IROIANS. N°. 43. 123e Jaargang. 1880'; Vrijdag 20 Februari. -SCHELDE. Middelburg 19 Februari. FEUILLETON. writ ÏEMAM# In om kan gaan, om ulpzaam te zijn; iKKER, Boomkade, vrije woning ge- VROUW, geschikt ver dagelijks eenig ICHTEN. Adres met Ir Z, aan het bnreau dei, te Maassluis, Iie tevens huiswerk id loon, verval en aan het Advertentie- ENDT ZOON, te picoiii; gevraagd, narkt. iODE igd, bij EID benoodigd, liefst Boekh. DEN BOER. te Haarlem, zijn pen vreeselijk vermoe- tllacleod van >on, 2 dln. 5.ïO atste ver- 3. (-gezelschappen worden pmerkzaam gemaakt; en zij ontbreken. GOOZEN, Wagenpl. tEDlENST. jssingen v. v. 9,15; nm. 1, 3,30, 7. .10 in plaats van 1 uur. nm. 2,30, 5, 8. (tdienst EN ROTTERDAM. |in Februari. van rottendam Irijdag. 20 'morg. 10,u. aand. 23 11,— 'oenad.25 9, rijdag 27 10,—, u. sr. 3.20. 3.50. YRIJDAG. jvoorm. 7.45 8.15 ■10.30 110.30 en 12. 12. 30 ZATEK DAG, Ivoorm. 7.45 8.15 10.30 11.— uren en &4& |k te 12.50 en .20 .30 .41 .40 .55 .14 .1 .80 *25 .85 U5 5.87 6.88 k 4.45 k 5.59 k 6.40 7.57 9.6 k 9.15 6.50 6.20 7.52 8.45 9.12 10.18 10.41 10.50 11. 7.16 10.66 «.60 I 10.40 11.60 18.40 1.8 1.80 8.66 9.16 9.80 8.60 6.10 7.30 8.20 8.40 8.» MIDDELBURGS» COURANT. Dit blad verschijnt dagelijks; met uitzondering van Zon- en Feestdagen. Prijs per 3/m. franco 3,50. Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 Cent; Advsrtentien: 20 Oent per regel; Geboorte-, Trouw-, Doodberichten enz.: van 1—7 regels 1,50 iedere regel meer 0,20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte; Hoofdagenten voor het Buitenland: de Compagnie générale de publicité étrangère G. L. Daubs en Cie. te Parijs en Frankfort, directeuren Elsbach en Jonss. De 63" jaardag van Z. M. den koning werd heden alhier gevierd door het uitsteken der vlaggen van de openbare gebouwen en vele particuliere huizen, het bespelen van het carillon van den Abdijtoren, onthaal van de verpleegden in de gestichten en een militair assaut. De parade van het garnizoen, de inspectie der schutterij en de muziekuitvoering in de Abdjj, hebben wegens het ongunstige weder geen plaats Het militair assant, dat in de uiterst smaakvol versierde zaal van het Schuttershof plaats vond en opgeluisterd werd door de muziek der schut terij, werd door een talrijk publiek bijgewoond; de verschillende nommers werden flink uitgevoerd en lakten meermalen warme bijvalsbetuigingen uit. Na afloop van het assaut werden op de verschil lende wapens brevetten uitgereikt. Heden avond heeft in de groote zaal van het Schuttershof eene feestviering der onderofficieren van het garnizoen plaats, bestaande in een herhaling van het assaut en eene tooneelvoor- stelling, besloten door een bal. Staat van brieven, geadresseerd aan onbekenden, verzonden door het postkantoor Middelburg, ge durende de le helft van Januari 1880. H. M. Billaart, BJoemendaal, L. Hoven, Cam- perland, S. van Boman, Delft, M. Hegberg, 's Graveuhage, mej. P. S. van Leeuwen, 's Gra- venhage, C. Broe sums, Middelburg, W. H. Ram hout, Poudtroijen; H. A. Eielts, Rotterdam. Bij de feestviering ter eere van Jan Swammer- dam, waarvan wij gisteren melding maakten, was het Zetuwsck Genootschap der Wetenschappen vertegenwoordigd door den heer dr. J. G. de Man, lid van dat genootschap, te Leiden. Aardenburg, 18 Februari. Bij de heden plaats gehad hebbende verkiezing voor een lid van den gemeenteraad bij herstemming tusschen de heeren J. B. Dierikx en W. L. Blindenbaeh, brachten van de 101 kiezers 90 hunne stem uit. De heer Blindenbaeh vereenigde op zich 50 en de heer Dierikx 39 stemmen, terwijl een biljet van onwaarde was. Eerstgenoemde is alzoo gekozen. (Zie laatste berichten van gisteren.) De kiezersvereeniging de Grondwet, te 's Gra veuhage, heeft bij eene herziening van haar reglement, het volgende programma aangenomen Zij weuscht hervorming van het kiesstelsel 33 Novelle van G. ZU PUDLITZ. IX. Hendrik ontstelde hevig en keek over zijn Behouder in de papieren. Ja dat was de haud- teekening van zijn vader. Het betrof een leverantie nit de smelterijeu en mijnen van den graaf aan den staat, waarop door den bemiddelaar, Hendriks vader, groote voorschotten