buitenlandt
Laatste Berichten.
t
De Transvaal.
Burgerlijke stand.
Weerkundige waarnemingen,
6 Februari des morgens te 8 uren.
7 Februari des morgens te 8 uren.
+1i
Algemeen Overzicht,
is, weet ieder, ook dat itj zelfs in het buitenland
eene welverdiende vermaardheid geniet.
Thomas Carlyle is Zaterdag morgen te
Chelsea overleden. Hij werd in 1795 geboren
de zoon van een pachter, die hem echter eene
nitnemende opvoeding gaf aan de universiteit te
Edinburgh. Zijne letterkundige loopbaan dagtee-
kent van 1828, toen hij verschillende artikelen
van zijne hand in tijdschriften geplaatst zag en
zijne vertaling van Göthe's Wilhelm Meister in
het licht gaf. Want Carlyle was zeer goed op de
hoogte van Duitsche taal en literatuur, wat in
Engeland lang niet algemeen was en is. Hij liet
zijne vertaling van Göthe's werk volgen door
eene levensbeschrijving van Schiller. In 1833 zag
zijn Sartor Resartus het licht in Frazers Magazine
en in 1837 zijne geschiedenis der Fransehe revo
lutie, waardoor hij aan niet Engelsche lezers wel
het meest is bekend geworden. Uit lateren tijd
dagteekent eene levensbeschrijving van Erederik
II van Pruisen.
Carlyle's hoofdwerk is eene biographie van
van Cromwell, onder den titel: „Cromwell's brieven
en redevoeringen met verklaringen."
Iemand die den schrijver goed heeft gekend,
zegt van dit werk„Zijn Cromwell was een werk
der liefde en het heeft eenige van de gebreken
welke liefdebrieven gewoonlijk aankleven in de
oogen van hen voor wie ze niet bestemd zijn
Als een man zich jaren lang wil wijden aan het
leven van een andereu man, aan de rangschikking
en verklaring van ieder document, dat licht kan
verspreiden over zijne loopbaan, en aan het onder
zoek van ieder hoekje van elke onderhandeling,
waarin hij zich ooit heeft bewogen, dan kan hij
een zeer buitengewoon werk leveren, en als dan
zijn held een Cromwell is, dan kan bij licht ver
spreiden over een zeer belangrijk hoofdstuk der
wereldgeschiedenis; maar moeilijk kan zijn boek
zeer populair zijn, en zeer moeilijk kan hij het
gevaar ontloopen van een wissel te trekken op
de belangstelling zijner lezers, welke niet met de
verwachte munt zal betaald worden."
Carlyle heeft eens gezegd dat de geschiedenis
„eene onuitputtelijke bron is van biographieen."
Hij vond de beweegkracht van het leven der
volken in den arbeid van enkele sterk uitkomen
de individuen. Zulk een „providentieel wezen"
gold hem voor grooter kracht dan de vooruitgang
van het menschelijk geslacht. Deze vanzelf tot
reactie leidende stelling beheerschte zijne geschrif
ten in de laatste helft zijns levens.
Carlyle had een indrukwekkend uiterlijk,
buitengewoon groote oogen en grove, krachtige
gelaatstrekken. Hij was een aangenaam en geestig
prater, een man van veel menschenkennis. „Hij
ging door de wereld, zegt dezelfde vriend van
hem, welken wij straks aanhaalden, laat ons
hopen naar eene die even goed of beter is, met
het hoofd omhoog en de oogen wijd open. Hij ge
voelde als een man, en hij sprak en schreef zoo
als hij geveelde, met onvergelijkelijke kracht van
gedachte en uitdrukking; en nimmer schreef hij
een enkel woord waarover zijn beste vriend zich
zou kunnen schamen."
De overstroomingen in Spanje zijn nog niet
geweken. Een gedeelte van Madrid staat onder
water, terwijl ook Sevilla, Cordova en de Murcia-
vallei nog overstroomd blijven.
's Gravenhage. De hooge raad behandelde
heden de zaak van W. M. de Jongh. Door den
raadsheer Jolles werd het rapport uitgebracht.
