Laatste berichten.
BUITENLAND.
Benoemingen en besluiten*
Kerknieuws.
Marine en leger.
Kunstnieuws.
Burgerlijke stand.
Weerkundige waarnemingen,
Algemeen Overzicht.
aanbeeld, en de dadelijke consequente toepassing
van het beginsel te eischen, zonder eenige concessie,
al is die voor een gezonde practijk gebiedend
noodzakelijk.
Staten-Generaal
26 October des morgens te 8 uren.
27 October des morgens te 8 uren.
De heer De Witt Hamer te Middelburg, een der
leden van het comité, heeft naar aanleiding van
deze opmerking een brief aan het blad gericht,
waarin het doel van het comité, althans zooals
hij het zich voorstelt, wordt uiteengezet.
De bedoeling is niet een vereeniging op te
richten met afdeelingen en onderafdeelingenhet
geldt hier een comité van vertegenwoordigers van
het intellectueele kiesbevoegde volk, vereenigd met
vertegenwoordigers van de arbeidende niet-kies-
bevoegde bevolking. Dat comité zal trachten de
zaak aan de orde te houden, en hetzij door woord
(op meetings), hetzij door geschriften, de overtui
ging levendig houden, dat algemeen stemrecht een
levensbehoefte is voor een zich ontwikkelende
maatschappij. Het uitgangspunt daarbij is, dat de
vertegenwoordiging, zooals zij door den census
in 't leven geroepen wordt, een slechte vertegen
woordiging is, omdat zij alleen de klasse, waardoor
zij gekozen wordt, vertegenwoordigt, en dus
voornamelijk de belangen van een klein deel der
bevolking op het oog heeft.
Billijker verdeeling der belastingen, algemeene
dienstplicht, meer zorg voor de gezondheid
en het welvaren der arbeiders, vooral in hun
jeugdigen leeftijd, meer zorg voor het onder
wijs in de onderste lagen der maatschappij, ziedaar
alle onderwerpen, die men van een vertegenwoor
diging van de bourgeoisie niet kan verwachten.
Zoodra het getal kiezers zich echter over alle
lagen der maatschappij uitbreidt, zullen de ge
kozenen zich ook geroepen achten zich de belangen
van al die lagen aan te trekken.
Dat duidelijk te maken aan een ieder en de
overtuiging te verlevendigen, dat noch het betalen
van zekere som in de belasting, noch het hebben
van zekere capaciteiten op intellectueel gebied,
een voorrang mag geven om vertegenwoordigers
voor zijn belaDgen te kiezen, zal het streven zijn
van het comité.
De vrees van de Friesche Ct,, dat het beginsel
zonder eenige concessie zal worden toegepast,
beantwoordt de heer De Witt Hamer aldus:
„Uwe redactie schijnt te vreezen voor een con
sequente toepassing van het beginsel, zonder
eenige concessie.
„Bedoelt de redactie daarmede, dat zij de
invaliden van geest, de bedeelden en veroordeelden
wil uitsluiten van het stemrecht en eenige waar
borgen Vordert voor de onaf hankelijke uitoefening
van het stemrecht, dan geloof ik dat een derge
lijke uitzondering niet inconsequent is.
„Als mm maar niet uitbreiding van het kiezers
getal door een zoogenaamden capaciteiteiten-census
met algemeen stemrecht verwart, want het een
Btaat in beginsel lijnrecht tegenover het ander.
„Voegt men den capaciteiteu-census bjj den
geld-census, dan huwt men den schoolmeester aan
de kruideniersdochter, het pedantisme aan den
geldbuidel, en de belangen van een deel der be
Volkiog zullen niet minder verwaarloosd worden
dan nu.''
Ten slotte maakt de heer De Witt Hamer nog
de opmerking, dat hij natuurlijk alleen verant
woordelijk is voor deze uiteenzetting, daar de
richting van het comité eerst met volle zekerheid
kan bepaald worden als de vereeniging met de
Vertegenwoordigers van den arbeid heeft plaats
gehad, (Zw. Ct.)
