Laatste berichten.
BUITENLAND.
Kerknieuws.
Marine en leger.
Weerkundige waarnemingen.
Algemeen Overzicht.
melden, van het totaal der collecte afgetrokken
worden."
Het Zuiden beweert dat de gift een „verzinsel" is.
Bij kon. besluit is aan Arthur Bonrquin,
geboren te Diessie (Zwitserland), vergunning ver
leend tot het geven van hooger onderwijs hier te
lande.
De opmerking is gemaakt, dat er onder de
benoemde sehoolautoriteiten niemand voorkomt
van het tegenwoordig personeel van het rijkstoe-
zicht in Limburg. Is het Vaderland goed inge
licht, dan had geen der tegenwoordige school
opzieners zich beschikbaar gesteld. De heeren
Michiels en Franquinet, de nieuwbenoemden, zijn
wel katholiek, maar worden niet tot de clericalen
gerekend. In N. Brabant is éen protestant tot
schoolopziener benoemd, nl. de heer Ringeling.
De drie andere titularissen voor N. Brabant
de heeren Van den Acker, Van Lansehot en Van
der Grinten zijn katholiek, maar geen tegenstan
ders der openbare school. Laatstgenoemde is een
onderwijzer, die aan de Bossche kweekschool zijn
opleiding heeft ontvangen en tot heden nog niet
bij het schooltoezicht werkzaam was. Behalve de
heer v. d. Grinten zijn ook de heeren Wijn,
Franquinet en Michiels thans voor het eerst in het
toezichtpersoneel opgenomen. Dat de minister
ook prijs stelt op vertegenwoordiging van het
paedagogisch element, bewijst de benoeming van
de heeren Wijn, Nyland en Van der Grinten,
alle onderwijzers van lagere scholen. Ook de
heeren Vethake en Pontsma stonden vroeger aan
het hoofd van scholen voor lager onderwijs.
Amsterdam 10 Sept. De fondsen der Vrije
Universiteit moeten nu reeds zeer goed staan. Zij
bezit n. 1. con vast kapitaal van honderd-dnizend
gulden, waartoe twee heeren uit Amsterdam ieder
25000 hebben bijgedragen. De overige 50 mille
zijn verzekerd door leden die f25 's jaars bijdragen
daarenboven geeft prof. Rutgers zijn jaarlijksch
traktement van f5000 aan de Universiteit cadeau
en wordt uit de fondsen der Schotsche zendings
kerk 7000 's jaars verstrekt.
De heer J. P. Nonhebei, predikant te Middel
burg, komt voor op het drietal, voor de N. H.
gemeente te Kampen.
Haamstede, 10 Sept. Beroepen bij de
N. H. gemeente alhier de heer W. N. Wolterink,
Hjz., predikant te Zwartewaal.
Bij beschikking van den min. van marine wor
den de militaire studenten voor den geneeskun
digen dienst der zeemacht D. H. Zeegers, C. P.
Blaauw, J. E. van Meer ten, A. Zwart en S. J.
Fischer, beschouwd op verzoek eervol uit die
betrekking te zijn ontslagen.
Landbouw.
