BUITENLAND.
Verkoopingen en aanbestedingen.
Burgerlijke stand.
Weei kundige waarnemingen.
Staten-Generaal.
Alg emeen Overzicht.
Belgische brieven.
Ingezonden Stukken
instructie in «ake de vergiftiging waarvan dezer
dagen door ons gewag is gemaakt, is gisteren
naar het huis van arrest en justitie te Amsterdam
overgebracht mej. S. Boas, verdacht zich te
hebben schnldig gemaakt aan vergiftiging.
Het koninklijk paleis te Leeuwarden, dat
bijzonder eigendom van Z. M. is, is aan den staat
in gebruik gegeven om te dienen tot woning
van 's konings commissaris in Friesland voor
zoo lang als het voor dit doel zal worden gebruikt.
De op 28 dezer te Zwolle te houden jaar-
lijk8che algemeene vergadering der echippersver-
eeniging Schuttevaér schijnt zeer belangrijk te
zullen worden, daar van de afdeelingen reeds 41
voorstellen en punten ter behandeling zijn inge
komen.
De rijksveldwachter te Haulerwijk is deerlijk
in zijn gezicht gesnedeu door een krankzinnige,
die door hem vervoerd moest worden. Een ander
rijksveldwachter heeft daarop met den ongelukkige
de reis naar Franeker gedaan.
Zierikzee, 25 Jan. Tot machinist bij het
stoomgemaal aan het waterschap Schouwen is
benoemd M. Trijselaar te Zierikzee, in plaats van
K. G. Huson, die op zijn verzoek eervol is ont
slagen.
Het „IJsnommer" van Eigen H >ard dat ten
voordeele der noodlijdenden door den watersnood
afzonderlijk verkrijgbaar is gesteld, maakt een
voor ons land zeltzamen opgang. Vóór de ver
schijning waren reeds 7000 extra-nommers besteld
de oplaag is dus nu reeds ruim 200J0 exemplaren.
We houden ons na kennismakin - met dit werk
overtuigd dat de uitgever, de beer H. D. Tjeenk
Willink, spoedig op een nog grooter succes zal
mogen wijzen.
Er zal dezen zomer in Lissabon een inter
nationaal letterkundig congres gehouden worden.
Da Portugeesche regeering doet haar best om
dat zoo luisterrijk mogelijk te doen zijn, en zij
zal een oorlogsfregat naar Londeu zenden om de
schrijvers, die ervan gebruik willen maken, naar
Lissabon over te voeren.
In Mei en Juni e. k. zal te Genève eene
internationale tentoonstelling worden gehouden
van horlogemakers-, juwelierswerk en aan ver
wante vakken. De tentoonstelling zal 1 Mei
openen en 30 Juni of 1 Augustus uiterlijk
gesloten worden.
Aanvragen om plaatsruimte moeten gericht
worden tot het comité, adres aan het Athenreum
te Genève.
Tom Landseer, de bekende Engelsche gra
veur en broeder van den dierenschilder Edwin
Landseer, is gestorven. Menig werk van beroemde
meesters, dat anders slechts een beoerkte bekend
heid zon erlangd hebben, is door zijne uitnemende
graveerstift ter kennis van de groote menigte
gebracht. Landseer was stokdoof en werd dus
weinig afgeleid bij zijn werk.
Breskens,25 Januari. Gisteren is door
het bestuur der waterkeering van den calami-
teusen polder Hoofdplaat, in het directiegebouw
aldaar aanbesteed.
Het maken van nienwe en het vernieuwen van
bestaande rijahoofden.
Hiernaar werd ingeschreven door A. van
Popering, te Bruinisse, voor 7600J. Bertou,
te Biervliet, voor f 7400; P. Monjé,te Breskens,
voor /7400; P. A. van de Velde, te Ter Neuzen,
voor f 7379; P. J. Visser Pz., te Hansweert,
voor/7323; J. Verkuijl Quakkelaar, te Vlissingen
7292; B. den Exter van den Blink, te Krab-
bendijke, voor/7170; J. van Male Dz., te Breskens,
voor 6748; D. Tholens, te Hoek, voor 65«>0«
(V«a 18—25 Jail. 188C.)