De verdediger mr. Van Kossem bepaalde zich tot
de bestrijding van het arrest ten principale, zon
der middelen van cassatie voor te dragen, waar
van verwijzing naar een ander hof het gevolg
kan zijn. De Jongh vreest toch niets meer dan
een vernieuwd onderzoek, waardoor hij gedwongen
zou kunnen worden een en ander te vertellen omtrent
de aanleiding van deze zaak. Hij zou dan ook kun
nen zeggen welke bestemming hij aan de f 75000
wilde geven en toelichten waarom hij tegenover
zijn advocaat zoo geheel anders gesproken heeft
als ter openbare terechtzitting. Pleiter wil dus
alleen trachten de levenslange tuchthuisstraf in
eene geringere straf te doen veranderen. Op dien
grond heeft De Jongh bewilligd in het beroep in
cassatie in 't belang zijner moeder en zuster, die
hem op deze aarde willen wederzien. Het eenig
middel van cassatie is de schending en verkeerde
toepassing der artt. 295, 296, 297 en 302 van het
wetboek van strafrecht, juncto artikel 3 der wet
van 1870 tot afschaffing der doodstraf, omdat het
hof de premeditatie heeft aangenomen.
Alleen dan bestaat er premeditatie als een
vooraf beraamd plan om geweld te plegen de
oorzaak van en niet de aasleiding tot den dood
is. Vervalt echter de premeditatie dan kan slechts
eene gevangenisstraf van 5 tot 25 jaren opgelegd
worden.
De conclusie van het openbaar ministerie is
bepaald op Maandag a.
's Gravenhage. Men bericht het over
igden van den heer mr.P. Mijer, oud-gouverneur-
generaal van Ned. Indië, in den ouderdom van
68 jaren.
Home. De Turksche ambassade is gemach
tigd het gerucht van een opstand in Albanië
tegen te spreken.
Van 30 Januari tot 6 Februari 1881.
Middelburg. Ondertrouwd: F. Geldof, wed'.
86 j. met L. van den Broeke, jd. 30 j. P. F. van
der Feen, jm. 28 j. met J. S, Pické, jd. 23 j.
A. Cornelissen, jm. 25 j. met S. Koole, jd. 25 j.
Bevallen: W. C. Sinke, geb. Alewijnse, z.
J. M. Buijs, geb. Tilroe, d. J. J. Vermaat, geb.
Rietvelt, z. J. M. van Linschooten, geb. Riegen, d.
A. M. de Bree, geb. van Maaren, z. J. Nilssou,
geb. de Waal, z. J. C. van Tatenhove, geb.
Kooman, d. A. E. Endhoven, geb. Zietse, z. M.
Walraven, geb. Jobse, z. J. H. Meulmeeater, geb.
Holman, z. L. Willeboordse, geb. de Witte, d.
Overleden M. Wijkhuis, wed®, van P. Gouds
waard, 82 j. J. Rommael, man van F. Onderdijk,
49 j. S. Dingemanse, vrouw van P. Klinke, 61 j.
P. A Eikmans, d. 4 j. A. A. Bucker, man van
R. Mones, 56 j. J. van Gilst, man van A. Daniëlse
de Ridder, 59 j. H. E. Stecker, vrouw van J. P.
van den Hoven, 66 j. E. J. van der Haar, vrouw
van L. S. van Benthem Jutting, 32 j.
Van 29 Januari tot 5 Februari 1881.
Vlissingen. Gehuwd: H. L. van denAbeele,
jm. 83 j. met E, A. Monjé, jd. 27j. A.Larikamp,
jm. 83 j. met G. Saaij, jd. 19 j. M. P. de Wit,
jm. 19 j. met A. M. Janssen, jd. 19 j.
BevallenJ. Laernoes, geb. van den Berg, z.
J. W. F. Fransoo, geb. Lauwereins, z. R. J.
Coppejans, geb. Jans, d. A. C. Curveleijn, geb.
Florschutz, z. J. Boone, geb. Le Roij, z. P. H.
Clowting, geb. Gillissen, d. M. J. van der Staal,
geb. Lauwereins, z. (levenl.) S. G. Caljouw, geb.
Lammeree, z.
Overleden: J. C. de Weerd, z. 3 j. L. F.
Bracks, man van R. Maenhoudt, 63 j.