Volgens het kon. besluit tot uitvoering van som
migo bepalingen der wet van 25 Mei 1880 betref
fende de nuttige en schadelijke dieren, worden ten
allen tijde als nuttig voor landbouw en houtteelt
beschouwt: de egel; de gewone vel dspits muis of
molmuis de vleermuizen de koekoekde zwalu
wen de gierzwaluwhaker of steenkrijterdo
geitemelker; nachtzwaluw; dagslaper; vliegende
pad; het boomkrnipertjede boomklever; blauw-
spechthet winterkoninkjede zwartkopde
tuinfluiter; groote hofzanger; kersenpikker; de
grasmusch het erwtenpikkertje of koewachtertje
de braamsluiperhet molenaartjebabbelaartje
garendiefje; de kersenpikkerde fluiter; de fitis
of hofzanger de tjiftjafde spotvogelhet geel-
borstje; geelbuikje of citroentje; de groote kara-
kiet of rietlijsterde kleine karakietde bosch-
rielzanger; de de rietzangerde sprinkhaan-
rietzanger; nachtegaalrietzanger of snor; het
roodstaartjo of mnur nachtegaalhet zwarte rood-
staartje; het roodborstje; het blauwborstje; de
gewone tapuit, wijntapperwitstaartheideschup-
perhet paapjedo roodborsttapuitde graspie
per de boompieperde duimpieperde groote
pieperde gele kwikstaarthet koevinkjo of het
gele akkermannetje; de witte kwikstaart; het
akkermannetje of bouwmannetje; do groote gele
kwikstaartde koolmeesde pimpel- of blauw-
meesde zwartkopmeeshet korsjekaashet osse-
kopje; de knifmees; de zwarte mees; de staart-
mees; het langstaartje; pijlstaartje of doodshoofdje
de ijsbeer; het baardmannetje; de goudhaantjes;
de bastaardnachtegaal, winterzanger, boerennaeh-
tegaal, doornkruiper.
Ook de nu volgenden worden als ten allen tijde
nuttig beschouwd, doch de commissarissen des
konings in de provinciën kunnen de bestaande
verbodsbepalingen ten hunnen opzichte tijdelijk
buiten werking stellen. Het zijnde wielewaal
gele gouw; de bonte kraai; de roek; de kauw;
kerkkauw torenkauw toreukade spreeuw
panlijsterspraansprasprotter de grauwe gors;
gierstvogelgrauwsjirtde geelgors haverkneu
geelgiersgeelvinkschrijvergeelsjirtdo riet
gors; rietmusch; slootmusch; rietvink; de huis-
muschde ringmuschboom-, berg of veldmusch.
Gedurende de eerste negen maanden des jaars
worden als nuttig beschouwd: de zwarte lijster
meerl of gieleling; de beflijsterdominé ofkrans-
lijater; de groote lijster; dubbele grauwe lijster;
de kransvogel; de zanglijster; grauwe lijster; de
koperwiek; schatlijateroranjelijster; de veld
leeuwerik de boomleeuwerikde kuifleeuwerik
de vink, schild vink, maan vink, kwinker; de
ortelaan; vreemdeling.
Zwolle, 10 Sept. De ziekte onder de vroege
aardappelen, die zich aanvankelijk onrnstbarend
liet aanzien, is gelukkig bij de winteraardappelen
zoo goed als geheel geweken. Men kan zich in
deze streek over het geheel verheugen met een
ruimen oogst van veld- en boomvruchten.
Ter Keuzen, 10 September. Heden na
middag is op de Wester-Schelde, vóór den
Nieuwen Neuzenpolder, een boot omgeslagen,
waarin zich vier personen bevonden, werkzaam
bij de zinkwerken aan dien polder. Twee werden
dadelijk gered; een schipper eener tjalk hield
zich door zwemmen zoo lang boven, tot hij kon gered
worden door schipper L. Kanters, doch de vierde,
een jongman van 27 jaren, P. Oppeneer genaamd,
woonachtig in den polder, verdronk.
Heden zou ten raadhnize te Hontenisse eene
vergadering plaats hebben van een paar onder
nemers van tramwegen, den burgemeester baron
Collot d'Escury en eenige andere belangstellenden
in den aanleg van een tramweg van Walsoorden
naar Hnlst.
Gisteren is ook te Tholen een Floralia-
tentoonstelling geopend, waartoe de planten in
't voorjaar waren uitgereikt. Het hoofdbestuur
van 't Nut verleende hiertoe een subsidie van
f 50 en ook het departement Tholen schonk een
bijdrage.
Te Amsterdam is een paartje in ondertrouw
opgenomen dat te zamen 157 jaren telt. De bruid
is 81, de bruidegom 76 jaar oud.
