Laatste herichtea*
Landbouw.
Marine en leger.
Koloniën.
Weerkundige waarnemingen.
I
1
H-
1
1
1
I
X
4-
1
1
1
Gemeenteraad van Middelburg.
afgestane weide, in pacht bij den heer Commelin
op den 's Heer Hendrikskinderendijk nabij Goes.
De bekroonde kinderen der scholen begeven zich
des middags te 2 uren, van de Korenbeurs, in
optocht naar de feestplaats, voorafgegaan door
het Middelburgsch muziekgezelschap Accelerando
dat verder gedurende den middag, door het spelen
van stukken, de bijeenkomst zal opluisteren.
Weder zijn te Steenbergen 7 van longziekte
verdachte runderen van denzelfden veehouder,
waarvan onlangs een andere afzonderlijke koppel
van 7 stuks werd afgemaakt, geslacht, waaronder
een paar dagen te voren éen aangetast rund was
opgemerkt. Het daarvan af komstige vleesch en
de huiden werden in het openbaar ten bate van
het rijk verkocht.
Ingevolge machtiging des konings, wordtde
luit. t/z le kl. P. J. P. M. Mulder eervol ontheven
van het bevel over Zr. Ms. schroefstoomschip
Aruba te Paramaribo en het bevel over genoem
den bodem opgedragen aan den luit. t/z le kl.
J. M. A. van Muiken.
Te Samarang is, voornamelijk onder de leeraren
van middelbaar onderwijs, een Indisch aardrijks
kundig genootschap verrezen, dat zijn werkzaam
heid begonnen is, met aan de regeering te vragen
om een wetenschappelijke expeditie naar Nieuw
Guinea te zenden. De regeering heeft goantwoord:
,Après-vous. Als de heeren een expeditie op touw
gezet hebben, zullen wij gaarne een handje helpen."
Do uitvoering der agrarische wet tot beschik
baarstelling van gronden voor de particuliere
nijverheid heeft een groote schrede achteruit
gedaan, door de afkondiging der afsluiting voor
de particuliere cultuur van een aantal gehecle
districten in de residentiën Samarang, Madioen,
Kediri, Banjoemas en Cheribon.
Hit Holland is door de commissie voor een
huldeblijk aan generaal V. d. Heijden ook naar
Indië do hand uitgestoken, met de gracieuse
woorden, dat men Indië niet wilde buitensluiten.
Waarschijnlijk zal men hier de voorkenr eraan
geven om te zijner tijd op eigen hand een hulde
blijk aan generaal V. d. Heijden aan te bieden.
India betaalt den geheelen Atjeh-oorloghet zal
liever ook in het eeren van den Indischon officier,
die den oorlog in 't goede spoor gebracht heeft,
aan zichzelf worden overgelaten.
Do tweede stoomploeg zal op Java eerstdaags
in gebruik komen en is dezer dagen van Londen
verzonden. {Alp. DU. N.-I.)
Onder de gemeente Oostkappclle is, naar wij
vernemen, in den afgeloopen nacht een in de wei
de loopend paard door den bliksem getroffen en
aan de gevolgen ervan gestorven.
Ken löjarige lichtmatroos van een Itali-
aansch schip is gisteren te Vlissingen aan den
wal gebracht en in het armen- en verplogings-
gesticht opgenomen. Hij had bij eeu val in
't ruim ernstige inwendige kneuzingen bekomen.
llclnkenszand, 15 Juli. Gisteren middag
omstreeks 12 uren sloeg de bliksem in de schuur
van A. W. Remijn, staande onder deze gemeente,
welke schuur totaal afbrandde. Het huis, eenige
meters van de schuur verwijderd, bleef' gespaard,
wat zeker veel aan het krachtig optreden der
brandweer van onze gemeente en naderhand nog
aan die van 's Heer Arendskerke te danken is
van den inboedel is veel en uit den stal zijn de
paaiden gered kunnen worden. Alles was tegen
brandschade verzekerd.
Eene vrouw in den Haag heeft haar echtge
noot, een onverbeterlijken dronkaard, terwijl hij
Op dit verwijt, dat hartstochtelijk en bevend
werd uitgesproken was Titan in bet minst niet
voorbereid. Verrast bleef hij staan en zag Juliane
aan. Zij had den blauwen sluier die om haar
hoed gebonden was neergelaten en zag neder op
den vlakken waterspiegel aan hare voeten.