gedaan waren. De twee vrienden studeerden en maakten gevolg trekkingen, doch moesten bekennen dat zij niet genoeg kennis van zaken hadden, om den samen- bang te vatten. Buitendien werd Nathalie onge duldig en wilde weg. «Gij moet terstond met ons vertrekken, Hendrik, zei de graaf, «want ik herinner mij nn heel goed, dat mijn vader ontelbare malen gezegd hoeft, dat die papieren voor uw vader zoowel als voor jiem van zeer veel gewicht waren en hij voegde en verwerpt den census als maatstaf van kies bevoegdheid l. zij wenscht goed en goedkoop, voor ieder toegankelijk, openbaar lager en middelbaar onder wijs en huldigt het beginsel van den leerplicht c. zij wenscht eene inrichting van het belasting stelsel op den grondslag van het draagvermogen der ingezetenen, met vrijlating van de omzetting der kapitalen en zooveel mogelijk van den volks arbeid d. zij wenscht voorbereiding van alle elementen van het volk tot de verdediging des vaderlands; e. zij wenscht beheer der koloniën op den grondslag van vrijen arbeid; f. zij huldigt het beginsel van overheidszorg op maatschappelijk gebied, zoo tot de verwijde ring van de misbruiken der vrije mededinging als tot voorziening in de behoefte aan werken van algemeen belang, die niet wel aan den bij zonderen ondernemingsgeest kunnen worden overgelaten g. zij wenscht maatregelen van overheidswege in het belang der volksgezondheid in het alge meen en tegen het misbruik van sterken drank in het bijzonder. De Bereiding van Kunstboter Het gebruik van eene zekere hoeveelheid vet is voor de voeding van den mensch onontbeerlijk. Van alle in het planten- en dierenrijk voorko mende vetsoorten is er geen, welke de goede, onvervalschte en onbedorven boter overtreft. Vandaar eene met de toenemende bevolking en de stijgende welvaart steeds vermeerderde vraag naar dat artikel, welke, in verband tot de waarde vermindering van het geld en eenige andere oorzaken, den prijs van goede boter in een tijdsverloop van omtrent dertig jaren bijna ver drievoudigd heeft. Deze oorzaken hebben aan leiding gegeven tot het streven om nit andere, meestal veel goedkooper vetsoorten de gewone, nit melk vervaardigde boter na te maken. Door den Engelschman Palmer het eerst in 1846 be proefd, werd deze vervaardiging op groote schaal op last van Napoleon III ten behoeve der Fransche marine ondernomen. In 1870 gestaakt, hervatte dezelfde ondernemer, de scheikundige Mége-Mouriez, in 1872 te Passy de fabricatie door middel eener maatschappij, met een kapitaal van 400.000 franken. Na dien tijd heeft de nieuwe tak van nijverheid eene snelle vlucht over de geheele wereld genomen, zoodat die thans in een aantal groote steden van Noordelijk Europa en ook in Nederland veelvuldig gedreven wordt, tot groot voordeel en nut voor de algemeene welvaart, Eene uitvoerige beschrijving in de Economist van Februari jl. leverde de bouwstoffen voor dit opstel. er dikwijls bij: Als die papleren maar te vinden geweest waren, zou het met die zaak van Wen- deling heel anders geloopen zijn." Hendrik zei echter dat hij zijn ouden stervenden vriend niet kon noch wilde verlaten en dus beloofde de graaf dat hij thuis de zaak met een knappen advocaat zou onderzoeken, waarvoor Hendrik hem een volmacht moest geven. Zij gi ngen naar den rechtsgeleerde, die het testament van Jobst gemaakt had en Hendrik met groote voorkomendheid ontving. De volmacht was spoedig opgemaakt en nn ging Alexander terstond toebe reidselen maken voor de terngreis. Hij was eens klaps vol bedrijvigheid, vol werkplannen, en het denkbeeld dat hij nn ook voor zijn ouden school kameraad kon werken, was hem een spoorslag te meer. Hij voelde een verantwoordelijkheid die hem nieuwe veerkracht verleende. Ook bij Hendrik was alle terughouding, alle bedeesdheid verdwenen en hij nam op de harte lijkste wijze afscheid van zijne nieuwe vrienden. Daarna keerde hij onder de zonderlingste gewaar wordingen naar zijn ouden vriend terug. Hoe geheel anders lag nn de wereld voor hem, hoe waren zijne vooruitzichten gewijzigd; doch bij vergat dit alles toen hij aan het bed van den zieke stond en zag hoe noodig hij hier was. De grijsaard