BUITENLAND.
Zeet ij dingen.
Handelsberichten.
Algemeen Overzicht.
De doorgraving der landengte
van Panama.
Weerkundige waarnemingen.
Graanmarkten enz.
Prj0 zen van Effecten.
r.
Engelsche kolonnes eene voorwaartsche beweging
gemaakt worden. Op de vraag van Cetewayo, of
zijn leven gespaard zou worden indien hij zich
onderwierp, is bevestigend geantwoord.
Amsterdam. Bij de heden gehouden trekking
der 3pct Amsterdamsche loten van 1874 werden
de volgende 22 seriën uitgeloot, als
359, 1586, 2217, 3535, 4182, 4387, 4853, 5801,
5859, 6233, 6348, 6399, 7772, 7826, 8223, 10192,
12854, 13167, 13580, 16444, 19797, 20039.
De 25 premiën vielen ten deel als volgt
Serie 16444 No. 8 premie 100.000.
13580 10 1000.
6399 g 5 500.
yi 13167 9 500.
7826 8 200.
4 200.
3 B 200.
7 200.
1 200.
2 200.
2 200.
7 200.
9 200.
7 150.
1 150.
4 150.
10 150.
1 150.
7 150.
2 0 150.
10 150.
1 B 150.
3 150.
8 n 150.
10192 6 H 150.
De overige in de getrokken seriën vervatte
nos. zijn losbaar elk met 100. De aflossing
geschiedt van 1 Januari 1880 at te Amsterdam bij
de Nederlandsche bank.
15 Augustus des morgens te 8 uren.
359
16444
2217
5801
a 2217
20039
13580
s 16444
4853
16444
6233
13167
13167
B 7826
6233
1586
6399
s 2217
B 20030
SAMEN
B
a-
Wind
Toestand der
DER
rom.
PLAATSEN.
afwijk.
richt.
kracht
lucht
zee
N. Shields
2.5
O
0
1. bew.
kalm
Sylt
-f
5.4
ozo
2
betr.
Hartlepool
-h
0.5
OZO
betr.
kalm
Swiuemunde
5.1
ONO
2
mist
Hamburg
30
ZO
4
betr.
Delfzijl
0.8
O
2
z. bew.
Groningen.
0.2
ZZO
0
z. bew.
Helder.
0.4
ONO
0
bew.
kalm
Yarmouth.
W
1
goed
kalm
Vlissingen.
0.2
O
0
z. bew.
Maastricht
0.5
zw
1
bew.
Valentia
2.5
ZZO
6
regen
golvend
Portsmouth.
W
2
goed
mist
kalm
Grisnez
0.2
ZW
2
Parijs
1.4
N
0
betr.
St. Mathieu.
0.1
stil
betr.
Biarritz.
1.4
Z
1
betr.
Grootste verschil in Nederland
's ochtends 8 urenG. 1.0 M,
des namiddags:
Barometer te Middelburg (Graanbeurs)766
Thermometer 14 Aug. 's av. 11 u. 66 gr.
15 's morg. 8 u. 68 gr. 's midd. 1 u. 74 gr.
's av. 5 u. 72 gr.
De verkiezingen voor den Pruisischen landdag
zullen naar alle waarschijnlijkheid in het laatst
gezegd en toen ik ja antwoordde, zei ze knorrig
„Zoo is dan uw taak volbracht. Maar wij kunnen
toch even goed onzen tijd uitblijven. Gij zult
toch waarschijnlijk Newport nooit terug zien."
Den volgenden dag vertrok mr. Trépier en eene
week later mr. Van der Voort. Daarna bleven
wij nog bijna twee maanden langer. Tante Dagon
was niet onvriendelijk, hoewel ik weet dat hare
Inislukte poging ten mijnen behoeve haar verdriet
deed.
Maar zij is toch bij slot van rekening niet
onedelmoedig. Dezen zomer heeft zij al het geld,
waarvoor zij een huwelijkscadeau in zilver of
juweelen voor mevrouw Van der Voort zou heb
ben gekocht, besteed om een Hef huisje tot eene
woning voor ons Maurits en mij in te
richten. Zijne twee duizend dollars zullen ons
later wel te pas komen, zooals tan^e met een
zweempje van hare oude knorrigheid zegt. Maar
ik zal nooit Kate of Margaretha benijden.