„Dat ik mij noo.t meer om u bekommerd
heb riep hij uit. „Mijn God ik heb mij maar
al te veel om u bekommerd. Eerst met veel
hartzeer, omdat gij zoo koel geworden waart, en
ik niets van die vriendtlijke deelneming, van die
gevoelens die ik vroeger bij u vermoedde, en
waarop ik als jong menscb, in mijn onnoozelheid
zoovele koene luchtkasteelen gebouwd had, terug
vond. Daarom dacht ik met veel kommer en
hartzeer aan u, en later met bitteren wrok, want
ik was zeer ongelukkig, ontevreden met den
werkkring dien ik door u toedoen had gekozen
ik voelde mij als in slavernij en ik had geen
hart gevonden, waarvoor de man anders gewillig
zijne ketenen torscht, een hart dat hem schade
loos stelt voor zijne gevangenschap en ter wille
waaivan hij zoo gaarne alles verduurt. Ware ik
de kunst getrouw gebleven
„De kunst?" viel Juliane hem met een
twijfelachtigen glimlach in de rede, die niet zeer
vleiend voor hem was.
„Ja, de kunst," herhaalde hij met zelfbe
wustzijn, „dan zou ik ten minste mijn vrijheid
behouden hebben-"
[Wordt vervolgd).
dronken lag te slapen, met petroleum begoten en
daarna in brand gestoken. Met brandwonden
overdekt is de man naar 't gasthuis en door de
politie do vrouw in de gevangenis gebracht.
De opstand der oude gasfabriek te 's Hage
is voor afbraak door de stad verkocht voor f 30500.
In de Kleine Kattenburgerstraat te Amster
dam had gisteren ochtend een dichte volksoploop
plaats. Het bleek dat een man zijne vrouw had
vermoord, omdat zij met een ander in verstand
houding zou hebben gestaan.
De moordenaar was ontvlucht, doch de politie
is hem reeds op 'tepoor.
Het telegraafkantoor te Soestdijk wordt
evenals vroeger heropend. Vermoedelijk staat dit
in verband met het voornemen van H. K. H.
prinses Hendrik, om het fraaie buitenverblijf aldaar
te betrekken.
Door den kerkeraad der Ned. herv. gemeente
te Oudewater is aan den gemeenteraad een adres
ingediend tot afschaffing der kermis.
Onder de gemeente Loon op Zand zijn, in
de laatste dagen 7 wilde zwijnen gezien. Vooral
aan de aardappelvolden wordt door die dieren
groot nadeel toegebracht. (17. D.)
Op de kermis te Den Helder verloor een
echtpaar, dat deel uitmaakte van een troep
koorddansers en acrobaten, Zondag hun kindje
aan hevige stuipen. De verdiensten waren reeds
niet schitterend geweest en voor de financiën was
'het de voordeeligstc dag't sluiten der tent bleek
onmogelijk en de bedroefde ouders kouden ook
bij de voorstelling niet gemist worden. Met al
hun leed moesten zij dus grappen maken vóór de^
tent, opgesierd op 't koord dansen, buitelen en
springen en 't volk amusceren. Gelukkig beloondo
een vrij talrijke opkomst de ontzettende inspan
ning der armé ouders.
De Duke of Lancaster, een ijzeren stoomboot
van 3010 ton, varende in de Ducal line, is op
hare reis van Calcutta naar Londen in de Roode
zee gestrand bij Jubal Zooghur. De passagiers
zijn met eene andeie boot naar Aden terugge
bracht. Het schip is geheel verloren, slechts 200
ton van de gemengde lading bleef boven water.
De ramp werd veroorzaakt door het stooten
der boot op eene blinde klip.
15 Juli des morgens to 8 uren.
NAMEN
Ba-
Wind
Toe
Tem
DER
rom.
stand
pera
PLAATSEN.
ifwijk.
richt.
tracht
lacht.
tuur.
Delfzijl
4-
15.0
ZO
1
1. bew.
20
Groningen.
2.6
Z
bew.
20
Heider
2.0
O
z. bew.
19
Vlissingen.
0.0
OZO
2
betr.
20
Maastricht.
0.7
ONO
l. bew.
