1880.
N®. 299.
123e Jaargang.
Zaterdag
18 December.
Middelburg 17 December.
Benoemingen en besluiten.
Onderwij s.
Kerknieuws.
Kunstnieuws.
A
r~J
middelburusche courant.
Dit blad veraohijnt dagelijks
met uitzondering van Zon- en Feestdagen!
Prijs per 8/m. franco 3,50,
Afzonderlijke nommers zijn rerkrijgbaar a Cent.
Advertentiem 20 Oent per regel!
Geboorte-, Trouw-, Doodberiohten enz,: van 1—7 regels X 1,60
Iedere regel meer 0,20,
Groot» letters worden berekend naar plaatsruimte!
Hoofdagenten voor het Buitenland: de Compagnie générale de Publicité G. L. Daubï Cie. te Parijs Londen, Frankfort a. M., Berlijn Weenen, Zurich enz.
Z. M. de koning en de koningin keeren den
28 dezer uit Het Loo in Den Haag terug. Den
vorigen dag vertrekt de prins van Oranje voor
drie maanden naar Zwitserland.
SEierlkzee, 16 December. Dinsdag is door
het waterschap Schouwen alhier in 97 perceelen
verpacht
lo Het grasgewas der dijken, weilanden en
eenige verkavelde of bedolven grondenen
2o Het gebruik der bouwlanden, rietvelden,
visscherijen en vogelarijen; behoorende aan het
waterschap.
De pachtsom bedraagt f 11.454 per jaar.
Op het verkrijgen dezer som heeft het stoom
gemaal een guustigen invloed uitgeoefend.
Bath, 16 Dec. De Nederlandsche aak
Vooruitgezagv. W. Klarenaar, van Antwerpen
bestemd naar Duisburg met ruim 3500 HL. rogge
liep heden morgen op de plaat alhier omhoog.
Door gedeeltelijke overlading is het vaartuig vlot
gekomen en met behulp van een sleepboot naar
Hansweert gebracht.
De heer Bollaan, benoemd tot secretaris der
gemeente Sluis, heeft Woensdag die batrekking,
na den dag te voren in eene vergadering van den
*aad te zijn beëedigd, aanvaard.
9s Crrowenhagc, 16 Dec. In den afgeloopen
nacht is alhier overleden de heer mr. J. Heems
kerk Bz., sedert 1872 lid van den raad van state.
De overledene was om zijne kundigheden op
administratief en staatsrechtelijk gebied hoog ge
acht. Als eene bijzonderheid verdient vermelding
dat hij, gedurende ruim tien jareu dat hij als
vertegenwoordiger van Amsterdam zitting had in
de tweede kamer, in openbare zitting nooit een
woord gesproken heeft. Desniettemin werden zijne
kunde en werkzaamheid in de afdeelingen zóo op
prijs gesteld, dat zijn naam steeds onder de rap
porteurs over de moeilijkste wetsontwerpen aan
getroffen wordt. De Amsterdamsche kiezers bleven
dan ook hun zwijgenden afgevaardigde, die tot
de beproefde liberalen behoorde, getrouw tot hem
teen zetel in den raad van state werd geschenken.
In de Arnh. et. leest men de volgende opmer-
keiyke en zeer behartigenswaardige woorden:
„Wij ontvingen een ingezonden stuk over het
"voorstel van den heer ttchimmelpenninck van der
Dye, (afgevaardigde ter tweede kamer voor het
koofdkiesdistrict Arnhem), betreffende zijn door
de kamer verworpen voorstel, om geen ƒ2000
subsidie van rijkswege toe te kennen aan de
handwerksschool voor meisjes te Arnhem.
„In strijd met de meening van den schrijver
ssijn we van oordeel, dat de heer Schimmelpenninck
zeer zeker de aangewezen persoon was om zoo
danig voorstel te doen. Hjj vertegenwoordigt
niet Arnhem, maar het geheele land, en wanneer
in zijne onmiddellijke nabijheid eene instelling
bestaat waarvoor de stenn van het geheele land
gevraagd wordt en naar zijn overtuiging ten
onrechte, dan is hij geroepen zich daartegen te
Terzetten. Dat dit van een stadgenoot niet mocht
worden verwacht, geven wij niet toe; het voor
recht in Arnhem te wonen mag geen volksver
tegenwoordiger weerhouden datgene tegen te gaan,
Wat er in Arnhem, zijns inziens, verkeerd isen
wie is meer bevoegd over Ainhemsche zaken te
«preken dan zij, die er wonen en ze van nabij
kennen?