EINDE.
van September plaats hebben. De kiezers zullen
dan gelegenheid hebben om hun oordeel uit te
spreken over de nieuwe financieele politiek van
prins Bismarck, die half December van het vorige
jaar als eene onweersbui uit Friedrichsruhe opge
komen, een aanmerkelijken omkeer heeft gebracht
in het geheele politieke leven van Dnitsehland.
Het centrum, nog bij de behandeHng der socialis
tenwet hevige tegenstander van den rijkskanselier,
heeft hem dit jaar gesteund in het tot stand
brengen van een omkeer van zaken op economisch
gebied, welks gevolgen nog niet te overzieu zijn.
Een goed deel der nationaal-liberaleh, waaronder
mannen als Delbriick en Bamberger, heeft zich
afgescheiden van den kanselier, voor wien men
vroeger zoo menige concessie deed. Deze behoudt
buitendien zijne oude vrienden, de conservatieven
en zijne besliste vijanden, de Fortschrittler.
Deze laatste, eene niet zeer talrijke, maar door
enkele mannen van naam in haar midden toch
niet te minachten tractie, heeft thans als verkie
zingsleuze aangekondigd„De rijkskanselier, prins
Bismarck, moet zijne plaats verlaten." Voor of
tegen Bismarck, schijnt hun de uitdrukking te zijn
van het naaste streven in de Duitsche politiek.
Richter en Parisius zeggen het ronduit in hnnne
Parlementarische Correspondent, dat door rede
neeren en gedeeltelijk toegeven de Duitsche libe
ralen er al dieper en dieper in geraken. Met het
oog op de aanhoudende concessies der nationaal-
liberalen herinneren zij aan Benjamin Constant,
die na evenals zij jaren lang geloofd, gehoopt,
vertrouwd, altijd maar medegewerkt te hebben,
eindelijk toen hij zag, waarop de reactie moest
uitloopen, van de tribune in wanhoop uitriep
„God en de menschen moeten mij richten, dat ik
medegewerkt heb om zulke toestanden in het
leven te roepenEene onbewimpelde oorlogs
verklaring dus.
Het centrum heeft reeds eene circulaire uitge
vaardigd, waarin de beginselen worden aangegeven
welke de kiezers bij de uitoefening van hun kies
recht moeten leiden. Zijne zaak is die van de
waarheid, het recht en de vrijheid. Nu, dat zegt
iedere party, het komt er slechts op aan wat men
onder die schoone woorden verstaat. Het centrum
verstaat er voor het oogenblik onder de vernieti
ging der onzalige gevolgen van het moderne
liberalisme, welks achteruitgang een keerpunt
schijnt aan te wijzen naar beter dagen. Doch al
schijnt er nieuw licht te gloren aan den horizon,
de binnenlandsehe vrede is nog niet hersteld de
vrije beweging en de zelfstandigheid der kerk is
nog beperkt; het Christelijk geloof moet in
onderwijs en opvoeding, in beschaving en weten
schap, in wetgeving en openbaar leven het richt
snoer worden, en daarom moeten alle de kerk
beperkende wetten worden afgeschaft. De nieuwe
economische politiek kan alleen hare duurzame
waarde ontleenen aan eene zuinige administratie,
die tot verlichting van lasten voert. Voorts voert
het centrum de leuze in hare vaan, dat de auto
nomie van gemeente, arrondissement en provincie
leiden moet tot vermeerdering der liefde tot den
staat en tot vermindering der gemeentelijke lasten.
Omkeering van de wegen van een valseh libera
lisme op ieder gebied van het openbaar leven moet
het algemeen streven zijn, onder voorwaarde van
het behoud der grondwettige rechten des volks
en van de handhaving van het recht.
Veel nieuws doet dit programma ons niet
hooren. De discussiën der laatste maanden be
vatten ook al deze punten. Er blijkt uit, en bet
is niet meer dan natuurlijk, dat afschaffing der
Meiwetten een der eerste nommers blijft op het
programma der Duitsche ultramontanen, en dat
deze dus Bismarck op den langen duur niet
zullen steunen, indien hij den Kulturkampfeens
zijn geliefkoosd streven, wil volhouden. De kerk
moet meer vrij worden en zoo onbelemmerd hare
neiging tot uitzetting kunnen botvieren, dat zij
ten langen leste den staat overvleugelt. Onder
wijs, opvoeding, beschaving, wetenschap, wetgeving
en openbaar leven moeten onttrokken worden
aan het „valsche liberalisme" en van den alleen
zaligmakenden zuurdeesem der kerk worden
doortrokken. De internationale strijd is weder
eens duidelijk onder woorden gebracht, dat is de
hoofdverdienste van het programma. Laat ons
hopen, dat in Duitscbland als elders het „valsche
liberalisme" op de bres worde gevonden. De in
laatdunkenden eigenwaan gegeven scheldnaam
vereenige al wat den modernen staat wil verde
digen tegen clerieale overheersching.
