N°. 252 V 122C Jaargang^ 1879. Zaterdag 25 October. BLAUWE ROZEN Dit blad verschijnt dagelijks} met uitzondering van Zon- en Feestdagen? Prijs per 3/m. franco 3,50. Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 Cent. Ad verten tien: 20 Oent per regel? Geboorte-, Trouw-, Doodberichten enz,: van 17 regels f 1,50 iedere regel meer 0,20, Groote letters worden berekend naar plaatsruimte. Hoofdagenten voor het Buitenland: de Compagnie générale de publicité étrangère 6. L. Daube en Cie. te Parijs en Frankfort, directeuren Elsbach en Jones. 1 Middelburg 24 October. FEUILLETON. 19 het huwelijk van flELGNA M ALimOSSKA; MIDDELBIRGSCHE COIR ANT. De sollicitantenig st voor het ambt van lid der algemeene rekenkamer is ditmaal met No 54 gesloten. Dit schijnt een „baantje" te zijn, waar zoo wat ieder zich geschikt voor acht. Een raadsel lijkt het, hoe de tweede kamer ertoe komt uit zulk een legio van „aspirant-re kenaars" hare keuze te bepalen. Immers eene voordracht of aanbeveling wordt haar niet gedaan. De gronden, welke ieder sollicitant voor zichzelf aanvoert, zullen bijna zeker opgewogen worden door die van eene menigte zijner mede-sollicitanten. Hoe is het dan mogelijk dat de meerderheid uit de 86 leden, die ten slotte de voordracht vast stelt, op andere wijze verkregen wordt dan door de macht van intrigeeren, pluimstrijken en zich indringen, welke den eenen candidaat boven den ander onderscheidt En wat wordt er op die manier van 's lands belang, dat bij een eerlijk, be kwaam en onafhankelijk personeel van ons hoogste college van financieel-administratief toezicht zeker in niet geringe mate betrokken is? Er zou, naar 'tons voorkomt, in deze bezwaren voor een goed deel te gemoet gekomen worden, indien de kamer goedvond zich te laten voor lichten door eene commissie uit haar midden, jaarlijks aan te wijzen of te vernieuwen, in welke zij bij voorkeur leden zou kunnen benoemen, die meer dan andereif de bevoegdheid geacht werden te bezitten om over de geschiktheid der aspiranten te oordeelen. Deze commissie zou voor elk der drie candidaten, welke op de voordracht komen, eene aanbeveling b. V. van twee personen kunnen doen. De kamer zou vrij big ven in hare keus, doch de kans op kuiperijen, die beleedigend zijn voor de waardigheid én van het lichaam dat OF DOOB de schrijfster van Vera". HOOFDSTUK XVII. De Arminrichting. Gedurende den terugweg zagen de beide dames zeer ernstigAdelaide tengevolge der onverbeter lijkheid van haar ongelukkige beschermelinge en over den last die op de schouders der arme Hanna drukte. Maar mevrouw Baldwin rilde, als iemand die onder een koud gewelf is doorgegaan, zoo geschrikt was zij van die toespeling op een ge heim, in de vaste overtuiging dat dit, zoo het bestond, noodlottig voor haar moest zijn. Ik ben niet zeker of zij dien avond niet meende dat het booze oog van Ka iets te maken had met de kwade luim van haar echtgenootwant slecht geluimd was kapitein Baldwin en hij was dit in benoemt én van het lichaam waarin benoemd wordt, zou kleiner worden dan ze thans is. In de avond zitting der tweede kamer van Don derdag jl. werd de candidatenlgst voor de vervulling van eene der vacatures in de alge meene rekenkamer opgemaakt. Tot eersten candidaat werd gekozen bij vierde stemming de heer J. L. Becking, directeur der registratie en domeinen voor Zuid-Holland, te 's Gravenhage, met 46 stemmen tegen 29 op den heer De Savornin Lohman, secretaris van de rekenkamer; tot tweeden candidaat, bij derde stemming, de heer jhr. E. C. L. van Nispen, con troleur der directe belastingen, invoerrechten en accijnsen te Arnhem, met 41 stemmentot derden candidaat, bij tweede stemming, de heer mr. D. J. Zubli, eervol ontslagen hoofdcommies bij binnenlandsche zaken, met 34 stemmen tegen 16 op den heer mr. Th. Ph. baron Mackay, burge meester van Winterswijk. Onder