Laatste Berichten.
BUITENLAMP.
Het Transvaal-debat in de
Engelsche kamer.
Burgerlijke stand.
Weerkundige waarnemingen.
23 Januari des morgens te 8 uren.
24 Jannari des morgens te 8 uren.
Algemeen Overzicht.
Zaamslag, 22 Jan. Een droevig ongeval
had dezen morgen op het Zonte Spni, eene buurt
schap onder deze gemeente, plaats.
Eene vrouw, 32 jaar oud, wilde langs een los
staande zoldertrap naar beneden komen. Toen
ze den voet op de eerste trede zette, gleed de
trap uit, waardoor ze met het hoofd op den
grond terecht kwam. De spoedig geroepen ge
neesheer kon niets anders dan haren dood con-
stateeren.
Moffen van bont ziet men bijna niet meer
in het buitenland; het zijn alle geplooide, inge
haalde, met franje, strikken, zelfs bloemen ver
sierde machinerieën, in den vorm van een meer
of minder ingehaalde reticule, en vervaardigd van
fluweel, satijn, of de stol van het kleed, waarin,
men nn ter verwarming zijn handen steekt,
Overbodig op te merken dat dit een zeer kostbare
dwaze mode is; want van die moffen moet men
er verscheidene bezitten om eenigszins naar de
mode voor den dag te komen.
Tournures zijn nu een onmisbaar toiletver-
eischte; de crinoline komt langzaam, maar zeker
nader. Een waar schrikbeeld voor de verstandigen
onder de vrouwen. Huisvrouw
Vrijdag avond is trein 26 op het aanslui-
tingspunt van de Bredasche en Zevenbergsche
lijnen, nabij het station Zwaluwe, in aanraking ge
komen met een goederentrein. Niemand der rei
zigers bekwam eenig letsel, doch een conducteur
werd inwendig gekneusd; deze is, volgens later ont
vangen bericht overleden.
Onder begunstiging van fraai weder had
Zaterdag te Utrecht eene sledevaart van 33 prach
tig opgetuigde arren plaats. De weg ging van 't
Janskerkhof, den Maliesingel, de Baan, Biltstraat
verder langs Wittevrouwenstraat en Drilt de stad
weer io, de Willemsbrug over, Katharijne-, Tol
steeg- en Maliesingel langs, door de Nachtegaal
straat naar Smit, en van daar de Maliebaan rond,
door de Heerenstraat weder de stad in, langs
Runnebaan en de Oudegracht naar het Janskerk-
hot, waar ze uiteengingen.
Het centraal bestuur der Land League heeft
strenge bevelen gegeven aan de afdeeiingen om
zooveel mogelijk alle mishandeling en alle mis
drijven tegen te gaan. Boycotting is nog geoor
loofd, doch by uitzondering. Men wil daardoor
gedurende de debatten over de Iersche wetten,
die weken zullen duren, telkens gunstiger berichten
aan het parlement uitlokken in de veertiendaag-
sche rapporten van den minister Forster.
De veerboot tusschen Antwerpen en het
Vlaamsche Hoofd is door het ys medegesleept en
zat gisteren zeer gevaarlijk by Austruweel, met
een aantal passagieis aan boord.
In t en nacht van Vrydag op Zaterdag
heerscbte te New-York en langs geheel het noor-
deiyk deel der oostkust van de Vereenigde Staten
een geweldige sneeuwstorm. Als het dezelfde
storm geweest is, welken wij hier genoten hebben,
heeft hy den weg over den Oceaan in drie a vier
dagen afgelegd.
De houding der mynwerkers in Wigan, Lan
cashire, die den arbeid hebben gestaakt, wordt
zoo dreigend, dat de plaatseiyko overheid aan de
regeering om den bijstand van de militaire macht
heeft gevraagd. Te Skelmersdale werd eene inyn,
waarin nog gewerkt werd, Vrijdag door 700 ar
beiders belegerd, en de eigenaar werd gedwongen
zfin werklui naar boven te laten komen, wyi an
ders de touwen zouden ayu afgesneden. Er kwam
politie by en er volgde een hevig gevecht, waarbq
verscheiden lieden ernstig werden gewond. De
sohaarschte van kolen, door deze groote werkstaking
veroorzaakt, doet zich sterk gevoelen. Sommige
fabrieken staan reeds Btil, andere stoken cokes.