Op de gemeentebegrooting van Doetinchem,
ets meer dan 41000 bedragende, komt een
uitgaafpost van f 25000 voor onderwijs voor.
Gisteren is men in de Lange Pooten te
's Gravenhage met de werkzaamheden aangevangen
voor het plaatsen van twee lantarens voor elec-
trisch .licht, ten dienste van de nieuwe passage
aldaar.
De Lhérie-vergoding in Den Haag is op
nieuw in vollen gang. Thans hebben, naar wij
hooren, een paar bejaarde, zeer kunstlievende
dames, en comité den tenor een drietal uitstekend
gemeubileerde vertrekken aangeboden op een der
eerste standen, waar hij in 't gevoel van zijn
(trouwens verdienden) triomf het speel- en zang
seizoen rustig op zijne lauweren zal kunnen door
brengen. RottNil.)
Door eenige inwoners van Groenlo is con
cessie ontvangen tot het leggen van een stoom
tram van het station van den spoorweg Lichten
voorde—Groenlo, naar het op een klein uur van
daar gelegen Groenlo. De richting is reeds uit-
geba kend en eerstdaags wordt met de werkzaam
heden een aanvang gemaakt. De stoomtramweg
wordt geheel overeenkomstig de gewone spoor-
wijd te gemaakt, zoodat de goederenwagens, zonder
overladen, daarover vervoerd kunnen worden. De
Holl. IJz. spoorw.-maatsch. moet haar steun aan
de stoomtram onderneming hebben toegezegd en
zal naar alle waarschijnlijkheid, indien eenige
belangstelling wordt ondervonden, de lijn van den
stoomtram doorgetrokken worden tot Eibergen
en Needo. Ook aan andere gemeenten, zooals
Borcnlo en Hengelo, zoude zulk een vervoermid
del zeer welkom wezen en voor den Ned. Westf.
spoorweg zijn deze zijtakken zeer gewenscht. In
Duitschland worden tal van zulke stoomtrams
aangetroffen, die in verbinding staan met eenige
belangrijke plaatsen en de hoofdlijnen, en die
wegens den goedkoopen aanleg en exploitatie de
gunstigste inkomsten opleveren. (Zutf. Ct.)
Van Zwolle op Amsterdam varen nacht
booten, die te Kampen de IJselbrug moeten
passeeren. Om de niet zeer vlugge brugwachters
te waarschuwen, gebruiken de gezagvoerders de
stoomfluiten, doch de Kamper politie maakt daar
van proces-verbaal op, daar ze dat „gefluit" als
„nachtelijk burengerucht" beschouwt.
De ondste inwoner van Vlaardingen, de heer
A. van der Vlis Sr., is op 97 jarigen leeftijd
nog herkozen als gemachtigde van het kiescollege
der Hervormde gemeente.
Vreeselijk zijn de berichten, welke over de
jongste aardbevingen te Manilla medegedeeld
worden. De eerste, tamelijk harde schok had den
l5en Juli jl. des middags te een uur plaats; den
16en volgde een tweede, minder hevigeden 18en,
dos middags 40 minuten over twaalven, eenderde,
welke zoo zwaar was, dat het was alsof de grond
nit zijne voegen gerukt werd. De drie bewegin
gen, uit eene waarvan elke aardbeving gewoonlijk
bestaat, namelijk slingeren, draaien en trillen,
werden bij dezen schok alle tegelijk gevoeld. Hij
duurde 70 seconden, „een tijdsverloop, schrijft
een ooggetuige, dat in oogenblikken van genot
uiterst kort is, maar eene eeuwigheid lijkt voor
ieder die zoo iets beleeft." Alle inwoners vlucht
ten nit hun huizen, zoo snel als de waggelende
trappen het toelieten. Daken en muren violen in,
stofwolken stegen overal omhoog. Twee dagen
later volgde een schok, die 25 seconden korter
duurde, maar nog heviger was. „Wanneer men
een jong boompje met beide handen omspant,
luidt het verhaal, en er uit allo macht aan
Bchudt, dan zal men ongeveer een voorstelling
hebben van de beweging der plek gronds waarop
wij stonden." Op hetzelfde oogenblik zag men
den toren der hoofdkerk, een buitenmuur der stad
en de muren van een groot pakhuis instorten.