De minister van binnenlandsche zaken brengt
ter algemeene kennis, dat, met wijziging zijner
besohikking van 12 Augustus jl., in de maand
December e. k. gelegenheid zal worden gegeven
tothet afleggen van de practische examens van
apotheker, vermeld in art. 11 der wet van 25
December 1878 Staatsblad n°. 222).
Voor verdere inlichtingen verwijzen wij naar
de St, Ct. van heden.
itlbDEBORDEir. Vergunning verleend aan den
kapitein ter zee W. F, H. Cramer tot het aan
nemen en dragen van de versierselen der orde van
St. Anna 2de klasse, hem door den keizer aller
Bussen geschonken.
leger. Overgeplaatst bij het reg. grenadiers
en jagers, de 1ste luit. G. H. L. de Wijs, van
het 7de, en J. C. van Teylingen, van het 2de reg. inf.
Westkapelle, 27 Oct. Beroepen bij de
Ned. Herv. gemeente te Westkapelle, de heer L,
van Maanen, pred. te Oudvosmeer.
Biggekerke, 26 Oct. De heer H. J. P. van
der Linden, predikant te Schoonrewoerd, heeft
voor de beroeping naar Biggekerke bedankt.
De minister van marine bracht Zaterdag een
bezoek aan de werf en de oorlogschepen te Am
sterdam en hield zich bij die gelegenheid ook
langdurig en belangstellend aan boord van de
Witlem Barents op.
Het V. D. bericht, dat alle bezwaren zijn nit
den weg geruimd el» het groote muziekfeest van
de Maatschappij tot bevordering der Toonkunst,
met grooten luister, onder leiding van Kichard
Hol, in Juni 1880 te Utrecht zal plaats hebben.
De heer A. C. Loffelt schrijft in een feuilleton
in het Vaderland o. a. het volgende:
Het Nederïandsch Tooneelverbond heeft gedurende
zijn negenjarig bestaan, ten spijt van alle tegen
standers of bespotters van een ideaal streven, reeds
wonderen verricht. En toch hoort men zoo dik
wijls lieden, die beter konden weten wanneer
zij wilden de vraag stellen„Wat doet toch
eigenlijk het Kederl. TooneelverbondDit zijn
voornamelijk zij, die eventjes over de grenzen of
iets verder gingen eo nu meenen op alles te mogen
smaleu, wat Nederïandsch is. Zij bezoeken onze
schouwburgen niet, omdat zij elders zooveel beter
zagen spelen, en niet willea gelooven dat ons
tooneel hun verheven aandacht waard is. Hun
critische afkeuring strekt zelden verder dan de
opmerking, dat eens mijnheer X. met zijn stok op
het tooneel kwam of zijn hoed vergat en mevrouw
Y. zoo Rotterdamsch of AmsterUamsch spreekt.
Wanneer men dit alles toestemt en hen aan 't
verstand tracht te brengen, dat het doel des N.
T. V. juist is aan hun fijnen smaak tegemoet te
komen, en zij dus lid moeten worden teneinde
mede te helpen in een zaak van nationaal belang,
dan zeggen zij doorgaans eerst eens te willen zien,
hoe dat tooneelverbond werkt. Zulke lieden, telt
men hier te lande niet bij honderden, maar bij
duizenden.
Of zij toe zullen treden, nu vooral sedert een
paar jaren voor een ieder zichtbaar is geworden
wat het verbond reeds tot stand heeft gebracht?
Zoo ja, dan gaan wij een heerlijke toekomst te-
moet en is de bloei der Tooncelschool voorgoed
verzekerd.
Deze inrichting, la piêce de résistance van het
streven des verhonds, leverde in Juli 1879 haar
eerste vruchten. Den 25en legden Anna Sablai-
rolles, Antonia Poolman, Wilhelmina Bouret en
Cornelis Schulze hun eindexamen af en verbonden
zich bij de vereeniging het Nederïandsch Tooneel.
