1880.
Donderdag
SCHELDE.
erlijk 2 uren op
mn&cakes,
■handenbenevens
Koyal Podding in
'BSTBnsr.
j Bitterwasser,
per flesch,
AiVH. B.D0CT0REN.I
aud bij A. O. GREEP,
Lange Delff, B 117.
DEPOTHOCDERl
N». 153
123* .Taaigang.
JOUDEN MEDAILLE
NSTELLING 1878.
kregen tegen een centime
het kilogram
le machines, svsteem
L PICTET C,e
Breveté s. <7. d. ff.
immont, Paris.
dt gegarandeerd.
^AN DEN prospectus,
ziin in werking en oyer
•eid verspreid.
te iliddelburg,
STUWADOORS of
goed vlak werk kun.
wordt te 's Graven,
nvoudige zindelijke
HEID,
en genegen huiswerk
getuigen voorzien adres-
ïco brieven onder letters
ROP, Boek- en Papier-
arkt, Den Haag.
HEID gevraagd. Adres
EN ZOON.
iotdienst
Rö EN ROTTERDAM.
in Jnni en Jnli.
van kotxebdak:
Woensd.30 midd. 1,—a
Donderd. linorg. 11,30,
Vrijdag 2 11,30,
Zaterd. 3 11,30
Maand. 5 midd. 1,
Dinsdag 6 1,
Woensd. 7 morg. 10,
Donderd. 8 10,
Vrijdag. 9 10,—
Zaterd. 10 11,30,
Maand. 12 midd. 1,
Dinsd. 13 morg. 11,30
)EN
Btus.
ij. M. v. v. V. M.
1.15, 3.45 en 5.45.
1.45, 4.15 6.15.
1ANDAG, WOENSDAG
ZATERDAG.
7.30 nam. 4.—
8.— 4.30
10.30 .-
11.-
6.— midd. 12.—
6.30 nam. 12.30
ig voor dien dag.
«8.
óae
6.37
6.38
4.45
5.59
*6.40
*7.57
9.6
10.25
*9.15
10.35
6.60
6.6
7.53
8.46
9.13
10.18
10.41
10.50
11
10.55
2.5
10.40
1.45
11.50
3.15
12 40
3.55
1.3
4.13
1.20
4.30
6.85
6.10
7.30
8.15
8.35
8.50
IIIDDELRIIRGSCHE COURANT.
Dit blad versohijnt dagelijks}
met uitzondering van Zon- en Feestdagen!
Prijs per 3/m, franco 3,50.
Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 Cent!
1 Juli.
Advertentiens 20 Cent per regeR
Geboorte^ Trouw-, Doodberiohten enz,: van 1—7 regels f 1,50
iedere regel meer 0,20.
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte;
Hoofdagenten voor het Buitenlandde Compagnie générale de Publicité G. L. Daube Cie. te Parijs, Londen, Frankfort a. M., Berlijn, Weenen, Zurich enz.
Middelburg, 30 Juni.
Het spreekwoord dat de bergen somtijds muizen
baren, is op de zitting van den Middelburgschen
raad van gisteren zeker niet toepasselijk. Eene
zaak, waarover de gemoederen der burgerij sedert
maanden in spanning verkeerden, waarover de
raad het noodig heeft geoordeeld zich van heinde
en ver door deskundigen en commissiën te laten
voorlichten, eene zaak waarmede de dagelijksche
belangen der gemeenten en die van een aantal
burgers op het nauwst betrokken zijn, in een
zittingje van éen unr, zonder discussie nagenoeg,
afgehandeld. Het doet ons leed het te moeten
zeggen, maar naar onze overtuiging had de bur
gerij van een dagelij ksch bestuur en een gemeen
teraad, die zich doordrongen wilden toonen van
de beginselen van zelfbestuur en openbaarheid,
welke in onzen tijd de grondslagen zijn van het
staats- en stadsbestuur, iets anders mogen ver
wachten.
Of wij dan discussie verlangd hadden, ook
indien door de langdurige voorbereiding, alle stof
voor gedachtenwisseling uitgeput bleek te zijn?