Te Preston ging bet verleden week reeds moeiiijd
om kolen voor huiselijk gebruik te krijgen. De
prijzen zijn in Lancashire 20 k 30 percent ge
stegen.
Voor de eerste maal sedert 1855 is te Twi-
kenham, tegenover Richmond, de Theems geheel
dichtgevroren. Om het feit waardig te vieren
heelt men Zaterdag middag aan den oever een
geheel schaap aan het spit gebraden.
Naar men beweert zal eerstdaags te Parys
een dagblad verschijnen dat bestemd is om de
candidatuur van den hertog van Aumale voor het
presidentschap der republiek voor te bereiden.
Wy betwyfëlen of Frankryk het nogmaals wagen
zal met eeu president van vorstelijken bloede.
De origiueele handschriften van het bekende
PariêMurcizijn verkocht voor 12.300 franken.
Na aftrek der onkosten heeft het nommer fr
307,607.87 opgebracht.
Amsterdam. De 5e lijst der giften, inge
komen by de commissie voor den watersnood,
bedraagt f 33.169, zijnde met de vier vorige
opgaven f 149.180, behalve vele goederen.
Den 31en Januari zal alhier een concert gegeven
worden, onder directie van Joh. Brahms.
De gevluchte commissionair in effecten is met
een tolk naar Parys vertrokken en heeft dezen
in het Café Américain achtergelaten. De tolk is
heden bier teruggekeerd en weet niet waar zijn
reisgenoot gebleven is.
Londen. De Times zegt dat zoolang on
derhandeling nog mogeiyk is, Engeland aan
Turkye en Griekenland zyne goede diensten niet
zal weigeren, doch in geen geval zal het aan een
oorlog deel nemen.
(Van 16 tot 23 Januari 1881.)
Middelburg. Ondertrouwd: P. B. Oost Lie-
vense, jm. 26 j. met C. E. Schutz, jd. 29 j. C.
Lukasse, jm. 28 j. met J. Rottier, jd. 22 j. M,J.
Cense, jm. 21 j. met A. W. Laco, jd. 19 j.
Bevallen: P. van der Sluijs, geb. Willekes du
Bois, d. H. C. van Aartsen, geb. Bosdijk, z. A. C.
Rij bering, geb. Jolmers, d. C. E. Hooftman, geb.
Hotflaken, z. M. B. Leer, geb. van Kiel, z. M. A.
Homburg, geb. van Flierenburg, d. L. L. A.
Bosschaart, geb. Hubregtse, d. S. Landman, geb.
Dobbelaar, z.
Overleden: C. Hildernisse, d. 16 m. M. Zacha-
riasse, wed*, van J. van Sluis, 77 j. D. Jongepier,
z. 3 m. W. M. Dobbelaar, d. 31 j. A. Groene veld,
d, 83 j.
(Van 15 tot 22 Januari 1881),
VLlssniGEN. Bevallen: A. J. Leenhouts, geb.
Florschutz, z. C. M. Timmerman, geb. Streef
kerk, z. C. M. Maquelin, gen. Stasse, z. J. van
Sprang, geb. van de Voorde, z. P. Wiemeersch,
geb. van Wolfelaere, d.
Overleden: J. A. Donsen, man van A. E.
Blinkhof, 79 j. G. van der Wilt, z. 5 m. R. Lou-
man, wed1, van B. A. Plukhooij, 74j. A. Dabenies,
vrouw van J. P. Laernoes, 71 j. A. Vervenne, z 14 m.
Goes. Bevallen: J. Barens, geb. Labeur, z.
P. Kerpel, geb. van Hoof, d. M P. Molhoek, geb.
Goossen, z. J. Glerum, geb. Dekker, z.
Overleden: H. A. Duijvewaardt, z. 5 w.
Zïerikzee, Bevallenc. M. P. Kijn, geb.
Ochtmau, d.
OverledenG. Lokker, jm.35 j. L.Telle, jm. 23j*
NAMEN
DER
PLAATSEN.
Ba-
rom.
afwijk.
Wind-
Toe-
stand
lacht.
Tem
pera
tuur.
Cels.
richt.
kracht
Delfzijl.
L 2.5
0
1
1. bew.
3
Groningen
2.1
ONO
0
z. bew.
