W STAATSLOTERIJ.
Advertentie.
Eind-Examen
Ingezonden Stukken.
Handelsberichten.
Pr ij zeil vaa Ef'f ec ie si.
M. ELENBAAS
De schilder is niet meer dankbaarheid verschul
digd aan den godsdienst welks leerstellingen en
legenden hij door de schepping van zijn meester
werk heeft verheerlijkt, dan de beeldhouwer aan
het marmer waaraan het werk zijner handen leven
geeft en de landschapschilder aan het oord dat
hem een onderwerp voor zijne schilderij verschaft.
Vijftig schilders zijn daar voorbijgekomen en het
plekje zeide hun niets; de een en vijftigste blijft
staan, kijkt in het ïond, voelt zich geïnspireerd,
brengt zijne inspiratie over op het doek en
wekt bij den aanschouwer de aangrijpende beko
ring op van een innig en waar gevoel, en het
geüied der kunst is wederom vergroot.
Moet de kunst dan dank wijten aan dat land
schap? Volstrekt niet; de verdienste komt geheel
en al den kunstenaar toe die in dat landschap
zijn ideaal heelt gevonden. Was dat anders,
moest men met eerbiedige dankbaarheid het land
schap vereeren, dan zou toch zeker hetzelfde
gezicht aan nagenoeg gelijke talenten dezelfde
gelegenheid tot slagen moeten aanbieden. Dat
ziet men echter niet en men zal het ook niet zien
gebeuren.
Het nageslacht zou Lisa dei Giocondo zelfs niet
bij naam gokend hebben, zooniet Leonard da Vinei
hare trekken had vereeuwigd in zijne Joconde.
Stel dat twee meesters tegelijkertijd het portret
maken van denzelfden persoon, dan zullen deze
portretten beide volkomen op het model kunnen
gelijken, zonder nog onderlinge gelijkenis te ver-
toonen. Men zou zelfs niet zeggen dat zij
denzelfden persoon voorstellen. Lijn, kleur, uit
drukking van het gelaat, houding, alles zal
verschillend zijn.
Het model speelt daar dezelfde rol als het blok
marmer van den beeldhouwer. De godsdienst doet
hetzelfde in de godsdienstige kunst. Deze geeft,
de andere ontvangt. Zoo werkelijk het gods
dienstig gevoel het potlood en het penseel des
schilders of den beitel des beeldhouwers bestuurde,
dan zou daaruit volgen dat de kunstenaar onder
alle menschen de meest onweerstaanbaar wel
sprekende apostel van iedere nieuwe godsdienstige,
wijsgeerige of politieke leer zou moeten zijn. En
wat gebeurt?
Niet alleen is de kunstenaar, als schilder,
beeldhouwer of architect de muziek zonder ik
uit als de kunst die haast onafscheidelijk is van
haar onderwerp het minst van alleu geschikt
om strijder te zijn voor eenig nieuw denkbeeid
dat zich nog een weg moet banen in den grooten
hoop; doch meesral levert hij in dit opzicht het
schouwspel van het zonderlingste dualisme. Zijne
kunst is zoo volkomen afgescheiden van zijne
godsdienstige, maatschappelijke en wetenschappe
lijke overtuiging dat hij als mensch zich onder
eene of andere nieuwe banier scharende als
kunstenaar het oude vaandel getrouw blijft.
Bernard van Orley geeft ons in dit opzicht een
onloochenbaar en sprekend voorbeeld.
Hoezeer hy reeds op den zoom der renaissance
staat maakt hij nog deel uit van de gothieken.
En hierbij wil ik wijzen op eene vergissing die
maar al te gaarne wordt aangenomen. Omdat er
eeoige monniken schilders geweest zijn, zooals
b. v. de dominicaan Fia Bartolemeo di San Mario,
heeft men zich ingebeeld dat de schilders der
middeleeuwen eene soort asceten waren die slechts
leefden voor hunne kunst eu kunue godsdienst
plichten. Niets is minder juist. Reeds lang vóór
Luther hadden zij de Epicurische leer van dezen
in practijk gebracht:
Wer nicht liebt Weib, Wein und Gesang
Der bleibt ein Narr sein Leben lang.
De meesten hieldeu van weelde, gedruisch,
dolle uitspattingen en van de goddelijke flesch.
Het was zoowel die toome'ooze genotzucht als
hunne eerzucht en hun belang welke hen ertoe
dreven den omgang van de grooten der aarde te
zoeken en zich te stellen onder hunne hooge
bescherming'. Zij bloosden niet over die dienst
baarheid, doch waren er veeleer trotsch op aan
de hofhoudingen dier lieden haast als knechten
verbonden te zijn.
