BUITENLAND.
Laatste berichten.
Ingezonden Stukken
Benoemingen en besluiten.
Onderwijs.
Marine en leger.
Weerkundige waarnemingen,'
11 September des morgens te 8 uren.
Algemeen Overzicht.
Illustre Gymnasium Medioburgense.
brachten wij het gerucht mede van het bankro.pt
maar niemand wilde het gelooven men beschouwde
het als eene onmogelijkheid.
„Het is werkelijk hard voor hen, die jaren lang
voor die vereeniging gewerkt hadden, om zulk
een einde te moeten beleven van eene maatschappij,
in welke zij het volste vertrouwen stelden."
Door den bekenden Engelschen schrijver dr.
Charles Drysdale werd Woensdag te Amsterdam
in het Duitsch, met een sterken Britschen tongval
zijne aangekondigde voordracht over „de bevol-
kingsquaestie en de armoede" gehouden. Het
Nieuws van den Dag geeft van die rede het vol
gende verslag
Na met cijfers aangetoond te hebben dat aller-
wege overbevolking heerscht, bijzonder in Ierland»
Engeland en Duitschland, wees spr. aan, dat de
berekening van Malthus, volgens welke de bevol
king van een land zich in 25 jaren verdubbelt,
verre overtroffen wordt door de feiten, dat het
natuurlijk gevolg dier overbevolking is, dat de
beschikbare levensmiddelen niet voldoende zijn,
waarvan armoede het uitvloeisel is.
Reeds Maltbus waarschuwde ons voorbehoed
middelen te nemen tegen deze oorzaak van gebrek.
Frankrijk is zeker het land, waar de betrekkelijke
welvaart het grootst is. Deze is een onmiddellijk
gevolg van het feit, dat het gemiddeld aantal
geboorten in Frankrijk geen 3 per huwelijk be
draagt, omdat daar het winnen van nakomeling
schap zooveel mogelijk beperkt wordt in verhouding
tot de verdiensten.
In Engeland, Duitschland en Nederland over
treft het aantal geboorten per huwelijk het cijfer
van 4 verre. De voorwaarden, waaraan een
gehuwde in laatstgenoemde landen voldoen moet
voor het levensonderhoud, zijn dus belangrijk
zwaarder dan b. v. in Frankrijk. Het gevolg
daarvan is, dat in Frankrijk een veel grooter
aantal het huiselijk geluk des huwelijks smaakt
dan elders. De statistiek leert, dat er in Frank
rijk op de 1000 personen boven de 15 jaar 560
gehuwden zijn, terwijl dit cijfer in Engeland en
elders slechts 536 gehuwden aantoont. Kortom,
toepassing der leer van de nieuw-Malthusianen is
de vruchtbaarste strijd tegen armoede, die bron
van onwetendheid, ziekte, ellende en misdaad.
Algemeene toepassing van het twee kinderen-
stelsel moet noodzakelijk vermindering van aan
vraag naar werk, dus verhoogmg van loon en
verbetering van den algemeenen maatscbappelijken
toestand, tengevolge hebben.
Dit betoog werd, nadat gevraagd was of
iemand daar iets tegen in te brengen had, door
den hoogleeraar Gunning slechts in zoo ver be
streden, dat hij overbevolking als onwaarschijnlijk
voorstelde, wanneer men zich meer algemeen met
uitsluitend plantaardig voedsel te vreden stelde
(het z. g. n.vegetarianisme). Vervolgens hield een
Duitsche sociaal-democraat een betoog dat
er voedsel genoeg kon voortgebracht worden, als
de rijkdommen maar niet te veel in eene hand
opgehoopt waren. Ten slotte werd door dr.
Drysdale nog een en ander tot wederlegging dezer
tegenwerpingen aangevoerd.
rechterlijke macht. Benoemd tot ambtenaar
van het openbaar ministerie bij de kantongerech
ten in het arrond. Almelo, ter standplaats Almelo,
mr. C. H. J. Persille, advocaat te Zwolle en
beëedigd klerk ter griffie van de arr.-rechtbank
aldaar.
universiteiten. Op verzoek eervol ontslag
verleend aan mr. S. Vissering, als hoogleeraar
in de faculteit der rechtsgeleerdheid aan de
rijksuniversiteit te Leiden, met dankbetuiging
voor de in die betrekking gedurende vele jaren
den lande bewezen diensten.
pensioenen. Op aanvrage op pensioen gesteld
de kapt. H. A. Dorré, van het 4e reg. inf. ten
bedrage van f 1560 's jaars en de maj. J. B. H.
van Roijen, prov. adj. in Gelderland, ten bedrage
van f 1253 's jaars.
leger. Benoemd bij den provincialen staf tot
luit.-kol. en provincialen adj. in Gelderland, de
maj. A. A. J. Nijland, van het 8e reg. inf.
consuls. De heer Aron Cahn, door den waar-
nemenden consul-generaal der Nederlanden te
Rio Janeiro, in de plaats van den heer Robert
Shalders, tot zijn vice-consul te Parahyba aan
gesteld, is in die hoedanigheid door de Brazili-
aansche regeering erkend.