Middelburg. OnderlrouwdJ. van der Minne,
vred'. 34 j. met J. C. J. Tbibaut Mathijssen, jd.
32 j. T. Sponselée, jm. 44 j. met C. Lintbout,
jd. 30 j.
Bevallen: M. Back, geb. Huibregtse, z. M. J.
Kalle, geb. Krijger, d. A. Pluijmers, geb. Lom-
misse, d. F. van der Meijden, geb. van den Ëude,
d. M. Hendrikse, geb. Meliefste, z A. M. de Bree,
geb. van Maaren, z. M. Messer, geb. Hilderni.se,
z. L. Samuelse, geb. Wisse, d.
Overleden H. J. van Wnlven, vrouw van W.
van Loo, 25 j. M. Wat.el, vrouw van J. Ton,
72 j. J. S. Willemse, wed'. van J. Meeusen 78 j
J. H. Appel, z. 36 j. W. P. Vrage, z. 2 m. D.
M. van Vree, ja. 83 j. J. van Hoeve, man van
J. E. G. Mortier, 49 C. P. de Baare, d. 6 d
J. Lahr, z. 20 j. C. Schout, man van O. J. Gle-
rum, 25 j.
(Van 17-24 Jan. 1880.)
Vmssikoeh. GehuwdH. van der Poel, jm.
35 j. met S. Danens, jd. 34 j.
BevallenC. A. Vermeesch, geb. Verbaaren, z.
C. Hage, geb. Koelse d. K. S Coppejans, geb.
Jans, z. M. W. Wezepoel, geb. Lucas, z. C. de
Barge, geb. Amundsen, d. J. Croon, geb. Keme-
ling, z.
OverledenJ. C. do Wit, wed", van A. van
Schaik, 95 j. J. C. Huijsdens, wettig gescheiden
man van E. Kuijpers, 73 j. A. J. Jansen, d. 17
m. M. de Punt, wed'. van A. Kltjberg, 81 j.
Goes. Bevallen E. de Busscher, geb. Dirk-e, z.
A, van 't Zelfde, geb. Zunrvelt, d. A. P. Kauff
man, geb. Thewalt, d. M. Willeboer, geb. van
den Berge, d.
OverledenW. Linse, z. 4 j. A. A. C. Sonne
vilie, vrouw van M. A. Kamondt, 69 j. A.
Keijahout, weduwe van M. Hubregtse, 53 j. M.
Gunst, d. 23 m. A. M. Verdonk, d. 23 m.
Zibbtkzee. Bevallen: A. Coumou, geb. van
der Konw.1, d. M. J. Besaans, geb. Vaal, z. A.
Koevoets, i.eb. Heijetiks, z.
Overleuen P. van Duuren, wed'. 83 j. B. van
der Worve, jm. 43 j. J. Loenjers, jd. 33 j. D.
Bal, wed* 60 j.
25 Januari des morgens te 8 uren.
NA11BN
DER
PLAATSEN.
N. Shields
feylt
Hart'epool
Swinemunde
Hamburg
Delfzijl
Groningen.
Helder.
Yarmouth.
Vlbsimjen.
Maastricht
Valentia.
Portsmouth,
Gri^nez
Parijs
St Mathieu
Biarritz
Ba-
Wind
Toestand dit
rom.
afwijk.
richt.
kracht
lacht
zee
-1- 8.1
WNW
1
mist.
f 7.9
7.7
f 9.4
T 9.3
9.3
stil
stil
ZW
zw
z
0
0
0
mist.
mist.
betr.
betr.
z. bew.
kalm
-+- 7.7
-+ 7.2
ozo
zo
1
2
1. bew.
helder
-t- 5.6
+- 4.0
0.8
1.4
zo
O
ozo
zo
1
2
3
4
mist.
betr.
betr.
helder
26 Januari des morgens te 8 uren.
N. Shields
Sylt
Hartlepool
Swinemunde
Hamburg
Delfzijl
Gronin*
del der.