Zoo kwam ook Jan van Maubeuge, die in Italië
met Van Orley vriendschap sloot, in den dienst
van den markies Van den Veren. Op een goeden
dag had Karei V bij een zijner vele bezoeken
aan de Nederlanden, den markies een bezoek
laten aankondigen. Gevleid met die onderscheiding
wilde de markies dat zijne gansche hofhouding
in wit damast zou gekleed zijn. Ook Jan van
Maubeuge kreeg een flink stuk damast, maar hij
verkocht het om een braspartij aan te leggen. Om
dit te verbergen liet hij zich een wambuis van papier
maken dat hij met zijn wonderbaarlijk geoefend
penseel beschilderde met bloemen als damast. Toen
de keizer gekomen was, stelde de markies hem zijn
dichter, zijn wijsgeer en zijn schilder, allen leden
zijner hofhouding voor, doch Karei V had slechts
oogen voor het prachtige wambuis van Maubeuge
wat dezen eene uitnoodiging aan de keizerlijke
tafel bezorgde. Do keizer betastte het kleeding-
stuk en stond verbaasd te voelen dat het in plaats
van eene kostbare stof slechts papier was.
Jan van Maubeuge, in het nauw gebracht, gaf
zoo grappig eene verklaring van zijne list dat
Karei V, anders weinig tot lachen gestemd er veel
schik in had en lang praatte met den Vlaamschen
schi der die een vroolijk gezel eu aangenaam
taalgenoot was. Dat verhinderde ongelukkig niet
I) later werd aangehouden en te Middelburg
gevangen gezet, waar hij eene reeks teekeningen
m zwart krijt maakte, welke Van Mauder, de
17e eeuwsche levensbeschrijver der schilders nog
zegt gezien en bewonderd te hebben.
Jan Van Maubeuge was geene uitzondering.
De luidruchtige vroolijkheid, de krachtige gezond
heid, het wat grove maar innemende materialisme
van de blonde kinderen van het noorden gaf
aanleiding dat de Vlaamsche schilderskolonie
gezocht werd door hunne Italiaansche kunstbroe
ders, die ten slotte aan de andere zijde der Alpen
een niet ongelijksoortig leven leidden. Daar ook
was men schilder van vader op zoon en zocht
men de bescherming der aanzienlijken.
Indien Raphael niet tot oom gehad had Bra
mante, den gelief koosden bouwmeester van Julius
H, dan zou de schilder van Urbino misschien
nooit zijne groote hoogte in de kunst hebben
bereikt; zijn fijn gevoel zou verstompt zijn door
de tegenspoeden op zijn levensweg, en zijn genie
had eronder geleden.
Voor Bernard van Orley was Raphael niet
alleen een leermeester maar ook een vriend, voor
wien hij tot zijn dood toe eene onwankelbare
genegenheid koesterde. Toch zou men zich
moeilijk twee meer uiteenlooponde karakters
kunnen voorstellen: de Italiaansche meester fijn
gevoelig, teeder en beminnelijk van aard, de
Brabander weinig mededeelzaam, stil en somber.
De eene rijzig en mager, met de scherpe gelaat
strekken welke hij ons in zijn door hem zei ven
geschilderd portret in de School van Athene heeft
bewaard; de ander wiens breed, gevuld gezicht
vol uitdrukking maar zonderling, vooruitliggende
oogenhooge wenkbrauwen, platte neus, met
een kleinen knevel op de dikke bovenlip, lange
gevlochten haren die uit een hoogen zwarten
hoed van buitengewoon model hingen, een stempel
van oorspronkelijkheid drukten op een type dat
eenige overeenkomst heeft met dat van Rem
brandt.
Dezelfde tegenstelling vindt men in hun werk.
Nadat hij zich had losgemaakt van Perugino, aan
wien hij toch het ziv vere, het ideale in zijne kunst
verschuldigd is, schilderde Raphael door elkander
tafereelen uit het Oude Testament, uit het Evangelie
en uit de heidensche godenleer; van Orley echter
blijft Gothisch ook toen hij het katholicisme had
afgezworen of op het punt stond dit te doen.
{Wordt vervolgd
Aan de Redactie van de Mid-
delburgiche Courant.