Oostburg, 12 Sept. Benoemd tot hulpon
derwijzer op de school voor gewoon en meer
uitgebreid lager onderwijs J. H. Goor, thans hulp
onderwijzer te Axel.
Naar aanleiding van Zr. Ms. besluit van den
lOen dezer, no. 29, wordt de kapt.-luit. ter zee
W. F. H. Cramer met den laatsten dezer eervol
ontheven van het bevel over het korps torpedisten
der marine, en vervangen door den kapt-luit. ter
zee C. H. Bogaert.
Axel, 12 Sept. Door de justitie wordt alhier
onderzoek gedaan naar een vermoed geval van
kindermoord. In verband tot het gisteren morgen
ophalen van een kinderlijkje uit een sekreetput,
wordt eene boeren-dienstmeid van de misdaad
verdacht. Zij heet E. de P., is 28 jaren oud,
heelt hare misdaad bekend en is heden gevangen
genomen om naar Middelburg overgebracht te
worden.
Te 's-Gravenpolder is opgericht e ^^ver
eeniging, genaamd De Steenkolenmijn. Haar doel
is om de leden op goedkoope wijze van steen
kolen te voorzien.
Een dertigtal personen zijn tot het lidmaatschap
toegetreden.
Het bestuur der vereeniging bestaat uit de
heeren: J. Risseeuw, voorzitter, L. A. P. Over
man, kassier en P. Kievit, op wiens initiatief de
oprichting plaats had, secretaris.
De contributie voor het eerste jaar is bepaald
op 15 cent per week. Ct.)
In plaats van de slechte aardappels begint
men in Friesland tegenwoordig op vele plaatsen
rijst bij de groenten te eten; dat niet alleen een
smakelijk voedsel oplevert, doch ook veel gezon
der is te achten. Als de proeve gelukt en het
gegeven voorbeeld meer algemeen wordt zal
't volk er bij winnen en vooral den minderen
stand ten goede komen, die nog steeds in aard
appels zijn hoofdschotel vindt en thans aan
't smakeloos en ongezond gewas zich ziek eet.
(CT. D.)
Waarom is het stomme meisje van Portici
in de opera van dien naam toch wel stom Henri
Blaze do Bury geeft daarvan in de Revue des
deux Mondes eene opheldering. Fenolla, de zuster
van Masaniello, moest het pendant worden van
Elvire, evenals de visscker de tegenhanger is van
koning Alphonsus. Juist echter toen de Mustie
geschreven werd, verliet de primadonna, mevrouw
Branchi, de groote opera. Men behield in Linti-
Damoreau eene uitnemende coloratuur-zangeres
voor de rol van Elvire, doch juist daarom kon
meD, in eene partij van nog meer beteekenis, geene
debutante naast haar stellen. Goede raad was
duur. Scribe kwam echter op een morgen met de
volgende verzen voor dpn dag en alles was gered.
Par un funeste evenement
La parole a ses lèvres ravie
La livrait sans defense £l 1' infidèle amant
Dont 1'abandon empoisoDna sa vie.
Hij had het verleide visschersmeisje stom
gemaakt, en het gevolg overtrof nog zijne ver
wachtingen. De bekoorlijke danseres Noblet
maakte van de stomme rol een meesterstuk van
mimiek, en de opera met een stomme hoofdfiguur
was voorgoed gered.
a-^!ans«JBggBSmPTOmrgBMBIIIII «lil
Amsterdam. Heden morgen te 11 uren is
het stoomsehip Prins van Oranje, gezagvoerder
Berkelbacb, naar Batavia vertrokken, aan boord
hebbende 45 passagiers en hunne familie, benevens
60 kolonialen.
Voortaan is het vertrek der stoomschepen op
10 uren bepaald.
Kaapstad. De toestand blijft onveranderd.
Op Cetewayo wordt nog voortdurend jacht
gemaakt.
^Londen. De troepen hebben den niiarsch uit
Lundi Khotal (Khayber-pas) naar Kaboel begonnen.