Goes. Gehuwd: F. G. Riggaart, wed®, van
C. F. Cornells, 58 j. met C. Opperman, wed®, van
C. A. Verduijn, 46 j. P. Boer, jm. 24 j. met E.
Danielse, jd. 22 j.
Bevallen: F. de Kok, geb. Meeuse, d. A. M.
van Gorp, geb. de Witte, z. D. J. Meijler, geb.
Wessels, z. L. Weide, geb. v. d. Does, d. H. C.
Oranje, geb. Meijers, d. E. F. Maartense, geb. Huf-
kens, z.
Overleden: J. de Jonge, wed", van M. Sier-
vogel, 72 j. M. Groeneweg, wed", van W. Tem
perman, 70 j. J. Breker, jd. 69 j. C. Mange, vrouw
van A. de Wilde, 43 j. M. de Beste, wed", van
H. van Halen, 91 j. C. op 't Hoff, d. 16 j. J. P.
Hopmans, man van J. C. Bookelaar, 69 j. R.
Vroegop, jm. 40 j. (te 's Gravenhage).
Zieeikzee. Bevallen: J. de Roo, geb. Dour-
leijn, z. P. van Wanrooij, geb. Admiraal, z.
Overleden: L. Beije, jd. 30 j. D. C. v. d.
Kreke, z. 2 j. C. van den Houten, man van
N. Krabbe, 63 j.
namen
der
plaatsen.
Ba-
rom.
afwijk.
Wind-
richt.
krach
Delfzijl
12.6
ZW
0
Groningen
13.0
WZW
0
Helder
11. S
W
0
Vlissingen.
10.9
NO
4
Maastricht.
13.6
ZZW
3
Sylt
13.3
stil
0
Valentia
Hamburg
13.7
WZW
2
Swinemunde.
11.8
ZZO
4
Leipzig
12.6
Z
2
Carlsruhe
10.0
ZW
5
Grisnez
- 7.4
NNO
5
Parijs
7.1
WNW
3
St Mathieu
0.9
N
2
Biarritz
8.0
N
3
Perpignan
ZO
Christiaansund
0.1
1
Stockholm.
9.9
ZW
2
Koppenhagen
12.4
z
2
Portsmouth.
Yarmouth.
Toe
stand
lucht.
betr.
z. bew.
bctr.
betr.
regen
mist.
mist.
z. bew.
regen
betr.
betr
betr.
bew.
z. bew.
z. bew.
mist.
mist.
Tem
pera
tuur.
Cels.
2
2
3
4
2
1
2
0
1
3
4
3
5
1
5
0
1
Delfzijl.
Groningen
Helder
Vlissingen.
Maastricht.
Sylt
Shields.
Valentia.
Hamburg
Swinemunde.
Leipzig.
Carlsruhe
Grisnez
Parijs
St Mathieu
Biarritz
Perpignan
Stockholm.
Koppenhagei
Portsmouth
Yarmouth
(- 2.6
ZW
0
1. bew.
- 3.5
w
0
1. bew.
- 5.0
WZW
0
bew.
- 3.9
NO
0
1. bew.
- 3.1
WNW
1
1. bew.
4- 0.4
Z
5
betr.
-12.7
ZO
7
betr
.4- 2.5
NW
3
helder
- 2.3
NW
6
betr.
0.0
NW
4
betr.
- 3.2
W
2
betr.
- 3.3
ZO
2
bew.
- 3.8
stil
0
helder
- 2.6
Z
4
regen
1.4
ozo
4
bew.
- 1.3
ZZW
0
regen
0.6
N
2
helder
2
1
0
0
0
1
4
1
1
0
0
7
5
20
8
Zondag.
Grootste verschil iu Nederland:
's ochtends 8 urenV. 2.5 M.
des namiddags: H. 3.1 G.
Barometer te Middelburg, Graanbeurs Corr
Maa ndag.
Grootste verschil in Nederland:
'sochtends 8 uren: G. 2.4 D.
des namiddags:
Barometer te Middelburg, Graanbeurs: (Corr.)
Thermometer„ 5 Febr. 's av. 11 u. 41 gr.
6Febr. 'smorg. 8 n. 40 gr. 'smidd. 1 u. 40 gr.
's av. 5 u. 38 gr. 's av. 11 u. 34 gr.