„Zoo de heer Scbimmelpenninck een ander lid
had „opgestookt" indien wij het zoo mogen
uitdrukken om de verwerping van de subsidie
Toor te stellen, had hij een bewijs van lafheid
gegeven. Thans heeft bij getoond den moed
zijner overtuiging te bezitten en dit is in dezen
afgevaardigde slechts te prijzen. Het esprit de
alocher doet al kwaad genoeg in de kamer.
„In éen opzicht zijn wij het met den inzender
eens: wij verheugen ons dat het amendement-
Schimmelpenninck is verworpen; maar het voor
atellen ervan door den heer Schimmelpenninck
kannen wij onmogelijk dezen tot een verwijt
«naken."
Gelijk reeds korter werd gemeld, is in den nacht
van Zondag op Maandag aan den Hoek van Hol
land vergaan het stoomschip Leedsvarende van
Rotterdam op Grimsby, behoorende aan de
Manchester She field and Lincolnshire Railway Cy.
Het schip strandde 's avonds te 11 uren bij het
binnenkomen door bet Noordgat tegen den kop
van den Noorddam, zeewaarts van den licht-
opstand.
De lading bestond uit steenkolen, stukgoederen
en een locomotief. De opvarenden, 15 man, 1
vrouw en 2 passagiers, hebben zich in den vroe
gen morgen weten te redden, door over te springen
op den steiger van den lichtopstand. Eenige
oogenblikken daarna brak het voorschip bij de
machinekamer en zonk dit binnen den kop van
den Noorddam, benoorden de zwarte ton-
nenzijde van het vaarwater door het Noordgat,
op 45 meter uit den dam.
De reddingboot van het loodswezen, die des
nachts dadelijk naar buiten was gegaan, werd door
hooge zeeën genoodzaakt terug te keeren.
Het ongeval schijnt ontstaan te zijn door bet
bij zware zeeën uit het roer loopen van het schip,
waardoor het bij den sterker wordenden vloedstroom
tegen den dam sloeg.
Het achtergedeelte, van de voorzijde der machi
nekamer af, zat gedeeltelijk tegen en op den kop
van den Noorddam, zeewaarts overhellende. Een
aantal eiken hoofd- en schermpalen van den kop
braken af.
Het is niet bekend of lading en schip geassu
reerd zijn. Vanwege het loodswezen werden
maatregelen genomen in het belang der scheepvaart,
doch nadat het wrak eerst 10 meter zuidwaarts
verschoven was en schoorsteen en achtermast had
verloren, is het op den 14en zeewaarts vóór den
kop van den dam omgekanteld, zoodat er thans
hg hoog water niets meer van zichtbaar is.
De directie der Rotterdamsche Handelsvereni
ging heeft zich tot de stad Rotterdam gewend
met verzoek om een geldleening van 6& milHoen,
waartoe door haar een concept-overeenkomst is
gereed gemaakt, waarvan het eerste artikel aldus
luidt
„De gemeente Rotterdam verstrekt ter leen aan
de Rotterdamsche Handelsvereniging eene som
van zes millioen vijf honderd dnizend galden, te
fourneereD op den len Februari 1881, of op nader
vast te stellen termijnen, tegen eene annuïteit van
f 292.500 of 4$ pet. voor interest en aflossing, te
betalen gedurende 66 jaren in halfjarige termynen,
de eerste verschijnende den len Augustus 1881.
„Deze geldleening zal slechts voortgang hebben,
wanneer de gemeente op gelijken voet eene leening
tot dat bedrag kan tot stand brengen, tegen eene
annuïteit van f 277.000, waartoe een consortium
thans bereid is, blij kens aan de gemeente overge
legde verklaring."
Die verklaring is een voorstel van de Banque
Central Anversoisedie de gemeente Rotterdam
de vereisebte gelden aanbiedt tegen eenejaarlijk-
scbe aflossing van f 277.500, waardoor dus een
netto bedrag van f 15.000 per jaar beschikbaar
zon fclyven voor de administratie der coupons en
obligaties. De gelden zouden voor 31 Mei a. s.
door de Banque Centrale geheel worden gestort.
Dit aanbod is geldig tot 15 Januari a. Voor dien
tijd moet door den gemeenteraad het besluit ge
nomen worden, dat over de toekomst der han
dels vereeniging beslist.
Volgens mededeeling van de Fransche regeering
zal van 1 Augustus tot 15 November 1881 te
Parys eene internationale tentoonstelling op het
gebied dor electriciteit gehouden worden.
Tot het verkrijgen van inlichtingen worden
belanghebbenden verwezen naar de Nederlandsche
maatschappij ter bevordering van nijverheid, te
Haarlem, aan welke het algemeen reglement voor
de tentoonstelling is toegezonden.
