1880.
Nö. 227.
Zaterdag
25 September.
i2Se Jaargang;
Het Atelier du Lys,
Middelburg 24 September.
Benoemingen en besluiten.
MIDDELBURGSE
Dit blad vorachijnt dagelijks,
met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per 8/m. franco 3,50.
Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a b Cent.
COURANT.
Advertentien: 20 Cent per regel.
Oeboorte-, Trouw-, Doodberichten enz,: van 17 regelB 1,50
iedere regel meer 0,20.
Qroote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Hoofdagenten voor het Buitenland: de Compagnie générale de Publicité G. L. Daubs Cie. te Parijs Londen, Frankfort a. M., Berlijn Weenen, Zurich enz.
De regeering heeft door hare in de troonrede
gedane toezegging van een nieuwe wet op den
kinder-arbeid, aanvankelijk voldaan aan een vuri-
gen wenach van het meest ontwikkelde deel onzer
ambachtslieden. Dit blijkt uit een verzoekschrift,
dat den 21en dezer door eene deputatie uit het
Werkliedenverbond aan den minister van justitie
in persoon is overhandigd. In dat stuk, dat in
warme, hier en daar opgewonden bewoordingen
gesteld is, wordt eerst in herinnering gebracht
welk eene teleurstelling de vvet-Van Houten,
besnoeid en verzwakt zooals zij nit den smelt
kroes der wetgevende macht te voorschijn kwam,
berokkende aan de wenschen der werklieden,
welke op de vergadering der afgevaardigden van
meer dan 200 werklieden-vereenigingen, den 19en
April 1Ö74 in Den Haag gehouden, waren uitge
sproken. Vervolgens wordt erop gewezen dat
het protest, uit dien hoofde door de werklieden
dadelijk tegen die wet geleverd, sedert ondersteund
is geworden door mr. Kerdijk en dr. Coronel,
door het Hut, door folksonderwijs, door de maat
schappij van nijverheid en die van Fabrieken
Handicerksnijverheid. De strekking van die pro
testen wordt aangednid door aanhaling eener
zinsnede uit het gemeenschappelijk rapport eener
gemengde commissie uit genoemde maatschappijen,
met het Werkliedenverbond te zamen uitgebracht,
waarin als einddoel eener goede wetgeving op
Hen arbeid wordt genoemd:
„den volwassen arbeider meer zelfstandigheid
te geven en tegelijk meer waarborgen tegen
rechtsverkorting, den niet volwassen arbeider
daarentegen onder de vaderlijke tucht van den
patroon te plaatsen; maar tevens ervoor te zorgen,
dat die tucht op de rechte wijze worde aangewend,
en de jongman, als hij de fabriek of werkplaats
verlaat, niet zij nitgepnt door overmatigen arbeid
en ongeschikt voer zijn bedrijf, dat kennis en
bedrevenheid vereisoht; maar integendeel goed
gevormd zij, bekwaam om de wereld in te treden,
en eer te doen aan den stand, waartoe hij
behoort."
Dit einddoel thans reeds te bereiken is voor
Nederland nog onmogelijk dewijl, zoo luidt
het adres, „men in Nederland met eenige zeker
heid nog zoo goed als niets weet van den aard
en den omvang der nijverheid, de wijze waarop
gewerkt wordt enz., en de wetgever dienaangaande
dus niets kan bepalen en regelen."
„Des te onverantwoordelijker is het echter,"
hier laten wij verder het adres woordelijk volgen:
„zoo de wetgever nog langer werkeloos, althans
DPEXJILXjETOIST.
■Ui
DOOR
do schrijfster van Mlle More.
HOOFDSTUK XVIII.
„DE ONOMKOOPBARE".
„Anderen, de echte aristocraten of de be-
deesden, schrijven het met groote letters en voegen
erbij: Leve de RepubliekMen kan gemakke
lijk de gezindheid van den huisbaas nagaan als
men die biljetten leest."
