BUITENLAND.
Zeet ij dingen.
Ingezonden Stukken
Handelsberichten,
Weerkundige waarnemingen.
2 October des morgens te 8 ureD.
Algemeen Overzicht.
Van beide zijden dus lijnrecht tegenoverge
DE KUNST EN DE KERK.
QUENTIN MASSYS.
L. Vogel,
MiddelburgZeeland.
Graan markten enz,
Prezen van Effecten.
Hoek van Holland, Groningen—Delfzijl en
Stavoren—Leeuwarden zijn in onderzoek.
Berlijn. De Norddextsche Mig. Zeitung weer
spreekt het beweren van den Oolos dat Rusland her
haaldelijk geisoleerd was. De Norddeuische zegt dat
Duitechlands politiek onder alle omstandigheden
vredelievend zijn zal en het zich slechts bij andere
vredelievende mogendheden zal aansluiten. Zij
Waarschuwt den Golos Duitschland niet van Rus
land te vervreemden.
namen
Ba-
Wind
Toestand der
der
rom.
plaatsen.
afwijk.
richt.
kracht
lucht
zee
N. Shields
3.6
ZW
3
betr.
kalm
Sylt
1.0
stil
mist.
Hartlepool
5.3
zzw
goed
deining
Swinemunde
1.1
z
3
betr.
Hamburg
0.6
zzw
1
betr.
Delfzijl
1.5
z
1
betr.
Groningen.
1.4
z
0
betr.
Helder.
1.9
z
0
bew.
Yarmouth.
wzw
2
1. bew,
Vlissingen.
1.3
WNW
1
bew.
Maastricht
- 1.9
NW
1
regen
Valentia
1.3
W
3
betr.
Portsmouth.
ZW
4
goed
deining
Grisnez
0.5
WZW
3
bew.
Parijs.
St. Mathieu.
0.1
WNW
3
betr.
Biarritz
0.2
stil
betr.
M.
Grootste verschil in Nederland
's ochtends 8 urenV. 0.6 H.
des namiddags:
Barometer te Middelburg, Graanbeurs: (Com) 759
Thermometer 1 Oct. 's av. 11 u. 56 gr
2 Oct. 'smorg. 8 u. 56 gr. 's midd. 1 u. 61 gr.
's av. 5 u. 58 gr.
De agitatie, door den heer Parnell en enkele
andere Iersche home-rulers opgewekt onder de
pachters en veldarbeiders begint reeds vruchten
te dragen. Een groot landeigenaar, de markies
vau Headford en zijn rentmeester, hebben ieder een
brief ontvangen, waarin zij met den dood be
dreigd werden, als op de landerijen van den
edelen lord niet een flinke afslag van pacht werd
gegeven. Het argument is kort en krachtig,
maar mits zijn doel, daar de genoemde lord niet
bang schijnt te zijn voor zulke dreigementen,
maar er integendeel zoo boos over is geworden,
dat hij de uitvoering van een uitgebreid plan
om aan zijne landen beteren waterafvoer te ver
schaffen, onmiddellijk heeft gestaakt. De man
ging dus ook wel wat voorbij zijn doel. Andere
eigenaars zijn, zooals men het noemen wil, billij
ker of voorzichtiger geweest en hebben uit eigen
beweging aan hunne pachters zekeren afslag
Verleend. Overal helpt dat echter niet. Driehon
derd pachters, aan welke een vierde der pacht
was kwijtgescholden, hebben verklaard zich liever
te zullen laten erecuteeren dan onder de tegen
woordige omstandigheden de pacht te betalen.
De maatschappelijke toestand is dus in Ierland
zeer gespannen en de aandacht der wetgevende
macht overwaardig, als er in de volgende zitting
van het parlement wat tijd zal overschieten voor
binnenlandsche wetgeving. De gezeten Ieren
beginnen al eene reactie in het leven te roepen
tegen het wat dolle socialisme van Parnell en de
zijnen. Te Tipperary werd door hem eene bij
eenkomst belegd, waar de president zeide, dat de
thans gevoerde agitatie alle grenzen te buiten
ging en aangelegd werd door doodarme volks
menners, die wat populariteit zoeken. Men wilde
de landeigenaars als onkruid wieden uit het land.
Ieder verstandig man moest zich daartegen ver
zetten, en wat hem betrof, zeide de heer Massy,
die het prikkelbaar karakter zijner natie schijnt
te bezitten, zeuhij wel ongaarne het land uitgaan,
maar als het in Ierland zoo doorgingging hij
heen. Men verzuimde daartegen aan te voeren,
dat dit zeker niet de beste manier zou zjjn om
beterschap in den toestand te brengen.