7 Febr. 'smorg. 8 u. 34 gr. 'smidd. 1 u. 42 gr.
's av. 5 u. 38 gr. F.
De Pruisische landdag houdt zich bezig met een
Verwendungsgeset», eene wet waardoor de bestem
ming wordt geregeld van de gelden welke de
Pruisische staat van het Duitsche rijk zal terug
krijgen, als de rekening van dit laatste sluit met
een goed slot. Het rijk zal, wanneer de nieuwe
plannen der regeering in den rijksdag zullen zijn
aangenomen, meer heffen dan voor zijne behoeften
noodig is en het overschot evenredig verdeelen
tusschen de verschillende staten. De Pruisische
regeering stelt voor om van dat geld twee derden
te gebruiken om de helft der grond- en gebouwen-
belasting aan do Kreise af te staan, terwijl het
andere derde deel zal moeten dienen om het
minimum van inkomen voor den hoofdelijk en
omslag van ƒ250 op ƒ720 te brengen. In ons
nommer van 17 Januari jl. bespraken wij hoe
deze voordracht het dubbele doel heeft om aan
de rijksregeexing eene ruime kas te verschaffen
en om de directe belastingen in te krimpen en
door indirecte te vervangen.
Over dit ontwerp had Vrijdag in den Pruisischen
landdag een dier schitterende tournooien plaats
tusschen Eugen Richter en prins Von Bismarck,
die lichtpunten zijn in de parlementaire werk
zaamheid te Berlijn, en die zelfs in de uitvoerige
verslagen der groote Du'tsche bladen slechts voor
een deel tot hun recht komen, «oodat het een
weinig dankbaar werk is ze tot nog beknopter
vorm samen te dringen.
Richter wees erop dat de wet eerst in werking
moet treden, als de rijksdag 110 millioen aan
nieuwe indirecte belastingen zal hebben toege
staan. Hoe die besteed moeten worden, is wel
te zien, maar niet hoe ze moeten worden opge
bracht. Men heeft het zegel, de wissels, het bier,
de tabak, de quitanties, het hoofdgeld van hen
die om een of andere reden van militairen dienst
vrijgesteld zijn, op het oog, en om al die belas
tingen erdoor te halen, schermt men in deze wet
met eene ontlasting langs andere kanalen. De
indirecte belastingen moeten verhoogd, de directe
voor het grootste deel ingetrokken worden. De
wet moet eigenlijk Perschwendungsgetetz heeten,
want dit stelsel, dat eerst geld wordt gestort in
de rijkskas, terwijl deze het later weer verdeelt
aan districten en gemeenten, moet leiden tot
verkwisting. De kanselier heeft, volgens de cou
ranten, op zijne laatste parlementaire soirêe ge
zegd dat de uitgaven der gemeenten voor politie,
school en armwezen ten laste van den staat
moesten komen, en daardoor geeft hij weder eene
volledige verandering in zijne politiek te kennen.
Want vroeger, toen hij zelf de autonomie der
gemeenten invoerde, erkende hij dat er het best
en goedkoopst wordt bestuurd, als de administratie
in handen is van de liohamen die het geld voor
zekere takken van dieDSt moeten opbrengen, en
nu schijnt de kanselier den grondslag van het
eigen bestuur der gemeenten te willen wegnemen.
Als men de lasten wil verminderen, dan schaffe
men ten minste het schoolgeld af, dat den
minder bevoorrechte drukt, want op de schou
ders van dezen komt de zwaarste druk van
al de nieuw voor te stellen indirecte belas
tingen. De na invoering der hooge inkomst rech
ten voorspelde stijging der loonen blijft uit, wat
officieels rapporten daarover ook voor onjuiste
voorstellingen mogen geven. En nu zoekt de
kanselier het fiasco zijner economische politiek
goed te maken door telkens met nieuwe beloften
voor den dag te komen. Koning Hendrik IV)
die iederen Franschman een hoen in den pot
beloofde, is maar een ongelukkige stumpert, bij
den rijkskanselier vergeleken, die niet alleen
iederen armen man een hoen, maar in zijn
pensioenfonds hem zooveel geld belooft, dat hij
op zijn ouden dag een onderkomen kan vinden.