Graaf Andrassy heeft volgens een particulier
telegram aan de Indêpendance nu in werkelijkheid
zijn ontslag erlangd. Een opvolger wordt nog
niet genoemd. Ook benoemde de Oostenrijksche
keizer een ministerie voor de Oostenrijksche helft
van zijn grondgebied, waarin de heeren Taaffe en
Stremayr wederom zitting hebben. Men weet
daar met eene crisis beter weg, dan elders wel
eens het geval is.
Volgens door de Daily News ontvangen berichten
heeft eene samenkomst van sir Game Wolseley
met tweehonderd Zoeloe-hoofden een zeer ge-
wenschten uitslag gehad. De zwarte heeren, die
in gala-costuum waren, dat uitsluitend bestond
uit een zwart lint om het hoofd eu een amulet
op de borst, hebben genoegen genomen in de
voorwaarden van onderwerping, hun door sir
Garnet gesteld. Cetewayo heeft men nog niet
in handen; men wil weten, dat er een prijs op
zijn hoofd zou gesteld zijn, waarover heden in
het lagerhuis geïnterpelleerd zal worden.
Luitenant Carey is onderweg tusschen Madera
en Engeland.
Zoolang Amerika aan de oude wereld bekend
is, is ook hut denkbeeld geopperd om door door
graving van de nauwe strook lands, die de beide
helften van het werelddeel van elkander scheidt,
de twee oceanen, welke zijne kusten bespoelen,
te vereenigen. Magelhaen zocht zoo lang naar
een natuurlijken doorgang, tot hij eindelijk, het
geheele schiereiland langs gevaren zijndeaan de
Zuidpunt de nauwe en bochtige straat vond, door
geweldige stormen en door rotsachtige kusten
met wilde strandbewoners bijna ontoegankelijk,
door welken hij zich den weg naar de Stille Zuid
zee baande. In 1528 maakte Fernand Corte een
ontwerp voor het graven van een vaarweg, die
niet op het nauwste punt, maar iets Noorde
lijker, ongeveer van Vera-Cruz aan den Atlan-
tischen naar Acapulco aan den Stillen Oceaan,
gelegd zou worden, met twee rivieren, de Gua-
zacualco en de Chimalapa, tot verkorting van het
kanaal. In 1534 kwatn een ander ontwerp ter
sprake, waarbij men het werk iets Zuidelijker
wilde beproeven, op een smaller gedeelte van den
landtong, met het diepe Nicaragua-meer en een
groote rivier, de San Juanals natuurlijke hulp
middelen. Dit plan is tot op onze dagen in stand
gebleven. In 1780 maakten de Engelschen zich
met een eskader, waarvan Nelson een der schepen
aanvoerde, een tijdlang meester van de stad San
Juan, thans Greytown, aan den mond der rivier,
niet zonder de geheime bedoeling om den sleutel
tot den gewichtigen doorgang voor twee wereld
zeeën in hun bezit te hebben. Het kwaadaardige
klimaat dreef hen spoedig van daar, doch in 1786
wisten zij van de zwakke Spaansche regeering
den afstand te verkrijgen van een in de buurt
gelegen, boschrijk kustland, Balize, waar zij de
bosschen exploiteerden en tevens een oog in 't zeil
hielden. Ook hier bleek de ongezondheid hun
op den duur te machtig, maar in 1848 nestelden
zij zich opnieuw te San Juan, waar de Amerikanen,
met hun Monroe-theorie gewapend, die niet duldt
dat eenige Europeesche mogendheid voortaan
vasten voet op het vasteland van Amerika krijge,
hen ditmaal spoedig verjoegen.
