de betichten verstaan wordt, en een hunner zijne verdediging erin laat voordragen. 2. De ambtenaren der gerechtelijke politie in de Vlaamsche gewesten zullen hunne processen- verbaal in het Nederlandsch moeten opstellen. De vei klaring van eiken getuige of verdachte zal worden opgeteekend in de taal, waarin hij ze heeft afgelegd. Prof. Buijs Ballot schrijft in het ütr. D. Heden is mij de officieele tijding geworden,dat de Vereenigde Staten deel zullen nemen aan de internationale poolexpeditie in 188283 en twee plaatsen bezetten Point Barrow en Lady Fran- klin-Bay. Daaruoor is dus die onderneming verzekerd en zal het nu aau Nederland te beslissen zijn, of het de middelen wil verschaften om iu Dickooubaven waar te nemen. Binnen kort zal ik nu tot dee1 neming daaraan oowekken en hond ik mij reeds dadelijk voor toezeggingen aanbevolen. (Niels Gade. Andersen. Tasso.) Eene buitengewone uitvoering zal Dinsdag den 5en dezer door de zangvereniging Tot Oefening en Uitspanning alhier gegeven worden, op welke een tot dnsver nier onbekend werk, Die Kreuz- fahrer, van Niels Gade, ten gehoor© gebraeht wordt. Eenige aanteekeningen omtrent den com ponist, zijn werk en de stof welke bij ter muzikale bearbeiding gekozen heeft, zullen misschien wel gevallig zijn aan de muziekliefhebbers, die zeker niet verzuimen zullen de buitengewone inspanning, welke de vereeniging en haar directeur zich dezen winter geven, met hunne belangstelling te beant woorden. Niels Willem Gade, in 1817 te Kopenhagen geboren, behoort door zijne latere vorming tot de Duitsehe muzikale wereld, die hem als een harer hoogst geschatte levende meesters erkent. Toch heeft hij, ondanks alles wat hij van Duitschland overgenomen heeft, steeds iets eigenaardigs be waard, dat aan zijne Deensche afkomst herinnert en vooral od de werken zijner jeugd een bijzon der kenmerk gedrukt heeft. Zoon van een instru mentmaker, na eene vrij gebrekkige muzikale opleiding door zijne ouverture Nachkldnje von Ossian in 1841 bekend gewor deu en met een prijs bekroond, werd hij door zijn kunstlievenden koning iu staat gesteld zich do reizen verder te ontwikkeien. Te Leipzig bevriend geraakt met Meudelssohn, die den Deenschen kunstbroeder met al de warmte vau zijn beminnelijk karakter vooruit zocht te helpen, werd hij in 1844, na eene reis in Italië, tot mede-directeur der Leipziger Gewandhaus-conceiten benoemd. Na Mendelssohn's dood volgde hij dezen op, doch vergat zjjn vader stad niet, waar hij sedert 1848, met den titel van professor in de muziek, eerst als kapelmeester van den hof-schouwburg, later als directeur van het conservatoire werkzaam gebleven is. Door zijne instrumentale en vocale werken, zijne ouvertures Nachklange von Ossian, lm Hochlani en andere, zijne dramatische gedichten Co mala Erlklnigs Tochter, Kalanus, Sioh, zijne kwartetten en piano-compositiën, heeft hij in de schatting der muziekbeoefenaars van alle natiën een der hoogste plaatsen verworven. Even als Kalanus en Sion, behoort Die Kreus- fahter tot Gade's „cantates voor solostemmen, koor en orkest." Een werk van den omvang van een oratorium heeft hij niet geleverdzijne opera Marietta bracht het nog niet verder dan den schouwburg zijner geboortostad. Den tekst van Die Kreuzfahrer had hij te danxen aan den dichter Carl Andersen, die zich daartoe van fragmenten uit Tasso's Verlost Jerusalem bediende. Het is juist driehonderd jaren geleden, dat dit grootste werk van den meest geliefden dichter der Italianen voor de eerste maal te Padua ge* urukt werd. Hij was een ongelukkig menscb, Torquato Tasso. Door machtige vrienden, vorsten eu kerkoversten, om zijn talent bewonderd en als op handen gedragen, zag hij niettemin, tengevolge eener zielsziekte, in zijne verbeelding niets dan vijanden, benijUers en belagers om zich been. Week en gevoelig van karakter, beging hij in de ziekelijke opwellingen zijner ij verzucht en achter docht, daden van drift en geweld, door welk© zijne begunstigers genoodzaakt waren hem na eens als een krankzinnige, dan wéder als een misdadiger op te slniten of te bannen. Hjj stierf in 1595, op zijn 51e jaar, te Rome aan eene kwaailaaidige koorts, welke oorzaak was dat de door kardinaal Aldobraudini, als eene laatste bevrediging van zijn kunstenaarstrots, hem toe gedachte dichter-kroning, hem ontging. Voor dezen gevoelig en, met eene zoo levendig© verbeelding begaafden dichter uit den bloeitijd der Iialiaansche renaissance, was de eerste kruis tocht, die de verovering van Jeruzalem tot doel had gehad, eene als aangewezen stof. Leest men de historische feiten van dezen kruistocht, zooals ze door de kroniekschrijvers vermeld worden, dan waant men reeds, nu eens eed sprookje, dan weder een roman te vernemeni Een Fiansch so.daat, Peter van Ainiens, die ds deu dood zijner vrouw kluizenaar geworden was, ziet op eene bedevaart naar Jeruzalem het Heilig© Graf iu handen der ongeloovigen, en Palestina onder hun heerschappij. Van toorn en schaamte gloeiende, weet hij eerst deu paus en daarna alle volken der Cnristeuheid door zijne predikiug tot den kruistocht to bewegen. Met eon ontzaglijk heir van ongeoefende, doch vurig geloovige kruis-- vaarders trekt hij opdoch ziet reeds in Hon garije zijn leger te niet gaan. Daarna sluit bij zich aan bij de kruisvaarders, die onder Godfried van Bouillon in 1099 Jerusalem veroveren j wordt

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1881 | | pagina 1