m
124e Jaargang!
1881.
Zaterdag
5 Februari.
Dit blad verschijnt dagelijks,
met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per 5/m. franco 3,50,
Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 Cent.
Advertentiën: 20 Cent per regel.
Geboorte-, Trouw-, Doodberichten enz.: van 1-7 regels f 1.50
iedere regel meer 0,20,
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Hoofdagenten voor het Buitenland: de Compagnie générale de Publicité O. L. üaube Cie. te Parijs Londen, Frankfort a. M., Berlyn Weenen, Zurich enz.
Middelburg, 4 Februari.
MIDDELBLRGSCHE COURANT
Men herinnert zich de kunstbewerking, door
wijlen Bakhui] zen van den Brink eens uitgevoerd
nadat hij een tegenstander in eene polemiek eerst
verslagen had, zette hij hem, zoo beschreef bij
het, nog weer eens overeind en trok hem aan
de haren, om te zien of hij wtl goed dood was.
Diezelfde operatie is met den heer Kappeijne
verricht, tegen zijn wil, door zijne Amsterdamsche
„vrienden."
Ondanks zijne jongste nederlaag bij de stembus»
weder op de voorloopige candidatenlijst der kies-
vereeniging Burgerplicht geplaatst, had de heer
Kappeyne per telegraaf het bestuur gemeld dat
hg niet voor de candidaluur in aanmerking
wenschte te komen. Dit waB, naar onze ziens
wijze, een bewijs van politieken ta.t en zelfkennis.
Aldus dachten echter de vooratanders der can-
didatuur er niet over. Amsterdam beweerden zij,
had zich te „reh&biliteeren.'' De beer Kappeyne
zou, als hg gekozen werd, niet bg zijn weigering
volharden.
Te vergeefs trachtte de voorzitter, zelf een
tegenstander van den heer Kappeyne, diens vrien
den van hun verkeerd opzet terug te houden,
door alleen de weigering van hun candidaat op
den voorgrond te stellen, zonder verder over zijne
aanspraken op de candidatunr uit te weiden.
Te vergeefs gaf ook een deel der overige aanwe
zigen, door hun houding, duidelyk te kennen dat
de bg de vorige verkiezing gebleken tegenzin in
eene candidatuur Kappeyne nog geenszins uit
gestorven was. De vrienden van den ond-minister
waren onbekeerlgk als de vrouw van Sganarelle
41 leur plaisait d'etre battus. Zg stelden de vol
gende motie voor:
.De Yergadering, van gevoelen dat in de kiesvereeniging
'Burgerplicht een zeer sterke partij is, die gaarne, niet
tegenstaande het bedanken van mr. Kappeyne, hem toeh
in de kamer zou willen- zien, acht wenschelijk zijn can
didatuur te bespreken, vertrouwende dat er geen aanval
len zullen gedaan worden op een afwezige, die zich niet
kan verdedigen."
Het antwoord op dit voorstel was, dat de mo
tie met 63 tegen 28 stemmen verworpen werd!
Ka dit staaltje van onhandigheid, zou 't ons
zelfs niet verwonderen indien de candidatuur-
Kappeyne in de kiesvereeniging Orde toch nog
weer boven water kwam en door het Handelsblad
aan zijne oude liefde trouw, andermaal aanvaard
werd. Dan zou den heer Kappeyne niets meer
overblijven dan de vlucht buitenslands, om zijne
vrienden te ontloopen.
Aangezien de minister Modderman reeds voor
«ene candidatunr bedankt bad en die van den
oud-minister Wichers ingetrokken was, bleven
alleen de hooid-ingenieur Dirks en de advokaat
Thorbecke, de zoon van den „ouden" over.
Eerst genoemde werd met 48 van de 66 stemmen
tot candidaat verkozen.
Wordt de heer Diiks lid der tweede kamer,
&an zal het kanaal door de Geldersche vallei
daar een tweeden specialen vertegenwoordiger,
Daast den ingenieur Froger, bezitten.
Uit Botterdam schrgft men aan het Handelsblad,
dat de vier aldaar bestaande liberale kiesver
enigingen beantwoorden aan de volgende quaii-
ficatiën„gematigd liberaal, meer geavanceerd
liberaal, opposant, en jong bloed."
Aangezien 't bezwaarlijk gaat om candidaten
te vinden, die aan al deze vereischten te geUjk
voldoen, is het zeer wel mogelijk dat in plaats
van den heer Voorhoeve, weer een anti-revolutio
nair, en dan misschien een onbeduidend partij
man, tot lid van den gemeenteraad gekozen
wordt.