25
Sylt
4-
7.1
Z
z. beW.
17
4.6
ONO
3
1. bew.
13
Valentia.
0.5
NNO
3
betr.
13
Hamburg
5.7
ZO
3
helder
- 19
Swinemunde.
6.7
stil
0
beider
- 23
Leipzig
3.6
ZZW
z. bew.
20
CarlsruLe
0.4
NO
2
helder
- 22
Grisnez
0.4
Z
betr.
- 17
Parijs
1.4
ZO
2
betr.
- 21
St Mathieu
1.8
NNW
mist.
- 14
Biarritz
Perpignan
Ghrisliaansund
-L
7.7
WZW
5
betr.
(- 12
Stockholm.
'i.3
WZW
2
1. bew.
- 22
Koppenhagen
8.0
NNO
2
z. bew.
- 19
Portsmouth
ZO
2
betr.
Yarmouth.
Grootste verschil in Nederland r
'sochtends 8 uren: G. 2.8 V.
des namiddags: G. 1.5 V.
Barometer tc Middelburg, Graan'beurst Oorr
Thermometer 14 Juli. "s&v. 11 u. 66 rï.
15 Juli. 's morg. 8 u. 71 gr. 'smidd. 1 u. 82 gr.
'sav. 5 ti. 78 gr.
Londen. De limes meldt dat de collectieve
nota heden aan de Porte is overhandigd. De
Porte heeft een aantal Duitsche ambtenaren in
dienst genomen voor het financieel beheer.
Parijs De feesten zijn uitmuntend geslaagd.
De volmaaktste orde heerschte. Gambetta ontving
overal ovaties bij zijn bezoek aan de binnenwijken.
Amsterdam. Heden zou door de directie der
Amsterdamsche Kanaal Maatschappij in eene buiten
gewone vergadering aan de aandeelhouders mede-
deeling gedaan worden van den gunstigen stand der
onderhandelingen met de regeering betreffende
de overname van de haven- en kanaalwerken.
Door de regeering wordt voorgesteld dat de
maatschappij al haar bezittingen, rechten, verplich
tingen en lasten aan den staat zal overdiagen,
uitgezonderd de gronden, onder verband van
pandbrieven. Het batig slot echter van die gronden
strekt in mindering der uitkeering. De bruto
opbrengst der kanaal- en havengelden wordt
binnen drie maanden na afloop van ieder halfjaar
aan de maatschappij uitgekeerd, tot dat die met
de overschotten der verpande gronden te zamen
een som bereikt hebben van ƒ6,039,898. zijnde
de som der j&arlijksche uitkeeringen volgens
rentegarantie door den staat verschuldigd, na
aftrek van hetgeen daarvan voor renten en af
lossing der door den staat gewaarborgde leening
van ƒ6,500,000 zou moeten worden afgezonderd.
Indien de uitkeering van eeDig jaar minder dan
200.000 mocht bedragen, wordt dit door den
staat tot dat bedrag aangevuld. Indien de staat,
voor dat do som ƒ6,039,898,79, ten volle aan de
maatschappij is uitgekeerd, de heffing van kanaal-
en havengelden mocht willen alschaffen, dan
betaalt hij aan de maatschappij ieder half jaar
de som van 100.000, tot dat het bedrag van
ruim zes millioen bereikt zal zijn.
Daar echter het tot de stemming vereiechte
kapitaal niet ter vergadering vertegenwoordigd
was, in deze tot over 14 dagen verdaagd.
Tweede kamer. Over de al of niet toela
ting van dr. Schaepman als lid der kamer werd
een uitvoerig debat gevoerd, waarbij de heeren
Lenting, Bredius en Van Delden, op grond
van de bedoeling der grondwet, tot niet-toelating
concludeerden en de heeren Van der Hoop, Van
Eek en Mees op gelijke gronden de toelating
verdedigden. Daarna besloot de kamer met 55
tegen 14 stemmen den heer Schaepman toe te
laten.
Voortzetting debat schoolwet. De minister Six
betoogde dat het de plicht der regeering is de
bestaande wet uit te voeren overeenkomstig het
oorspronkelijk voornemen. De middelen ter uit
voering zijn te vinden in de Indische bijdrage
en in de rentewet. De uitvoering der wet
is ook door bepaaldeeindtermijnengebonden. De
besluiten tot uitvoering zijn reeds aan den raad
van state overgelegd. De politieke moraliteit en
de loyauteit der regeering eischen nakoming van
de door haar gedane belofte. Door den minister
Vissering werd ook gewezen op de Indische bij
drage en de rentewet voor vermeerderde uitgaven.