En vanwaar moet hij het geld halen? Een
tooverstaf bezit hij niet. Altijd zullen maar
nieuwe belastingen worden ingevoerd, en als dan
het volk mismoedig wordt, dan paait men het met
beloften, die weer tot nieuwe lasten leiden, en
zoo maar voort, totdat eindelijk dit onzalige
stelsel zal instorten onder de verontwaardiging
des volks.
De kanselier antwoordde op de uitvoerige rede
van zijn tegenstander met een dier episodische
redevoeringen die, schijnbaar zonder vast systeem,
huppelen over de zaken welke zij behandelen,
doch telkens een diep merk achterlaten, opwek
kende lectuur, waarbij men benijdt wie ze uit
zijn eigen mond mogen hooren. Vooral de
heer Richter vermag het om de gemoedstem
ming van den kanselier in een toon te brengen)
die aan zijn frisch en zakelijk woord het pikante
bijzet, dat het type zijner redevoering voltooit.
Hij was het ditmaal, zeide hij, in menig punt
eens met den vorigen spreker, wat hem zijn leven
lang nog niet gebeurd was, maar moest hem
eerst in een en ander tegenspreken. Daarop trad
hij in eene vrij uitvoerige verdediging der econo
mische politiek van Duitschland, welke zich, ge
heel in zijnen geest, vasthechtte aan feiten. Wij
kunnen die redevoering hier niet in haar geheel
volgen, maar willen toch éene bewering mede-
deelen. Toen Rusland onlangs zijne inkomende
rechten met 10 percent verhoogde, ging er in
gansch Dnitschland een kreet op dat de Duitsche
regeering toch zien moest er iets aan te doen
dat het Russische rijk niet verder op dien weg
voortging. Was dat een kreet van medelijden
voor de armere klassen in Rusland, die volgens
de Duitsche mannen der theorie grootendeels den
last der inkomende rechten dragen Neen, het
was de kreet van het eigenbelang der Duitsche
importeurs, op welke die belasting drukt. En
daardoor is het goed recht der inkomende rechten
voor de volkswelvaart bewezen.
Met de beperking der directe belastingen heeft
de kanselier op het oog dat de man, die niets
heeft dan zijn physieke kracht om in zijn levens
onderhoud te voorzien, geheel vrij zal worden
van staats- en gemeentelasten, en dat de belas
ting eerst zal aanvangen waar bedrijfskapitaal is,
hetzij in den vorm van een bepaald vermogen,
hetzij in dien van verworven kennis. Wie niet
bezit moet rechtstreeks niet anders bijdragen dan
zijn krijgsdienst.
Het schoolgeld moet worden afgeschaft en aan
den onderwijzer moet eene betere positie worden
verschaft. Aan dat plan van den heer Richter
moet worden vastgehouden. Bij de Franschen
heeft de kanselier de les geput, dat men de
staatsinkomsten eer uit indirecte dan uit directe
heffingen moet vinden. Zij maken zich los van
den band der theorie en grijpen voor het prac-
tische leven de middelen aan, welke de practijk
aan de hand geeft. En Pruisen moet eerst vast
stellen wat het zal doen met het geld, dat het
van het rijk zal ontvangen, eer in den rijksdag
met vrucht over nieuwe indirecte belastingen kan
beraadslaagd worden. Wil men eene andere
oplossing, dan zou men iemand moeten hebben,
die zich op eene hoogte kan stellen om al de
economische verhoudingen des rijks met éen blik
te overzien (dit is bedoeld op Richters doctri-
narisme):
Einen solchen möchte ich wir auch wohl gönnen,
"Würde ihn Herrn Mikrokoamus nennen.
Maar zoolang wij zoover niet zijn, moeten wij
stap voor stap vooruitgaan.
Partijzucht is voor een deel reden der oppositie,
en als de tegenpartij regeerde, zou zij menigen
maatregel voorstellen, welken zij bestrijdt, wijl
hij van ons afkomstig is. De tabak moet meer
betalen en het gedistilleerd ook. Beide, evenals
bet zegelrecht, brengen in Frankrijk tusschen
de 400 en 500 millioen op. „Zijn wij Duitschers
dan zooveel minder ervaren in deze zaken Neen,
maar de coterie-geest, die reeds van de universi
teit wordt medegebracht, zit in den weg. Zoodra
men van eene andere party is dan de regeering,
meent men dat men ieder regeeringsvoorstel
slecht moet vinden.