Naar aanleiding van Uw schrijven in Uwe cou
rant van 3 Mei 1. 1, over het wenschelijke mijner
verkiezing als lid der provinciale staten van Zee
land, meen ik U te moeten mededeelen, dat
hoe wenschelijk het mij ook voorkomt dat de
gemeente Vlissingen een tweeden afgevaardigde
naar die vergadering afzond, ik naar m!jne beschei
den meening mij niet geroepen gevoel een zetel
in die vergadering in te nemen, al werd ik ook
door het vertrouwen der kiezers daarvoor aange
wezen.
Daar ik alleen naar Zeeland ben gekomen om
mijne krachten eenig en uitsluitend te
wijden aan de ontwikkeling der welvaart en bloei
der gemeente Vlissingen, indirect der geheele
provincie Zeeland wenschikal mijnen beschik
baren tijd daar aan te wijden, welk gevoelen ik
vertrouw U zult eerbiedigen.
Aanvaard, Mijnheer de Redacteur enz.
A. Smit.
(Natuurlijk blijft ons geen keuze dan het gevoe
len van den heer Smit te eerbiedigen en te
betreuren.
Den heer Th. van Uije Pioterse hebben wij
verschooning te vragen dewijl wij gisteren, alleen
denkende aan de altredende leden en aan de door
het overlijden van den heer Winkelman open ge
komen plaats, over 't hoofd gezien hebben dat
Vlissingen reeds een bekwaam en ijverig vertegen
woordiger ter staten-vergaderiog bezit. Op het
terrein van handel en nijverheid, waar de heer
Smit zoo bij uitnemendheid thuis is, ware echter
een tweede afgevaardigde zeker niet minder wen
schelijk. Red.)
Graanmarkten enz.
3, 4 Mei. Tarwe en rogge 10 a 20 cent
lager; anders onveranderd.
Rotterdam 4 Mei. Ter markt van heden
waren aangevoerd 1565 runderen190 vette, 69
nuchtere kalveren; 158 schapen; 284 varkens;
199 biggen; rundereu le qual. 94, 28 qual. 78,
3e qual. 58kalveren 1® qual. 115, 2e qual. 95
schapen 90 cent.
Vlissingen 4 Mei. Boter per kilogram
f 1,15 a 1.25. Eieren f 3.20 per 104 stuks.
Bergen op Zoom, 4 Mei. Boter per stuk
f 1.05halve f 0.74eieren per 26 stuks f 0.87§.
Amsterdam, 3 Mei 4 Mei.
STAATSIEENlNGEN.
Weder 1. Cert. N. W. Sch. 2} pet. 65 65
dito dito dito. 3 78} 78}
dito dito dito. 4 100} 100}
dito Obl. 1878 1000 4 101} 101}
België. Certificaten2}
Frankrijk. Origin. Inschr. 3 785
Hongarije. Obl. Leening
1867 tl. 1205 87 88J
dito Goudleenning5 72 715
dito dito fl 500 6 885 89}
Italië. Cert. Adm. Amsterd. 5 76} 755
Oostenrijk. Obl. Mei-Nov. 5 61} 611
dito Febr.-Aug. 5 60} 60}
dito Jan.-Juli. 5 6l i 01.}r
dito April Oct.E> 61# 615
dito dito Goud 4 74#
Polen. Obl. Schatkist 1844. 4 775
Portug. Obl. Btl. 1853/1869. 3 51} 515
dito dito 1876. 6 100}
dito dito 6» Ser. 1878 100 6 100}
Rusland. Obl. Hope C.
1798/1815 5 95 95
Cert. Inschr. 5e Serie 1854. 5 58}
dito dito 6' 1855. 5 79} 80}
Obligation 1862 5 85} 85}
dito 1864 1 10005 915 91}
dito 1864 1005 89} 90
dito 1877 dito5 90} 91}
dito Oostersche 1» serie. 5 56} 56|#
dito dito 2» 5 57} 57}
dito dito 3° 5 56#}
dito 1872 gecons. dito. 5 87 86}#
dito 1873 gecons. dito. 5 87} 87}
dito 1850 le Leening dito. 45 85} 86
dito 1860 2e Leening dito. 4} 83} 83
dito 1875 gecons. dito 4} 78 78-^
Cert. Hope O0 1840 4 60} 60}
dito 2', 3" 4' Leen. 1842/44. 4
Obligatie-Leening 1867/69. 4 76} 76}
dito dito 1859 3 r 65} 65}
Cert. van Bank-Assign. 6 37} 37}
Spanje. Obl. Buit. 1867/75. 1 17} 17}
dito dito 1876 2 40} 40}
dito Binnenl. Es.5000-10000 1 16} 16##
dito dito 1876 2
Turkse. Obl. Alg.Scb. 1865 5 9 9
dito dito 1869 6 10} 10}
Egypte. Obl. Leening 1876 6 61 61
Spoorw. dito 1876 5 90
Vereen. Staten. Obl. 1877 4
dito dito Obl. 1876 4} 106}
dito dito 1871 5 101}
dito dito 1861 6
Brazilië. Obl. Londen 1865 5
dito Leening 1875 5 94}
dito 1863 1004i
INDUSTKIEELE EN FINANCIEELE
ONDERNEMINGEN.