Men kan hen zien spelen, en oordeelen of thans
de tijd gekomen is, dat het Tooneelverbond een
meer algemeenen steun verdient dan tot heden
het geval was. Ieder die zijn hulp terughield,
totdat meer zekerheid gegeven zou zijn aangaande
het welbesteden van zijn geldelijken en zedelijken
steun, make zich thans op ten schouwburge,
wanneer de genoemde nieuwelingen een rol ver
vullen. Hij zie, hoe gevoelvol en rein mej. Sablai-
rolles de rol van Jeanne vervult in Niemand
ster ft van blijdschap; wat schalkheid en bekoring
mej. Tonia Poolman aan haar Emma Klaus weet
te gevenhoe uitnemend mej. Bouret in Dokter
Klaus de kleine rol van Anna speelt; wat de
heer Schulze weet te maken van een nietig rolletje
als de gamin in Heeren en dames van Pont Arsy,
en wanneer hij dan alles gezien en overwogen
heeft, zal hij zich, als man van beginselen, zoo
spoedig mogelijk als lid opgeven bij den afdee-
ïingssecretaris of, ingeval zijn woonplaats geen
afdeeling heeft, bij den algemeenen secretaris,
den heer mr. J. N. van Hall te Amsterdam.
Er zijn weinig lidmaatschappen waar men,
afgezien nog van het goede doel dat bereikt
wordt, „zooveel voor krijgt". Men be.aalt
namel.jk vijf gulden 'b jaars en ontvaDgt daarvoor
twaalf afleveringen van het tooneehijdschriit en
in de meeste plaatsen éen gratis-tooneelvoorstelling,
gekozen door het afdelingsbestuur. Eenmaal
pei jaar geeft de algemeene vergadering aanleiding
tot een gezellig samenzijn; want de bijeenkom
sten zijn niet alleen opengesteld voör de afge
vaardigden, maar ook voor de leden. Er zijn
voorbeelden van leden, die den feestdisch, welke
in den regel gehouden wordt, niet het minst
aantrekkelijk deel eener vergadering vinden.
Mochten sommige plaatsen een zichtbaar bewijs
wenschen van de doeltreffendheid der Tooneelschool
welnu, dat zij zich in betrekking stellen met het
bestuur van de vereeniging het Nederïandsch
Tooneel en de opvoering verzoeken der stukjes,
die de bevorderde leerlingen zoo uitmuntend te
Utrecht op den avond vóór de algemeene verga
dering te aanschouwen gaven. De Itcee Vriendinnen
en Nichtjes Roman, gevolgd of voorafgegaan door
Min sterft nitt van blijdschap of het Albumblad
zouden een waren kunstavond opleveren en een
stevige grondvesting voor een verbondsafdeeling.
Het herinneringsfeest der spoorwegambtenaren
aan het 50jarig bestaan der locomotieven heeft
Zaterdag avond te Utrecht plaats gehad. Het
bestond uit een concert in eene fraai versietde
zaal, waar o, a. eene afbeelding van de eerste
bekroonde locomotief, de Rocket van Stephenson,
ten toon was gesteld. Door den heer S. Haine-
link, voorzitter der feestcommissie, werd eene
korte openingsrede gehouden.
Tegen den burgemeester van Tegelen (Lim
burg) is proces-verbaal opgemaakt wegens het
smokkelen van 32 liter gedistilleerd. Dit is niet
de eerste maal dat hij daarop betrapt wordt en
in zijne woning Werden verschillende smokkel-
toestellen gevonden.
Wij vinden niet vermeld of deze burgervader
behoort tot de „present-kaasjes", die in zoo hooge
mate de verontwaardiging van den heer Van
Kerkwijk hebben opgewekt. Hij is sedert 1870
burgemeester, maar heeft nu bedankt.
Volgens een door Sempervirens onder voor
behoud opgenomen bericht zou er ergens te
Haarlem een fabriek bestaan van duinaard-
p pelen. Daar worden Duitscüe aardappelen van
gelijke grootte uitgezocht, van alle klei gezuiverd,
afgeborsteld, eenigszins bevochtigd en dan in
droog duinzand rondgewenteld. Op deze wijze
behandeld, leveren Duitsche aardappelen de meeste
winst op.