Volstrekt niet, maar wij meenen dat het dage-
lijksch bestuur verplicht ware geweest met zijn
voorstellen niet uit de lucht te komen vallen,
maar ze op een behoorlijken tijd te voren bekend
te maken, zoodat de burgerij, wier medewerking
men in het vraagstuk der openbare verlichting
getoond heeft niet te versmaden en op prijs te
stellen, er kennis van had kunnen nemen en er
baar gevoelen over had kunnen uitspreken.
Laat ons nagaan welke de loop der zaak geweest
is. In de raadszitting van 2 Sept. 1879 komt het
eerste adres van de firma Wolterbeek VanBaggen
en C°. in, waarbij verlenging der concessie voor 20
jaren verzocht wordt, tegen een gasprijs van 1
cent per uur en per vlam voor de gemeente, en
van 11 cent per M\ voor particulieren, een en
ander ingaande met den laatsten dag der maand,
•waarop de nieuwe overeenkomst zou worden
bekrachtigd. Tot onderzoek en advies betreffende
dit verzoek worden de heeren Dronkers, Snijders
en W. A. van Hoek in commissie benoemd. In
de zitting van 19 Nov. 1879 wordt ontvangen een
uitvoerig rapport, door eene commissie der Ver-
eeniging van fabriek* en handwerksnijverheid uit
eigen beweging over de openbare verlichting
opgemaakt, waarvan de slotsom is dat oprichting
eener gemeente-gasfabriek en exploitatie door de
gemeente de voorkeur verdient, doch ten aanzien
dier oprichting en exploitatie zelve niet in bij zon
derheden getreden wordt. In de zitting van 28
April jl. wordt het rapport der straks genoemde
raadscommissie uitgebracht, welke adviseert dat
verlenging der concessie van de firma Wolterbeek
Yan Baggen en C°. geen aanbeveling en een
gemeen tela briek de voorkeur verdient; doch
waarin omtrent de oprichting en exploitatie slechts,
eenige algemeene gegevens worden overgelegd,
tot welker onderzoek nog de speciale voorlichting
van deskundigen en een rapport van burg. en
weth. wordt noodig geacht. Tot dit onderzoek
en rapport wordt besloten.
Intusschen had de firma Wolterbeek Van Baggen
en C° den llen Maart 1880 haar vroeger voorstel
in dien zin gewijzigd, dat de gasprijs voor parti
culieren tot het einde der tegenwoordige overeen
komst (Juni 1882) op 11 cent en daarna gedu
rende 20 jaren op 10 cent de kub. meter gesteld
zou worden.
Men stond dus, na de zitting van 28 April jl.,
voor dit vraagstuks gemeente-exploitatie door
alle geraadpleegde commissiën en deskundigen
wenschelijk geacht, doch omtrent alle bijzonder
heden daarvan, het al of niet overnemen der
tegenwoordige fabriek met buizennet, de. plaats
waar de nieuwe fabriek gebouwd zou worden,
de financieele maatregelen enz., geheele onzeker
heid. De verschillende rapporten waren achter
eenvolgens door de dagbladen ter algemeene
kennis gebracht en men zag belangstellend uit
naar hetgeen door burgemeester en wethouders,
na deskundige voorlichting, voorgesteld zou
worden.
Eu zie, daar verschijnt op eens, nadat eenige
4agen geleden een langdurige zitting met geslo
ten deuren is gehouden, op de agenda voor
dé raadszitting de lakonieke mededeeling „behan
deling van het adres der firma Wolterbeek Van
Baggen en C° om verlenging der concessie voor
de straatverlichting, en verdere daarmede in
verband staande voorstellen."
Men verneemt verder niets. In de raadszitting
van gisteren blijkt eindelijk: dat burg. en weth.,
in strijd met al de ingewonnen adviezen, gestemd
zijn voor het sluiten van een contract, op nieuwe,
meer bindende voorwaarden, met de tegenwoor
dige concessionarissen; en dat zij, bij verwerping
daarvan, de voorkeur geven aan publieke uitbe
steding.