2
Helder
2.8
ZW
0
bew.
0
Vlissingen.
3.0
N
1
l. bew.
1
Maastricht.
4.4
wzw
1
mist.
2
Sylt
3.4
stil
0
beider
9
Snields
9.1
NNO
1
betr.
0
Valentia
.11.7
stil
0
1. bew.
2
Hamburg
1.7
NNO
2
mist.
- 9
Swinemunde.
1.3
NNW
4
beu-.
5
Leipzig
L 05
NW
2
betr.
7
Carieruhe
h 0.3
ZO
2
10
Grisnez
3.1
N
3
betr
0
Parijs
1.3
stil
0
betr.
5
St Mathieu
3.2
O
0
1. bew.
0
Biarritz
1.7
N
4
betr.
2
Perpignan
Christiaansund
Stockholm.
4- 1.9
N
4
z. bew.
32
Koppenhagen
1.8
NW
4
heidei
9
Portsmouth
Yarmouth.
Delfzijl
9.6
ZZW
1
mist.
14
Groningen.
L 10.8
z
0
helder
14
Helder
-10.4
ZZO
0
mist.
9
Vlissingen.
- 9.4
zo
1
mist.
- 6
Maastricht.
- 7.7
ZW
1
mist.
1
Sylt
- 7.8
W
3
beider
Valentia.
Hamburg
L 9.3
wzw
3
beider
- 15
Swinemunde.
- 3.8
ZW
1
z. bew.
- 10
Leipzig
ZZW
1
helder
18
Carlsruhe
U 8.3
ONO
2
betr.
7
Grisnez
- 7.0
ZZO
1
mist.
4
Parys
- 6.1
ozo
2
betr.
2
St Mathieu
- 3.6
O
3
betr.
1
Biarritz
2.1
O
2
betr.
4
Perpignan
Chnstiaausund
Stockholm.
Koppenhagen
Portsmouth
Yarmouth
Zondag.
Grootste verschil in Nederland:
's ochtends 8 urenV. 2.6 M.
des namiddags: H. 0.7 M.
Barometer te Middelburg, Graanbeurs Corr
Maandag.
Grootste verschil in Nederland:
'sochtends 8 uren: H. 2.7 M.
des namiddags:
Barometer te Middelburg, Graanbeurs :{Corr.)
Thermometer» 22 Jan.'sav. 11 u. 30 gr.
23 Jan. 'smorg. 8 n. 30 gr. 'smidd. 1 u. 37 gr.
'sav. 5 u. 34 gr. 'sav. 11 u. 33 gr.
24 Jan. 'smorg. 8 u. 23 gr. 'smidd. 1 u. 30 gr.
'sav. 5 u. 24 gr. F.
De rede met welke de heer Gambetta Vrydag
het presidium der kamer hervatte, was meer dan
eene uiting van den president der kamer; zy
droeg eenigszins het karakter einer troonrede.
De redenaar wees erop dat de kamer nog veel
arbeid» voor zich had, al was er reeds veéi ge
daan sedert de republiek, na October 1877, voor
goed was gevestigd. Het overbrengen der kamers
naar Parijs en de amnestie zijn volbracht. De
rechten van deu staat tegenover de geestelijkheid
zijn gehandhaafd. Er is zorg gedragen voor het
onderwijs, waarbij de absolute eerbied voor de
vryheid van geweten in de wet is geschreven en
ruime middelen zyn beschikbaar gesteld, waar
door een heeriyke oogst van mannen voor de
toekomst is voorbereid. Veel heeft de kamer
getoond over te hebben voor openbare werken
voor spoorwegen, havens, wegen, kanalen. Het
materieel van leger en vloot werd aanmerkeiyk
verbeterd en aangevuld en de toestand van het
daaraan verbonden personeel verbeterd. De trak
tementen der officieren werden verhoogd, terwyi
andere wetten om het werk der nationale ver
dediging te voltooien by de kamer aanhangig zyn.
Al die arbeid is kunnen verricht worden dank
zg de bewonderenswaardige kracht van werkzaam
heid en spaarzaamheid in het land, waardoor
sedert vijf jaren gaandeweg de belastingen zyn
kunnen worden verminderd, terwijl de uitgaven
stegen. Het recht van vergadering is geregeld,
en eerlang zal de pers nit hare banden worden
bevrijd en zullen de vakvereenigingen wettelijk
door de kamer worden erkend.