's Gravenhage. In de rede, waarmede de
zitting der tweede kamer heden door den minister
van binnenl. zaken gesloten is, werd aan de
kamer dank betuigd voor hare behartiging van
's lands belangen en herinnerd aan de afdoening
van verschillende wetsontwerpen van meer of
minder gewicht, zooals dat tot herziening van
de belastbare opbrengst der grondbelasting, dat
tot wijziging der geneeskundige wetten, dat tot
voorbereiding der volkstelling, dat betreffende
het procuraat en dat betreffende de militaire
pensioenen.
„Nadat de tweede kamer, zoo werd derede
besloten, hare goedkeuring ontzegd had aan
een wetsvoorstel om eenige groote openbare wer
ken tot stand te brengen, rezen bezwaren, welke
het optreden van andere raadslieden der kroon
ten gevolge hadden."
namen
Ba-
Wind
Toestand der
der
rom.
plaatsen.
afwijk.
richt.
rracht
lucht
zee
N. Shields
7.1
WZW
2
bew.
kalm
Sylt
3.4
Z
3
1. bew.
Hartlepool
8.6
WZW
goed
kalm
Swinemunde
4- 0.6
z
3
bew.
Hamburg
2.6
zo
2
bew.
Delfzijl
4.5
z
1
z. bew.
Groningen.
4.7
z
1
z. bew.
Helder.
5.2
z
1
z. bew.
kalm
Yarmouth.
WZW
1
betr.
kalm
Vlissingen.
5.4
z
2
bew.
Maastricht
3.3
zzw
1
1. bew.
Valentia
5.6
WZW
1
bew.
kalm
Portsmouth.
w
2
betr.
kalm
Grisnez
5.8
zw
2
mist
Parijs.
4.6
z
2
z. bew.
St. Matkieu.
7.8
stil
regen
z. bew.
Biarritz
8.2
zzw
3
Grootste verschil in Nederland
'sochtends 8 uren: M, 2.1 V.
des namiddags:
Barometer te Middelburg, Graanbeurs: (Corr.) 756
Thermometer w 12 Sept. 's av. 11 u. 58 gr.
13 'smorg. 8 u. 60 gr. 's midd. 1 u. 66 gr.
's av. 5 u. 67 gr.
Er is te Stockholm in de Fransche taal eene
brochure verschenen over de algemeene politiek
van Europa, die bijzonder de aandacht trekt
omdat men reden meent te hebben om niemand
minder dan den koning van Zweden en Noorwegen
voor den schrijver te houden. Het zou niet de
eerste maal zijn, dat deze ontwikkelde vorst de
pen ter hand nam. De schrijver beweert xn zijn
vlugschrift, dat het immer het streven van Rus
land is geweest om de sleutels in handen te
krijgen van de Sond en den Bosporus, de beide
zeepoorten, door welke ieder Russisch schip zijn
weg moet zoeken in het wereldverkeer. Op de
Sond zal Rusland voorloopig de hoop wel hebben
opgegeven, en zoo het op Konstantinopel nog
zijne plannen wilde laten gelden, zou het naar
de meening van den schrijver een worstelstrijd
hebben te doorstaan met Duitschland, dat dan
over de gansche linie van noord tot zuid^ steun
zal vinden in Finland, de Baltische provinciën.
Polen, Rumenië en Servië. In Rusland beweert
men dat de Poolsche beweging gedempt is, zij
slaapt echter slechts; haar mond gesloten,
doch het vuur der wraakzucht smeult door het
gansche land. Deze linie, bij welke men Hongarije
nog wel voege mag, vormt juist een dam
tusschen Rusland en Europa, - en een onafhan
kelijk Finland, een Polen van de Dwina tot de
Dnieper, een Rumenië vergroot met Bessarabie
en een zich tot den Bosporus uitstrekkend Seiviè
zouden uitnemend de belangen van DultacWan*
dienen wijl zij Rusland zouden beletten om
onmiddellijk den Duitschen bodem te bereiken.
Een dergelijk verbond van Scandinavië tot het
Balkanland zou volgens den schrijver der brochure
een nieuw Europeesch evenwicht in het leven
roepen, zou de vrijheid waarborgen van de
zeeëngten in het noorden en het zuidenzou een
waarborg zijn voor de onafhankelijkheid der
kleine staten, zou de Oostersche quaestie voor-
eoed regelen en rust verschaften aan Europa.
