OT*1
Laatste berichten.
BUITENLAND.
Benoemingen en besluiten.
Onderwijs.
Marine en leger.
Verkoopingen en aanbestedingen.
Weerkundige waarnemingen.
29 Augustus des morgens te 8 uren.
Algemeen-Overzicht.
de vergadering, na bestreden te zijn door dr.
van Vloten. De geheele vergadering was in zekere
spanning, toen v. VI. de onvoltooide schepping
van prof. De Vries zou bespreken. Daar moest
wat scherps volgen. En 't was dan ook zoo
alleen bleef De Vries, althans rechtstreeks, erbuiten.
Het verwonderde den Bloemendaalschen bistorie-
vorscher niet, dat de heer Sythoff deze quaestie
had ter sprake gebracht in de afdeeling Stoffelijke
Belangen. Het geldt hier toch wel degelijk de
stoffelijke Jbelangen van drie zeer bekende uit
geversfirma's. Welk wetenschappelijk belang er
echter kan gelegen zijn in het thans ingediende
voorstel begrijpt hij niet. Men wil de regeerin
gen ook verzoeken om het werk te bespoedigen,
maar dat is onmogelijk. Een steun als men vragen wil
kan alleen reden hebben, als er kans is dat het werk
zal voltooid worden, eene kans die niet bestaat,
nu wij na zoovele jaren nog zitten met drie
onvoltooide letters. Met gebruikmaking van het
geen er gearbeid is, moet een nieuw woordenboek
worden begonnen, op een anderen voet aangelegd,
die waarborgen kan geven voor voltooiing binnen
niet al te langen tijd. Geene pogingen dus om
dit onvoltooibaar werk in stand te houden. De
Nederlandsche regeering heeft dat terecht begrepen,
toen zij bij, den aanvang van dit jaar hare sub
sidie heeft ingetrokken. De Nederlandsche taal
zoeke haar Littré.
Aldus de heer Van Vloten, die als hij eens met
de taal meê mocht zoeken, wellicht zijne naspo
ringen op de tribune zelf zou begonnen hebben.
De betrekkingen tusschen den Nederlandschen
en den Belgischen boekhandel schijnen van een
aard te zijn, die niet bevorderlijk is aan het uit
wisselen van letterkundige voortbrengselen. De
heeren Sijthofl, Gualth. Kolff en Holkema zullen
die zaak met drie Belgische boekhandelaars te
hunner keuze onderzoeken.
Na eenige woorden over het verslag van het
voorlaatste congres te Brussel, dat nog niet uit
gegeven is, maar toch nog in het licht zal ver
schijnen, kwam er eene question irritante ter tafel.
De heer Paul Frédéricq uit Gent sprak over „de
inquisitie in de Nederlanden" en behandelde dat
in de tegenwoordigheid van Thijm en Brouwers
wat doornig onderwerp op den toon van den
onpartijdigen geschiedkundige, zonder ook maar
eene enkele uitdrukking te bezigen, welke voor
den katholieken godsdienst kwetsend kon genoemd
worden. Toch zag ik de oogen van pastoor
Brouwers reeds vonkelen van den zuidelijken
gloed, welke zijne geheele persoonlijkheid ken
merkt. Hij verweet op de tribune aan Frédéricq,
dat deze het onderscheid yerzwegen had tusschen
de kerkelijke inquisitie (welker werkkring de heer
Brouwers voorzichtig in het midden liet) en die
staatsinquisitie, die tegen de kerk was gericht,
en, in Spanje ontstaan, een werktuig was in
handen van het absolute staatsgezag en in een
anderen vorm vertegenwoordigde wat wij nog
heden zien: de aanmatiging van den staat in
kerkelijke zaken. Die inquisitie diende tot be
dwang, zoo van de kerk, als van adel en steden,
van alles, waardoor het absolute gezag gevaar
liep ingeperkt te worden. Deze inquisitie werd
zelfs niet afgeschaft door Pombal, den verdrijver
der Jezuïeten uit Portugal, „die toch niet cleri-
caal was."