Yarmouth.
Vussingeu.
Maastricht
Va'entia.
Portsmouth
Parijs
12.7
ZW
2
z. bew.
kalm
12.3
z
1
mist.
8.6
zw
mist.
kalm
14.3
zzo
2
mist.
12.1
s*ii
mist.
11.8
ZZO
1
1. bew.
11.7
0/.0
0
helder
10.7
zo
0
i. bew.
kalm
zo
3
bew.
deining
9.0
O
1
1. bew.
8.7
O
2
helder
8.6
z
4
betr.
deining
NO
1
betr.
kalm
7.8
5.7
ozo
1
mist.
NNO
1
helder
3.7
O
2
helder
2.9
OZO
5
bew.
Zondag.
Grootste verschil in Nederland:
'suchtenus 8 uren: G. 2.1 M.
des namiddagsG. 4.7 M.
Barometer tc M'ddelburg, Graan beurs:(Co«-,)
Grootste verschil in Nederland:
'sochtends 8 uren: G. 3.0 M.
des namiddags
Barometer te Middelburg, Graanbeurs :(Corr.) 770
Tüermometer, 24 Jan. 'sav. 11 u.30 g..
25 Jan. 's morg. 8 u. 24 gr. 's midd. 1 u. 30 gr
'sav. 5 u. 28 gr. 'sav. 11 u. 28 gr.
'a morg. 8 u. 24 gr. 's midd. 1 u. 30 gr.
'sav. 5 u. 30 gr.
26 Jan.
Strafwetboek:.
In druk is verachenen de leiddraad door de
commissie van rapporteurs vastgesteld voor de
algemeene beschouwingen in de afdeelingen. Hij
bevat niet minder dan 17 pagina's folio druks.
De commissie heeft behoudens een enkele
afwrking de mem. van toelichting op den voet
gevolgd, ook door geregelde overneming van de
rubrieken, waarin die memorie voor het eerste
boek ieder afzonderlijk, in een of meer artikelen
behandeld, onderwerp, voor het tweede en
derde boek dezelfde species van het in it deren
titel behandeld genus van strafbare feiten samen
vat. De commissie heeft daarmede ten doel, niet
alleen een geleidelijke behandeliug te bevorderen,
maar ook aan de afdeelingen eene gemakkelijke
gelegenheid te geven, om zich te bepalen tut het
onderzoek der verschillende rubrieken in het
algemeen, zonder af te dalen »n de menigvuldige
détail-i van elke reeks van artikelen, welke die
rui rieken tot onderwerp hebben, van welke
détails zij het onderzoek, naar verondersteld wordt,
wei aan de commissie van rapporteurs zullen
willen overlaten.
Overigens heeft de commissie, wier taak het
was volgens het reglement voor de behandeling
van het strafwetboek een leiddraad vast te
steken voor de algemeene beschouwingen in de
afdeelingen, gemeend hieraan te voldoen, door
voor het eerste boek, het algemeene deel van het
wetboek bevattende, zooveel mogelijk al de
principieele vraagpunten te stellen, waarin de
verschillende leerstukken volgens ontwerp en
memorie zich oplossen. Voor de beide laatste
boenen, het speciale deel van het wetboek in
houdende, was de haar opgelegde taak bepaald
tot die vraagpunten van a'g^meenen aard, welke
zoowel elk der boeken in zjjn geheel, als elk
hunner titels in zijn geheel, en verder elke reeks
van artikelen, dezelfde species betreffende van
het in den titel behandeld genus van strafbare
feiten, opleveren.
