N°. 242.
galij
J 879:
Dinsdag
14 October.
BLAUWE ROZEN
Dit blad verschijnt dagelijks,"
met uitzondering van Zon- en Feestdagen.1
Prijs per 3/m, franco 3,50,
Afzonderlijke nommers rijn verkrijgbaar a 5 Cent,
Advertentien: 20 Cent per regel,
Geboorte-, Trouw-, Doodberichten enz,: van 1—7 regels 1,50
iedere regel meer 0,20,
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte;
Hoofdagenten voor het Buitenland: de Compagnie générale de publicité étrangère G. L. Daube en Cie. te Parijs en Frankfort, directeuren Elsbach en Jones.
Middelburg 13 October.
FEUILLETON".
het huwelijk van
helena malinosska,
IDDELBURGSCHE
GEMEENTERAAD.
De burgemeester van Middelburg maakt be
kend, dat op Woensdag den 15 October 1879,
des voormiddags te elf uren, een openbare zit
ting van den gemeenteraad zal plaats hebben.
Middelburg, den 13 October 1879.
De burgemeester voornoemd
SCHORER.
Was in ons vorig nommer een bewoner van
het platteland onzer provincie aan het woord om
de nadeelige gevolgen aan te toonen, welke uit
eene aanneming van het wetsvoorstel van den
heer "Van Kerkwijk zouden voortvloeien voor de
belangen der plattelandsgemeenten, thans zijn wij
in de gelegenheid eene stem uit de hoofdstad des
rijks over het zelfde onderwerp te doen hooren.
Het is bijna onnoodig op te merken, dat hetgeen
hier over de benoeming van een burgemeester
van Amsterdam gezegd wordt, even goed en zelfs
in hooger mate op iedere kleine gemeente van
toepassing is. Toch is het volgend betoog er
zooveel te belangrijker om, nu het uitgaat van
het weekblad De Amsterdammer
„De inwoners der hoofdstad weten maar al te
goed, hoe noodig en nuttig het somtijds kan zijn,
dat aan een gemeente een burgemeester wordt
geschonken, die zeker nooit door den raad gekozen
zou zijn. Een gemeenteraad is een college van
personen, die langzamerhand in een vriendschap
pelijke verhouding tot elkander komen te staan.
Slechts weinigen, wellicht slechts éen hunner heeft
lust in het burgemeesterschap, en men begrijpt
zeer licht, hoe moeilijk het dan wordt een meer
geschikt persoon buiten het college te zoeken,
als daarbinnen een der vrienden zetelt, die de
betrekking begeert.
„Een gemeenteraad kan, ondanks het kiesrecht
zeer goed in een richting zich bewegen, die ver
derfelijk is, of zich in het geheel niet tewegen,
omdat hij te weinig belang stelt in de publieke
zaak. Wij noemen hier den naam van Foek, om
onze meening te verduidelijken, en we zonden
dien van Den Tex ernevens kunnen plaatsen.
Ook de laatste zou zeker niet door den raad zijn
gekozen, had die destijds het recht van voor
dracht bezeten. Het spreekt wel van zelf, dat
een regeering, als zij bemerkt dat in een stads
gemeente een zeker persoon algemeen gewenscht
wordt, zich gelukkig zal achten aan dat verlangen
te kunnen voldoen; maar bet spreekt in het
geheel niet van zelf, dat een gemeenteraad buiten
u
OF
DOOB
de schrijfster van Vera".
HOOFDSTUK XI.
Feestmuziek.
Ter eere van dit Poolsche huwelijk was het
hotel Lambert dien avond verlicht en versierd,
teneinde een groot aantal Poolsche adelijkeu te
ontvangen, zoodat het er vrij wat minder somber
uitzag dan gewoonlijk. De donkere verlaten
binnenplaats, waar men anders niets hoorde dan
het gekletter van het water in een gebroken
fontein en waar geen geluid van de straat ooit
doordrong, was nu vol met rijtuigen en lantarens.
De groote, breede, holle trap straalde van licht
en wemelde van vroolijke bruiloftsgasten. Ia
geen jaren waren de vertrekken waar prinses C
hare vrienden ontving, het tooneel eener zoo
vroolijke bijeenkomst, want dit huis, de verzamel
plaats der Polen te Parijs, weerkaatste do neer
zijn college den geschikste zal zoeken, als een
medelid op directe of indirecte wijs zijn hulp
voor zichzelf inroept.