Dit alles is verricht te midden van diepen vrede
binnen- en buitenslands. «Vooral, zeide de
heer Gambetta, in betgeen het behoud van
den vrede naar buiten betreft, kan men zeggen
dat nwe eensgezindheid met de regeering en het
land onveranderiyk was, ten spijt van ongegronde
beweringen. De gansche wereld weet dat de
buitenlandsche politiek van Frankryk geene ge
heime plannen of avonturen kan verbergen. Deze
waarborg is gelegen in den vorm zeiven van den
repnblikeinschen staat, waar alles afhangt van
het souvereine volk en van eene democratie, in
welker boezem de vrede naar bniten, waardig en
sterk, tegelijk middel is en doel van den demo-
cratischen vooruitgang."
Deze duideiyke verklaring van den heer Gam
betta heeft een uitnemenden indruk gemaakt. De
correspondent van een der Londensche bladen seinde
nit Parijs: „De zinsneden omtrent de vreedzame
politiek van Frankryk heeft onbegrensde vol
doening gegeven eD de openbare meening van
grooten angst bevrijd." De heer Léon Renault
stond op in de kamer en stelde voor V admirable
discours van den president te doen drukken en
in alle gemeenten van Frankryk te laten aan
plakken. Bet voorstel werd aanstonds aangenomen.
Het zyn schoone dagen voor Gambettahet land
toont met iedere verkiezing dat het met hem
opportunist wil zijn, en als hy by eene plechtige
gelegenheid den mond opent, hangt gansch Frank
ryk aan zyne lippen.
Hoe staat het nn met dien beloofden vrede?
Wij gelooven, tamelijk goed. De Berlijnsche cor
respondent van de Standard seinde Vrijdag avond
„Wat ik herhaaldelijk voorspeld heb is eindelijk
gebeurd". En dan vertelt hy dat er over alge-
meene politiek volkomen overeenstemming heerscht
tusschen Dnitschland en Frankryk. Duitschland,
dat in de Montegrynsche zaken Engeland de lei
dende rol liet spelen, wil in de Grieksche qnaestie
gaarne de leiding aan Frankryk laten en stemt
volkomen in met het terugtrekken van het voor
stel van een scheidsgericht. Ook omtrent de
tegenvoorstellen van Turkije is Duitschland be
sloten met Frankryk éene lijn te trekken, totdat
dit hoofdstuk der Oostersche qnaestie weder is
afgespeeld. En om aan zyne bedoelingen het
karakter van volkomen ernst bij te zetten, stemt
Duitschland toe dat Frankryk bezit neemt van
Tunis en Tripoli, zoodat de tegenstand van Italië
op zich zelve blijft staan en derhalve niet veel
te beteekenen heeft.
Wat de tegenvoorstellen van Turkije betreft,
houden Frankrijk en Dnitschland het voor wen-
schelyk dat de Porte ineens ronduit verklare welk
grondgebied zy bereid is af te staan. Wyl Rus
land er bezwaar tegen maakt om dezen eisch
collectief door de mogendheden te doen stellen,
trachten Frankrijk en Duitschland op eigen houtje
dit van de Porte gedaan te krygen. De Porte
echter, die de mogendheden verdeeld ziet en voor
eene uitbarsting vreest, als zij haar zoogenaamde
laatste woord zegt, gaat voort met ieder afzon
derlijk te onderhandelen, in het vertrouwen dat
zij de zaak gemakkeiyk genoeg in orde zal bren
gen, als eens de sneeuw op de bergen is gesmol
ten en het seizoen een oorlog zal mogeiyk maken.
Want dat is het oogenblik waarop Griekenland
zyne beslissing zal moeten nemen.
Wanneer Frankryk en Dnitschland, derhalve
ook Oostenryk, den vrede willen en de diplomatie
der Porte zooveel blyken van zelfvertrouwen
geeft, dan zou het ons niet verwonderen als er
eene remedie werd gevonden om de drift van
het Grieksche volk te bekoelen, en als ook nog
het jaar 1881 in vrede verliep, althans wat de
Oostersche quaestie aangaat.