De door de commissie bedoelde uitzonderingen
zijn in de volgende zelfstandige vragen vervat
Moeten ten aanzien van de vervolgbaarheid en
strafbaarheid der buiten het rijk in Europa
gepletgde feiten, gelden de beginselen van het
ontwerp 1
Is het niet noodig in deze Wet een bepaling
op te nemeu, krachtens welke de straffen van
gevangenis en hechtenis in afzonderlijke gebouwen
zullen worden ouuergaan
Kan de regeering mededeelen een plan omtrent
den aanbouw van nieuwe en de veranderde
inrichtingen van bestaande gevangenissen, die hit
nieuw© strafstelsel zal noodig maken, en eene
approximatieve opgaaf van de kosten, die daarvan
bet gevolg zullen ziju?
Is het bij het ontwerp tweede boek aangenomen
stelsel van enkele aaneengeschakelde rubrieken
voldoende en aannemelijk?
Het grodte feit van den dag is het bij den
Duitschen bondsraad ingediende wetsontwerp tot
vermeerdering van het leger des rijks op voet
van vrede mee ongeveer 25.000 man. Artikel 6°
van de staatsregeling van het Dnitsche rijk
luidt„De sterkte van het leger op voet van
vrede wordt gebracht op éen percent der bevol
king van 1867Later wordt de sterkte
van het leger door de wetgevende macht vastge
steld." Nu is sedert 1867, het jaar waarvan de
gestelde bevolking in 1871 tot maatstaf werd
genomen, tot 1875, dat men thans tot maatstaf
neemt, de bevolking van het rijk met ruim 2§
millioen zielen vermeerderd, zoodat de regeering
eenvoudig blgft binnen het door de grondwet
aangenomen beginsel, dat éen percent der bevol
king steeds gereed moet staan om met de
wapenen in de handen het vaderland te verdedigen
of de vijanden zijner regeering aan te vallen.
Ook is het tijdstip voor dezen maatregel niet
willekeurig gekozen. In 1874 werd de oorlogs-
begrooting van het rijk afgesche.den van de
gewone begrooting en vastgesteld voor zeven
jaren, welke termijn den len April 1881 is afge-
loopen. Het wordt dos tijd met nieuwe voorstellen
voor den dag te komen. In hare toelichting zegt
de regeering, dat toen in 1874 Duitschland zijne
legerwet vaststelde, de gansche wereld klaagde
over de kolossale wapening van het rijk; dat men
is blijven klagen, maar tevens in stilte eraan
arbeidde om zich nog sterker te wapenen dan
Duitschland gedaan had, zoodat, behalve in ka-
vallerie, de sterkte van het Duitsche leger over
troffen wordt door de legers van Frankrijk en
Rusland. Behalve de vermeerdering van het
aantal soldaten bevat het nieuwe ontwerp ook
eene uitbreiding der oproepingen van de reserve,
en deze zal meer ingrijpen in de productieve
kracht des volks dan de vermeerdering van het
leger zelve. De reserve zal viermaal in vier
verschillende jaren kunnen opgeroepen worden,
tweemaal voor acht weken en tweemaal voor 14
dagen. Eene afwezigheid van acht weken op den
leeftijd, waarop men in den regel een vast beroep
heeft gekozen, is in vele gevallen zeer bedenkelijk
en kan menigeen ernstig hinderen in do gekozen
loopbaan. Een laatste bezwaar waarover de
Duitsche bladen zuchten, is de vermeerdering
van uitgaven, die in het eerste jaar 43 millioen
en dan bij voortduring 17 millioen zal bedragen.
De voorspellingen komen reeds uit: de meerdere
inkomsten, welke men zich van de inkomende
rechten voorspiegelt, zullen niet dienen tot ontlas
ting der bevolking van andere belastingenzij
worden aan den rijksdienst ten volle besteed, en
de Kolnische Zeitung slaat niet ten onrechte een
droeven toon aan, wanneer zij het relaas van het
nieuwe ontwerp besluit met de woorden: „Het
zijn groote offers, welke wederom van het Dnit
sche volk gevraagd worden. De gansche liefde
en aanhankelijkheid van den Duitscher aan zijn
eindelijk groot geworden vaderland zullen noodig
zijn om ze te dragen."