de verwijten, welke bij het jongste adres-debat tot het ministerie-Van Lijnden gericht zijn, behoort ook dit dat het kabinet, de regee- ringstaak aanvaardende, niet noodig gehad zou hebben zijn steunpunt zoozeer aan den liberalen kant der tweede kamer te zoeken, als het met name ten aanzien der schoolwet gedaan heeft. Bij de tijdelijke machteloosheid der liberalen, meende men, ware een voldoend steunpunt wel aan den tegenovergestelden kant te vinden ge weest. Welk eene kracht, om op te leunen of om iets tot stand te brengen, de rechterzijde echter bezit, komt op ongezochte wijze aan 't licht door de volgende ontboezeming van de Tijd: «Zoolang de verschillende groepen, waaruit de rechter zijde bestaat, zich niet, elk voor zich, om een eigen pro gram hebben vereenigd, tot een eigen partij-verbond hebben aaneengesloten, zoolang kan van een werkelijke eenheid der rechterzijde geen sprake zijn. Eerst dan, wanneer ieder zich klaar bewust is van hetgeen hij wil en kan en moet, eerst dan is vereeniging met anderen mogelijk. Eerst dan is de eenheid van stemming een be wijs van klimmende kracht; tot nu toe is zij niets dan een valsche schijn, die voor scherpziende oogen niet lang de inwendige zwakheid kan verbergen." Hieruit volgt dat men, in de eerste plaats, ieder voor zich niet recht weet wat men wil, en voorts in geen enkel opzicht het met elkander eens is. Een fraaie steun en een flinke regeer kracht Goes, 23 Oct. Naar wij vernemen is de heer jhr. Van der FeHz, directeur van het post kantoor alhier, benoemd tot inspecteur der pos terijen in Gelderland en Limburg. Daardoor zal eene vacature ontstaan in den gemeenteraad en in het gasthuisbestuur. Goes, 23 Oct. Op de heden avond gehou den vergadering van 't Nut werd besloten in den aanstaanden winter weder drie leesbeurten te doen houden. De heer J. H. C. Heijse van Zie- rikzee, wiens lezing den vorigen winter algemeen zeer voldaan heeft, zal, op verzoek, weder een leesbeurt op zich nemenvoor de waarneming der beide anderen zal het bestuur de door een der aanwezige leden voorgestelde heeren uitnoo- digen. De opening van de leesbibliotheek is be paald op Zaterdag 8 November a. In zake het voorstel tot oprichting van eene bewaarplaats voor kinderen uit den werkenden stand die, nog te jong zijnde voor de bewaarschool, terwijl de ouders voor veld- of anderen arbeid afwezig zijn, dikwijls zonder behoorlijk toezicht achterblijven, werd eene commissie benoemd, bestaande uit de heerendr. A. W. van Campen (de voorsteller), den laatsten tijd reeds dikwijls geweest niet omdat iemand een boos oog op hem had laten vallen, maar omdat hij een Poolsche dame gehuwd had met een jaarlijksch inkomen van f 12,000, en hij voorzag dat er weinig of in 't geheel geen geld uit Lithauen te wachten was, daar deze provincie in een zeer treurigen toestand verkeerde. HOOFDSTUK XVIII. Tijding uit Polen. Toen Helena in Januari 1861 te Parijs in het huwelijk trad, verwachtte haar familie reeds slechte tijding uit Polen. Evengoed als het Rus sische gouvernement, merkten de uitgewekenen aan onmiskenbare teekenen dat de opstand rijp was en dat elk voorwendsel óf door de patriotten óf door hét gouvernement zou aangegrepen worden om den onhoudbaren teestand tot een uitbarsting te brengen. De patriotten-partij opende het vuur. Op het einde van Februari hielden zij een groote demonstratie ter herinnering aan den slag van Krakau die, ofschoon uit een ongewapende menigte bestaande, door de militaire macht uit eengedreven werd. Zes leden der Koninklijke maatschappij van landbouw, die zulk een groote rol speelde in de geheime geschiedenis van War schau, werden gedood en hun begrafenis leverde dr. Z. Th. Diehl en mr. P. v. d. Meer Mohr, tot het uitbrengen van rapport. Evenzoo werd be sloten aangaande het voorstel (mede door dr. Van Campen gedaan) tot het