„Voor znlke bijzonderheden heeit niemand
zulk eenoog als gij," zei Robespierre met oprechte
bewondering, want znlke kleinigheden hadden iets
zeer aantrekkelijks voor hem. „Gij zijt inderdaad
onbetaalbaar, burger Pelven. Hier is de invrij
heidstelling, maar bedenk dat die vronw onder
toezicht blijft; gebruik haar, doch vergeet niet
dat zij aan de republiek behoort en dat elke
droppel bloed door een aristocraat vergoten, helpt
om hem schoon te wasschen van zijn vroegere
bezoedeling. Wat is er Cornelia?"
zoo goed als werkeloos, blijft toezien en nog
langer wreedaardig duldt, dat jaarlijks zoovele
kinderen en volwasseren worden vermikt en ver
moord. Rn hiermede is waarlijk niets te veel
en niets te hard gezegd, als men nagaat, hoeveel
van de jeugdige krachten gevorderd wordt, en
hoevelen voor „galg en rad" opgroeien, zonder
onderwijs of opvoeding.
„Er is dan ook dubbele reden om spoed te
maken. Eerstens vragen nog zoovele kinderen
bescherming, en tweedons hangt in zeker opzicht
van eene spoedige herziening in de toekomst de
geleidelijke voltooiing af, totdat in werkelijken
zin js bereikt, wat wij m boven meergenoemd rap
port hebben aangehaald.
„Wij achten hot eindelijk hier nog de plaats
er met nadruk op te wijzen, dat onze vergadering
zich geheel aansluit bij het rapport der commissie,
voor zooverre daarin wordt gevraagd: verbod
van allen kinderarbeid tot den leeftijd van 12
jaar, en regeling van den arbeid voor kinderen
van 12 tot 16 jaar, met aanstelling van bekwame
inspecteurs, dienende voor het houden van toezicht
op de uitvoering der wet, en hot geven van advies
ter voorbereiding voor eene geleidelijke uitbreiding
dier wet.
„Ofschoon ons bestuur overtnigd is van de te
bejammeren onwetendheid der wetgevende machten
omtrent alles wat onder de nijverheid en hare
beoefenaars is begrepen, gelooft hot evenwel niet,
dat die onwetendheid zóo verregaand is, dat niet
reeds nu, immers zoo spoedig mogelijk, nevens
verbod tot 12-, eene regeling van den arbeid tot
den 16 jarigen leeftijd zou kunnen worden vast
gesteld.
„Bereid ons, excellentie, het genoegen, van uw
daartoe bekwame hand, spoedig eene wet in den
door ons bedoelden zin te mogen begroeten. Laat
Nederland, dat op zijne beschaving zoo boogt,
niet langer achterstaan in de rij der natiën als
het iand, waarin de eerste en heiligste volksbe
langen uitermate slecht en onvoldoende, om zoo
te zeggen niet geregeld zijn. Onthef de regeering
en de wetgevende macht van den smet, dat zij
toelaten, dat de kinderen des volks, door ieder
wien dat lust, worden verbruikt en misbruikt
en voor huD leven ongelukkig gemaakt. Verbind
uw naam aan eene flinke herziening der wet op
den kinderarbeid, en sticht u daardoor een eer
zuil in de harten aller kinder- en menschenvrienden,
gelijk de heer Van Houten zich die reeds gesticht
heeft door het ontwerp der wet, die zijn naam
draagt."
„Dat is wat ons verbond, het hoofdorgaan der
beschaafde, ontwikkelde en denkende werklieden
in Nederland, met den meesten aandrang en den
diepsten ernst van nwe excellentie vraagt. Laat
deze stem, bij zoovele anderen, niet langer zijn
Zijn verloofde kwam schoorvoetend de kamer in
en zei:
„Het spijt mij dat ik n stoor, Maximiliaan,
maar er zijn afgevaardigden nit verschillende
departementen die n verlangen te spreken. Zij
verdringen zich om den „onomkoopbaren" Ro
bespierre te bezoeken," voegde zij er liefkoo-
zend bij.
„'tls goed. Gij komt nog wel eens terug,
vriend, als gij iets nieuws hebt. Laat die men
sehen terstond binnen, Cornelia."
De Pelven haalde altijd ruimer adem, wanneer
hij niet meer in tegenwoordigheid van Robespierre
was. „Als ik lang bij hem bleef, zou hij mij
kunnen kneden als was," mompelde hij knorrig
voor zich heef. „Ik weet niet of het door zijn
genie is, of door een betoovering, waarvan men
wel in oude sprookjes leest, of omdat hij de zaak
zoo ernetig opneemt, terwijl ik En toch
moet hij spoedig vallen, alles leidt daartoe."
De Pelven bieef onder aan de trap staan en
keek op de timmermanswerkplaats, naar die
groote zaag, die onophoudelijk op en neder ging.