Voof de algemeene politiek van Europa, me
andere woorden voor eenig naderend oorlogs
gevaar, Bchijnt men aan deze wet geene bijzondere
beteekenis te moeten hechten. Het is eene tweede
verbeterde uitgave van de legerwet van 1874,
geen nieuwe zaak, en daarom is zelfs te Parijs
de tijding met de meeste bedaardheid vernomen.
Somber is echter het licht, dat bij het nagaan
van deze toestanden valt op den gewapenden
vrede van Europa, die als een groote onweerswolk
zich samenpakt over het werelddeel en wellicht
maar eene geringe aanleiding behoeft om los te
breken in een algemeenen oorlog.
De Fransche senaat is Vrijdag begonnen met
de behandeling van een der ontwerpen van den
minister Ferry betreffende het hooger onderwas.
Het betreft den raad van toezicht op dit onderwijs,
welke tot heden grootendeels bezet is door ver
tegenwoordigers der vrije, d. i. katholieke univer
siteiten. Dezen aan den staatvijandigen invloed
op het onderwijs wil men binnen bescheidener
perken terugbrengen. Zonder iwijfel zal de senaat
deze wet aannemen. Zij is eene der noodzakelijke
gevolgen van de houding der katholieke kerk.
De rapporteur over het ontwerp haalde nog twee
Uitdrukkingen aan, door paters-jezüieten in den
laatsten tijd in het openbaar gebezigd. De eene
luidde: „Nooit zal de kerk afstand doen van
haar souverein recht om alleen en in alle graden
het onderwijs te geven"; de tweede: „De banden
die den paus binden aan de katholieken der
verschillende landen zijn hechter dan die, welke
de katholieken aan hunne regeeringen binden."
Als dat de grondstellingen der goede katholieken
zijn, kan men het dan den staat kwalijk nemen,
dat hij die slechte burgers de handen bindt en,
hen terzijde latende, zjjn weg vervolgt?
De kamer is bezig met een ontwerp op het recht
van vergadering waarvan w|j onlangs eenige bij
zonderheden mededeelden. De heer Louis Blanc
heeft een tegen-ontwerp ingediend, waarin volle
dige vrijheid van vergadering wordt voorgesteld.
Zijn geestverwant Madier de Montjau bestreed dit
ontwerp.
De vorming der parlementaire regeeringsmeer-
derheid in de kamer is een stap vooruitgegaan.
Do gematigde linkerzijde heeft vroeger hare lijsten
gesloten voor ieder, die tevens lid was van eene
andere parlementaire groep; men moest om lid te
zijn zich geheel en onverdeeld aan haar wijden.
De union répubticaine heeft dat stelsel nimmer
gehuldigdieder kamerlid, dat in hoofdzaak hare
beginselen huldigde, kon deel nemen aan hare
partij vergaderingen. Ook de gauche heeft Vrijdag
hare deuren weder opengezet, en men verwacht
dat een aantal kamerieden van de gelegenheid
gebruik zullen maken om van beide groepen lid
te zijn. Geen beter middel om langzamerhand tot
eene fusie te komen.
Wat verwacht werd te Rome is gebeurd. De
senaat heeft de afschaffing der gemaalbelasting
wel niet verworpen, maar uitgesteld tot later tijd.
De bedoeling is dezelide, daar de regeering cate"
gorisch had verklaard, dat zij een uitstel als
verwerping zou beschouwen. De ministerraad zal
aan den koning voorstellen de zitting der kamers
te sluiten. Wat er verder zal gebeuren hoort men
nog niet.
Brussel 25 Januari 1880.
De kamer heeft haren arbeid hervat. Zij be
raadslaagt over de begrootieg vau onderwijs,
doch er is tot heden nog sleciits sprake geweest
van de nieuwe wet. De rechterzijde heeft het
debat over die wet weder heropend zonder een
enkel nieuw argument of nog onbekend feit in
de discussie te brengen. Het zijn dezelfde eeuwige
beschuldigingen van schending van het katholieke
geweten. Men veigeet daarbij, dat de vroegere,
thans gelukkig herziene, wet dertig jaren lang
willens en wetens en openbaar het geweten geweld
heeft aangedaan van ouders van andere gezindten,
van protestanten, Israeheten en van hen, die
geenen godsdienst belijden, zonder dat het ooit
een der katholieke ministers gedurende dien langen
tijd is in de gedachte gekomen om in dien staat
van zaken verbetering aan te brengen.