Met geen enkel woord vinden wij deze ziens
wijze toegelicht of verdedigd. Ia de zitting van
gisteren wordt, na eene onbeduidende discussie
over het al of. niet voorlezen van een advies van
een door ongesteldheid afwezig lid, la mort bijna
sans plirase uitgesproken over het verzoek der
firma Wolterbeek Van Baggen en C°, met 11
tegen 4 stemmen, en daarna, op dezelfde manier,
over publieke uitbesteding, dus over het stelsel
van particuliere exploitatie in 't algemeen, met 8
tegen 7 stemmen. Daarna bleet er niets over dan
gemeente-exploitatie en tot dit laatste is dus
zonder stemmen besloten, met uitnoodiging aan
burg. en weth. „tot het nemen van zoodanige
maatregelen als kunnen strekken tot uitvoering
van dit besluit."
Wij zullen hier niet veel meer bijvoegen, daar
de zaak genoeg voor zichzelve spreekt. Hoe
burg. en weth. het erop durven laten aankomen,
in eene zaak van dit belang, een voorstel te doen
dat in strijd is met alle ingewonnen adviezen,
zonder de redenen mede te deelen welke hen tot
dit voorstel geleid hebben; hoe men een vraag
stuk, dat in die mate de belangstelling der
burgerij heeft gaande gemaakt, durft te laten be
slissen met éen stem meerderheid zonder bekend
te maken welke motieven er wellicht in den
allerlaataten tijd gekomen kunnen zijn om aan het
stekel van particuliere exploitatie zooveel voor
standers te verschaffen, dat alles is ons een
raadsel. Wij veronderstellen dat die redenen
en motieven in de voorafgegane geheime zitting
ter tafel zijn gebracht. Maar dan is het zooveel
te erger. Want men staat dan ongewapend tegen
over de, naar onze overtuiging ongegronde, doch
niet te wederleggen verdenking, dat ze het dag
licht niet mogen zien.
Wij willen niet eindigen zonder te verklaren
dat het genomen besluit ons genoegen doet, daar
wij steeds in gemeente-exploitatie, op het voor
beeld van zoovele andere gemeenten, het meeste
heil gezien hebben. Maar ons genoegen zou grooter
en vooral rechtmatiger geweest zijn, indien wij
hadden mogen vernemen waarom burg. en weth.
aan verlenging der concessie van de firma Wol
terbeek Van Baggen en C° in de eerste plaats,
en aan particuliere exploitatie vervolgens de
voorkeur mee den te moeten geven. Wij hadden
dun eene meer redelijke voldoening gesmaakt dan
nu wij, cn met ons alle voorstanders van gemeente-
exploitati onzen zin gekregen hebben tengevolge
der mi stien door het toeval teweeggebrachte
meerderheid \an écu enkele stem.
Eet pio ramma vcor de uitvoering van liet
muziekkorps der dd. schutterij, op Vrijdag den
2on Juli, des avonds te 7 uren, op het Molenwater
alhier, is samengesteld als volgt:
lo. Marsch 2o. IValsv. d. Bogaerde3. Festival
OuvertureLeutner; 4. Souvcrmr de V Opera V Ombre}
Flotow5. MazurkaAscber6. i*ïndc7ien} Schubert
7. Mosaique des Oyer as Verdi; 8 Marsh
De gemeente-archivaris van Goes laat in zijn
verslag over 1879 geen bemoedigenden toon hooren
met het oog op de geringe belangstelling, die bet
archief van de zijde van het publiek ondervindt.
Het laat zich intusschen volgens den archivaris
begrijpen, dat de opgewektheid om iets voor
onze verzamelingen af te staan niet toegenomen
is, sedert het door geheel het land met verbazing
vernomen feit, dat de kostbaarste voorwerpen,
eerwaardig door hunne historische beteekenis,
illustratiëu van de schoonste bladzijden onzer
geschiedenis, ten bate der gemeentekas werden
vervreemd. Dientengevolge is ook de vrijmoedig
heid, om bij voorkomende gelegenheden afstand
van een of ander voor de verzamelingen te
vragen, iiem benomen en werkt eene dnbbele
oorzaak nadeelig voor de uitbreiding van een
schat, die reeds eenige vermaardheid had verkregen.