Men beweerde op die bijeenkomst ook> dat de
pachten over het algemeen niet te hoog warenen
dat de grondeigenaars zich niet moeten buigen
voor den bombast der agitators, aan wier hoofd
de heer Parnell staat, die zelf grondeigenaar is
en op wiens landen hooge pachten worden betaald
Een roerend en zeker hoogst zeldzaam bewijs
voor den welstand der pachters Werd aangevoerd
door kolonel Pürefoy, dien men zeker op zijn
naam afgaande gaarne geloof zou willen schenken.
Volgens hem had een grondeigenaar bjj Mallouw
dezer dagen zijne pachters bijeengeroepen om hun
een afslag van 15 percent van de pacht aan te
bieden. De brave lieden weigerden dat aanbod,
omdat hunne contracten hun in vroegere jaren
zooveel voordeel hadden opgeleverd, dat althans
dit jaar de grondeigenaar nog niet behoefde te
lijden onder den slechten oogst. Enkele van de
tegenwoordige pachters betaalden de volle pacht
aanstonds; anderen verklaarden daartoe binnen
korten tijd in staat te zullen zijn.
stelde beweringen, wier uiteenloopen een grondig
onderzoek van den toestand der Iersche maat
schappij des te wenschelijker doet voorkomen.
Van de verkiezingen voor de kiescolleges in
Pruisen, welke Dinsdag plaats hadden, is nog
enkel de uitslag in eenige groote steden bekend. Er
valt dus nog niet te oordeelen over den algemeenen
uitslag. Over het algemeen is er weinig gestemd,
wat men toeschrijft aan de verwarring welke
heerscht onder de politieke partijen in Duitsch
land. De politiek der regeering echter schijnt
niet wankelende te zijn, als wij een telegram,
aan de Pall Mall Gazette gericht, mogen geloo-
ven. Volgens dat bericht heeft de regeering van
het Duitsche rijk reeds voort willen bouwen op
de pas aangenomen tariefwetgeving en zou zij
aan de Europeesche regeeringen een voorstel
hebben gedaan, om verschillende faciliteiten te
verleenen aan uit Duitschland uitgevoerde goe
deren, zonder dat Duitschland daarvoor eenige
vergoeding aan andere staten zou geven. Inte
gendeel zou het tarief voor transito-goederen
door Duitschland in voor de verzenders bezwa-
renden zin worden veranderd. De berichtgever
zegt, dat de verschillende staten dat eerste voor
stel hebben geweigerd, en dat kan dan ook geen
verwondering baren.
De nieuwe gouverneur van Elzas-Lotharingen,
graaf Manteuffel, heeft gisteren zijn ambt aan
vaard, en de nieuwe regeering in de rijkslanden
is in werking getreden. Graaf Moltko gaat eens
kijken of de grens nog wel stevig genoeg verde
digd is tegen een aanval der Franschen en zal
voorstellen doen om, met het oog op de aan
groeiende macht van Frankrijk, nieuwe verdedi
gingswerken aan te leggen. De Duitsche bladen,
•die dat mededeelen, zéggen er uitdrukkelijk bij,
dat men daaruit niet moet afleiden, dat men in
Duitschland oorlogzuchtig gestemd is o neen, de
verhouding is zoo lief als het maar kan, en de
heeren Von Bismarck en Teisserenc de Bort zijn
te Weenen als dikke vrienden gescheiden. Men
bereidt zich maar voor op mogelijkheden.
Door onzen Brusselsehen medewerker.)
Het koninklijk museum te Brussel bezit op dit
oogenblik van de schildergen uit den tijd der
gothiek de schoonste en rijkste verzameling van
de wereld. Thans is daarop de kroon gezet door
de triptiek van Quentin Massys, die voor den
prijs van 200,000 franken is aangekocht van de
kerkfabriek te Leuven.
Is het niet vreemd om een ministerie, welks
leden dagelijks door de clericale pers worden
uitgemaakt voor antichrist, zulk eene som te zien
betalen voor eene Heilige familieterwijl eene
kerkfabriek zich ontdoet van een meesterstuk,
dat zjj moest bewaren en op prijs stellen als een
kostbaar juweel
Toch, als men erover nadenkt, wordt de zaak
duidelijk. De kerk houdt niet van de kunst, en
nooit hield zij er minder van dan thans.
Een paradox! hoor ik roepen, en ik had
dat verwacht. Reeds hoor ik de tegenwerpingen.