Wij hebben reeds melding gemaakt van de door
den geneeskundigen raad van Utrecht en Gelderland
aangenomen motie, waarby de wenschelijkheid van
het geneeskundig onderzoek der geprostitueerde
vrouwen is uitgesproken. Uit het door het Ltr.
Bblopgenomen uitvoeriger verslag der beraad
slagingen meenen wij nog het volgende te kunnen
aanstippen.
Het eenige lid van den raad dat zich tegen de
motie verzette, was dr. Hermanides, die zich
meende te kunnen beroepen op prof. Tilanus en
prof. Chsnflcury van IJsselstein.
Daarentegen behandelde prof. Van Overbeek de
Meyer breedvoerig de vraag of de geneeskundige
raad, tegenover de onlangs gehouden vergadering
ter bestryding van het sanitair toezicht op de
prostituées, geheel mag zwijgen Spr. meende
van neen. Men is tegen het toezicht, omdat dit
geen volkomen zekeren waarborg geeft. Dit valt
niet te betwisten. Maar omdat het geheel niet
verkregen kan worden, mag toch het bereikbare
niet worden verwaarloosd. Wat de statistieken
betreft, waaruit men wil bewijzen dat het toe
zicht weinig uitricht, zou het in de eerste plaats
noodig zijn die statistieken aan een behoorlijke
critiek te onderwerpen. Wie heeft, iu de geval
len waarop men zich beroept, het geneeskundig
onderzoek verricht hadden die personen de
noodige kennis en ijver? hoe was de politie in de
plaatsen, waarop de cijfers betrekking hebben
De inspecteur Verspijck en de adjunct-inspecteur,
dr. Post, verdedigden de noodzakelijkheid van
het toezicht op grond van hnnne persoonlijke
ervaring by het leger. Op de categorisch gestelde
vraag omtrent het bezoek, antwoordde Prof. Van
Overbeek de Meyer bevestigendwaar het toezicht
goed geregeld is, bevordert dit het bezoek der bor-
deelen. Maar dit mag geen reden zijn om het
toezicht na te laten. De drift, die tot het be
zoeken van die huizen dryft, is eene der machtigste
die in den mensch zijn gelegdvelen kunnen dien
niet overwinnenvoor dezeu is het beter, den
4oor de natuur aangewezen weg te volgen dan
tot erger te vervallen. Wat uit het oog verloren
wordt is dat, in den tegenwoortligen toestand
der maatschappij, het terugdringen der openbare
prostitutie tot niets anders leidt dan tot het be
vorderen der clandestine, die zooveel gevaarlijker
is. Zoolang het peil der zedelijkheid niet overal
en bij alien even hoog staat, zoolang de natuur
sterker is dan de leer, en zoolang bet sluiten van
een huwelijk, met het daaraan bijna standvastig
verbonden gevolghet onderhouden van een gezin
voor velen niet mogelijk is, zóo lang zullen er
vele jonge mannen gevonden worden, die bevre
diging zoeken van de door de natuur in hen
gelegde drift. Laten de tegenstanders der huizen
van ontucht het hunne doen, om de menschen
beter, het huwelijk voor allen bereikbaar te maken;
dat is eene heerlijke taak! Maar die taak is
uiterst moeielyk en hare vervulling eisoht stellig
een thans nog onafzienbaren tijd; de staat heeft
intusschen te zorgen, dat het kwaad, hetwelk als
een wel zeer betreurenswaardig, maar onvermyde-
lijk gevolg van den tegenwoordigen toestand der
maatschappy zich vertoont, zooveel mogelijk
onschadelijk gemaakt worde, ook voor o n s c h u 1-
digen!
Een lid der redactie van de Etoile beige heeft
de reis medegemaakt op een train-éclairdie
Dinsdag in de nabijheid van Verviers ontspoord
is, by welk onheil de ingenieur-chef van den
dienst Hamoir den dood gevonden heeft.
De oorzaak van het ongeluk is nog niet vol
komen opgehelderd, maar hoe dit zij, een feit is
het dat dezeproeftrein met meer dan buitengewone
snelheid geloopen heeft. De trein heeft op het
traject Oateude-Verviers tot zelfs eene snelheid
van 88 kilometer per uur gehad, en wat dit cijfer
beteekent, wordt eerst dan duidelijk, alamen weet
dat de bekende sneltrein tusschen Philadelphia en
New-York, en de flying Scotshman tusschen Londen
en Edinburg eene snelheid hebben van 75 kilo
meter per uur, terwijl de .train-éclair tusschen
Parijs en Marseille met eene snelheid rijdt van
gemiddeld 66 kilometer per uur.