Twee Reuter-telegrammen van Zaterdag bren
gen nienws nit de Transvaal. Het eerste bericht
dat de Engelsche troepen te Potchefstroom een
uitval uit hun versterkte kamp hebben gedaan»
en dat daaiblj vier Boeren gedood zyn. De Boe
ren hadden getraeht eene mijn te graven onder
het kamp, doch dit was mislukt. Een ander tele
gram meldt dat het Engelsch garnizoen te Leiden-
bnrg zich aan de Boeren beeft overgegeven. Nadere
bijzonderheden behelzen de telegrammen nog niet.
Met de Pondo 's, Basuto 's, Tembu 's en andere
Kaffers schynt men den stryd spoedig te willen
beëindigen. Een Pondomeesch hoofd heeft zich
met 800 man aan de Engelschen overgegeven en
in Tembn-land had een gevecht plaats waarin 150
Kaffers om het leven kwamen. De Engelschen
behaalden, volgens een officieel telegram, een
bnit van 20.000 runderen, 10.000 schapen en 1000
paarden. Dat is nog eens de moeite waard om
voor te vechten. Reuter meldt bovendien dat de
koloniale troepen, aanzieniyk versterkt, nn met
groote kracht tegen de Basuto's zullen ageeren.
Klaarklijkelyk wil men de handen vrij
honden voor den Transvaalschen oorlog, die
Engeland heel wat inspanning zal kosten,
tenzy men door middel van president Brand een
vergeiyk met de Boeren treffe. Dit schynt ons
nog zoo heel onwaarschijniyb niethet antwoord
van den heer Gladstone in het debat over de
motie Rylands, dat wij lager resnmeeren, spreekt
niet van veel zelfvertrouwen. De Engelsche re
geering zit verlegen met die geheele Transvaalsche
geschiedenis en zon er gaarne af zijn. Als aan
den anderen kant de Boeren, bij deze verlegenheid
bnnner tegenstanders, voor de enkele erkenning
der Engelsche suprematie hunne zelfregeering,
b. v. onder EDgelsch protectoraat, konden koopen,
dan zouden zij geen kwaden koopsluiten. Geheel
onafhankelijk worden zy nooit meer. Het is maar
al te goed bekend in Engeland dat de Duitsche
regeering wel eens het oog heeft geslagen op de
Delagoa-baai, die casu quo wel van Portugal zon
te koopen zyn. De gevolgen van zulk een koop
zouden te voorzien zijn. En als de Transvaal
dan toch moet geannexeerd worden, zegt de
practische Engelschman, dan liever door ons dan
door Von Bismarck.
Vrydag heeft de heer Rylands zyne motie over
de annexatie der Transvaal in het lagerhuis ver
dedigd. Hij veroordeelde de inlijving als niet
politiek en niet te rechtvaardigen en wilde bet
huis laten verklaren dat het met leedwezen zou
zien dat er maatregelen genomen werden om met
geweld de Engelsche heerscbappy daar te hand
haven. Uit een geschiedkundig overzicht der
zaak leidde hy af dat de inly ving was eene met
overleg gepleegde woordbrenk, en dat het parle
ment in dien tyd misleid was aangaande de
wenschen der Boeren. Later hadden dan ook de
redevoeringen van de beeren Gladstone en Har
rington, toen zy nog geene ministers waren, de
Boeren in de verwaohting gebracht dat deze re
geering de politiek der vorige ongedaan zou maken.
Nadat de heer Cartwight in het algemeen de
politiek had bestreden welke tot voortdurende
uitbreiding van Engelauds koloniale macht leidt,
verdedigde sir John Lubbock de annexatie. Vol
gens hem hadden de Boeren grovelyk hunne ver
bintenis geschonden om geene slaven te houden, en
was ten tijde der inlijving hunne regeering vol
komen krachteloos geworden, terwijl de schatkist
ledig was. Uit aanzienlyke plaatsen des lands
waren verzoekschriften aan de Engelsche ïegeering
gericht om het land te annexeeren; de Kaffers,
inboorlingen des lands, verlangden dien maatregel,
en sir John ontzegde de Boeren het recht om op de
sonvereiniteit over den grond der Transvaal aan
spraak te maken.