De Belgische minister Bara heeft uit een
aantal hem gerapporteerde feiten bespeurd, dat
vele gemeentebesturen en kerkfabrieken lokalen
beschikbaar stelden voor de vrije scholen, en dat
ook godshuizen en armbesturen hier en daar kos
teloos de vrije scholen in de aan hunne admini
stratie toevertrouwde panden ontvingen. De
minister zegt in eene circulaire aan de gouverneurs
der provinciën, dat aan dat misbruik een einde
moet komen, en dat verhinderd moet worden,
dat openbare instellingen, die slechts krachtens
de wet bestaan, zich verzetten tegen de wet en
de regeering, aan welker voogdij zij zijn onder
worpen, en dat zij de goederen, welker beheer
ten openbaren nutte hun is opgedragen, dienstbaar
maken aan een bijzonder belang. De minister
gelast daarom aan de gouverneurs de onmidde-
lijke en strenge toepassing der provinciale en
gemeente-wet op deze misbruiken.
- De heer Paul Frédéricq, professor aan het
koninklijk athenaeum te Gent, is benoemd tot
buitengewoon hoogleeraal1 aande Luiksche universi
teit, waar hij een cursus over de Vlaamsche
letterkunde geven zal.
Londen. Generaal Gough heeft den vijand,
die het Engelsche kamp te Shutargardan omsin
gelde, uiteengejaagd. Vijf Afghaansche ambte
naren, medeplichtig aan den moord van het
gezantschap, zijn opgehangen.
Lyon. Garel, geamnestieerd communardis tot
lid van den gemeenteraad gekozen.
Staatsfoegfrootïngf 1880.
Afdeelingsverslagen.
Buitenlandsche zaken. Met leedwezen miste
men een ernstige zucht tot besparing van uitgaven
waar de gelegenheid daartoe zich aanbood. Dit
gold het ambtenaarspersoneel en de consulaten.
Tegen uitbreiding van het consulair personeel te
Londen verklaarde men zich dan ook gestemd
en evenmin kon de groote meerderheid goedkeuren
de verhooging van de bezoldiging voor den con
sul te Antwerpen. Velen keurden ook het beginsel
af tot het instandhouden vooral van bezoldigde
consulaten, omdat onze gezantschappen niet vreemd
mogen blijven aan onze internationale handels
betrekkingen.
Te weinig partij wordt, volgens sommigen,
getrokken van onze goede verstandhouding mei
de vreemde mogendheden. De diplomatie behoorde
te zorgen voor de intrekking van de belemme
rende bepalingen op den invoer van ons vee.
Ten aanzien van de handelsbetrekkingen met
Duitschland vooral, achtte men krachtig optreden
gewenscht. Re^résaitte-maatregelen werden niet
verlangd, maar toch moest men trachten van
Duitschland voor den handel minder nadeelige
bepalingen te verkrijgen, dan die uit de jongste
oeconomische politiek van dat rijk dreigen te
ontstaan. In verband hiermede werd opnieuw
naar de gevolgen gevraagd van de opzegging van
het DuitschBelgheh hanüelstractaat, voor zoover
de begunstiging van onze binnenlandsche producten
betreft, bedoeld bij het protocol van 1851.
Over onze verhoudiug met Venezuela werden
inlichtingen gevraagd, ook naar aanleidiug van
correspondentien en mededeelingen in het Dagblad
en in bet Handelsblad betrekkelijk den voortda
renden uitvoer van oorlogsmaterieel uit CuraQao
naar Venezuela, de consulaire betrekkingen en de
sluiting van de Venezulaansche havens.
Evenzeer vroeg men naar den stand der onder
handelingen over de uitieveringstractaten, speciaal
met Noord-Amerika, in verband met de jongste
discussiën daarover in de eerste kamer, die aan-
ieiuing gaven tot het vermoeden, dat onze diplo
matie te dien aanzien niet de vereischte voort
varendheid had betoond.
Id een aldeeling werd weder aangedrongen op
de opneming vau het beginsel der arbitrage in
de trsetaten.