oprichten vaD school- spaarbankenvoor de daartoe betrekkelijke com missie werden benoemd de heeren dr. Gleuns, C. Risseeuw en D. Stigter. Wegens afwezigheid der commissie, die op deze vergadering omtrent het voorstel tot oprichting van zieken- en begra fenisfondsen haar rapport zou uitbrengen, bleef dit punt tot eene volgende vergadering uitgesteld. Men schrijft ons uit Zeeuwsch-Vlaanderen: In het Rotterdamsch Nieuwsblad van 22 dezer wordt (zie M. Ct. van 24 Oct.) door een bericht gever in deze streek een zeer somber tafereel opgehangen omtrent de algemeene welvaart alhier en verklaard, dat men met angst den nakenden winter te gemoet gaat. Als middelen tot leni ging en tot verbetering van dien toestand wordt aangedrongen op 'tin elkander slaan der handen van alle weidenkenden. Inzonderheid wordt echter heil verwacht van eene „groote en goed georgani seerde politiemacht." Ik zou gelukkig zijn, als ik kon aantoonen dat eene zoo donkere voorstelling van onzen toestand en onze naaste toekomst ongegrond of overdreven is doch in trouwe, ik kan dit niet. De toestand is dreigend, althans wat armoede betreft. Onze landbouwers hebben verbazend veel verloren, want bijna al hunne oogsten zijn mislukt. De arbeiders hebben, eensdeels door verkeerde spaar zaamheid van de zijde hunner werkgevers, ander deels tengevolge der ongunstige weersgesteldheid, niet zooveel verdiend, dat zij zich gedurende den zomer buiten winkelschuld hebben kunnen houden en als wij nu veertien dagen verder zijn, d. w. z. als de suikerbieten, mangelwortelen en paarden- penen gerooid zijn, dan komt er bijna volslagen gebrek aan landwerk. En dat in eene streek met eene overmatige arbeidersbevolkingdat in eene streek, waar nijverheid zoo goed als onbekend is! Waarlijk, het kan niet erger. Wat de middelen tot verbetering aangaat, ik geloof dat werkverschaffing het allerbeste is. Doch welk werk? Ik vraag dat aan de ver schillende gemeente- en polderbesturen. Zij zijn bijna de eenigen, welke werk kunnen verschaffen, ten minste als we geruimen tijd een „open" winter hebben. Onze landbouwers kunnen geen werk van belang verschaffen, sedert het meeste vlas in groenen toestand of, zoo dit niet geschiedt, dan toch ongezwingeld deze streek verlaat. Voor u, kapitaalbezitters in onze omgeving zij deze bange tijd eene les. Gij staakt tot dus verre uw geld in allerlei „papieren" en terwijl ge in onze streek voor de eersten wildet doorgaan, deedt ge bitter weinig voor hare belangen, ver- het voorwendsel tot de uiting van het algemeen gevoelen. De opwinding in de stad was vreeselijk en er werd een request, naar men zei door 60,000 per sonen onderteekend, aan den czaar gezonden om allerlei hervormingen en de vervulling van vroeger gedane beloften te vragen. In antwoord op dit smeekschrift werden nieuwe beloften gedaanmaar het gouvernement, dat nu wist dat het met 60,000 ontevredenen te doen had, vond het voorzichtiger om de Maatschappij van landbouw te ontbinden, waardoor het de vergissing beging van de gematigde patriotische partij, aangevoerd door Graaf Andrias Zamoizky, te ontstemmen en te verlammen. De volksbeweging, in plaats van af te nemen, nam dus in hevigheid toe en de leiding ging uit de handen van knappe, belanglooze patriotten over in die der meer geavanceerde democraten. In de straten werd algemeen rouw gedragen, 't geen weer door de politie ten strengste verboden werd er hadden inhechtenisnemingen plaats zelfs in de kerken, en de geestelijkheid, in den hoogsten graad ultramontaansch en patriottisch, sloot alle plaatsen des gebeds. Dit werd uitgelegd als een daad van wantrouwen in het gouvernement en Bialozelsky, de aartsbisschop, daarvoor ter dood veroordeeld. Onderwijl nam de patriottische partij wraak over de gevelde vonnissen door heimelijke moorden schaftet ge weinig arbeid. Volgens u deugt onze streek niet voor nijverheid. Mag ik vragen, waarom niet? En waarom bloeien dan in ge wone tij den even over onze grenzen fabrieken en trafieken, waarbij duizenden een stuk brood verdienen Zou 't ons, grooten en kleinen, niet falen aan ondernemingsgeest Voor versterking der politiemacht zie ik geen reden. De schrijver in het Rotterd. Nbl. wijstop onze ligging aan de grenzen, waardoor misdrijven vergemakkelijkt worden. 