Er was geen tijd meer voor de voortzetting
van dit veelbelovende tournooi, waarvan ik slechts
de ruwe omtrekken weergaf. We zullen er echter
meer van hooren. Brouwers heeft een boek be
loofd, als het opstel van Frédéricq zal verschenen
zijn in de handelingen van het congres. „Au revoir
riep hij met uitdagend handgebaar zijn tegen
stander toe, maar dan in een boek!"
Bij deze zaak deed zich nog een incident voor,
waarvan ik eerst later 'twas toen reeds nacht
de ware heteekenis heb begrepen. Professor
Sehaefer uit Jena, die in Nederland en België
nasporingen doet naar de geschiedenis der Hanse,
vroeg om over dit punt in het Duitsch het woord
te voeren. Het congres weigerde hem dat verlof.
Later, 't was de laatste en niet de minst belang
rijke episode van het congres, welke ik bijwoonde,
had ik het voorrecht tegenwoordig te zijn in een
kring, waar ook prof. Sehaefer was. Er viel
toost op toost, en ook de Duitsche geleerde sprak
daar. Hij zal het niet euvel duiden, wanneer uw
verslaggever hier mededeelt, wat hij over derede
van den heer Brouwer zeide. Ik geef hem daar
door het woord, dat het congres hem weigerde.
Sehaefer beklaagde zich over die weigering, wijl
hij uitgenoodigd was ten congresse en vooral wijl
hij zoo gaarne over deze zaak had gesproken en het
betreurde, dat Brouwers schijnbaar als overwin
naar uit den strijd was getreden. „Es kocht e mir
im Busen, sprak hij ongeveer, wenn icli
das Alles hörte was der üerr Pastor Bromvers
gesagt hat. Vnd da war es mir, der sum Con
gresse eingeladen war, nicht erlaubt diesem Ilerrn
Pastor Brouwers, diesem Verdrelier der Ge-
schichte, die Wahrheit ins Antlits su sagen.
Keeren wij echter terug naar de vergadering.
Het was reeds laat geworden, reeds vijf uren en
de Antwerpsche archivaris Hansen kon geen volle
lucht meer geven aan zijne overtuiging dat de
plat-Duitschers onze broeders zijn, die wij op
moeten nemen m de uit het zuiden stammende
Nederlandsche beweging. Gaarne hadden wij hem
dat punt breeder hooren ontwikkelen. Het op
treden van den heer Stork in de eerste zitting,
waarvan ik u schreef, had aan deze zaak geen
goed gedaan, en het is jammer dat het congres
niet in de gelegenheid is geweest het gansche
betoog van den heer Hansen te hooren in de
plaats van de enkele mededeelingen, waarmede
wij ons moesten tevreden stellen. Wij kregen
echter honger.
Het volgend congres zal in 1881 te Breda
worden gehouden. Haarlem, ook voorgesteld,
bleef in de minderheid. Bij het bepalen dezer
zaken gaf de heer Adriaansen aan zijne Zuide
lijke medebeoefenaars der congres-kunsten en
-wetenschappen in overweging om in 1880, België's
jubeljaar, eeu feest aan te bieden aan de Neder
landsche congresvrienden en wilde de heer Périer
dat doen plaats hebben bij de onthulling van het
monument voor Breidel én De Koninck in Vlaan
deren. Périer vond daarbij gelegenheid om der
lieftallige mejufvrouwBiemans, die zich bereid had
verklaard aan die feestviering mede te werken,
een welgekozen compliment te zeggen.
't Was kwart vóór zessen toen, na de gewone
plichtplegingen, Jan van Beers het congres sloot.