Het volgende jaar zal dr. Schaepman beëedigd
worden.
Zitting van Woensdag 14 Juli.
Voorzitter de heer Pickó.
Afwezig met kennisgeving de heeren Fokker
ongesteld, en Snouck Hurgronje uitlandig.
De heeren Luteijn en Van Berlekom komen
later ter vergadering.
De voorzitter deelt mede dat naar aanleiding
van het in de vorige vergadering genomen beslnit,
door bnrgemeester en wethouders aan de heeren
Spruijt, directeur der gasfabriek te Utrecht, en
Van Eindhoven, opzichter aan de gasfabriek te
Haarlem, is opgedragen de taxatie van de gas
fabriek alhier.
Voorts deelt hij mede dat de navolgende heeren
zich hebben aangemeld tot het leveren van plannen
voor een te bouwen fabriekP. A. van der
Made, ingenieur te AmsterdamFrancois te
Dordrecht, Polet te Helmond, Salmons ie Rot
terdam (Feijnoord), de laatsten allen directeuren
van gemeente-gasfabrieken; DenHartog enSymons
beiden ingenieur te Rotterdam.
Al deze aanbiedingen, die vergezeld zijn van
opgaven ter verkrijging van inlichtingen, zijn
gesteld in handen van de commissie van fabricage,
terwijl later den raad gelegenheid tot het doen
eener keuze zal gegeven worden. Dezo mede-
deeling wordt voor kennisgeving aangenomen.
Alsnu wordt overgelegd een voorstel van
burgemeester en weth. tot bepaling der jaar wedden
van verschillende leeraressen aan de middelbare
school voor meisjes, bij besluit van 10 Maart 11.
op 1000 a 1500 bepaald.
Burg. en weth. stellen alsnu voor de jaarwedden
te bepalen als volgt:
a leerares voor de Nederlandsche taal- en letter-
kundo 1200b leerares voor de Hoogduitsche
taal f 1200o leerares voor de Engelsche taal
f 1200(aan deze zal worden opgedragen het
onderwijs in de Fransche taal aan de leerlingen
der laagste klassen. Bij het bezit der akte mid-
melbaar onderwijs ook voor die taal zal de
jaarwedde verhoogd worden tot f 1400)d lee
rares voor de aardrijkskunde en de geschiedenis
bij het bezit van beide akten 1400.
Bij het bezit van slechts een dezer, in afwach
ting dat ook de andere zal zijn verkregen, 1200.
Daarna wordt overgelegd de reeds in ons vorig
nommer medegedeelde aanbevelingslijst voor de
vervulling van eenige betrekkingen van leerares
aan de middelbare school voor meisjes met vijf
jarigen oursus, opgemaakt door burg. en weth.
na verhoor van den inspecteur van het M. O. in
Zeeland.
De voorzitter stelt voor de vaststelling der
jaarwedden en de benoemingen aan te houden tot
eene volgende vergadering.
Alsnu aan de orde stellende de behandeling
der concept-verordeningen betrekkelijk het lager
onderwijs, (in hoofdzaak opgenomen in onze nom-
mers van 12 en 13 dezer) herinnert de voorzitter
aan het in eene vorige vergadering ingekomen
adres van de afd. Middelburg van de vereeniging
Volksonderwijs, omtrent het gymnastiek onderwijs.
Aangezien deze brief op blz. 181 der Handelingen
van den gemeenteraad van dit jaar is afgedrukt,
stelt de voorzitter voor dien thans niet meer
te lezen, waarmede de vergadering zich vereenigt.
Nog deelt do voorzitter mede dat burg. en
weth. in art. 5 der verordening regelende het
getal onderwijzers enz. eene wijziging hebben
gebracht, waardoor dit artikel alsnu luidt
„Aan de hoofden der scholen kan tegen over
een te komen vergoeding het schoon houden der
lokalen door burg. en weth. worden opgedragen."