Zeven uren later kwam er weder een schok en
na dien tijd telkens weder trillingen van minder
heftigheid. Zoolang er niet minstens 72 uren
tusschenruimte geweest is, kan het gevaar niet
als geweken beschouwd worden.
Bijna alle inwoners zijn op schepen of in bam
boezen woningen op het land en in de voorsteden
gevlucht. Veel dooden of gewonden zijn er niet;
zij behooren alle tot de Chineesche of Inlandsche
bevolking. Ware de aardbeving een weinig later,
gedurende den middagslaap, of des nachts, ge
schied, dan zou het aantal slachtoffers duizenden
bedragen hebben. De schade wordt voor de stad
Manilla alleen, op 20 millioen gulden begroot.
Wanneer men weet dat een menigte groote ge-
bonwen, die 600 tot 700 gulden huur in de maand
opbrengen, geheel vernield zijn of omvergehaald
en nieuw opgebouwd moeten worden, dan lijkt
dit cijfer niet overdreven.
In het binnenland moet de schade echter nog
grooter wezen. In de provincie Infanta zijn 200
woningen tegelijk in de aarde weggezonken, de
bezaaide velden zijn onderste boven gekeerd en
nit diepe rivieren is het water geheel weg
gevloeid.
Te Senftenberg sloeg Maandag de bliksem
in eene boerenwoning, waar de vrouw des huizes
mot vier kinderen, waarvan het jongste op haar
echoot, aan tafel zat. De bliksem slingerde den
eehotel met eten van de tafel, verbrijzelde den
kinderstoel, waar het kind een oogenblik te voren
in gezeten had, rukte de gordijnen van het venster
af en ging toen bet vertrek nit zonder iemand
der aanwezigen letsel te doen.
In het dorp Biittis, kanton St. Gallen, is
eene vrouweuvereeniging opgericht, ter bestrijding
van het kwaad spreken, schelden en het gebruiken
van ongepaste woorden, vooral in tegenwoordigheid
van kinderen. De leden verbinden zich ook om
zich bij verkiezingen van alle bemoeiing te ont
houden. Uit de opbrengst der boeten worden
kleederen voor de armen aangekocht.
Te Seaham, een Engelsche kolenmijn bij
Dnrham, had Woensdag nacht omstreeks half drie
uur een ontploffing plaats, waardoor alle drie de
toegangen tot de mijn tegelijk verstopt raakten,
terwijl meer dan 200 mijngravers zich in de diepte
bevonden. Een aantal vrijwilligers stroomden
dadelijk van alle kanten toe om de toegangen
vrij te maken en het gelukte hun 66 man be
houden boven te brengen. Eene menigte lijken
zijn reeds gevondenhet aantal omgekomenen
wordt op 171 geschat. In de mijn bevonden zich
180 paarden, die alle gestikt zijn. Hartverscheu
rende berichten zijn over de ramp in omloop.
„Sommige verhalen, schrijft Daily News,
van hen die gered zijn, zijn treffend door hun
eenvoudigheid, doch doen niettemin hun lijden
levendig beseffen, zoolang zij in de diepte als
't ware levend begraven waren en niet weten
konden of zij gered zouden worden of niet.
Allerlei kunstgrepen werden door de verstandig-
sten aangewend om den moed levendig te houden.