Prof. Harting maakt in het TJtr. DU. bekend
dat bij vóór eenige dagen te vergeefs getracht
heeft een brief in de Daily Telegraph geplaatst
te krggen, tot wederlegging der onjuiste bewe
ring, dat de in Nederland bestaande beweging
ten gnnste van de Transvaal door de commissa
rissen Joubert en Kruger opgewekt zon zijn.
De heer Harting leidt hieruit af, dat er geen
ander middel bestaat om zooveel mogelijk te
yoorkomen dat het Engelache publiek opzettelijk
misleid wordt, dan het langs andere wegen voor
te lichten. In dien geest is dan ook bet Trans-
vaal-comité steeds bezig, door toezending van
gedrukte stukken in het Engelsch aan de parle
mentsleden, de mayors der grootste steden en aan
andere invloedrgke personen of vereenigingen.
De voorloopig benoemde commissie voor het
Oranje Kruis heeft, onder dagteekening van den
2en dezer, aan het hoofdbestuur van het Boode
Kruis, een brief gericht, waarvan de laatste vol
zin aldus lnidt:
Mijne Heeren, de tijd dringt. De stem onzer gewonde
A frikaansche stamgenooten schreit dagelijks luider ten
hemel. Tot leniging van dien nood moet geld, ja veel
geld verzameld worden. Om dat te verkrijgen mag niet
getalmd worden, maar moet men het ijzer smeden terwijl
het heet is. Dit dien hoofde dnide men ons den aan
drang niet euvel, dat wij uw antwoord op dit schrijven
uiterlijk op 5 Februari aanstaande verwachten, opdat wij
weten of wij onzerzijds met het oonstitueeren onzer Veree-
niging moeten voortgaan, dan wel de van onzentwege
verzamelde geldelijke bijdragen in uwe kas kunnen over-
storten.
In 1880 zijn door de politie alhier 341 proces
sen-verbaal opgemaakt, waaronder 51 wegens
diefstal, 7 wegens oplichting en misbruik van
vertrouwen en 23 wegens moedwillige mishande
ling en verwonding. Wegens overtredingen van
algemeene wetten, provinciale en plaatseigke
verordeningen werden 216 personen bekeurd.
Ter zake van dronkenschap werden in het af-
geloopen jaar 55 personen (mannen) aan het
bureau van politie tgdeigk in bewaring gesteld.
Zes zelfmoorden zgn in de gemeente gepleegd.
In de gisteren avond alhier gehouden buiten
gewone algemeene vergadering van vennootender
Nijverheids Vereeniging is tot bestuurslid benoemd
de heer B. A. Verhey, in plaats van den heer
J. C. Frederiks JCz., die voor zgne benoeming
in de vorige vergadering bad bedankt.
Ook de heer D. A. Dronkers, vroeger benoemd
tot commissaris, daarvoor bedankt hebbende, werd
tot die betrekking benoemd de heer F. Gr. Sprenger.
Morgen den 5en dezer zullen met den trein,
die te 12 u. 27 m. te Vlissingen aankomt, o. a.
200 landverhuizers aangebracht worden om met
het stoomschip Scholten de reis naar Amerika
voort te zetten.
Ter Keuzen, 4 Februari. Tegen de daarbij
betrokken ambtenaren van den waterstaat hier
te lande, ofschoon zg in dit geval de bevelen van
de Belgische autoriteiten opgevolgd hebben, is
door de gezagvoerders van drie schoeners en een
twintigtal schippers van riviervaartuigen, wegens
geleden avarg of schade aan hunne schepen of
ladingen door het ys, bg de aftappingen van het
kanaal op 30 en 31 Januari jl., bij het kanton
gerecht alhier protest aangeteekend.
De communicatie op Antwerpen, langs het
Waessche spoor en het Vlaamsche hoofd, welke
tgdens den gsgang op de Schelde gestremd was,
is thans weder hersteld.
Ingevolge de bevelen des konings, zal het hof
den 4en dezer den lichten ronw aannemen
voor eene week, wegens het overigden van H.
K. H. mevrouw de groot-hertogin weduwe van
Mecklenburg-Sirelitz.
De bevat de wet houdende vaststelling
van het zesde hoofdstuk der staatsbegrooting
voor bet dienstjaar 1881.
De algemeene vergadering der vereeniging
Schuttevaer is eergisteren te Zwolle, onder voor
zitterschap van den heer De Jong, geopend en
werd o. a. bggewoond door de heeren Gratama,
Van Dedem en Van der Feltz, leden der 2e en
Carsten, lid der le kamer. Op den eersten dag
werden eene motie ten gunste der verbetering van
het Zwoleche Diep en een voorstel tot het indienen
van een adres aan de regeering, voor de verbete
ring der haven te Kninre aangenomen.