Een ander middel om een eind te maken aan den
bij voortduring eenigszins chaotischen toestand
van Europa, zou zijn eene overeenkomst van
enkele groote staten tot verdeeling der macht
in gansch het werelddeel in den trant als Napo
leon en Alexander I dat te Erfurt en te Tilsit
afspraken; doch „zulk eene regeling zou spoedig
in duigen vallen en een algemeenen strijd doen
ontstaan tusschen alle volkeren van Europa.
In het denkbeeld om een dam op te wei pen
tegen de uitzettingszucht van den Russischen
kolossus zal menigeen instemmen met den schrij ver
van deze belangrijke mijmeringen over de Euio-
peesche politiek. Minder echter om het beheei
en onderhoud van dien dam op te dragen aan
Duitschland. Deze mogendheid heeft door hare
geschiedenis van de laatste jaren in menig opzicht
aanleiding gegeven om vrees te koesteren, als zij
door zulk eene machtsuitbreiding meesteres zou
worden van Europa. Zij weêrstreeft de richting
der laatste honderd jaren, die naar vnjheid wqst
en naar eigen bestuur van het volk door het
volk, en neigt naar een absolutisme, dat althans
zeker de meerderheid niet kan medesleepen. Toch
is het denkbeeld van den Zweodschen vorst, zoo
hij althans de schrijver der brochure is zeer de
overdenking waardig, als eene stoute stelling op
politiek gebied van een man, die door ernstige
studie en door zijne plaats op een Epropeeschen
troon bij uitstek bevoegd kan geacht worden
om over dergelijke zaken mede te spreken.
Zoo zou althans onze redeneering kunnen luiden
als wij niet juist na deze regelen geschreven te
hebben in de Indêpendance eene zeer foimeele
tegenspraak uit Stokholm vonden van bet door
de Weener Neue Freie Presse verspreide bericht,
dat koning Oscar de schrijver der brochure is;
Zulk eene tegenspraak bewijst echter ™t veel
of de koning die bladzijden geschreven heef of
niet, officieel erkennen de schrijver te zijn, laat
zijne positie hem toch niet toe.
Berichten uit Engelsch Indie leiden toti de
onderstelling dat Yakoeb-Khan geene schuld heeft
aan de gebeurtenissen in Kaboel, en dat hj
erg in den angst zit. Men neemt zebs de -noeite
om te seinen, dat de man heel zenuwachtig is.
De Engelscbeu zullen tegen de Afghanen ageeren
met ruim 22,000 man, waarvan 5000 man als
reserve achterblijven. Zij vatten de zaak dus
flTnk aan en reeds hot cijfer der troepen wijst
X dat' men niet kan verwachten in de eerste
weken van eenig wapenfeit te hoeren. Aan de
oostzijde der groote Engelsche kolonie is het ook
n°et pluis. Kolonel Browne, de Engelsche agent
bij den koning Theebaw van Birma, is met zijn
gevolg van zijn post vertrokken, wijl hij het
geraden vond niet af te wachten of de jeugdige
dronkaard, die op den troon
een zijner aanvallen van waanzin ook het voor
beeld der Afghanen zou willen volgen. De kolone
heeft gelijk en was trouwens volkomen in zijn
recht, daar de onderkoning sedert twee maanden
alle diplomatieke betrekkingen met Theebaw
beeft afgebroken.
Te Middelburg vindt gij eene Latijnsche-
schoolstraat. De naam van een straat
ontleend aan eene inrichting, d&t geeft iets
buitengewoons te vermoeden. Gaat gij als vreem
deling, door dien indruk geleid, op onderzoek
uit, dan krijgt gij een gevoel van eerbied door
een antieken steen in den voorgevel, die u meldt,
dat hier de tempel van de Muze der wetenschap
is Illustre gymnasium Medioburgense Maar
nauwelijks hebt gij uwen voet binnen dat deftig
gedoopte gebouw gezet, of de regels van Tollens
schieten u te binnen
Schat naar de gevels van de huizen
'l Geluk er binnen niet altijd
Verbeeld u twee sombere lokalen, wier wanden
voor een gedeelte met koolteer zijn bestreken
een ameublement, dat u met uwe gedachte een
paar eeuwen terugvoertin éen woord alles juist
zóo ingericht, dat gij gevaar loopt het laatste
greintje levenslust te verliezen. Onwillekeurig
vraagt gij u at: is dat verdwenen belangstelling?
Zijn dat de verwoestingen van den realistisch en
geest onzer eeuw, die de Muze der humaniora op
de hielen zit? Wij staan verbaasd en die ver
bazing rijst, naar gelang de vergelijking met
andere inrichtingen van onderwijs hier pijnlijkeris.