De voorzitter opent daarna de algemeene be
raadslaging over de verschillende verordeningen
te zamen, doch geeft in overweging de detail-
quaesties bij de verordeningen die het betreft te
bespreken.
De heer J. A. van Hoek zegt met veel belang
stelling kennis genomen te hebben van de over
gelegde ontwerpenhij heeft met genoegen gezien
dat het dag. bestuur op den voorgrond heeft ge
steld dat voldoende gelegenheid moet worden
gegeven dat ieder het lager onderwijs genieten
kan, en stelt het op hoogen prijs dat wordt voor
gesteld het aantal scholen te vermeerderen. Wan
neer spieker aan den eenen kant gaarnemeegaat met
dat voorstel, acht hij het echter aan den anderen
kant wenschelijk dat men de scholen die niet
meer noodig zijn opheffe. Spreker heeft hief
voornamelijk het oog op de school van mej.
Achilles, diez.i. best met die van mej. Klaar zou
kunnen worden vereenigd.
Eveneens deed het hem genoegen dat, ofschoon
de wet het niet verplichtend heeft gesteld, het
dag. bestuur heeft voorgesteld om buiten deu
raad eene commissie te benoemen die den raad
dient van advies. Maar waar dit aan den eenen
kant door hem wordt gewaardeerd, geeft hij
daarentegen zijne verbazing te kennen dat men,
door een lid van het dag. Bestuur tot voorzitter
te benoemen, den invloed dier commissie tracht
tegen te gaan. Het lid van het dag. bestuur toch
zal in die commissie een overwegenden invloed
uitoefenen, waaronder de zelfstandigheid van de
commissie zal lijden.
Nog merkt spreker op dat, waar in het eene
geval de ouders gelegenheid wordt gegeven de
kinderen die school te laten bezoeken welke men
verkiest, in het andere geval een geheel ander
stelsel wordt gehuldigd, nl. dat burg. en weth.
de school zullen aanwijzen. Dit acht de heer Van
Hoek niet consequent.
De voorzitter, waardeerende hetgeen door den
vorigen spreker gezegd is, gelooft het beter de
bestrijding daarvan aan te houden tot de diverse
punten zullen behandeld worden en sluit de be
raadslaging.
Alsnu komt in behandeling de Ie verordening,
regelende het aantal scholen en den omvang van
het onderwijs.
De beraadslaging over art. 1 en 2, regelende
het aantal scholen, geopend zijnde, dient de heer
J. A. van Hoek een amendement in, strekkende
om de eerste alinea van art. 1 te lezen als volgt
„Lager onderwijs wordt van gemeentewege gege
ven in vijf scholen, genaamd A., B. C. D. en E."
Mocht dit aangenomen worden, dan zou de 2e
alinea van dit artikel moeten gelezen worden „De
scholen A., B. C. zijn bestemd voor jongens en
meisjes, de school D. uitsluitend voor meisjes, en
de school E. uitsluitend voor jongens."
Dit amendement behoorlijk ondersteund wor
dende, komt in behandeling.
De heer Van Hoek licht zijn amendement toe.
Het komt hem voor dat de school van mej.
Achilles behoort opgeheven te worden, natuurlijk
niet dadelijk, maar bij bet einde der huur van
het huis.
Aangezien het getal schoolgaande jongensen meis
jes ongeveer gelijk staat en er voor de jongens
slechts éene school is, iserz.i.geen behoefte aan een
tweede school uitfluitend voor meisjes. Het ligt ook
niet in de bedoeling op de eene school meer vakken
te onderwijzen dan op de andere, want blijkens
art. 3 is het onderwijs hetzelfde. Bovendien gaat
de school van mej. Klaar over naar de Wal,
waar ruimte is voor 180 leerlingen, De beide
meisjesscholen tellen ieder 60 leerlingen, 120
samen dus, waarvoor de school op de Wal ruim
voldoende is. Ook in de pl. schoolcommissie,
waar de meerderheid voor het plan van burg. en
weth. was, was eene aanzicniyke minderheid
er tegen. Het financieel belang der gemeente zal
er niet door lijden, terwijl eindelijk de raad geen
twee scholen moet houden waar er slechts een
noodig is. Het bestuur is verplicht te zorgen
dat voldoend lager onderwijs voor ieder toegan
kelijk worde gegeven, doch ook niet meer.