juichte van blijdschap toen hij hem zag en sloot hem in zijne armen, doch nit elk zijner mits deze voorwaarde in acht genomen worde dat alleen goede, dat is nit grondstoffen van de beste soort samengestelde kunstboter vervaar digd worde. Ten onrechte wordt nog vaak geloofd dat kunstboter nit een mengsel van allerlei onzuivere, smerige vettigheden kan gemaakt worden. De legende van de Engelsche „modderiboter," samen gesteld nit de walgelijkste bezinksels van het door allerlei vuil bezoedelde Theems-slib, speelt z'elfs in dat volksgeloof nog eene rol. De waarheid is echter dat goede kunstboter dezelfde bestand- deelen bezit als de door karnen nit de koemelk afgescheiden boter; zij is evengoed boter, als h. v. de uit het sap van pijnboomen bewerkte vaniline aan natuurlijke vanilje, of de kunstmatig bereide alizarine aan de roode kleurstof der meekrap volkomen gelijk is. In elk geval is het onderscheid tusschen goede kunst- en melkboter niet grooter dan dat tusschen verschillende melk- boters, men denke slechts aan Delftsche, Geldersche of Walchersche boter, onderling. De eerste grondstof voor goede kunstboter is dierlijk vet, en wel alleen van koeien of kalveren, daarvan de zniverste stukken, zorgvuldig van bloed en vleesch ontdaan en langs machinalen weg tamelijk fijn verdeeld. Dit gesneden vet wordt in een houten knip, op welks bodem een spiraalvormig gebogen ijzeren buis met gaten is aangebracht, door welke stoom wordt aangevoerd, gesmolten. Hierdoor wordt een eerste, tweede en derde smeltsel, telkens bij hoogere temperatuur, gevormd, waarvan alleen het eerste voor boter- bereiding, het tweede voor keukengebruik, het laatste voor zeep- en stearine-vervaardiging dienstig is. Na bezonken en gezuiverd te zijn wordt het eerste smeltsel, gestold zijnde, in koeken onder eene hydraulische pers geplaatst en langs dezen weg verkrijgt men een boterachtigo zelfstandigheid van aangenamen smaak en lichten reuk, welke aan hare parelachtige kleur den naam van het Grieksche woord parel (margaron), ook wel dien van oleo-margarine te danken heeft. Deze stof wordt in vele fabrieken afzonderlijk vervaardigd en reeds uit Noord-Amerika, Frankrijk en andere landen in groote hoeveelheden, ook ten behoeve der kunstboter-fabricatie, aangevoerd. Zij bevat al de bestanddeelen van melkboter, met uitzon dering van de vluchtige en stinkende, bederf veroorzakende vetzuren, waardoor zij dan ook niet zoo licht rans wordt en bederft. Om van margarine kunstboter te maken, moet zij verschillende vermengingen en bewerkingen ondergaan, in de eerste plaats met zoete, van de room of het vet nog niet bevrijde melkvervol gens met het straks genoemde eerste smeltsel van zuiver vetmet eene of andere fijne en zoete olie, waarvoor veeltijds de arachiden-o\ie, zijnde het uitgeperste sap van de in de Indien groeiende Hendrik wilde den dokter halenmaar dat gedoog de hij niet. „Ik laat n geen oogenblik, van de wei nigen die God mij nog schenkt, van mij weggaan fluisterde hij. „Ik had nooit durven hopen dat mijn leven zóo zou eindigen, verzoend met Juli- ane, door de tranen van haar-kleinkind en een vriend een zoon bij mij. Ik heb toch niet te vergeefs geleefd. Gij zult mij de oogen toe drukken en mijn aandenken in eere houden, niet waar, Henk? Niet onder den hamer mijne schatten beloof mij dat doe er verder mee wat gij wilt. Alles behoort uAchter de geweerkast is een losse steen, daaronder vindt gij den stijgbeugel van Barbarossa, met een sleutel eraan. Breng hem hier. Ik wil hem nog eens zien." Hendrik vond met veel moeite een half verroesten, breeden,orientaliBChen stijgbeugel, met vreemde arabesken versierd, waaraan met een zilveren ketting, een sleutel bevestigd was. De oude man streek er met de vingers langs, onder het prevelen van eenige onverstaanbare woorden, evenals iemand die zijn rozenkrans afbidt. Daarna sprak hij: „Neem den sleutel eraf, Henk, en steek hem bij u. In de ijzeren kist, die onder den (stijgbeugel in den grond verborgen staat, is geld hoe veel weet ik niet. Ik deed er sedert 40 jaren alles in wat ik ontving en haaide eruit wat ik voor nieuwe aankoopen en mijn onderhoud