„Ook moet zulk een benoeming bij voordracht
een nadeeligen invloed oefenen op de onafhanke
lijkheid van den burgemeester. Ware hij niets
anders dan de president van den gemeenteraad,
de zaak zou voor grootere gemeenten zeer een
voudig zijn; doch hij is meer dan dat. Zelf geen
lid van den raad zijnde bij zijn benoeming, is hij,
als voorzitter van den raad en hoofd der plaatse,
lijke politie, tegelijkertijd vertegenwoordiger van
staat en gemeente, en wij gelooven dat een open
lijke of verklapte sollicitatie en een voortdurende
afhankelijkheid van den gemeenteraad met de
waardigheid van het ambt niet wel is overeen te
brengen.
„De nadeelige gevolgen van het aanbevolen
stelsel liggen te zeer voor de hand, dan dat wij
des heeren Van Kerk wij ks wetswijziging zouden
durven aanbevelen."
Volgens de Standaard is het „de vloek der
staatsscholen," dat iemand als de heer Van Houten
den heer Vissering als hoogleeraar te Leiden kan
opvolgen. Want:
»De staat vraagt immers alleen of iemand knap is?
«Meer kan hij niet vragen.
»Een maat om de strekking van het onderwijs te meten,
heeft hij niet."
Hoe de opvattingen verschillen kunnen!
Juist dat, wat de Standaard een vloek der
ataats(hooge)school vindt, is in ons oog haar
grootste verdienste. Juist die „maat om de strek
king van het onderwijs te meten," heeft de vrije
vlucht der wetenschap te vaak en te lang belem
merd. Deze „maat" was het, met welke het „Heilig
Officie" in 1636 een Galilei mat en waarmede het
hem dwong de waarheid te verloochenen. Ware
deze boei niet sedert lang verbroken, wij zou
den nog altijd genoodzaakt zijn te leeren en
te laten onderwijzen, dat de zon rondom de aarde
draait
De gemeenteraad van Middelburg zal, op Woens
dag a. des voormiddags te elf uren, eene openbare
zitting houden ter behandeling der volgende
zaken: Ingekomen stukken; adres M. van Doese
laar en E. W. J. Breder te Vlissingen, aanvraag
van gemeentegrond in erfpacht, tot oprichting eener
diergaardeidem J. Powell c. s., verzoek om con
cessie tot aanleg en exploitatie van een stoomtram
weg VlissingenMiddelburgidem D. A. Rutgers,
om ontslag als lid der plaatselijke schoolcommissie,
wegens vertrek; idem C. F. Westerburger, om
verhooging zijner jaarwedde als commissaris van
politie brief van curatoren van het gymnasium,
betreffende de aanbeveling van den heer G.
siachtigheid der partij en had ook zijn deel aan
beproevingen en rouw te dragon gehad.
Heden avond waren echter alle sombere onder
werpen verboden en Helena ontving de hartelijkste
gelukwenschen der gastvrouw.
Het arme meisje zou echter big geweest zijn,
indien iemand haar het volgende, allerpijnlijkste
kwartier met Ladislas had kunnen besparen.
Zij merkte dat er geen middel was om van de
beloofde wals af te komen. Hij sloeg zijn arm
om haar heen en danste tweemaal de zaal met
haar rond. Daarna bracht hij haar in een ander
vertrek en zei haar allerlei onaangename dingen,
minder over zijne liefde dan over haar verraad
(zooals hij het noemde).
Driftig, ja bijna toornig sprekende, doorliep hij
verscheidene zalen, totdat zij weer op het portaal
kwamen en hoven aan de trap stonden.
Recht tegenover hen hing een groote schilderij,
Christus voorstellende, die aan Thomas zijne zijde
wijst, met de woorden „die Hij ontving in het
huis Zijner vrienden." Ladislas wees op die
schilderij „Laat on» hier op deze plaats afscheid
nemen, als wij toch scheiden moeten; wij die ons
aandeel haddon behooren te dragen in de weder-
ver heffing van ons land. Maar het is het lot van
dat land om altijd verongelijkt, verguisd en
beleedigd te worden door zijne eigen kinderen en
vrienden. Helena, gij hebt mijn liefde verworpen.