Vergeet gij dan de meesterwerken zoo van den tijd
der gothiek, als van de renaissance en van den
nieuweren tijd, wier scheppers hunne ingeving
geput hebben uit den bijbel, uit het evangelie en
uit de geschiedenis en de legenden der heiligen?
Was het niet de kerk, die ze in het leven riep,
en zou er zonder haar eene moderne kunst zijn
Men zou gemakkelijk de vraag kunnen omkee-
ren en vragen zou er eene katholieke godsdienst
zijn zonder kunst Wie immers weet het niet
de kunst der kerk voert de voogdij over iederen
jeugdigen eeredienst, gelijk hij dezen later strekt
tot steun in zijne grijsheid. Doch waarom onze
toevlucht te nemen tot deze redeneering, die men
voor meer schoonschijnend dan degelijk zou kun
nen houden? Vóór alles komt het erop aan om
een goed onderscheid te maken tusscben bijbel
en evangelie, en de kerk. Moet, wjjl de eersten
ons heerlijke bladzijden te lezen geven, daaruit
volgen, dat de kerk, welke immer het lezen dier
boeken heeft verboden, daarvan zich den roem
en de verdienste toeëigene?
Om den geest der groote massa te treffen en
te boeien door zinnebeelden, beelden en aan
grijpende voorstellingen, moest de kerk de
erfgename van het heidendom, dat in het oude
Griekenland samensmolt met de kunst zich
wenden tot de kunst, die langen tijd aan haar
schatplichtig is gebleven. Gaarne wil ik dan ook
bekennen, dat onze eerste kunstenaars éen waren
met de kerk. Hunne kunst was dan ook veroor
deeld tot eene volkomen onbewegelijkheid. Zoo
dra zij zich losmaakt van het weergeven van den
door overlevering vastgestelden vormzoodra zij
zich ontwringt aan het keurslijf der Byzantijnen,
komt er eene scheiding tusschen kunst en kerk.
De kerk blijft van de kunst haar veilen helper
maken, doch er zijn dan reeds twee machten
ontstaan, waarvan de éené de andere zal vernie
tigen. Zoo goed is de kerk zich daarvan bewust,
dat men onder de heilige maagden, de heiligen en de
beelden aan welke men wonderdadige kracht toe
schrijft, en welke men vereert als afgoden, te vergeefs
een enkel kunstwerk zal zoeken. Integendeel
noch in Italië, noch in België, noch in Frankrijk of
Duitschland hebben ooit de wonderdoeners het
in het hoofd gekregen een wezenlijk kunstwerk
te gebruiken, als zij een doek of beeld lieten val
len uit den hemel of opduiken uit den schoot der
aarde. Overal en altijd waren dat grove en on
afgewerkte schetsen. Is er sprekender, en is er
minder weerlegbaar bewijs voor hunne groote
onverschilligheid voor de kunst, zoo men het al
geene vijandschap tegen de kunst moet noemen
En nu vitte men niet met het inroepen der
voorbeelden van pausen, als Julius II, Leo X en
Alexander VI, groote beschermers van kunsten
en letteren. Zij beminden de kunst niet wijl zij
den tiaar droegen, maar ondanks hun ambt.
Savonarola, de asceet, noemde hen heidenenhij
stierf op den brandstapel. Zoo reeds in dien tijd
de jezuïeten almachtig waren geweest, wie weet
of dan de kerkvorsten dienzelfden brandstapel
niet hadden bestegen Tot bewijs wil ik slechts
noemen de schitterende revanche, welke de jezuïe
ten hebben genomen op de renaissance en hare
verheerlijking der Grieksche kunst. De kunst der
jezuieten is daarvan slechts eene belachelijke parodie.
Zij geeft, in de plaats van schoone en zuivere
lijnen, gekunsteldheid, gezwollen lijnen, eene
groteske overdrijvingmen laat den eenvoud
varen, men spot met naïveteit. Plaats voor een
wansmakelijken rijkdom van versiering, die den
ploertengeest ademt uit alle poriën I Alle scholen
worden dooreengemengd en samengesmolten tot
een barbaarsch eclectisme, welks voortbrengselen
terecht met den spotnaam rococo zijn bestempeld.
Het is de heerschappij der gebogen lij is, der
gebogen lijn die geweld aandoet aan schilderkunst,
bouwkunst en beeldhouwkunst, zoowel als aan
de letterkunde. De geduchte orkaan van de groote
revolutie was noodig om die valsche kunst op te
ruimen, die kunst, die door haar eigen bederf
anderen bedierf en geen zelfstandig bestaan had;
die storm was noodig om de menschen van
dat juk te bevrijden en om de kunst te ontslaan
van de heerschappij der kromme lijnen door een
plotselingen en gedwongen terugkeer tot de
Grieksche kunst.