„Vallen. Maar wat zal dat een val zijn! Hij
steekt zoo ver boven alle anderen nit."
Hij ontmoette de afgevaardigden, die in kleederen
van overdreven republikeinsehen snit gestoken waren
en moest laehen als hij dacht hoe verbaasd zij
zouden staan over de groote beleefdheid en keu
rige netheid van hun afgod, terwijl zij hem wan
trouwig aankeken en hem blijkbaar hielden voor
als die eens roependen in de woestijn. Wij dringen
bij u op de spoedige vervulling van onzen wensch
aan, niet omdat het ons te veel moeite is om
telkens, door het zenden van adressen op hetzelfde
aanbeeld te bleven kloppen, maar wel opdat
zoo spoedig mogelijk de kinderen des volks, zoowel
groote als kleine, niet langer der verwaarloozing
zullen zijn prijs gegeven."
Oost- e» West Souburg. Deraad dezer
gemeente heeft vergunning verleend aan den heer
J. L. Gruber te Utrecht, tot het leggen der rails
voor den stoomtram, over het gedeelte weg dezer
gemeente liggende tusschen Middelburg en Vlis-
singen, nadat alvorens eene commissie uit net
gemeentebestuur een onderzoek in loco had inge
steld omtrent den stoomtram van 's Gravenhage
naar Scheveningen.
Nu de ver ei; elite aansluiting verkregen is, kan
spoedig met de werkzaamheden aangevangen
worden.
Door den raad der gemeente Sluis is tot ont
vanger der gecombineerde gemeente Sluis benoemd
de heer J. Bekaar, sinds vele jaren ontvanger der
vroegere gemeente.
(Zie laatste berichten van gisteren
Bij beschikking van den minister van financien
is tegemoet gekomen aan den wensch van vele
ontvangers der directe belastingen, invoerrechten
en accijnsen, om vrouwelijke bedienden als gea-
greëerden op hunne kantoren toe te laten.
De provinciale inspecteurs dier middelen zijn
gemachtigd, om, voorloopig bij wijze van proef,
de vrouwelijke ledon van het huisgezin der ont
vangers van kantoren der zesde en lagere klassen
te agreëeren, mits zij blijken geven van bckwaam-
en geschiktheid en minstens achttien jaar ond zijn.
Bij beschikking van den minister van waterstaat
enz., is aan het gemeentebestuur van Nijmegen,
tot wederopzeggens toe, vergunning verleend voor
den aanleg en het gebruik van een electrisehe
teletoonverbinding, nitslnitend ten behoeve van
den gemeentedienst aldaar.
Ofschoon het een onbegonnen werk mag heeten,
de onjuistheden door Pransche schrijvers over
Nederland aan hun lezers opgedischt, te verbe
teren, meenen wij nu toch te moeten opmerken,
dat al hetgeen een Brnsselsch correspondent van
ie Figaro over de inwijding van Spinoz&'s stand
beeld te 's Gravenhage heeft gemeend te moeten
overbrieven, van het begin tot het einde uit de
lueht is gegrepen.
Deze correspondent vertelt niets meer of minder
dan dat de sterke arm moest worden ingeroepen
een aristocraat, die Robespierre met een verzoek
schrift was komen lastig vallen. Voor de deur
zag hij een poppenkast, waarin een guillotine in
het klein werd vertoond, dio poppen onthoofde,
tot groot vermaak van al de straatjongens uit de
buurt, die er eenparig en luidkeels bij zongen
Dansons la guillotine
De Pelven haalde in het voorbijgaan de schou
ders op en prevelde:
„Ja, ja, wij zijn te midden van het schrik
bewind, maar eens moet het nit zijn, en opgevolgd
worden door een tweede, maar dat zal zijn la
Terreur blancheen al voortgaande overdacht
hij hoe hg zon moeten handelen als de royalisten
weer aan het roer kwamen.
„En dat zon niet heel lang meer duren, als
er slechts éen man onder hen was, in staat
om krijgsman of despoot te zijn. Maar wien
nebben zij De prinsen van Orleans Te jong.