De feesten waren nog niet gesloten. Een half
uur later zaten wij met eeu tweehonderdtal goed
gestemde gasteu aan een maaltijd die de rij der
feesten waardig sloot. Van het begin tot het einde
toch was in de Meehelsche feesten de werking
kenbaar van eene uitnemende inrichting. Géets,
de vader van dit feest, had aan zijne zijde de
twee secretarissen, Van den Branden en Regen-
morter, die wedijverden in beleefdheid en voor
komendheid jegens de vreemde gasten. Door
hunne zorg is .ik zeg dit zonder voorbehoud
het feestelijke deel van het congres in alle
opzichten volkomen geslaagd. In menige hartelijke
toespraak werd dat door ons Nederlanders daar
erkend, doch ik zou niet gaarne deze congres-
indrukken besluiten zonder er ook hier in het
Noorden openlijk getuigenis van te hebben
afgelegd.
Een deel dier goede inrichting was de gelegenheid
welke aan de vertegenwoordigers der drukpers
was gegeven om hunno taak naar bebooren te
volbrengen. En in de afdeelingen èn in de
algemeene vergadering was op hen gerekend. Zij
ontvingen ook nog de beleefdheid van aan het
diner de gasten te zijn van de regelingscommissie
en het voorrecht, dat de heer Van Regenmorter
aan den voor hen bewaarden hoek van een der
tafels hun de honneurs van den maaltijd bewees.
Zal iku nog veel zeggen van de heildronken, die ik
daar hoorde Mij dunkt, gij kunt ze u wel
voorstellen, de onderwerpen althans. Den gloed
en de welsprekendheid, die cr bij vele de hooge
waarde aan gaven, kan ik u toch niet weergeven,
en de enkele woorden zouden u slechts een
flauwe afspiegeling kunnen bieden van wat er aan
dien maaltijd gebeurde. Laat ik dat dan ook
niet doen, en laat uwe lezers, die mij tot hiertoe
hebben willen volgen, nu ook mijne verzekering
gelooven, dat er warm, dat er goed is gesproken.
Nog enkele uren „plakkens", waarvan ik u
zooeven de bijzonderheid omtrent prof. Sehaefer
mededeelde, en het congres was afgeloopen en
vergaderd bij zijne ze3iien oudere broeders. Het
is een afgestorvene, die leven blijft onder mijne
aangenaamste herinneringen, en ik spoorde terug
naar het noorden, rijker aan vele,aangename kennis
makingen, met eenigen twijfel wellicht aan het
rechtstreeksch nut van congresbesluiten, maar
met de volle overtuiging, dat samenkomsten nuttig
zijn en wenschelijk, waar vertegenwoordigers
elkander ontmoeten van twee volken, die in
menigen zin aangewezen zijn elkanders vrienden
te blijven.
onderscheidingen. Vergunning verleend aan
de na te noemen personen, tot het aannemen en
dragen der onderscheidingsteekenen achter hunne
namen vermeld:
dr. J. J. van Oosterzee, hoogleeraar aan 's rijks
universiteit te Utrecht, het door de keizerin
van Rusland ingestelde onderseheidingsteeken,
bestaande in een zilveren gesp, hem verleend
wegens betoonde hulp aan het Evangelisch Laza-
reth te Sistowa;
mr. F. H. R. R. baron Fagel, opper-hofmaar-
schalk, opper-intendant der kon. paleizen, groot
kruis der orde van de Waakzaamheid of van
den Witten Valk van Saksen-Weimar Eisenach
dr. M. W. C. Gori, lector in de militaire ge
nees- en heelkunde aan de universiteit te Am
sterdam, Koninklijke militaire orde van de H.
Maagd of der Ontvangenis van Villa Vi$osa van
Portugal
jbr. mr. 0. J. A. den Tex, burgemeester van
Amsterdam, commandeur der orde van den Wit
ten Valk van Saksen-Weimar.
betaalmeesters. Benoemd tot betaalmeester:
te Zwolle, D. baron van Slingelandt, thans be
taalmeester te Zutfente Zutfen, jhr. G. F. baron
van Asbeck, thans betaalmeester te Almelo.