En toch houden de Jezuieten zich nog niet voor
geslagen. Bezoek de cathedralen en kerken, die
gelden voor meesterstukken van Gothische bouw
kunst, en gij zult zien, dat zij ontwijd zijn door
een overvloed van schreeuwende versieringen, door
altaren en beelden, die indringers gelijken in die
omgeving, door heiligen, die gekleed en toege
takeld zijn als oude Mexicaansche afgodsbeelden.
De Jezuieten hebben hun plan. Zij weten zeer
goed, waarom zij weder alle pogingen in het werk
stellen om den smaak te bederven en hun rom-
melkunst weer in eere te brengen. Zij wantrou
wen de ware kunst, die de verstompte geesten
verheft, die zuivere denkbeelden doet geboren
worden en de menschen tot geestdrift stemt. Het
is hun machiavellistische scherpzinnigheid niet
ontsnapt, dat zelfs in den tijd toen de kunst
slechts leeide in de schaduw van kerken en kloo
sters, de kunstenaars in het geheim opstonden
tegen hunne macht en zich spitsten op middelen
om die te ondermijnen.
(Wordt vervolgd.)
Tlisslngen, 2 Oct. Het stoomschip Prinses
Marie, gezagv. Kromwijk, is heden naar Antwer
pen vertrokken om in een droog dok te worden
schoon gemaakt.
Middelburg, 1 October.
Mijnheer de Redacteur 1
Mag ik u beleefd verzoeken, bij gaanden brief,
die den 26en Sept. aaugeteekend verzonden is
aan den heer S. Chatwood te Londen, eene plaats
onder uwe Ingezonden stukken te geven.
Met achtiog enz.
L. Vogel.
Den WelEdelen Heer
den Heer S. Chatwood,
te Londen.
M.
Ik zeg u openlijk dank voor uwe toezending
van het Algemeen Handelsblad door tusschenkomst
van uw vertegenwoordigers de heeren Landré en
Glinderman, werktuigkundig-ingenieurs te Amster
dam. Ik vernam uit uw schrijven dat u een
weddenschap voorslaat, dat een door u vervaar
digde brandkast, thans op de tentoonstelling te
Arnhem aanwezig, de brand-, val- en inbraakproef
zal doorstaan, zoo als die door de andere kasten
ondergaan is, mits uw tegenpartij daar mede 500
tegenoverstelle.
Ik geloof niet dat in Nederland iemand zal gevon
den worden die dit aanneemt, wijl wij als Neder
landers daaraan niet gewoon zijn. Ik heb een
ander voorstel en dat isik wil wel met u in
het Btrijdperk tredende proefnemingen hebben
mij bewezen wat uw bedoeling was en op welk
gebied u weet te handelen.
Geen weddenschappen neem ik aan, maar ik wil
de kosten der beproeving voor rekening van den
verliezer stellen en hierdoor zal er een bewijs
geleverd worden wat ondervinding vermag en
kan.
Alsdan kan u expresselijk eene brandkast voor
den wedstrijd maken en ik zal de brandkast
herstellen, die nog te Arnhem is en de proefne
ming reeds doorstaan heeft. Alsdan kan op
dezelfde wijze als de eerste, de tweede plaat3
hebben. Den tijd der beproeving nader te bepalen.
Ik heb de eer te zijn
UEd. Dw. dienaar,
Goes, 30 September 1879. Heden was er een
ruime aanvoer van nieuwe tarwe, die van 7.80
tot f 10.60 naar qualiteit koopers vond. Jarige
tarwe niet aangeboden. Nieuwe rogge werd voor
den zaai aan ƒ7.50 a f 7.75 naar qualiteit ver
kocht. Mindere onverkoopbaar. Jarige rogge op
geruimd. Nieuwe wintergerst bijna niet aangeboden
en aan f 6.50 verkocht. Mindere onverkoopbaar.
Nieuwe zomergerst, de beste zwaarste soorten aan
ƒ6, a Z6.25 verkocht. Mindere f 5, a f 5.50.
Nieuwe erwten met redelijken aanvoer, de beste
kokers aan f 13.50 a f 13.75 verkocht. Mindere
/ll, a f 11.50. Schokkers een enkel partijtje
aangeboden en aan f 14.50 a f 15 verkocht.
Nieuwe haver werd van 4.25 tot 5, per hecto
liter verkocht. Andere artikelen niet aangeboden.