Prins Bismarck heeft twee jaren geleden willen
aftreden; dit ligt thans niet meer in zijne bedoe
lingen, vooral wijl hij weet wie zich over zijn
aftreden zouden verheugen. Richter verwijt hem
verandering van inzichtenTen onrechte
over de economische politiek had hij geene in
zichten, toen andere zaken zijne aandacht geheel
in beslag namen. Toen verliet hij zich geheel op
Delbi üok, en eerst nadat deze was afgetreden,
maakte hij zijne eigen plannen.
Twee episoden besloten deze redevoering, een
mozaiek van rijke kleuren, niet altijd uit even
stevige grondstof gemaakt. Ten eerste beweerde de
redenaar in het betalen van directe belastingen
door de niet-bezitters een element voor revolutie te
zien, op het gezag van een Poolsch revolutionair,
die eens heeft gezegd: „als maar eens voor den
hoofdelijken omslag de meubels op de straat
worden gezet, dan hebben wij het gewonnen!"
En ten slotte gaf hij de vrij overtollige bewering
ten beste, dat hij niet in zijn persoonlijk eigen
belang als groot kapitalist en grondbezitter had
gesproken.
De wet zal door dit optreden waarschijnlijk
gered zijn. Prins Bismarck's woord over dan
cöterie-geest in Duitschland zal zijne uitwerking
doen op het gros der nationaalliberalendie vele
opofferingen overhebben voor de Duitsche eenheid
en dit meermalen in hun steun aan den kanselier
hebben doen blijken,
Behalve hetgeen wij hieronder van de Trans
vaal melden, is er niet veel nieuws. De Engel
sche regeering heeft eene nieuwe verrassing ge
kregen in een bericht dat de Ashantijnen aan de
kust van Guinea eene dreigende houding tegen
over de Engelsche kolonie aannemen. Nog eeH
oorlog daar te voerendat ontbreekt er nog aan.
In de meening, welke wij in den laatsten tijd
meer dan eens uitdrukten, dat het Turksch-
Grieksche geschil wel vreedzaam zal afloopen
althans voorloopig vinden wij ons versterkt
door eene verklaring van den heer Coumoundouros
in de kamer te Athene. „Wij moeten ons niet
haasten", zeide hij. Meer verlangt Europa
voor het oogenblik niet.
De regens blijven aanhouden, seint men uit
Newcastle. Men herinnert zich zulk een weer niet
om dezen tijd van het jaar en de wegen zijn haast
onbegaanbaar. Langs den weg zag ik decor
respondent van de Standard die met de verster
kingen naar het tooneel van den strijd is gereisd
bijna ieder kwartieruur wegs een of meer wagens
hopeloos in den modder steken. De uit Indië
aangekomen troepen hebben thans alle Maritz-
burg verlaten en rukken met inspanning van alle
krachten vooruit. Het 15e regiment huzaren, dat
inlandsche en ongeoefende paarden berijdt, oefent
deze op den marsch, om ze bruikbaar te maken
voor den dienst tegen den tijd dat ze hier zullen
aankomen.
De Boeren zijn gekampeerd aau de andere zijde
van den Langnek-pas met kleine afdeelingen ver
spreid over den ganschen rug van het Drakenge
bergte. Hunne patrouilles komen tot zes mijlen
van Newcastle toe. Hunne stelling op Langnek
is sterk verschanst en de gesteldheid der plaats
maakt eene omtrekkende beweging zoo goed als
onmogelijk.
Hun aantal vermeerdert met den dag. Zij pressen
hunne Hottentotsche huisbedienden, zoodat zelfs1
jongens en oude mannen in hunne rijen dienen
Daarenboven krijgen zij uit den Vrijstaat weerbare
mannen en geld, zoodat hun aautal, dat op den
dag van het gevecht op 2.000 werd geschat, nu
zeker 5.000 bedraagt.
Te Newcastle zijn de troepen in een versterkt
kamp buiten de stad gelegerd, terwijl de weerbare
inwoners hebben dienst genomen bij de Engelschen.
De stad zelve zou niet te houden zijn, indien de