De interpretatie door Amerika van het tfactaat
van 1852, krachtens welke nog altijd een surtaxe
van 10 pet. wordt geheven bij indirecten aanvoer
van koloniale voortbrengselen, vond opnieuw
krachtige bestrijding; de eisch tot afschaffing van
de surtaxe mag niet worden nagelaten.
Op een internationale regeling van de avarij
grosse en het wisselrecht werd weder in verschil
lende afdeelingen aangedrongen. Van groot
gewicht werd evenzeer geacht de regeling der
uit het buitenland ontvangen rogatoire commisBiën
en het vaststellen van eenvoudige regelen voor
het ten uitvoer leggen van vreemde vonnissen.
De quaestie der gemengde rechtbanken in
Egypte kwam voorts ter sprake, in verband met
de voornemens van de andere regeeringen bij de
aanstaande verstrijkiDg van den proeftijd van vijt
jaren voor die rechtbanken.
De aandacht der regeering werd gpVestigd öp
de voor Nederland zoo belangrijke neutraliseering
van het Suez-kanaal.
Wenschelijk is 't ook om, in den tegenwoor-
digen tijd van vrede, uit te maken het betwiste
vraagpunt aan wien de monding van de Eems
behoort.
Eindelijk werd gevraagd naar den stand van
'zaken betrekkelijk de LUxembutgsehe schuld.
Financiën Betere regeling, ter wegne
ming van de onevenredigheid in de heffing van
kanaalregten, werd wensehelijk geacht. Op de
afschaffing van de tollen op 's rijks groote wegen
werd weder aangedrongen. Een nieuwe wet op het
grootboek werd van verschillende zijden verlangd.
Meer spoed met den aanmaak van 2§ een tast ukken
werd gewenseht. Op de afschaffing van de be
trekking van rijksadvocaat werd weder aange
drongen. Maatregelen tegen den sluikhandel in
zout in ouze grensprovinciën werden dringend
noodig geacht. Op een spoedige wettelijke rege-
liug van het kadaster weid aangedrongen. In
een afneeling werd de regeering in overweging
gegeven om, bij eventueele belastingherziening, in
deeerBte plaats wijziging te brengen in de regis
tratiebelasting en over te gaan tot afschaffing
van de drukkende proportioneele rechten.
Aanvulling van het bestuur der visscherijen
op de Schelde en de Zeeuwsche stroomen aan
welks belangloozen arbeid alle hulde werd ge
bracht door personen die speciaal met dezen
tak van bedrijf bekend zijn, werd zeer aanbevolen.
Een vaste financiëele regeling tusschen den
staat en de kerkgenootschappen of de tot deze
behoorende gemeenten werd vrij algemeen wen
sehelijk geacht, ook door hen die de op art. 168 den
grondwet steunende verplichtingen van den staat
streng wilde gehandhaafd hebben.
(V 19—26 Oct. 1879.)
Middelburg. Ondertrouwd G. van Winkelen,
jtn. 25 j, met P. van Gemert, jd. 27 j. H. W.
Wedts de Swart, wedr. 39 j. met E. van Karssen,
jd. 37 i. A. Dourleijn, jm. 28 j met L. A. Befort,
jd. 39 j. C. deBree, jm. 29 j. met D. Francois, j l:
25 j. J. Barentsen, jm. 37 j. met S. Barentsen,
jd. 24 j.
BevallenM. Hoveijn, geb. Guilloto, z. E. Ple
vier, geb. Bergeren, d. E. P. van Dijk, geb. van
Oost, z. T. Davidse, geb. Kodde, z. T. Franse,
geb. Klaasse, d. O. Boer, geb. van de Vijver, d.
Overleden: W. A. Hubregtse, z. 11 j. P. Si-
monse, jm. 35 j. W. Brouwer, z. 1 m. W.P. van
de Kamer, man van M. C. Groos, 63 j. W. P.
Lievense, vrouw van J. W. de Bukviel, 63 j. L.
Fiegen, z. 4 m.
(Van 18—25 Oct. 1879.)
ViiissnfGEif. Bevallen: J. Daalhuijzen, geb.