1 [middelbaar onderwijs. De heer J. M. A.
Kramps, leeraar aan de R. H. B. S. te Roermond,
is benoemd tot leeraar in de wis- en natuurkunde
bij de Kon. militaire academie.
Benoemd tot leeraren aan het gymnasium te
Amsterdam in de Grieksehe en Latijnsche talen
en letterkunde drs. W. C. N. BoIIaan, F. L.
Abresch en H. P. Meijer; in de wis- en natuur
kunde A. Kettner, math, et.phil. üat. doctorandus,
thans allen tijdelijke leeraren aan die inlichting;
tot leeraar in de Fransche taal- en letterkunde
aan de H. B. S. met öjarigen cursus voor jongens
J. Yaux.
does, 28 Aug. Na afgelegd examen, zijn
heden aan de H. B. S. voor jongens toegelaten
Tot de voorbereidingsklasse I. G. J. van den
Bosch, J. A. Koert, J. de Witt Hamer, L. C.
van der Feltz, M. A. Ramondt, A. E. v. Dishoeck,
L. Boshoff, A. F. Meijers, L. S. Bannet, A. Geill,
A. J. F. Pompe van Meerdervoort, A. Adriaanse,
F. S. M. de Casembroot, H. P. van der Heli,
C. G. van den Ende, (voorwaardelijk) P. Van
Parcken, L. M. Van Kogelenberg, J. W. van Aken,
en S. E Stokmaus, (de vier laatsten moeten Zater
dag a. nog een vergelijkend examen afleggen.)
Tot de eerste klasse, A. Ossewaarde en F. P. H, C.
Borel
Tot de vierde klasse, als toehoorder, J. P.
den Hollander.
De luit. t. z. Ie kl. H. R. J. J. Thorhecke, be-
hoorende tot de rol van Zr. Ms, schroefstoom-
sehip Van Galen, wordt met 10 Sept. a. eervol
ontheven van de waarneming der betrekking van
adjudant bij den kommandant der oefeningsdivisie
en op nonactiviteit gesteld.
De luit. t. z. 2e kl. P. H. Prager, dienende
aan boord van Zr. Ms. ramschip Guinea, wordt
met 1 Sept. a. overgeplaatst in de rol van Zr. Ms.
wachtschip te Willemsoord en vervangen door
den luit. t. z. 2e kl. J. C. van Wessem.
De off. van adm. 2e kl, P. K, S. Metman,
dienende aan boord van Zr. Ms. monitor Adder,
wordt met 15 Sept. a. op nonaetiviteit gesteld en
vervangen door den off. van adm. 2e kl. W. F.
Klompé.
&MM&U 18m$Uu.
Heden middag is een der matrozen van de
alhier aan de Loskaai liggende schoener Hout
handel, terwijl hij bezig was eenige werkzaam
heden aan den kluiverboom te verrichten, daaraf
gevallen en, op de bazaltglooiicg in het kanaal
terecht komende, ernstig verwond. Door de beide
brugwachters aan de kanaalbrug werd hij uit het
water en aangezien hij bewusteloos was
van een wissen dood gered. Op raad van een
ter plaatse aanwezig geneesheer werd de gewonde,
die Dupont genaamd, 18 jaar oud en te Vlissingen
woonachtig is, naar het gasthuis vervoerd.
Misbruik van sterken drank schijnt weder de
oorzaak van het ongeluk te zijn.
Een der grootste brandkasten-fabrikanten
uit Duitschland, de firma Pohlsebröder te Dort
mund, heeft aan de tentoonstellings-cömmissie te
Arnhem per deurwaarders-exploit te kennen ge
geven, dat zij zich van den wedstrijd terugtrekt,
daar de proeven, welke genomen worden, niet
beantwoorden aan het programma, waarbij ver
langd worden tegen billijken prijs brandkasten
voor kleine kantoren en particulierende proeven
welke genomen worden zijn zeer goed voor brand
kasten van p. m. f 1000, doch niet van p. m.
f 350; het gevolg is, dat de tot dusverre beproefde
brandkasten allen gehavend te voorschijn komen.