Men schrgft uit Heusden van 1 Febr.: Nacht
en dag is men bezig aan de omdgking van de
doorbraak. De nieuwe dgk wordt aangelegd als
een groote halve cirkel van rnim 500 meters
lengte. Aan het gedeelte, dat naar Vlijmen ge
keerd is, bevinden zich nog een paar gevaarlijke
wellen, die veel zorg geven, vooral bij den snellen
was, die veroorzaakt heeft dat de Beerscbe Over
laat bg Grave over een breedte van ruim 100
meters werkt, welk water recht op het bedreigde
punt toestroomt. Al wat aan planken en puin
beschikbaar is, wordt gerequireerd. Het herstellen
van den provincialen weg gaat geregeld zgn
ganger is echter een gat ingespoeld, dat bijna
niet te dempen schgnt. Men is in bestendige
vrees voor gsdammen. (Vod.)
Het Leeskabinet van Februari behelstDr. Ber
nard Ter Haar, door J. M. E. Dercksen (met
portret)Iets over Alliteratie, door A. J. Servaas
van Kooijen; De oorsprong van den Landbouw,
door G. P. Boos; La Boehe aan deOurthe, door
M. A. Perk (met plaat); Het Sneeuwt, naar
Enrico Castelnuevo, door P. van Wicheren Hz.;
Eene Levensles, uit het Engelsch, door Helena.
Men schrijft ons uit Den Haag
De Vragen des Tyds hebben onverwachts de
ingesluimerde politiek wakker geschud. De heer
Van Kerkwijk heeft ook nu weer getoond dat hg
geen halfslachtig man is. Hg heelt eindelijk het
volle licht over de jongste nog altgd niet opge
helderde ministerieele crisis doen opgaan. Het is
nog wel niet het „offieieele" licht, maar mg dunkt
dat het daarom juist niet minder moet worden
gewaardeerd.
Intusschen, veel nieuws heeft ook het bijna
volledig apergu van de offieieele „geheime stukken''
ons niet geleerd. Alles wat thans door een inge-
wgde is mtêgedeeld, hadden we vroeger ongeveer
reeds in de oningewgde bladen gelezen. Het
eenige nieuws wat men door het artikel van den
afgevaardigde uit Zierikzee verneemt, is dat
hg den heer Kappeyne niet terug verlangt. Nu,
voor het oogenblik is er nog geen vacature in
den ministerraad, zoodat de heer Van Kerkwgk
met deze mededeeling althans geen spoed bad te
maken.
Men zegt hier dat hg met zgn artikel echter
een andere bedoeling heeft gehad: voorlichting
der natie met het oog op de aanstaande verkie
zingen. Het is zeer wel mogelgk, maar gelukkig
vind ik het middel niet. De kloof, die sedert
lang tusschen de vrienden van den heer Kappeyne
en zgn tegenstanders in bet liberale kamp bestaat,
zal er niet door gedempt, veeleer breeder worden.
De Kappeynianen zgn alles behalve ingenomen met
het Van-Kerkwgksche artikel, hetwelk naar
zeker on-dit te oordeelen niet zonder overleg
met eenige andere leden der liberale partg is
verschenen.
Ik voor mij twgfel zeer of de verdeeldheid der
liberale partg, die ons in Juni slechts nadeel kan
brengen, door de „kloeke" daad van den heer
Van Kerkwgk wel verminderen zal. En wat zal
dan het slot zgn van Ae historie? Dat de strijd,
die in Maart over rente- en kanalen-wetten te
wachten is, in een politieke stormlooperg zal
ontaarden en men een crisis zal gaan „maken",
terwgl er geen aanleiding hoegenaamd bestaat om
verandering le eischeu in het regeerings beleid.
Zoo iets zit er in de lucht. Is het te verwon
deren dat men over de ongezonde atmosfeer hoort
klagen Is het wonder dat de dezer dagen uit
gegeven Portretten van de aftredende kamerleden
en van de ministers, te midden van nevelen ge
schetst, niet voordeeliger zgn uitgevallen dan het
onlangs door Eigen Haard aangeboden portret
der koningin?
De Portretten van de kamerleden en ministers zgn
ik durf u dit verzekeren uit de kamer der
stenografen afkomstig; maar al de snelschrijvers
ontkennen het vaderschap, nu Castor-et-pollux
het er zoo slecht hebben afgebracht, dat zelfs
Lavater Jr. den schgn van zich afweert van dien
bundel te hebben geschreven.
Nu ik over de stenografen spreek, kan ik u
meedeelen dat een der oudste gedienden van dit
verdienstelgk korps de gelederen heeft verlaten.
De gemengde commissie voor de stenografie uit
de beide kamers beeft aan mr. E. L. van Emden,
op zijn verzoek, met 1 Februari eervol ontslag
verleend, onder dankbetuiging voor de door hem
bewezen diensten. Tel ze niet licht, die diensten!