Het archief deed een niet onbelangrijke aanwinst
in eene uitgebreide collectie van stukken, uit de
nalatenschap van mr. C» de Witt Hamer, door
zijne erven aangeboden. Voor zooverre de archi
varis den inhoud daarvan heeft kunnen onder
zoeken, behooren tot het belangrijkste verschillende
aaDteekeniogen, notulen enz. uit den tijd der
inlijving van ons land bij Frankrijk. Voorts eene
uitgebreide verzameling van overloopers, reke
ningen en andere bescheiden, betreffende onder
scheidene polders in Z.- en N. -Beveland. Een
alphabetieche lijst dezer laatsten is gereed.
„Gemoedsbezwaren behoeven geen ernstige be-
strij ding meer," schreef onlangs de Ned. Vereeniging
tot bevordering der koepok-inenting(Zie M. Ct.
van 24 dezer.)
Tot staving van deze stelling is het niet onbe
langrijk hier de uitspraken van bij uitnemendheid
rechtzinnige mannen te herhalen, welke dezelfde
Vereeniging reeds in 1874 in herinnering bracht.
Groen van Prinsterer zegt: „De vaccine is eene
openbaring Gods in Jenner, haier eersten ver
spreider."
Da Costa schreef: „Het staat alleen in de macht
van Gocf plagen te zenden over de menschen, maar
ook die plagen weder weg te nemen, en zoowel
het een als het ander te doen hetzij onmiddellijk,
hetzij (gelijk meestal Zijne wegen zijn) door
tusschenkomende middelen, waarvoor het meest
dan ook de mensch, met de hem geschonken ver
mogens, dienstbaar en werkzaam is."
„Zoo de vaccine een werk, niet van menschelijke
wijsheid, maar van goddelijke aanwijzing is, dan
moet het middel ook zonder gewetenszwarigheid
zijne werking kunnen doen."
H. de Cock, leeraar aan de theologische school
te Kampen, verklaart: „En zie, na dit alles zag
ik de mogelijkheid niet langer in, om met een
goed geweten mij te onttrekken aan het oordeel
van deskundigen en ie weigeren te doen of te
laten doen, wat algemeen geacht wordt een voor
behoedmiddel te zijn tegen de zoo vreeaelijke en
thans zoo algemeen heerechende kinderziekte."
J. H. Gunning, predikant te 's Hage, leert: „In
den geloove vaccineeren is plichtmatig en goed."
Te rekenen van 1 Juli, den dag van overgang
van den spoorweg MoerdijkEsschen en Roosen
daalBreda aan de Maatschappij tot Exploitatie
van Staatsspoonvegcn, zal het telegraafkantoor
op het station te Etten dagelijks open zijn van
8 uren voor- tot 8 uien namiddags.
Een vast bestelgeld van 25 cent is, bij vooruit
betaling door den afzender, verschuldigd voor de
bezorging der telegrammen van het station te
Etten naar de gemeenten Etten en Leur.
De afdeeling Arnhem der Nederlandsche Maat
schappij tot bevordering der Geneeskunst heeft zich
tot de staten van Gelderland gewend, met het
verzoek om een jaarlijksch subsidie van minstens
f 1000 uit de provinciale fondsen tot oprichting
van een pare vaccinogbie le Arnhem.
Thans beeft het licht gezien het rapport over
de Amsterdamsche beursplannen. De commissie
verklaarde zich voor beursbelasting en voor het
verhuren van winkel-, kantoor- en andere lokalen,
die annex aan het beursgebouw mochten gebouwd
worden. Verder meent de commissie, dat de
beurs het eigendom behoort te zijn der gemeente
en van harentwege moet worden beheerd.
Als de meest geschikte plaats werd aangewezen
die van het plan van den heer A. L. Van Gendt
(Plaatsing der beurs tusachen de Heeren- en
Keizersgracht achter den Dam), of volgens een
eigen plan der commissie in een aan te plempen
gedeelte water voor de Tesselsche kade.
De commissie verklaarde het béter te vinden
uit de verschillende plannen geen keuze te doen.
Zij wenschte alleen loffelijk' te vermelden de
plannen van de hh. Van Gendt, N. N. Hoeufft,
S. Wuijsken en De Kruijff, Van Beek, W. Wierda
en De Greef en Springer.
Als conclusie geeft de commissie als haar ge
voelen, dat bet raadzaam is om, als men den
bouw eener nieuwe beurs wenacht, daarvoor als
plaats aau te wijzen het terrein, gelegen tusschen
de Heeren- en Keizersgracht of het terrein achter
het Middon-stationseiland.