De broeders van den koning? Die deugen voor
niets dan om mes en vork te hanteeren. Wat
blijft er dan over? En een despoot moeten wij
hebben, dat is duidelijk. De Franschen zijn zoo
gewoon om gedrild, in toom gehouden en aange
spoord te worden, dat zij er op het laatst naar
zullen gaan verlangen en den eersten den besten
despoot toejuichen die de kunst verstaat hen te
drillen, als hij slechts onze nationale zwakheden
weet te streelen en niet van die onmogelijke denk
beelden van volmaaktheid heeft, zooals Maximi
liaan. Het is maar de vraag wie de man zal zijn."
om de kwade bedoelingen van de Joodsche be
volking van Den Haag, die tijdens de inwijding
niet ophield met vloeken en fluiten, te koeren.
De rabbijnen van Den Haag en Amsterdam
zouden, altijd volgens dezen „welingelichten"
correspondent, niet opgehouden hebben, de nage
dachtenis van Spinoza met den haat te vervolgen,
welken zij den philoaoof bij zijn leven toedroegen.
Deze vijandschap zon zoo levendig ^gebleven zijn,
dat de Joodsche bewoners van Den Haag, op den
dag der inwijding, hun vlaggen hadden ingenomen,
die zij ter eere van de geboorte van de dochter
des konings hadden uitgestoken.
Deze, na twee eeuwen, nog onverflauwde secL-
haat vindt de correspondent zulk een merkwaardig
feit, dat hij zich baast het mede te deelen.
Minst iécrit Vhistoirei Dbl
De gemeenteraad van Amsterdam heeft, op
voorstel van burg. en weth., met 25 tegen 4
stemmen andermaal het voorstel van den heer
Metelerkamp betreflende de openbaarheid der
belasting-kohieren, afgestemd. Het voorstel lnidde
aldus
„De kohieren der plaatselijke directe belasting
naar het inkomen zullen in hun geheel ter lezing
worden nedcrgclegd voor eon ieder, die zich daar
toe, op de daarvoor aan te wijzen dagen, aan het
stadhuis aanmeldt."
Voorts besloot de raad den benoodigden grond
af te staan en 3000 bij te dragen voor de op
richting van een gedenkteeken voor wijlen dr.
Sarphati, in het nieuw aan te leggen park van
den Amsteldijk.
Door de stemgerechtigde deelhebbers der Ned.
Handelmaatschappij te Rotterdam is als commis
saris gekozen de heer P. J. Cantzlaar, tot dusver
plaatsvervangend commissaris.
staten-generaal. Benoemd tot voorzitter van
de tweede kamer voor den dunr der geopende
zitting, mr. W. H. Dnllert, lid van die kamer.
onderwijs. Op verzoek, eer.ol ontslag verleend
aan jhr. dr. D. H. Wanbert de Puisean als leeraar
aan de R. H. S. te Leeuwarden.
pensioenen. Pensioen verleend aan F. L. A.
de Jagher, gewezen geëmploieerde van de alge-
meene commissie van liquidatie der zaken betref
fende de voormalige wees en momboirkamers, ad
/900 'sjaars.
Onderwijs.
Bath—Rilland. Circuleerde, eenige weken
geleden, een adres te Bath, gretig door hoofden
van huisgezinnen geteekend, om den heer Bakker,
Want zelfs de verziende De Pelven kon niet voor
zien dat de despoot, dien hij als zulk een noodzake
lijken schakel in de keten der gebeurtenissen be
schouwde, gevonden zou worden in een jeugdigen
Corsikaanschen generaal, die toen juist groot ge
vaar liep zijn hoofd te verliezen, door de vijand-
schap van zijn landgenoot Sallioelti.
HOOFDSTUK XIX.
BEVBIJD.
De gezondheid van Mlle De St Aignan begon
te lijden onder het verblijf in de volle gevange
nis en het sobere voedsel. Haar geest bleet echter
opgewekt als altijd, otschoon het haar zelf ver
baasde dat zij zoo spoedig gewoon was geraakt
aan het bewustzijn, dat zij elk oogenblik kon op
geroepen worden om het gesprek, dat zij aange
knoopt had, af te breken, of de whistkaarten,
die zij zooeven opgenomen had, neer te leggen,
om, evenals met hare kamergenooten telkens het
geval was geweest, een schijnverhoor te onder
gaan, dat altijd op een doodvonnis uitliep. Zij
verwachtte dit einde zóo stellig, dat zij haarlokken
kort had laten afknippen, opdat de beul het niet
op het schavot zou behoeven te doen en zg wan
zoo verwonderd toen zij hoorde dat zij vrij was,
dat zij, toen de cipier haar riep, antwoordde;
„Dat is zeker een vergissing 1"