(Zw. Ct.)
In het afgebrande entrepot te Dordrecht was
aau thee voor f 200,000 geborgen, waarvan niet
veel terecht zal komen.
'sNachts te éen uur brak een ladder in den
tuin, waardoor een weesjongen en een reeds uit
het weeshuis ontslagene, die met de brandspuit
van het weeshuis aanwezig waren, gekwetst wer
den. Zij werden spoedig naar het gasthuis over
gebracht.
Groote diensten werden vooral door het korps
pontonniers bewezen.
Te Deventer was het Maandag gedurende
den dag rustig. Patrouilles doorkruisten de stad.
De burgemeester heeft bij verordening verboden,
zich met meer dan drie personen op de straten
te vereenigen.
Voorts verzoekt hij alle welgezinde ingezetenen
om zich niet door nieuwsgierigheid te laten ver
leiden om de volksmenigte nog te vergrooten.
In den avond groeide de menigte op den Brink
weder aan. Toen zij op de eerste waarschuwing
van de politie niet uiteenging, kwam een patrouille
der cavalerie en maakte een charge, waarbij een
paar personen gewond werden. De orde werd
verder niet verstoord. Gedurende den geheelen
avond kruisten patrouilles. Te 11 ureu rukte de
cavalerie in; de infanterie bleef echter den ge
heelen nacht op de been.
Binnen weinige dagen zullen uit Nederland
een achttal ambtenaren van den waterstaat, die
daartoe van het Nederlandsche gouvernement
vergunning hebben verkregen, zich voor geruimen
tijd men spreekt van drie jaren naar Sze-
gedin (Hongarije) begeven, teneinde daar de
noodige verbeteringen aan dijken en rivieren
aan te brengen. Ook uit andere landen zullen
daar waterbouwkundigen in dienst komen. (Vad.)
Een Russisch stoomschip, de A. E. NordensJcjold
genaamd, is op reis naar de Behringstaat, om
levensbehoeften voor de Noordpool-expeditieover
te brengen, bij Nemora geheel vergaan. De be
manning is gered.
Langs de volgende hoofdrouten werden in 1878
van en naar Engeland, naar en van het vasteland
vervoerd
via Calais 260,603 reizigers.
Boulogne .144,838
Dieppe 140,007
Havre 26,258
Ostende 27,408
Als redenen van het hooge cijfer via Calais
worden opgegeven, in de eerste plaats de Parijsche
tentoonstelling, en in de tweede plaats het gebruik
van het zoogenaamde tweelingschip, dat tegen
woordig tusschen Dover en Calais dienst doet en
dat de reizigers voor zeeziekte schijnt te behoeden
Het vele gebruik, dat van dit schip gemaak t
wordt, kan blijken uit de opgave dat van Juni
tot October van het vorige jaar niet minder dan
56,182 reizigers daarmede vervoerd werden.
Gisteren is alhier, in het openbaar, te koop
aangeboden
1. Het hofsteedje Waterbeeke, aan den Seis-
weg te Middelburg, groot 52 aren 75 centiaren,
verkocht voor f 3500.
2. 33 aren 90 centiaren moestuin aldaar, ver
kocht voor f 1107.
3. 25 aren 50 centiaren moesland aldaar en 4.
22 aren 80 centiaren moesland aldaar. Samen
verkocht voor f 1500.
5. 41 aren moesland aldaar, verkocht voor
1005.
6. 23 aren weiland aldaar, verkocht voor 500.
7. 62 aren 40 centiaren weiland aldaar, ver
kocht voor f 1202.