Alderman Fowler vertegenwoordigde het senti-
menteele standpunt dat in een Engelsch debat niet
licht wordt gemist. Hij drong er bij het huis op
aan om toch geene republiek weder in het leven
te roepen, die slaven had gehouden, die zich had
schuldig gemaakt aan gruwelyke wreedheden tegen
de Kaffers enz. enz. Dit is een dankbaar thema;
wie over gruwelen speekt, kan altijd zeker zijn
van een talryk gehoor. Serjeant Simon goot wat
kond water over al dit misbaar en zeide ronduit
dat het slavenhonden nooit de ware reden der
inlijving was geweest.
Nog hsd de heer Gladstone gezwegen, en de
heer Cbaplin oordeelde dat hij meer rechtstreeks
in het debat moest worden geroepen. By vroeg
eene onverbloemde verklaring van de regeering
of zij van plan was de annexatie al of niet He
handhaven. Dat had zyn moeilijkheden wel voor
de regeering, merkte hij ondeugend op, maar dat
was niet de schuld van den voorsteller der motie
of van de Boeren. Dat was maar éen van de
tallooze moeilijkheden, welke voor deze regeering
in het leven zijn geroepen door een aaotal moeifljk
goed te maken verklaringen en nitingen van den
eersten minister en sommigen zijner agabtgenooten
even vóór de laatste verkiezing. De berichten uit
de Transvaal zyn wel onrustbarend,doch niemand
ter wereld heeft minder recht om over hot gedrpg
der Boerente klagen dan depremier, wanneer men
ziet dat hy acht ot negen maanden geleden zich
duidelijk heeft verbonden om de annexatie te
repudiëereD. Den len April 1880 sprak by te
Peebles: „Zoo is het karakter van het. voegen
van landen als Cyprus en het land van de Zuidi-
Afrikaansche Boeren by het Britsche rijk. En
daarenboven wil ik er byvoegen dat, al hadden
die inlijvingen even groote waarde als zy nn
waardeloos zijn, ik ze zou repudiëeren, wijl zij
zijn verkregen door middelen die het karakter
van ons land onteeren." De heer Ch. oordeelde
derhalve, dat het verzet der Boeren was uitgelokt
door den heer Gladstone zeiven.
Toen was de beurt aan den heer Gladstone.
Uit zijn antwoord zal den lezer blyken waarom
wij het Engelsche to repudiate hebben weergegeven
door het leelyke stadhuiswoord „repudiëeren."
*De minister erkende de juistheid van het ver
slag zjjner rede, dat hem liet zeggen dat hij de
staatkunde der inlijvingen van de vorige regeering
in Cyprus en de Transvaal repudiëerde, en hy
zal er waarschyniyk wel een woordje over ue
Afrikaansche grens hebben bijgevoegd. De heer
Chaplin echter onderstelde dat het woord „repu
diëeren" geen anderen zin had dan dien van „om
verwerpen" doch inderdaad behoeft men aan het
woord die beteekenis volstrekt niet te hechten.
By voorbeeldde spreker repudiëerde volkomen
de redevoering van den heer Chaplin, maar daar
om kon hij die redevoering niet ongedaan maken;
ook kon hij haar niet voorkomen hebben, ander»
had hij dat zeker gedaan. Toch repudiëerde hy
die rede, evenzeer als hy dit de inlij ving van Cy
prus en Transvaal deed. Eene inly ving af
keuren is éen ding, haar laten varen
een tweede.
Wat de motie zelve betreft verzette de heer
Gladstone zich tegen de verklaring door het huis
dat de inlijving niet politiek en niet te rechtvaardi
gen was, wijl daardoor de moeilijkheden van den
toestand zouden vermeerderd worden; terwijl hy
het slot der motie rechtstreeks tegen de troonrede
gericht achtte, waarin gezegd werd dat H. M.
maatregelen nam om haar gezag te handhaven.
Terwyi de oorlog feiteiyk aan den gang was, kon
znlk eene verklaring niet anders dan kwaad
stichten. Ten slotte las de heer Gladstone een
brief voor, welken de regeeriug aan president
Brand, van den Oranjc-Vrystaat, had gericht en
waarin wordt verklaard dat, „mits de Boeren
hnn gewapend verzet tegen het gezag der koningin
willen staken, de regeering niet wanhoopt aan
eene voldoende schikking"terwijl er werd byge-
voegd dat, zoodra het gezag der kroon was her
steld, het de plioht der regeeriug zon zijn eene