De grootste oorzaak daarvan is dat de rechter
zijde altijd redeneert in de onderstelling dat het
katholicisme in Belgie staatsgodsdienst is, niet
rechtens de uitdrukkelijke woorden der grond
wet verbieden hen dat te beweren maar dan
toch feitelijk. Het ministerie Fière-Bara hetft
die bewering geheol en al den kop ingedrukt
en het heeft er eer van door aan de openbare
school het kurakter te verleenen, dat zij behoort
te hebben, dat van ee^e onzijdige school, waar
priesters zijn buitengesloten.
Als wij in Juni geene verkiezingen hadden,
zou de rechterzijde den strijd reeds hebben opge
geven, waarin zij bij het land geen steun vond.
Zelfs de bisschoppen zijn reeds van houding
veranderd. Zij vreesden de groote menigte van
zich te vervreemden, daar het klaarblijkelijk voor
ieders begrip begon te worden, dat de üisschoppen
enkel en alleeu een staatkuudig doel nastreefden
en politieke invloed veeleer dau de godsdienstige
Delangen der kudde hun bekommering baarde.
De door den heer Neujeau van de linkerzijde
voorgestelde parlementaire er quête naar de wer
king der schoolwet heeft weinig kans om aange
nomen te worden. Zij zou zoowel de staatsschool
als de vrije school moeten omvatten. Uithoofde
van welk recht zou eeue parlementaire commissie
zich mogen mengen in de zaken van eene vrije
school? Nu volgens de grondwet het onderwijs
in Belgie vrjj is, dient althans het parlement de
eerste te zijn om eerbied te hebben voor deze
bepaling.
Bij de viering van het öOjarig feest der Belgi
sche onafhankelijkheid zal vooral werk gemaakt
worden van de parlementaire veteranen, de
congresleden van 1830, die nog in leven zijn.
De dood rukt er echter aan den vooravond van
het feest nog enkelen weg. De heer Paul Devaux,
82 jaren oud eu blind, is hard ziek. De heer
Charles Rogier daarentegen maakt het viij goed.
Watersnood-Loterij.
Mijnbeer de Kedactenr!
Als burgemeester eeaer Zeeuwsche gemeente
gewerd ook mij de „oproeping" van de hoofd
commissie voor de algemeene verloting van
voorwerpen van kunst en smaak ten behoeve
der noodlijdenden door den watersnood van 1880.
In de 10e alinea van dat stuk, in zijn geheel
opgenomen als advertentie in uwe courant vdn
21 dezer, wordt door die commissie een beroep
gedaan op de medewerking, de kunstvaardigheid
en de toewijding der vrouwen van Nederlsud.
1861 bewees eenmaal te meer wat dergelijk be
roep vermag. Dan, wie vraagt naar zulk bewijs I
Wie twijfelt ooit aan toewijding bij vronwet,
of aan de kunstvaardigheid en, waar het een
liefdewerk geldt, aan de medewerking van
onze vrouwen f
In de ge.eidende missive wordt, na de nitnoo-
diging om„het initiatief te nemen voor het in
't leven roepen eener subcommissie, welke zich
zou belasten met den verkoop der loten en het
bijeenbrengen van voorwerpen enz.," nog gezegd
„Mocht UEd. meenen, dat het voor uwe ge
meente wenschelijker is zich met eene andere
gemeente of gemeenten, voor de constitutie eener
subcommissie te vereenigen, gelijk dit ook in
1861 hier en daar p.aats vond enz."
Een eu ander geeft mij aanleiding tot eenige
opmerkingen, die ik gaarne in den vorm van een