Bij deze gelegenheid werd tusschen de beide
ijverzuchtige natiën een tractaat gesloten, dat
niet zeer algemeen bekend schijnt, en ten doel
had het toekomstige kanaal tot een onzijdig
grondgebied te verklaren. Geen versterkingen
zouden aan de uitgangen van 't kanaal of in zijne
nabijheid aangelegd mogen worden, geen macht
zou op een der naburige staten uitgeoefend wor
den en in het laatste artikel van dit Clayton-Bulwer
tractaat werden deze zelfde bepalingen ook toe
passelijk verklaard op „iederen bruikbaren ge-
meenschapsweghetzij kanaal of spoorweg," die
in 't vervolg de landengte tusschen Noord- en
Zuid-Amerika mocht doorsnijden.
Met dit tractaat voor ons, dat tot dusver door
geen der beide mogendheden vervallen is ver
klaard, schijnt het eenigszins moeilijk zich reken
schap te geven van de diplomatische moeilijkheden
waarmede, naar luid van sommige berichten, het
door Ferdinand de Lesseps thans andermaal ter
hand genomen plan bedreigd 'zou worden. Beter
is de ijverzucht te verklaren, die zich bij deze,
zooals hij elke groote onderneming van interna
tionalen aard tusschen verschillende volken open
baart en (lie na het slagen der doorgraving van
Suez, zich thans nog levendiger doet gevoelen.
Talloos zijn, behalve de reeds genoemde, de
verschillende plannen en ontwerpen, in de laatste
jaren voor het groote werk gemaakt. Sedert
1870 heeft de regeering der Vereenigde Staten
op groote schaal onderzoekingen en opnemingen
doen uitvoeren, welke op alle bekende plannen
het licht der hydrographische en aardrijkskundige
wetenschap hebben doen vallen. Napoleon III
stelde reeds in 1853 levendig belang in het werk,
dat hy met al zijn invloed en macht beloofde te
ondersteunen, doch dat door de oorlogen welke hij
later ondernam, bij hem op den achtergrond
raakte. Nu in den allerlaatsten tijd is een Ame-
rikaanseh ingenieur, de heer Lads, beroemd door
zijn brug over de Mississippi te St. Louis en door
zijne werken tot verbetering der monding van
die rivier bij Nieuw-Orleans, met een denkbeeld
voor den dag gekomen, dat alle plannen voor
eene altijd bezwaarlijke doorgraving overbodig
zou maken. Deze wil namelijk de grootste
schepen niet door, maar over de landengte
heen, van den eenen Oceaan in den anderen
brengen, en wel per spoortrein! Aan den eenen
kant zou het schip in een droog dok gezet wor
den, dat langs eene helling op een spoor van 8
of 10 rails gebracht, in zijn geheel binnen korten
tijd naar het andere strand gesleept kan worden
en daar zyn last weder aan de zee overgeven.
Fantastisch als dit denkbeeld lijkt, heeft men
nauwelijks den moed meer om in onzen tijd iets
onmogelijk te achten voor de kunst der werk
tuigkundigen en de macht van het kapitaal.
Bovendien stelt Lads zijn plan voor als veel
goedkooper dan iedere doorgraving en heeft hij
natuurlijk den ondernemingsgeest en den natio-
nalen trots van al zijne landgenooten achter zich,
om hem aan het noodige geld en de verdere
hulpmiddelen te helpen, in korter tijd en met
grooter gemak dan misschien aan de oude wereld
mogelijk zal zijn.
In elk geval heeft echter het plan van Lads
het nog niet verder gebracht dan dat het een
nieuwe bijlage geworden is bij den ontzaglijken
stapel papieren en drukwerken van allerlei aard,
die getuigen van de onvermoeide aandacht,
waarmede het door Cortez reeds opgevatte denk
beeld in onzen tijd wordt vervolgd en overdacht.