Staat van brieven, geadresseerd aan onbekenden,
verzonden door het postkantoor te Middelburg
gedurende de 2e helft der maand Mei 1880:
Wed. Spijker, geb. Keyzer, Amsterdam; J. le
Koy—Sturm, Amsterdam; C. Riemens, Kruinin-
gen; Hazelzet en C°, te Rotterdam; Adolf,
Schiedam; A. B. Barkey, Utrecht.
Uit Oost-SouburgJ. Jobse, Domburg.
BriefkaartenWed. Th. C. G. Rivière, Amster
dam; Mej. Van Dyke, 's Gravenhage.
Benoemingen en besluiten.
geneeskundige dienst. Benoemd bij het per
soneel van den geneeskundigen dienst van bet
leger in O. I., tot off. van gezondh. 2e kl., de
student voor genoemden dienst (arts) J. W. A.
Doorenbos.
legeb. Overgeplaatst in zijn rang en ouderdom
in dien rang bij het wapen der inf. van hot leger
in N. I. de 2e luitenant W. J. C. Creutz Lech-
leitner, van het 4e reg. infanterie.
0 n der wijs.
Het toelatingsexamen voor de rijkskweekschool
van onderwijzers te Middelburg, waarvoor zich 43
aspiranten hebben aangemeld, zal gehouden
worden te Middelburg in het schuttershof De
Edele Handboogop Maandag den 12 Juli a. en
volgende dagen.
Door den minister van binnenl. zaken is
benoemd tot hulponderwijzer bij de leerschool,
verbonden aan 's rijkskweekschool voor onder
wijzers te Middelburg, de heer A. J. P. de Beste
aldaar.
De gemeenteraad van Amsterdam benoemde
tot hulponder w ijzer den heer W. Anker te Zierikzee.
Het leervak „de geschiedenis der leer aan
gaande God" aan de universiteit te Amsterdam,
thans opgedragen aan den hoogleeraar dr. S.
Hoekstra Bz,, zal met den aanvang van het
studiejaar 1880/81 opgedragen zijn aan den hoog
leeraar dr. P. D. Chantepie de la Saussaye.
Benoemd tot leeraar in het handteekenen
aan de scholen voor M. O. en die voor L. O.
te Leiden, de heer A. J. Nieuwenhuis, te Leeu
warden.
Aan dr. Boerlage, docent in de plant- en
dierkunde bij de middelb. scholen en aan het
gymnasium te Dordrecht, is als zoodanig eervol
ontslag verleend.
Benoemd tot leerares in de geschiedenis en
aardrijkskunde bij de middelb. meisjesschool to
Dordrecht, mej. R. G. G. van Holthe, van Am
sterdam.
Kerknieuws.
Op de heden in het CafêNeuf alhier gehouden
64e vergadering van het moderamen van de classis
van Middelburg werd de heer J. H. Klomp, te
Vlissingen, herbenoemd als primus gecommitteer
den predikant bij het provinciaal kerkbestuur van
Zeeland, terwijl de heer J. H. Geselschap, te
VJisBJDgen, tot secundus benoemd werd.
Als praeses van het classicaal bestuur vau
Middelburg werd herkozen de heer G. C. Boomer,
te Ritthemals primus gecommitteerden predikant
in dat bestuur werd benoemd dr. O. C. Schot, te
Aagtekerkeals primus gecommitteerden ouder
ling de heer dr. J. van der Beke Callenfels, te
Vlissingenals secundus gecommitteerde predi
kanten de heeren C. van Koetsveld, te Oostka-
pelle, W. E. M. Eugelberts, te Nieuw- en St.
Joosland, en J. van 't Hooft, te Koudekerke, en
als secundus gecommitteerden ouderling de heer
Jac. Dommisse, te Vlissingen.
Beroepen tot predikant bij de Ned. Herv.
gemeente te Briels-Nieuwland, de heer W. van
Elden, predikant te Breskens.
Marine en leger.
De luit. t/z. le kl. M. C. van Doorn, gedeta
cheerd bij 's rijks eterrewaeht te Leiden, wordt
op nonactiviteit gesteld.