Niet het vlug opschrgven in onherkenbare, zelfs
voor den schrgver-zelf vaak niet meer te onfcg-
feren teekens, van een politieke redevoering; maar
het in „gangbaar", in leesbaar Hollandsch weer
geven van die aanteekeningen; het maken van een
redevoering, die gedrukt kan worden, uit een
onsamenhangende reeks van woorden die niet
voor den druk zouden kunnen worden bestemd,
ziedaar den dienst dien een goed stenograaf „aan
den lande" bewijst.
Mr. Yan Emden, die 29 dienstjaren telt, was
er nog een uit de oude school; niet zoo ving in
't opteekenen als de jongelui van den cursus-Steger,
maar door zijn studie en kennis van de zaken
altijd in staat om, van elke rede-voering,
een rede te maken. II a bien merité de la pdtrie l
Yan de Haagbche kamer van koophandel hoor
den wij in de laatste weken meer, dan anders in
een geheel jaar.
V erbeeld u, dat voor de verkiezing van een lid
in dat college niets meer of minder dan een anti-
Semieten-beweging op bet getouw is gezet. Onze
kamer van koophandel eigenlijk een parodie
op het commercieel en industrieel leven in de
hoistad telt onder haar leden niet een katholiek.
Bg de laatste verkiezing had een der redac
teurs van het Dagblad zgn vrienden de plech
tige belotte gedaan, dat dit „onrecht" zou op
houden. Er moest een Boomsche in. Toevallig
echter had een ander redacteur van hetzelfde Dag
blad aan een ander vriend, een Israëliet, een plaats
m de kamer beloofd. Aanvankelgk ging alles
goed. Handel en Nijverheid, de vereeniging die
op dit gebied het meeste heeft iu te brengen, koos
een katholiek, den heer De Charro, wel
niet de katholiek van den Da^&M-strgder, maar
toch „oen" katholiek. En dat wel, niettegenstaande
de oud-voorzitter der vereeniging, aan wiens
krachtigen gver zg haar aanzien het meest dankt,
de heer G. P. Grandia, ook als candidaat was
voorgesteld, even als de heer M. J. Parser, de
Israëliet waarvan hierboven sprake was. Wat
wil echter het geval De heer De Charro bedankt
en de liberale kiesvereeniging de Grondwet
stelt met algemeene, vijf stemmen den heer
Grandia candidaat. Handel en Nijverheid zwygt.
Woedend over zgn nederlaag en vreezende dat
de Joodscbe candidaat van zijn collega thans zou
zegevieren, verandert de katholieken-beschermer
van het Dagblad terstond van taktiek en omhelst
de leuze Weg met de Joden 1 Hg loopt bg de
kiezers rond om hen te overreden vooral geen
tweeden Jood in de kamer te brengen en bezweert
hen liever den heer Grandia, met wien hg overigens
als liberaal niet kan Bympathiseeren, dan den
heer Parser te kiezen.
De vrienden van den heer Parser vonden nu
dat net te ver ging. Onder leiding van den
tweeden Dagblad-redacteur gingen zij aan het
werkzij zonden aan de Israëlieten onder de
kiezers een circulaire, waarin de volgende passage
voorkwam
«Vooral u noodigen wij dringend uit, met ons uw stem
nit te brengen op den heer Parser, vermits »van een
zekere zijde" tegen zijn candidatuur wordt gewerkt,
omdat hij behoort tot onze geloofsgenooten. Wij zien
nog dagelijks hoe in Duitschland de beweging tegen da
Israëlieten wordt gaande gehouden."
De mgn sprong echter verkeerd; de meeste
Israëlieten, niet wetende welke de aanleiding tot
de bovenaangehaalde toespeling op de anti-Semieten
beweging was en meenendo dat er volstrekt geen
reden bestond om slapende honden wakker te
maken, onttrokken zich aan de candidatuur-Par-
ser en de heer Grandia kreeg de meeste
stemmendoch niet genoeg om verkozen te worden.
Een herstemming zou den stryd opnieuw doen
ontbranden.
Handel en Nijverheid trad nu in het strijdperk.
Fluks wordt het reglement gewijzigd, om den
redacteur van het Dagblad gelegenheid te geven
lid te worden. Dank zij diens krachtig optreden
vóór de vergadering, wordt nu de heer Grandia.
die aanvankelijk door zijn pleegkind was ver
loochend, tegenover den Jood candidaat gesteld.
De heer Parser trok zich daarop terug; maar
zijn vrienden handhaven zijn candidatuur en ziet
vooral van katholieke zijde vindt hij openlijk steun 1
Tot hiertoe was het Dagblad buiten den strijd
gebleven; maar het kon het nu niet langer uithou
den. Openlijk wordt deu Joden het verwgt gedaan
dat zg, en niet de anti-Semiet in het Dagblad*