Er waren oude en zwakke mannen onder hen, die
nog hoopten, tegen alle waarschijnlijkheid in, op
redding. Men moest zijn best doen om hen een
hart onder den riem te steken, teneinde te voor
komen dat zij een paniek zouden verspreiden
onder de geheele menigte, waarvan ieder de ge
vaarlijke gevolgen besefte. Daarom begonnen zij,
die stem en nog moed genoeg hadden om te
zingen, komische liedjes te zingen en andere
grappen te verkoopen. Men heeft somtijds den
moed van eene bezetting van eene belegerde
vesting bewonderd, waar de bevelhebber door de
muziek een vroolijk deuntje laat spelen, om zijne
manschappen aan 't gebrek van levensmiddelen
niet te doen denken. Maar nog aandoenlijker
zeker is dit verhaal van levend begravenen in
eene mijn, die zonder hoop op redding, elkander
moed in zoeken te storten door het zingen van
grappige liedjes."
De mannen die nog in de diepte liggen zijn
hoogstwaarschijnlijk alle omgekomen, daar de
mijn inwendig gedeeltelijk in brand staat, gedeel
telijk door gasstroomen ontoegankelijk is.
In geheel midden-Europa zijn de zwaluwen
dit jaar ongeveer een maand vroeger vertrokken
dan anders haar gewoonte is. Zon dit weder
een voorteeken zijn van een strengen en vroeg-
invallenden winter
Volgens een Engelsch blad hebben de leden
van een koorddansers-troep, bij de begrafenis van
een hunner kameraden op de begraafplaats te
Finchley, eene walgelijke vertooniug gedaan.
Allen volgden, in hun kermispak, de kist. Een
dwerg ging vooruit met een zwarte vlag, een
paardje aan den toom leidende, waarop een in
ronw gekleede aap gezeten was. De zotskap
van den overledene lag op de kist. Twee clowns
kwamen, met geel gemaakte gezichten, achteraan
en maakten toen de begrafenis afgeloopen was,
een aantal luchtsprongen en buitelingen op het
graf van „broeder Billy."
Het tentoonstellingsgebouw op het Champ
de Mars te Parijs is voor 1.300.000 franken voor
afbraak verkocht aan de stad Bordeaux. Het moet
uiterlijk den 15 Mei 1881 opgernimd zijn.
De hoogeschool te Oxford heeft de heeren
Bluntschli, hoogleeraar te Heidelberg, en Rolin
Jacquemijns, minister van binnenlandsche zaken te
Brussel, benoemd tot doctoren honoris causa.
Te Amsterdam in Artis is de groote wijfjes
olifant plotseling overleden, waarschijnlijk aan een
beroerte, daar het dier bijzonder schrikachtig was.
Onlangs is te Renkum door de heeren H.
Pierson, uit Zetten, L. J. Heldring, nit Amsterdam,
O. W. Star Numan, nit 's Gravenhage, en G. W.
graaf Van Rechteren eene vergadering gehouden,
waarin een plan is besproken tot het stichten van
een gebouw, waarin ongehuwde zwangere vrouwen
opgenomen en bare kinderen verzorgd zouden
worden. Na ernstige beraadslagingen werd be
sloten eene poging in dien geest te doen. Nabij
den Wageningschen Berg, op ruim een uur afstand
van Zetten, werd een bunder gronds ton geschenke
aangeboden, zeer geschikt voor dat gebouw. Het
voornemen bestaat, binnenkort voor het plan
giften in te zamelen, en voorts om o. a. als
vasten regel aan te nemen, dat alleen aan haar,
die voor de eerste maal gevallen zijn en niet
onder de gewone prostituées kunnen gerangschikt
worden, hulp zal worden verleend, en dat men
aan de jonge moeders op het hart zal drukken,
dat het haar plicht is voor het kind te zorgen.
Volgens een telegram, den 8en dezer af
gezonden door den kommandant der zeemacht in
Ned. Indie, is de steenen vuurtoren staande op
de le punt, Tandjong Koeion, van Java's West
kust, door een hevige aardbeving ingestort.