Verkom, z. J. T. Ghijs, geb. Boele, z. J. Twigt,
geb. Zaal, z. C. Meertens, geb. van den Plasse,
d. C. M. Kromwijk, geb. Kording, d. E. van
Boven, geb. van Liere, d. A. E. Alter, geb. van
Holm, z. I. M. van Bel, geb. Canbier, z.
OverledenM. Langend ijk, vrouw van J. L.
Versnel, 49 j.
Goes. BevallenJ. Rijn, geb. Pikaar, z. L.
Witman, geb. Reijnhout, z. M. Rijn, geb, van
der Maale, d.
OverledenL. M. van der Does, z. 18 j. E. L.
Huijsse, d. 1 m.
Zierikxee. Bevallen: O. D. Jongmans, geb.
Breugelmans, z. (levenl.) P. J. van Bloppoel, geb.
Rinkier, z. (levenl.)
OverledenJ. Flikweert, d. 5 m. R. Ornee,
z. 7 m. E. J. Schoeffllenberger, jd. 28 j.
NAMEN
Ba-
Wind
Toestand der
DER
rom.
PLAATSEN.
afwijk.
richt.
kracht
lucht
zee
N. Shields
Sylt
5.5
ZO
1
mist.
Hartlepool
Swinemunde
4- 6.7
ZZO
3
mist.
Hamburg
4.4
OZO
1
mist.
Delfzijl
-f- 4.2
NNW
1
1. bew.
Groningen.
j— 4.3
N
0
Z. baW.
Helder.
_j_ 5.0
NNW
0
betr.
kalm
Yarmouth.
Vlissingen.
4. 3.5
ONO
0
betr.
Maastricht
4- 2.5
NO
1
betr.
Valentia
Portsmouth.
Grisnez
-j- 2 2
ZW
2
helder
Parijs.
4- 0.4
N
0
helder
St. Mathieu
6.4
ZW
5
regen
Biarritz
7.6
ZO
4
bew.
N. Shields
Sylt
Hartlepool
Swiuemunde
Hamburg
Delfzijl
Groningen.
Helder.
Yarmouth.
Vlissingen.
Maastricht
Valentia
Portsmouth.
Grisnez
Parijs
St. Mathieu.
Biarritz
12.2
0
2
z. bew.
kalm
10 7
stil
mist.
NO
goed
kalm
10.9
ZZO
1
betr.
9.9
ZO
2
betr.
8.3
ONO
1
z. bew.
8.7
ONO
0
z. bew.
8.9
O
0
mist.
kalm
O
3
helder
golvend
6.5
ONO
1
mist.
6.3
N
1
mist.
-f 41
NO
4
bew.
kalm
O
1
betr.
kalm
4.1
0
2
mist.
2.0
NO
1
betr.
5.3
ZO
6
regen
Zondag.
Grootste verschil in Nederland
's ochtends 8 urenG. 2.5 M.
des namiddags H. 3.4 V.
Barometer te Middelburg, Graanbeurs: (Corr.) «-
Maandag.
Grootste verschil in Nederland:
'sochtends 8 uren: H. 2.6 M.
des namiddags:
Barometer te Middelburg, Graanbeurs: (Corr.) .766
Thermometer 25 Oct. 'sav.llu.45 gr.
26 Oct. 'smorg. 8 u. gr. 's midd. 1 u. gr.
's av. 5 u. gr. 'sav. 11 u.
27 Oct. 'smorg. 8 u. 47 gr. 's midd. 1 u. 53 gr.
's av. 5 u. 50 gr.
Wij zeiden onlangs, dat door een maar al te
zelden in constitutioneel geregeerde landen
voorkomenden samenloop van omstandigheden,
het Engelsche kiezersvolk bij de aanstaande ver
kiezingen zal kunnen aangeven, wélke buiten
landsche politiek het heilzaam acht Voor het land.
Met eene te WaardeerCu oprechtheid geven de
leiders der verschillende partijen aan hoë zij dit
belangrijk deel van het staatsbestuur willen be
heerd zien.' Vrijdag avond was het de beurt van
lord Harrington te Manchester, om vooreerst de
jaatste redevoering van lord Salisbury te criti-
X. -