Dat is niet veel, maar gij hebt met opzet uw
land, uw geloof en uw patrones verzaakt. En
hoeveel zoudt gij in dit uur van naderend gevaar
Keijzer als gymnastiek-leeraarbrief van het
bestuur der Godshuizenwijziging begrooting
1879; voorstel van burgemeester en wethouders,
benoeming van den heer M. Zadoks tot leeraar
in de Hebreeuwsche taal aan het gymnasium
rapport commissiën van fabricage en financiën
gemeentebegrooting 1880gemeentebegrooting
voor 1880 met daartoe behoorende stukken.
Volgens het Handelsblad is het niet onwaar
schijnlijk te verwachten, dat de Willem Barents
den 14™ of 15™ dezer te IJmuiden binnen zal
loopen. Niet zonder reden wordt er echter bijge
voegd, „dat het altijd gewaagd is te voorspellen
wanneer een zeilschip, dat van weer en wind
afhankelijk is, zal aankomen".
Wij vinden nog nergens van praaien van het
vaartuig melding gemaakt. De gissing van het
Handelsblad schijnt te berusten op een bericht
van kapt. Markham, die van zijn tocht met de
Isbjornen te Londen is teruggekeerd.
Gisteren werd te Rotterdam eene vergadering
gehouden van een Comité voor algemeen stemrecht
welks zetel gevestigd is te 's Gravenhage en dat
den 18en Mei 11. werd opgericht.
Leden van het comité zijn
a. de oprichters, de heeren mr. C. W. A. baron
van Haersolte, te Zwolle; mr. M. J. de Witt
Hamer, te Middelburgmr. W. Heineken, te
Amsterdam mr. A. Hinlópen te 's Gravenhage
mr. S. Katz, te AmsterdamF. Domela Nieuwen-
huis, te 's Gravenhagemr. B. H. Pekelharing,
te DelftH. Pyttersen Tz., te Sneekjhr. mr. H.
B. van Tets, te Zutphen; mr. I. D. Veegens, te
's Gravenhage
b. Zij die door het comité als zoodanig worden
aangenomen
c. zij die jaarlijks als zoodanig mochten worden
aangewezen door de verschillende Nederlandsehe
werkliedenvereenigingen, welke daartoe door het
comité zullen worden uitgenoodigd, tot een getal
door het comité te bepalen.
Naar wij vernemen zullen deze uitnoodigingen
spoedig plaats hebben en zal daarna het comité
werkzaam optreden.
Het comité zal dus bestaan uit kiesbevoegden
en uit door de tegenwoordige wetgeving van het
kiesrecht uitgeslotenen, door welker vereeniging men
zich voorstelt, dat aan de beweging meer kracht
zal worden bijgezet; terwijl de namen der op
richters de zekerheid schijnen te geven, dat de
beweging ernstig gemeend is en over belangrijke
intellectueele krachten zal kunnen beschikken.
Thans zijn ook, blijkens eene achterstaande
advertentie, eenige Middelburgsche vleeechhouwers
voor Polen hebben kannen doenGij huwt een
vreemdeling en gij gaat heen om nw land in den
vreemde te vergeten, En toch zijt gij een dochter
der paltsgraven 1 Wat heeft Polen u gedaan dat
gij het verloochent 1 Ach gij zwijgt, gij hebt
geen antwoord. Maar ik zal het u zeggen, niet
wat Polen gedaan heeft, maar wat het doen zal,
Helena Malinosska. Het zal zich wreken. Nu
reeds verbleekt uw gelaat. Ja: beefl want gij
zult u dezen avond en dit uur nog vaak herin
neren: uwe keus zal u berouwen!"
„Nooit Ladislas," riep Helena hartstochtelijk
uit. „En gij hebt geen recht mij verwijtingen te
doen. Ik heb u nooit iets gedaan. Ik heb u
nooit gezegd dat ik u liefhad, en u nooit een
onwaarheid verteld. Laat mij gaan. Ik wil naar
mijn moeder. Verlaat mij
„Ja ik zal u verlaten, maar dat zullen anderen
ook doen, valsch meisje, en het zal niet lang
duren Helena mijn Helena 1 of gij zulteven
droevig verlaten zijn, als ik van avond. Gij zult
niet komen om mij vergiffenis te vragen; maar
op dien dag zult gij mijn hulp noodig hebben."
„Ik zon nog liever sterven," antwoordde Helena,
dankbaar dat zij in de verte haar moeder aan den
arm van Baldwin ontwaarde.
Ladislas trok zich terug.
„Hij is krankzinnig," zeide zij by zichzelf, „en
gevaarlijk krankzinnig ook. Dat komt er van
als men te veel naar „blauwe rozen" zoekt,
zooals mama zegt; en ik wilde dat bjj mij niet
tot het besef gekomen dat de tegenwoordige
vee-prijzen wel toelaten het rundvleescb 10 cent
per kilo goedkooper te leveren.