Deze toren was met groote moeite en kosten
op een 40 meter hooge rots gebouwd en voorzien
van een draailicht le grootte, 97j meter boven
hoogwaterstand.
Den 16en Juni 1877 werd dat licht voor het
eerst ontstoken en strekte den schepen tot ge
leider voor het binnengaan van de Prinsenstraat
en Straat Sunda.
Amsterdam. Het stoomschip Prins Een-
drihgezagv. Braat, vertrok heden morgen te 10
uren naar Java, aan boord hebbende een detache
ment kolonialen.
11 September des morgens te 8 uren.
KAMEN
DEK
PLAATSEN.
Ba
ron).
afwijk.
Wind
Toe
stand
lucht.
Tem
pera
tuur.
richt.
kracht
h 3.0
ZO
1
helder
L 17
Groningen.
- 3.5
Z
2
helder
17
Helder
- 4.2
Z
1
bew.
18
Vlissingen
- 5.3
Z
1
1. bew.
19
Maastricht.
- 4.0
ZZO
1
helder
18
Sylt
- 0.2
ZO
5
helder
15
Valentia.
Hamburg
0.1
ZO
4
helder
L 14
Swinemunde.
-1- 4.6
OZO
3
helder
- 12
Leipzig.
- 1.2
O
2
helder
17
Oarlsruhe
- 3.9
OZO
2
helder
- 18
Grisnez
- 5.4
z
2
bew.
- 16
Parijs
- 5.4
ZZO
1
1. bew.
- 14
St Mat hie u
- 7.1
NNW
2
regen
- 14
Biarritz
- 7.1
WNW
5
z. bew.
- 21
Perpignan
bew.
Cbristiaansund
- 0.6
ZO
3
Stockholm.
4-11.4
ZO
2
helder
13
Koppenhagen
4- 5.4
ZO
4
helder
15
Portsmonth
Yarmouth
Grootste verschil in Nederland:
'sochtends 8 uren: V. 2„3 D-
des namiddags: G. 2.1 V.
Barometer tc Middelburg, Graanbeurs: (Corr.)
Thermometer „10 Sept. 'aav. 11 u. 65 gr.
11 Sept. 's morg. 8 u. 66 gr. 7s midd. 1 iu 76 gr.
's av. 5 n. 73 gr.
De Manchester Guardianeen blad dat bijzonder
goede inlichtingen uit het Oosten ontvangt, bevat
van haar berichtgever uit Ragusa een telegram,
dat zulk een duidelijk en volledig licht werpt
over den staat van zaken aan de Westkust der
Adriatische zee, dat wij 't hier in zijn geheel
laten volgen.
«Ragusa, Woensdag avond 9 uur. Ter elfder uur zijn
de Turken tot handelen overgegaan. Heden heeft Riza
Pacha vijf bataljons uit Scutari gezonden teneinde do
overgave van Dulcigno te doen plaats hebben, dewijl de
mogendheden, door toe te geven aan het verlangen der
Porte om het dorp Dïnosch in hare macht te laten, geen
uitweg hebben open gelaten om verder uitstel te recht
vaardigen. Gedurende de jongste dagen heeft Riza met
goed gevolg zijn best gedaan om de grootste levenmakers
onder de opperhoofden te Scutari door geld te winnen.
Evenwel is de aanmoediging, welke de Albaneezen tot
dusver bij de Porte gevonden hebben, nog altijd een reden
om aan hare oprechtheid te twyfclen. Wanneer de Alba
neezen hun bedreiging eens uitvoerden en tegen de Turk-
sche troepen met geweld in verzet kwamen, dan zou de
Porte misschien andermaal van gedragslijn veranderen en
op grond der onmogelijkheid om haïe Muzelmansche onder
danen te dwingen, haal' handen van de zaak aftrekken.
«Het comité van het Albaneczen-verbond te Dulcigno
heeft mij doen weten dat het, wegens de dweepzucht der
bevolking, niet langer voor myn veiligheid kon instap