De heer Van Teijlingen motiveert zijne stem,
die hij tegen het amendement door den heer Van
Hoek voorgesteld zal uitbrengen.
Op de bewering van den vorigen spreker, dat
een tweede school voor meisjes geen recht van
bestaan heeft, antwoordt bij dat de ondervinding
leert dat de school van mej. Achilles door de
inwoners zeer wordt geapprecieerd, dat in stede
van vermindering steeds vermeerdering van het
aantal leerlingen plaats heeft en men met de op
heffing de ingezetenen een slechten dienst zou
bewijzen. Ofschoon misschien de leerlingen van
beide scholen wel plaats zouden vinden in de
school op de Wal, dient er volgens spreker toch
ook rekening mede gehouden te worden dat tegen
vereeniging bezwaren bestaan. Het onderwijs vfjn
de daar schoolgaande meisjes kost veel inspanning
en is niet te vergelijken met gewoon lager onder
wijs. Wat zal het gevolg van vereeniging zijn?
dat er paralel klassen ont9taan, die meer onder
wijzend personeel vorderen zullen en dat de admi
nistratie zeer zal vermeerderen, zoodat het de
vraag zal zijn of die zware taak berekend zal
zijn om op de schouders van een persoon te rusten.
Daar het duidelijk blijkt dat de school van mej.
Achilles door het publiek zoo wordt gewaardeerd,
acht spreker het niet wenschelijk die met een
pennestreek te vernietigen.
De heer Van Berlekom meent in de mem. van
toel. gelezen te hebben dat opheffing van de be
doelde school voor de gemeente financieel nadeel
zou opleveren, op grond dat aan de hoofdonder
wijzeres een wachtgeld zou moeten worden
toegekend, gelijkstaande aan dat indertijd aan
den heer Van Swers toegestaan.
Behalve dat dit een argument van tijdelijken
aard is, is het bekend dat de hoogst verdienste
lijke onderwijzeres evenwel gaarne rust zou
genieten en dat zij niet dan noode de ernstige en
gewichtige taak 't moet echter gezegd worden,
uitstekend vervult. Wanneer zij echter recht
had op een eenigermate billijk pensioen, meent
spreker dat zij ontslag uit hare betrekking zcu
vragen. De heer Van Berlekom stemt overigéns
geheel met den heer Van Hoek in.
Den heer W. A. van Hoek komt het voor dat
de dingen bij hun naam genoemd moeten worden.
Er is aangevoerd dat de leerlingen van de school
van mej. Achilles voortdurend vermeerderen
en dat men diegenen die meer schoolgeld willen
betalen moet vrijlaten spreker echter meent
dat dit een verkeerd systeem is. De heer J. A.
van Hoek heeft opgemerkt dat de gemeente
voldoend onderwijs moet toegankelijk stellen, en
terecht, maar de tijd is voorbij dat de een voor
dat onderwijs 30, de andere f 50 moet betalen. Be
halve op grond der reeds aangevoerde gronden, acht
spreker het te gelegener tijd wenschelijk de school
A cp te heffen,ook om zoodoende met een beginsel
te breken dat niet meer in dezen tijd 'thuis
behoort.
De heer Snijders, op zijne vraag of op de
leerschool die bij de kweekschool wordt geopend
ook meisjes zullen worden toegelaten, een beves
tigend antwoord ontvangen hebbende, put daaruit
nog het argument dat een tweede meisjesschool
waar de Fransche taal onderwezen wordt onnoo-
dig is.
De voorzitter weuscht bij hetgeen door den
heer Van Teylingen is aangevoerd nog enkele
opmerkingen te voegen. Den heer J. A. van
Hoek wijst spreker erop dat de bij de vergelijking
tusschen de school van den heer Van Sluijs en
de twee meisjesscholen genoemde cijfers niet
juist zijn en dat de gecombineerde school 20 pet.
meer leerlingen zai bevatten dan de andere. Het
lokaal op de Wal is niet ruim genoeg voor 180
kinderen, want thans zijn er 147 en nu is de
school overvol. Ook do opmerking van dat lid
dat in de pl. school comm. eene minderheid was,
verwondert den voorzitter, want uit het voor
hem liggend rapport blijkt dat alle leden dier
commissie zich met het voorstel van burg. en
weth. hebben vereenigd. Wat de mindere kosteö