Niemand zal hun verwijten dat zij te spoedig
tot dien stap overgaan, of dat hun afslag te
groot is!
's Heer Arendskerke, 11 October. Heden
avond werd alhier de door het bestuur der
kolenvereeniging aangekondigde algemeene ver
gadering gehouden, welke door een vrij talrijk
publiek werd bijgewoond. Na een kort woord
ter inleiding werd door den secretaris de rekening
en verantwoording over het afgeloopen jaar over
gelegd, waaruit bleek dat de vereeniging thans
ongeveer 120 leden telt, door welke ruim 2000
mudden kolen waren aangevraagd, die met inbe
grip van vervoer en werkloonen voor 64 cent
het mud werden verstrekt. Enkele bevoorrechten,
zooals arbeiders, die van hnnne bazen vervoer
middelen hadden gekregen en door het bestuur
in de gelegenheid waren gesteld om hunne kolen
zelf aan het schip te halen, wonnen daarbij 9
cent op het mud.
Door een der bestuursleden werd vooral gewezen
op de wenschelijkheid om het aanstaande jaar de
kolen minstens een paar maanden vroeger te
laten komen, wat vooral met het oog op de
scheepsvracht veel voordeel zou opleveren. Om
hiertoe te kunnen overgaan zou het noodig zijn.
dat de leden zoo spoedig mogelijk hunne contri
butie betaalden en hierdoor de pogingen van het
bestuur in de hand werkten om dit voordeel te
verkrijgen.
Een der leden betuigde uit naam van allen zijn
dank aan hst bestuur voor den onvermoeiden
ijver in het afgeloopen jaar weder aan den dag
gelegd, vooral in het leveren van puike kolen,
zoowel wat quantiteit als qualiteit betreft. Na
een woord van dank van den voorzitter aan de
leden voor hunne belangstelling, werd de verga
dering gesloten.
MIeuwedfep, 11 October. Heden had
alhier, in tegenwoordigheid van den kapitein ter
zee Van Alphen, inspecteur van den stoomvaart
dienst, den luitenant kolonel Boogaert, chef van
den torpedodienst, en van verschillende andere
autoriteiten de proeftocht plaats met de torpedo
boot no 12, vervaardigd door de koninklijke
maatschappij de Schelde te Vlissingen. De vaart
langs den gemeten mijl, zoowel als het unr volle
kracht stoomens leverde de meest bevredigende
uitkomsten op. Gedurende het uur werd eene
geregelde vaart gehouden van 16 zeemijlen
(knoopen) met een gemiddeld aantal omwentelingen
der schroef van 338.3 per minuut terwijl het
zoo overal vervolgde met die verwilderde oogen.
Ik ontmoet die telkens als ik mij omdraai."
Eindelijk verliet haar kwelgeest de balzaal en
zij ademde weer vrij.
„Eindelijk," fluisterde zij Baldwin toe. „Weet
gij wel dat Ladislas Ossolinski van avond als
waanzinnig is, en zoo uit zijn humeur tegen my
Ik kan u verzekeren dat hij mij bang ge
maakt heefthij deed mij denken aan den man,
die met z§n verloren liefste de Polonaise danste
en haar daarna naar buiten bracht en dood
schoot."
„Geen wonder dat by jaloersch en dol van
ijverzucht is. Wie van ons beiden zou het dolste
zijn van avond, Helena, hij of ik? De wereld
schijnt met mg in het rond te draaien op de maat
eener altijddurende feestmuziek. Vergeet dien
armen dwaas en laat ons onze vreugde genieten."
En weldra werden alle sombere gedachten uit
Heiena's gemoed verdreven door de vleiende,
dierbare, teedere, verliefde woorden, die Frank
haar onophoudeiyk in het oor fluisterde.
Tussehenbeide zong zij zachtjes onder het dansen
de melodie der dansmuziek mede en toen zij
moede werd, zocht hij voor haar een stoel, een lage,
orode causeuse, die in een hoek van de kamer
geschoven was; daar zat zij onder fraaie sier
planten, die hare fijne groene takken vol welrie
kende geuren over haar lieten nedervallen en keek
naar de figuren van den cotillon.
„Is het zoo goed, liefste?» vroeg Frank en zij
hief hare groote oögen met zulk een teederen,