8. 63 aren 70 centiaren weiland, aan het
Dommiswogje, gemeente Koudekerke, verkocht
voor f 1280.
9. 1 hectare 15 aren 40 centiaren weiland, in
de gemeente Grijp skerke, verkocht voor f 2500.
10. 42 aren 50 centiaren weiland aldaar, ver
kocht voor 990.
11. 1 hectare 4 aren weiland en sprink aldaar,
verkocht voor 1951.
12. Een woonhuis en erf, aan den Seisweg,
gemeente Middelburg, verkocht voor 500.
Door burgemeester en wethouders van Middel
burg werd heden namiddag, ten raadhuize, in het
openbaar, aanbesteedhet verdiepen van een ge
deelte der Heerengracht, van de Sint Joris
voetbrug tot aan den dam bij de Korte Noord
straat, benevens het baggeren van eene geul van
die voetbrug tot aan de Seisbinnenbrug, met het
vervoeren van den uitkomenden grond.
Ingekomen waren drie biljetten van de heeren:
A. Foudraine, te Goes, voor f 4792P. Wonder-
gem, te Middelburg, voor f 4682 en J. M. Zietse,
te Vlissingen, voor ƒ3880.
Het werk is aan den laagsteö inschrijver gegund.
Londen. De Times ziet in de samenkomsten
van prins Bismarck en graaf Andrassy het bewijs
van de voortdurende goede verstandhouding
tusschen Duitschland, Oostenrijk en Engeland,
welke ten doel heeft Rusland te beletten den wil
van de meerderheid der mogendheden te trotseeren.
namen
der
plaatsen.
Ba-
rom.
afwijk.
Wind
Toestand der
richt.
tracht
lucht
zee
N. Shields
15.0
WZW
7
1. bew.
kalm
Sylt
11.6
W
8
bew.
Hartlepool
14.7
WNW
goed
kalm
Swinemunde
9.0
W
6
z. bew.
Hamburg
8.2
ZW
6
bew.
Delfzijl
8.8
Z W
4
z. bew.
Groningen.
8.8
ZW
3
z. bew.
Helder.
9.1
ZW
5
betr.
deining
Yarmouth.
WZW
5
1. bew.
deining
Vlissingen.
6.0
WZW
5
z. bew.
Maastricht
3.2
ZW
3
bew.
Valentia
7.9
WNW
4
z. bew.
golvend
Portsmouth.
w
6
hol
Grisnez
5.7
WZW
7
bew.
Parijs
1.5
ZW
3
betr.
St. Mathieu.
2.4
W
4
betr.
Biarritz
1.5
zo
4
1. bew.
Grootste verschil in Nederland
'sochtends 8 uren: M. 5.9 H.
des namiddags:
Barometer te Middelburg (Graanbeurs)760
Thermometer 28 Aug. 's av. 11 n. 59 gr.
29 Aug. 'smorg. 8 u. 61 gr. 's midd. 1 u. 68 gr.
's av. 5 u. 68 gr.
In den tijd van rust in de buitenlandsche
politiek, welken wij in deze koele zomermaanden
beleven, is het minder dan ooit raadzaam om
aanstonds geloof te heehten aan berichten, die
ook maar een weinig den geur hebben van
sensatie-nieuws. Dat dunkt ons ook van toepas
sing op een uit Madrid aan La France geseind
bericht, waarin een onverwachte moeilijkheid
gemeld wordt, die gerezen zou zijn tegen het
huwelijk van deu koning van Spanje en aarts
hertogin Maria-Christina, die de schoone idylle
van jeugd en liefde vieren aan 't strand van
Areachon. De diplomatie bemoeit zich en
het is hare taak met dit huwelijk, en bij
andere moeilijkhedendie echter geene zorg
baarden, zou zich nu onverwachts eene door
Oostenrijk gestelde voorwaarde voegen, welke
voor de Spaansche regeering onaannemelijk schijnt
en wel eene der laatste is, welke men vermoeden