Hederl. Afr. Hand.-V. Obl. 5 pet.
Ned. Hand.-Maatsch. Aand.
resoontre5 105} 105}
Ned. Ind. Handelsb. Aand. 132}
Stoomvaartm. Java Obl. 5
dito Zeeland Aand
dito Obl5
dito gegarand. dito4} 101}
Dulischland. Cert. Rijks
bank Adm. Amsterdam.
Oostenrijk. Aand. Nat. B. 118} 118}
SPOORWEG-LEENIN GEN.
Wederland. Holl. IJz. Spw.
Obl. 18715 pet. 108
dito Maats, tot Expi. van
St.- Spw. Aand„119 119
Ned. Gentr sp. Aand. f 250. 24} 24 f
dito gestemp. Obl. f 235. 57} 57}
Ned. Ind. Spoorw. Aand. 140 140}
Ned. Rijn-spw. volgef. Aand.
N.:Brab. Boxt. Obl. 1875. 5 70 70}
dito dito 2' Hypoth19} 19
Hongarije. Theiss. Spoorw.
Aand. fl. 200 5 „103
dito dito Obl5 82} 82}
Oostenrijk. Fr. O.- Sp. Obl. 3 71} 72
Italië. Zuid Ital. Spw. Obl. 3 49} 49}
Polen. Wars.-Bromb. Aand. 4
Warschau-Weenen dito. 78 78
Rusland. Gr. Sp.-Maatsch.
Aand5 138 137}
dito Hypoth. Obligatiën 4} 92} 92}
dito dito dito. 4 83
Baitische Spoorweg. Aand. 3 52} 52}
Chark.-Azow Oblig. 100. 5 87}
Jelez Griasi dito5 86} 86}
Jelez-Orel dito f 1000. 5 86} 86
Kursk.-Ch.-Az. Obl. 100. 5 80 80
Losowo-Sewastopol 1000. 5 805 80}
Morschansk-Sysran. Aand.5 68} 685
Mosk.-Jaroslaw Obl. 100. 5 96 96
Mosk.-Kursk dito dito6 102} 1025
Mosk Smol. dito dito 5 88}
Orel-Vitebsk Obl. dito 5 88} 88}
Poti-Tiflis dito 71000. 5 86 85}
Riascbk-Wiasm Aand. 5 67} 68
Zuid West spoorw.-Maats. 5 62 62}
Anterlita. Cent. Pac. Obl. 6 110} 110}
dito California Oregon dito. 6 102} 102}
Chic. N.-W. Cert. Aand. 1075 107}
dito dito 1' hyp. Cert. ƒ1000. 7
dito Mad. Ext. Obl7 113} 113}
ditoMenomoneeD". 500-1000 7 1135
dito N.-W. Union. dito. 7 106} 106
dito Winona St. Peter dito. 7 111 110}
dito S.-W.Ob.D». 500-1000. 7
Illinois Cert. v. Aand. 105
dito Redempt. Oblig.6 108
St. Paul Minn. Man. Ob. 7 106} 106}
Union Pac. Hoofd], dito. 6 109 109
PEEMIE-LEENINGEN.
Nedcrl. Stad Amst. 100 3 pet. 108} 108}
Stad Rotterdam3 102 102
Gemeente Crediet3 95 95}
BeSglë. Stad Antwerp. 1874 3 95} 95}
dito Brussel 1879 fr. 100. 3 92 92
Bongarjje. Staats). 1870 94
Oostenrijk. Staatsleening
1854 fl. 250 4 104} 104}
dito 1860.5 109
dito 1864145} 145}
Crediet Inst. 1858 fl. 100. 148} 1485
I&usiand. Staatsl. 1864. 5 143
dito 1866 5 „139 140
Spanje. Stad Madrid fr. 100 3 65} 65
Prijzen wan coupons en losbare
obligatiën.
Amsterdam 3 Mei. 4 Mei.