De hoogste ambtenaren der staatsspoorwegen,
schryft de redacteur der Etoilehadden zei ven
„het voorbeeld van doodsverachting willen geven",
en daarom besloten in persoon de proef mede te
maken. Ook do minister Sainctelette zou medege-
gaan zijn, maa,r hy werd daarin wegens ambtsbe
zigheden op het laatste oogenblik verhinderd. Het
doel van den proeftocht was: „snellere verbindingen
tot stand te brengen tusschen Engeland en
Duitschland, teneinde te trachten voor België een
vervoer te behouden, hetwelk meer en meer de
neiging heeft over Nederland te gaan." En tot
deze groef werd besloten, hoewel, zooals do
redacteur der Etoile zegt, „verscheidene hooge
ambtenaren van den staatsspoorweg hunne ernstige
bezorgdheid over de inrichting van dezen trein
niet verborgen gehouden hadden."
Het ongeluk werd giBteren in de Belgische
kamer besproken. Juist tusschen Ostende en Ans,
zeide de minister, had de trein zyne grootste
snelheid, en daar is het ongeluk niet gebeurd.
Het is te wijten aan eene omstandigheid die van
niemands wil afüankelyk was. Ieder had zyn
plicht gedaan.
De heer Wasseige beweerde op grond van een
bericht in een der dagbladen dat er op den moed
der ambtenaren niet te roemen viel, en dat zelfs
de minister, die met den trein zou medegaan, was
thuis gebleven, omdat hy gewaarschuwd was dat
er gevaar bestond.
De heer Sainctelette, de minister, ontkende dit
ten sterkste en zeide, dat als er gevaar was te
voorzien geweest, de ambtenaren zeker zouden
gewaarschuwd hebben, waarop de heer Wasseige
een toon lager sprak. Ten slotte wees de minister
erop dat bij al de drukte van het verkeer tijdens
de feesten geen enkel ongeluk was voorgekomen.
In de Iwentsche Courant komt een oproeping
voor tot allen die deel wenschen te nemen aan
de feestviering by gelegenheid van de opening
van den spoorweg ZwolleAlmeloo. De Tw. Ct
voegt aan deze uitnoodiging het volgende toe
„Tot deelneming aan een gebeurtenis die ons de
poorten en de markten van Zwolle ontsluit, die
Almeloo en omgeving nader hij de Overyselsche
en Nederlandsche hoofdsteden brengt, tot opluis
tering van een spoorwegverbinding die ons niet
langer aan het uiteinde van een sukkelend ïyntje
laat, maar ons aan de transito-lyn van Noord-
Nederland met Midden-Duitschland met on ver
breekbare ijzeren banden vastknoopt, behooren
allen die belangstellen in ons heden en onze
toekomst, met vereenden zin deel te nemen."
belastingen. Benoemd tot ontvanger der dit.
bel. en ace. te Goes o. a. J. van Zandbergen
Buwolia, tbans ontvanger dier middelen te Jonre
Door den raad van Bergen op Zoom is de
jaarwedde van bet hoofd der openbare meisjes
school met f 240 verhoogd en op f 1600 gebracht.
Breskens, 17 Dec. De heer B. M. Mantz,
candidaat bij het prov. kerkbestuur van Noord
Brabant en Limburg, heeft het beroep naar deze
gemeente aangenomen.
In het jaar 1783, op zijn 24» jaar, schreef
Schiller Cabale und Liebe, oorspronkelijk onder
den titel Luise Müllerin, en door den dichter
zeiven e'n biirgerliches Trauerspitl genaamd.
Deze datums en bijzonderheden zijn, voor wie
eenigszins met de geschiedenis der Dnitsche let
terkunde bekend is, genoeg ter aanduiding.
Het jaar 1783, dat was tegen het emde van
den „storm- en drangtijd," waarin de jonge
Duitsche dichters alles voor krachtig aanzagen
wat maar geweldig, en alles voor schoon wat
maar met de ouderwetsche, gladde, gekunstelde
vormen in tegenspraak was.
Het 24" jaar in Schiller's leven, dat was de
tijd waarin hij met velerlei moeilijkheden en te
genwerking te strijden had2 jaren nadat zijn
treurspel De Roocers hem reeds, in zijn rijk, dich
terlijk genie, maar in zijn ruwe kracht tevens,
aan de wereld had doen kenneneen jaar nadat
hij, als officier van gezondheid, van hertog Karet
van Wurtenberg 14 dagen arrest had bekomen,
omdat hij het gewaagd had de opvoering zijner
Roevers in den schouwbarg te gaan bijwonen;
het jaar nadat diezelfde hertog hem allerböchstens
verboden had om ooit iets anders te laten druk
ken dan geneeskundige verhandelingenhet jair
waarin hij, om aan dien druk te ontkomen, nit
Stuttgart deserteerde.