't Mag niet geloochend worden, dat dit over- weging verdient; doch er moet ook opgemerkt worden, dat het janhagel op de grenzen ook in gewone tijden niet stilzit en geene reden heeft om thans zich meer te roeren, want armoede kennen die lieden niet zoozeer. Doet de aanwezige politie hiertegen niet genoeg? En wat onze gewone arbeidersbevolking betreft, voor haar durf ik borg staan, dat ze de hand niet zal uitsteken naar de goederen van anderen, voordat de honger drijft. En is po litie een wapen tegen bonger Neen, laten allen die het kunnen, en die zijn velen, de handen in éenslaan, niet om te bedeelen aan hen die wer ken kunnen en dezen alzoo te ontzenuwen, maar om werk te verschaffenom nieuwe bronnen van bestaan te openen. 'tWare inderdaad van belang en vermoedelijk ook nuttig in de gevolgen, indien de toongevende burgers in de verschillende gemeenten eens bij eenkwamen om maatregelen te beramen ter voor koming van nijpende armoede. Moge ik spoedig iets dergelijks kunnen melden Mochten mijne verwachtingen omtrent de bur gerdeugd onzer lagere klasse onverhoopt gelogen straft worden door de feitenmocht het voorko men dat onze dorpen werkelijk onveilig gemaakt werden, dan geef ik nog de voorkeur aan goed ingerichte burgerwachten boven eene tijdelijke politieversterking. Ik schrijf met opzet„goed ingerichte," want doet-men zooals men vroeger in dit opzicht heeft gedaan, dan zie ik in die wachten volstrekt geen nut. Omtrent de aankomst van de Willem Barents deelt het Handelsblad het volgende mede: „Eergisteren ochtend kwam te Amsterdam het bericht, dat de Barents tegen 12 uren te IJmuiden verwacht werd. Te IJmuiden aangekomen zagen we juist twee sleepbooten vertrekken. De eene om een O -I. bark, de andere om de Barents binnen te halen. Van den vuurtoren zagen we het kleine schip zeil minderen en slingeren in de hooge deining der zee. De touwen van de sleep boot werden vastgesjord en de Barents hield op de kust aan. Nu gingen we haar te gemoet in een vlet, waarin zich reeds bevond de kapt. ter zee Jansen, lid van den raad van state, wiens o. a. op het hoofd der geheime politie Telkner. Het werd Kerstmis, maar men zag geen teeken van welwillendheid onder de menschen, en in den nacht van 14 Januari 1863 nam het gouvernement een maatregel, waardoor het hoopte den opstand voor goed te fnuiken en het koninkrijk Warschau voor altijd te zuiveren van al zijn aanhangers en belhamels. Dien avond begon do werving h*is aan hnis. De nieuwe lichting „was niet aan een getal ge bonden en het gewicht ervan moest vallen op alle verdachte personen." Dat deed het ook. Duizenden mannen werden te middernacht op gelicht en naar de barakken gevoerd, maar deze conscriptie werkte slechts als olie in het vuur. In den nacht van den 22en brak de opstand in de stad uit, vele Russen werden vermoord en het oproer breidde zich uit over de geheele lengte en breedte van het koninkrijk Warschau, een provincie die verklaard werd te zijn „in staat van beleg." Wanneer Warschau beroerd is, is Lithauen niet rustig. Lithauen is een land rijk aan historische en patriottische herinneringenhet is een land van Kosciusko en in 1831 is Wilna evenals in 1794 het middenpunt van den opstand geweest. Het is een Katholiek land en nergens worden de ultramontaansche beginselen op ruimer schaal gebruikt om den patriottischen ijver aan te vuren,

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1879 | | pagina 1