Oostenrijk Papier 20.95 f 21.—
Zilver t 20.95 21.
Diverse in'g. 11.75 11.75
met affidavit. 12.12.
Portugeesche a
Fransche
Hamb. Russen
ltnssen in Z. R.
Poolsche per Z. R.
Spaansche Buitenl.
Binnenl.
Amerik. in dollars
papier
47.50
n
47.45
47.50
it
47.45
58.55
it
58.55
1.215
V
1.215
1.245
V
1.25
47^50
n
n
47A5
2.30
V
2.30
2.44}
V
2.44}
2.44}
ii
2.44}
Betaling van coupons.
Be coupons der certificaten van Russische
fondsen, vervallen l Jannari 1880, worden betaald
die van het administratie-kantoor van Stadnizki
en Van Heukelom; de coupons der certificaten 6
pet. in assignaten met 10.76de coupons der
certificaten 6 pet. in zilver met f 18.84 en die
van het. administratie-kantoor van Van Vloten en
De Gijzelaar; de coupons der certificaten 6 pet.
in assignaten met 10.71; de coupons der certi
ficaten 6 pet. in zilver met 18.75.
Heden viert P. A. WISSE zijn TACHTIG-
STEW JAARDAG.
Middelburg, 5 Mei 1880.
Geboren:
JOHANNA ADRIANA MARIA,
dochter van
A. P. NEETESON—BEKAAR
en
D. J. BEKAAR.
Vlissingen, 3 Mei 1880.
Bevallen van een Jongen A. B. VAN DE
KAMER—VAN DOLDER.
4 Mei 1880.
Allen die iets te vorderen hebben van, of
verschuldigd zijn aan wijlen den heer W. P.
VAN DE KAMER, in leven Apotheker alhier,
worden ten dringenst verzocht daarvan ORG AVE
of BETALING te doen ten huize van de
Wed». W. P. VAN DE KAMER, Markt, vóór of
op uiterlijk 1G Hel a. s.
DER
HOOGERE BURGERSCHOLEN IN ZEELAND.
De Voorzitter der COMMISSIE, dit jaar belast
met het afnemen van bovengemeld examen, ver
zoekt degenen, die zich aan dit examen wenschen
te onderwerpen, zich vóór den 30 Hel e. k.
schriftelijk bij hem aan te melden met opgave
1°. van hunne namen en voornamen, en van
den dag en de plaats hunner geboorte
2». van de school, aan welke zij onderwijs ge
nieten, en zoo zij geen leerlingen zijn eener
Hoogere Burgerschool van de school, aan
welke zij het schriftelijk examen wensehen af te
leggen.
Het mondeling examen zal te Middelburg
worden gehouden.
Middelburg, den 4 Mei 1880.
De Voorzitter voornoemd,
G. VAN HENNEKELER.
COMMISSARISSEN en DIRECTEUREN der
N00BD-ZDID-H0LLANDSCHE EN ZEEUWSCHE ZEE-
ENBRAND-VERZEKERING MAATSCHAPPIJ uoodigen
tij deze de houders van aandeeleu tot het bijwonen
der Algemeene Vergadering van Deelhebbers uit,
welke zal gehouden worden op Donderdag
13 Hei 1880, des namiddags te IS;/, uur,
in het lokaal „Eensgezindheid", op het Spni
alhier en zulks ingevolge art. 21, der Statuten ter
opneming der rekening over het afgeloopen Boek
jaar.
Volgens art. 29 der Statuten worden de belang
hebbenden herinnerd aan het medebrengen hunner
aandeelen.
Amsterdam, 30 April 18S0.
COMMISSARISSEN der ZEEUWSCHE
BRANDWAARBORG-MAATSCHAPPIJ,
gevestigd te Zicrikzee, maken bij deze bekend
dat, tengevolge van het eervol verleend ontslag
aan den heer A. TAZELAAR te Wissenkerke als
Agent dier Maatschappij voor Wissenkerke en
omstreken, in diens plaats is aangesteld de heer
aldaar, als Agent zoowel voor Onroerende
als Roerende Goederen.
Zierikzee, 1 Mei 1880.
Commissarissen voornoemd,
De Tijdelijke Voorzitter,
W. C. DE CRANE.
De Secretaris,
W. C. DE CRANE Jr.
J. A. TAB. Co., ontvangen gelden a
deposito met rentevergoeding, thans 3 pet.
De COLLECTEUR der STAATSLOTERIJ
maakt bekend, dat de trekking der eerste
klasse zal aanvangen op den IOeD Hei aan
staande.