Zulk eene volharding doet aan het eindelijk wel
slagen nauwelijks meer twijfelen. Het ontwerp»
waaraan de heer De Lesseps besloten heeft zijn
naam te verbinden en dien van zijn dochtertje, de
tienjarige Tototte, welke hem op al zijne meetings
vergezelt, is reeds in een verderen staat van
ontwikkeling dan dat van Lads. Het is op eene ver
gadering van aardrijkskundigen, kapitalisten en
ingenieurs, die den 15 Mei jl door het Aardrijks
kundig Genootschap te Parijs bijeengeroepen was,
voor 't laatst onderzocht en goedgekeurd. Een
afzonderlijke technische commissie, waarin onze
landgenoot de ingenieur Dirks het onder-voor
zitterschap bekleedde, bracht er bij die gelegenheid
verslag over uit en het is voornamelijk opgrond
harer betoogen, dat de vergadering ten slotte
met een aanzienlijke meerderheid zich verklaard
heeft voor een betrekkelijk nieuw plande door
graving der landengte op haar smalste gedeelte,
Panama,
Van de andere plannen was dat van Cortez
sinds lang opgegeven, omdat de rivieren, welke
hij benuttigen wilde, te ondiep, te smal en te
bochtig waren. Een ander project, dat een tijd
lang ernstig in aanmerking gekomen is, stelde de
doorgraving op het Zuidelijkste punt der land
engte, in de Dairsche golf, die op beide stranden
een inham in het land maakt en door de Atrato-
rivier nog een eind voortgezet wordt. De groote
ongezondheid van dit gedeelte der kust, de weinig
talrijke bevolking en de bergachtige streek die
men zou moeten doorgraven, waardoor een tunnel
van 5633 meter vereischt zou worden, hebben dit
plan doen opgeven, Het langst heeft men zich opge
houden met het hooger reeds genoemde kanaal
van San Juan, door de rivier van dien naam en het
Nicaragua-meer, en het is dit plan dat bij de
bestrijders der inzichten van den heer De Lesseps,
in de oude zoowel als de nieuwe wereld, nog de
meeste ondersteuning vindt. Men beeft dit plan
vergeleken bij het scheppen van een nieuwen Bos
porus in het midden van Amerika. Werkelijk
doet het aan die beroemde afscheiding tusschen
Europa en Azie denken. De San Juan zou de
straat der Dardanellen, het Nicaragua-meer, de
zee van Marmora, het kanaal tusschen den Wes
telijken oever van dat meer en de Stille Zuidzee
den Bosporus voorstellen. Hoe warm verde
digd en met hoeveel ernst en scherpzinnigheid
onderzocht, heeft het ontwerp echter de meerder
heid niet kunnen behagen. Behalve dat men
weinig vertrouwen stelde in de reede van Grey
town, die door zandbanken gevaarlijk wordt ge
maakt, schijnen het vooral de vele sluizen geweest
te zijn, die het water van het hoogere peil van
het Nicaragua-meer op dat van het heneden-ge
deelte der San Juan moesten brengen, welko de
meerderheid hebben afgeschrikt. De heer De
Lesseps heeft een afkeer van sluizen. Hij heeft
ze uit zijn Suez-kanaal geweerd en het is geen
wonder dat, met dit groote voorbeeld voor oogen,
zijn tegenzin zich aan zijne landgenooten op de
vergadering heeft medegedeeld. Het verdient
echter opmerking dat juist van Fransche zijde
het thans aangenomen plan krachtige bestrijding
vindt. Dit is het geval, niet slechts in La bourse
parisienne en la Revue des iravaux publics, in
welke vakbladen de heer Dirks tegen deze anonyme
bestrijding is opgekomen maar ook in de Revue
des deux mondes van 1 Augustus jl., waarin de
heer E. Planchut niet onduidelijk de meening laat
doorschemeren dat de vergadering van 15 Mei wat
overhaast, zonder genoegzame voorbereiding te
werk is gegaan en dat de niet-technische leden
zich door den heer De Lesseps, met zijn grooten
naam, hebben laten medesleepen.
Het nu aangenomen plan bedoelt de doorgraving,
ongeveer op de hoogte waar thans de spoorweg
van Chagres naar Panama ligt. Het is het smalste
gedeelte van den landtong. Wij doen het in een
volgend opstel nader kennen.
Het stoomschip Stad Vlissingen is, na alhier
gedokt te hebben, heden naar Vlissingen ver
trokken.
Amsterdam, 15 Augustus. Raapolie op zes
weken f 34j. Lijnolie f 32$.
Amsterdam, 14 Aug. 15 Aug
STAATS1EENINGEN,
ffederl. Cert. N. W. Sch. 2$ pet. 65$ 65
dito dito dito. 3 794 79
dito dito dito. 4 101 -js 101
België. Certificaten2|
Frankrijk. Origin. Inschr. 3