Middelbubg, 2 Oct. Door den drukken veldarbeid
was er met uitzondering van nieuwe groene erwten,
van alle artikelen een kleinen aanvoer. Van buiten
was er weinig ter markt. Jarige Walchersche tarwe
werd 25 ct. boven vorige weekprijs gekocht.
Nieuwe Walchersche tarwe in zaaisoort gevraagd
en ook 25 ct. hooger betaald. Nieuwe rogge als
genoteerd te koop, voor de zaai hield men daar
boven; zomergerst onveranderd in prijs. Winter
gerst als voren. Nieuwe bruine boonen nog zeer
weinig getoond, voor de beste en hardste werd
ver boven vorige weekprijs betaald. Van nieuwe
paarden boonen werden enkele monsters getoond,
meestal wak, de puikste zijn tot den genóteerden
prijs gekocht. Witte boonen nog niet ter markt,
a. s. week kan men bij droog weder die wachten.
Nieuwe groene erwten ruim aangevoerd doch
grootendeels van afwijkende qualiteit. Voor de
puikste werd iets meer dan verleden week be
taald. Koolzaad weinig getoond. Jarige Wal
chersche tarwe 12.75 a f 13. Nieuwe dito in
puike zaaisoort f 11gewone f 10.50 a f 10.75.
Puike nieuwe rogge f 8. Voor de zaai hield
men hooger. Nieuwe Walchersche zomergerst
f 6, Zeeuwsche dito niet begeerd. Dito winter
gerst f 6.75 a 7. Dito Walchersche bruine
boonen f 17 a f 20, naar deugd en qualiteit. Dito
paarden boonen 8 voor de beste betaald. Dito
groene erwten 13 a 13.25 en enkele puike
partijtjes nog tot 13.50 gekocht; mindere soorten
naar rato doch weinig gevraagd. Koolzaad was
aan f 10.50 te koop.
Ter veemarkt van heden zijn aangevoerd:
6 vette vaarzen, 14 kalfkoeien, 25 kalfvaarzen, 8
varekoeien, 26 stuks jong vee, 2 stieren, 3 schapen,
78 magere varkens. De gemiddelde prijzen waren
vette vaarzen 68 a 74 cent per kilo; kalfkoeien
f 130 a 160kalfvaarzen ƒ100 a ƒ140 vare
koeien f 50 a 100; jong vee 25 a 70 stieren
/60 a ƒ80; schapen ƒ16 a ƒ20; magere varkens
4 a ƒ14.
gemiddelde marktprijzen.
Versche boter 0.98 a 1.06eieren per 100
stuks 4.-—.
Bergen op Zoom, 2 Oct. Puike witte jarige
tarwe 11.a 11.50, nieuwe dito 8.75 a ƒ10.
mindere 7.50 a 8.25; roode 8.— a 10.-—;
rogge 6.75 a 7.25; boekweit 5.40 a 5.60;
oude wintergerst a nieuwe winter
gerst 6.— a ƒ6.75; zomergerst 5.40 a 5.80;
haver 8.— a 9.— kookerwten 12.— a
12.25; paardenboonen 7.—a 7.50kanariezaad
9.— a 10.25bruineboonen a
witteboonen a duivenboonen8.—
a 8.75.
Suiker onverandeid nominaal 25 op 88 graden,
meiassen gevraagd; botér per stuk ƒ1, kilo
0.68eieren per 26 stuks 1.10,
Amsterdam, 1 Oct. 2 Oct»
SXAATSLEEHINOEN,
STcdcrl. Cert. N. W. Sch. 2* pet. 64£ 64^
dito dito dito. 3 77&
dito dito dito. 4 100}
België. Certifièaten2} 64
Frankrijk. Origin. Inschr. 3
Hongarije. Obl. Goiidleen. 5 641 65
Italië. Cert. Adm. Amsterd 5
Oostenrijk. Obl. Mei-Nov. 5 571 58}
dito Febr.-Aug. 5 571 58*
dito Jan.-Juli.5 581 59|
dito April-Oct.59} 59}
dito dito Goud 4 09}
Polen. Obl. Schatkist 1844. 4 81} 80}
Portug. Obl. BtL 1853/1869. 3 51} 50f£
dito dito 1876. 6 99} 99
Rusland. Obl. Hope C.
1798/18158 9b»
Cert. Inschr. 5' Serie 1854. 5 60} 60}
dito dito 6« 1855.5 79} 80}
Obligatiën 1862J. go,
dito 1864 ƒ1000 5 98# 98}
dito 1864 100 5 90} 90$
dito 1877 dito5 9Ü* 91*