noodig had en dat was niet veel, sedert ik het aardnoot, gebezigd wordt;' eindelijk met een of' ander kleursel, waarvoor meest de ook bij melkboter dienende anatto Wdrdt aangewend. De eerste bewerking voor de kunstboter-fabri catie, is het smelten der margarine in eene knip van vertind plaatijzer. Vloeibaar geworden zij mi o laat men haar in eene andere loodrechte kuip van hout, vertind plaatijzer of plaatkoper loopen, waarin te voren de noodige zoete melk, in de verhouding van 60 tot 70 kan op 100 kilo margarine, gestort is. Daarna worden de overige mengsels erbij gevoegd en vangt de bewerking aan welke, evenals bij melkboter, het „karneni! genoemd wordt, niettegenstaande zij niet, als bij deze, ten doel heeft door omroeren het vet in een klomp of kluit te vereenigen, maar alleen het tot eene slijmerige of roomachtige massa te mengen. Het omroeren geschiedt door eene loodrechte ijzeren spil, met ter zijde uitstekende armen, waaraan metalen, van gaten voorziene platen be vestigd zijnde beweging heeft plaats met de hand of door stoomkracht. Het mengsel wordt op eene warmte van 15 tot 18° Celsius gehouden. Het karnen is in 45 tot 60 minuten, bij 28 tot 30 omwentelingen per minuut, afgeloopen. De afkoeling van het gekarnde mengsel moet met groote zorg geschieden, daar deze bewerking van veel gewicht voor de hoedanigheid der boter is. Zij geschiedt het beBt, doch ook het kostbaarst, door middel van fijngestampt ijs; andere manieren zijn aiwasschen met ijskoud water, al koelen in metalen of marmeren koelbakken, in koelkelders op zeer lage temperatuur. De afgekoelde boter moet veivolgens, door wassching, bevrijd worden van de daarmede vermengde melkachtige vloeistof, bestaande uit melk, caseïne, melksuiker en water. De na het wasschen verkregen wordende hoeveel heid boter wordt opgegeven als volgt: om goede winterboter, eerste soort, te verkrijgen, mengt men in de karn 83 kilo oleo-margarine, 17 kilo arachiden-olie en 60 kilo versche melk, te zamen 160 kilo, waaruit na het wasschen 130 kilo kunstboter overblijft. Bij het wasschen heelt de massa dus 30 kilo verloren, dat is de helft der aan gewende melk, terwijl de overige 30 kilo melk zich met de boter eenigszins verbonden heeft, evenals de karnemelk in de gewone boter. Deze hoeveelheid melk is dus 23 pet, terwijl zij in gewone boter soms tot 26 pet. klimt. Bij de vervaardiging van zomer-kunstboter karnt men 65 kilo oleo-margarine, 35 kilo eerste smeltsel en 70 kilo melk, te zamen 170 kilo, waaruit gewas- schen 135 kilo boter geleverd wordt. Deze hoeveelheid boter bevat dus nog 35 kilo, of 26 pet, melk. Het atspoelen gaat gepaard met het plat druk ken of walsen, om aan de boter een meer smijdig karakter te geven, en geschiedt in een toestel, bestaande uit twee naast elkander liggende, door huis afbetaald had. Ik heb het nooit geteld, waartoe zou dat dienen? Misschien kant gij het gebruiken, Henk?" Hij had met moeite en afgebroken gesproken en fluisterde daarna nog slechts onverstaanbaar, terwijl hij voortdurend met zijn hand naar Hendrik zocht om hem te streelen. De dag liep teneinde en toen het avondrood door de kleine ruitjes viel, bescheen het een doode. Hij was zaeht en kalm ontslapen, met een vreedzamen lach om debleeke lippen. De graaf reisde met zijn vrouw zoo gemakkelijk mogelijk, maar toch langs den kortsten weg, naar huis. De omgang met Hendrik had heul de waarde van den arbeid leeren kennen en tot nogtoe had zijn maatschappelijke positie hem geen veld voor eigen bezigheid aangewezen, terwijl zijn rijkdom hem de gelegenheid benam, om voor zijn brood te werken. De wcnsch om voor Hendrik een geschikten werkkring te vinden, had hem voor het eerst het oog doen vestigen op zijue bijna bniten werking gestelde ijzermijnen, en het terugvinden dier Bedert jaren vermiste papieren, die ook op Hendrik betrekking hadden, verhoogde in niet geringe mate zijn belangstelling in die zaak. Wat hij voor zichzelven wellicht slechts oppervlakkig en langzaam zon gedaan hebben, zette hij nu voor zijn vriend met een geestdrift op touw die bijna aan

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1880 | | pagina 1