Maar, „alles gaat voorbij," zegt de zonnewijzer
aan het stadhuis te Middelburg en gelukkig is heden
ten dage ook aan dien ellendigen toestand, tengevolge
van de wet op de reorganisatie van de gymnasia,
een einde gekomen. De deftige steen in den
gevel begint weer waarheid te spreken en de
straat behoeft zich den oorsprong van haar naam
niet langer te schamen. De akelige verblijven
zijn verdwenenDoor de vrijgevigheid en de
ijverige bemoeiingen "van het gemeentebestuur is
een gebouw verrezen, dat dubbel een bezoek
waard is. In de eerste plaats wenschen wij
daarmede de jongelui, die het gymnasium be
zoeken, van harte geluk. Zij vinden in een
bijgebouwden vleugel drie lokalen, die door
netheid en doelmatigheid uitmunten. Hier is
lucht en lichtramen, ameublement, hoogte van
verdieping, in éen woord, alles wat gij met rede
kunt wenschen, is in overeenstemming gebracht
met de eischen van onzen tijd. Voor de hoogste
klassen zijn vier lokalen in het voormalige
huis van den rector ingericht, waarvan slechts
drie aanvankelijk in gebruik zijn. Deze munten
uit door een zekere weelde, zij zijn behangen
Videant juvenesne cubicula quid detrimenti
capiantVerder wandelende komen wij op een zeer
net ingericht vertrek voor den rector. Beneden
hoogstwaarschijnlijk een docentenkamer en eene
voor de vergaderingen van curatoren. Eindelijk
nog een vertrek voor den pedel (in Amsterdam
claviger). Zagen wij niet, dat hier een oud huis
voor een nieuwe inrichting heeft dienst moeten
doen, wij zouden de opmerking niet achterwege
houden, dat de hoogte van sommige der vertrek
ken wel iets te wenschen overlaat, doch nu
zwijgen wij erover. Het geheel komt ons voor
degelijk, doelmatig en bovenal zeer net bewerkt
te zijn. De vestibule is ruimen de trap, ofschoon
wel eenigszins met een scherpen hoek, breed en
gemakkelijk. Dat de patres conscripti niet ge
aarzeld hebben hun taak flink en breed op te
vatten, dat zij hebben getoond ook geld te durven
gebruiken voor het in het leven roepen van
inrichtingen van wetenschappelijken aard, daarvoor
brengen wij hun hier zeker uit naam van velen
onzen welgemeeuden dank. Ook den gemeente
architect brengen wij een woord van hulde voor
de netheid en degelijkheid, die het vernieuwde
gedeelte van het gebouw kenmerkt.
Ofschoon het een sprong is, zal hij toch niet
al te gewaagd zijn, indien wij van het uiterlijke
naar het innerlijke overgaan. Dat de oude
Latijnsche school, waar Latijn en (Grieksch en
nogeens Latijn en Grieksch geleerd werd, hier
het oude pak heeft moeten uittrekken en met
een nieuw verwisselen, zal wel niemand, die in
den laatsten tijd de debatten over het middelbaar
en hooger onderwijs gevolgd heeft, verwonderen.
Met trotsche minachting mocht men nederzien op
de hoogere burgerscholen, die gezegd werden den
geest bij uitsluiting tot de stof te bepalen, het
was desniettemin duidelijk genoeg, dat de Latijn
sche scholen op verre na niet voldeden aan de
practische eischen van de volgende wetenschappe
lijke ontwikkeling en bovenal van de latere maat
schappelijke behoeften. Over het algemeen moest
gijj zelfs in de laatste jaren nog geen
gymnasium bezoeken om degelijk onderwijs in
moderne talen te ontvangen. Stel- en meetkunde
werden stiefmoederlijk behandeld. De meeste
studenten hebben dat later in hun academieleven
gevoeld en betreurd. Ook die toestand is veran-
•derd, getuige de rooster der lessen, dien wij
voor ons hebben liggen. Hoe veel hersenbreken
heeft de samenstelling van dat eenvoudige schema
niet gekost! Hoeveel moeite is er wellicht niet
aangewend om zaken en personen behoorlijk in
overeenstemming te brengenWij wagen ons
dan ook niet aan eene of andere critiek en bepa
len ons in het algemeen bij de opmerking, dat
hier geen kleingeestige vrees vóór Americanisme
of Neo-barbarisme doorschemert. Wat het gym
nasium uit een practisch oogpunt in de eerste
plaats wezen moet, namelijk een volledige voor-
