Ingezonden Stukken.
Réclames.
Zeet ij dingen.
Handelsberichten.
Brood en geld.
Graanmarkten enz.
rrijzeii van Effecten.
hij zich herinnert hoe hij de vertegenwoordigers
belette hun mandaat te vervullen in de Decem
berdagen van 1851 door het sluiten der deuren
van het Palais Bourbon, en hoe hij den 4en Dec.
van dat jaar zijne troepen liet vuren op de be
volking van Parijs, dan z wij ge hij en beschouwe
de stemming van 5 Januari als de straf voor
vroeger landverraad.
Op de Londensche beurs heeft een gerucht ge-
loopen van een geschil tusschen den heer Roth
schild en den Egyptischen minister van financiën,
Rivers Wilson, over de nieuwe leening. Dit ge
rucht schijnt minstens voorbarig te zijn geweest,
en zijne oorzaak ,is waarschijnlijk deze, dat eenige
crediteuren arrest deden leggen op een deel van
de domeinen, waarvan ten behoeve van den staat
afstand gedaan was, en Rothschild weigerde den
tweeden termijn der leening te betalen, voordat
dit beslag opgeheven zou zijn.
Het oificieele Egyptische blad behelst een rap
port van Nubar Paeha aan den khedive, waarin
de ministerraad den wensch uitspreekt tot codi
ficatie der administratieve en financieele wetten,
om aan de onzekerheid in het financieel bestuur
een einde te maken, terwijl de codificatie aan
eene commissie zal worden opgedragen. Een
besluit van den khedive bekrachtigt de voorstel
len van den ministerraad en bepaalt dat, te be
ginnen van een later te bepalen datum, de belas
tingen slechts krachtens eene wet geïnd zullen
worden.
Bij de ellenlange onderhandelingen tusschen
Rusland en Turkije over het verdrag, dat nog
enkele zaken tusschen hen beide regelen moet,
waarin niet is voorzien bij het Berlijnsche trac-
taat, was een der groote moeilijkheden de afstand
van Podgoritza aan Montenegro, waartoe de Porte
wel gezind was, doch die afstuitte op den onwil'
der Albaneesche bewoners van diè stad. Rusland
drong bij de Porte er op aan. dat deze aan hare
verplichting tot afstand zou voldoende Porte
zeide, dat alles goed en wel was, maar dat zij er
geen kans toe zag. Zij beriep zich op den geest
der Albaneezen, zooals die gebleken was uit den
moord van Mehemet Ali en beweerde een for-:
meelen oorlog te zullen moeten voeren, om Mon
tenegro dat stuk gronds te bezorgen. Dit laatste
rijkje had ook geen lust zelf den strijd te voeren,
en zoo bleef die bepaling van het congres tot nu
toe onuitgevoerd. Thans echter heeft de Porte
er eene commissie heen gezonden, bestaande uit
de heeren Kiamil-pacha en Ali-bey. De zaak is
nu commissoriaal en toch blijft men hopen dat
zij haar beslag zal krijgen. Het is mogelijk.
Het papierengeld daalt nog aanhoudend te Kon-
stantinopel. De meeste kooplieden weigeren de
gedeprecieerde kaimé's aan te nemen, de prijzen der
levensmiddelen stijgen van dag tot dag. Reeds twee
dagen vóór Nieuwjaar werd plotseling de prijs van
het brood van 7 op 11 piasters de otka (1,28 kilo
gram) verhoogder ontstonden oploopen aan de
bakkerijen en de bakkers sloten hunne winkels,
Groote menschenmassa's stroomden naar Galata,
naar de landsbakkerij, om daar in hunne behoefte
te voorzien. Ook hier echter had men slechts
op gewonen afzet gerekend, zoodat de voorraad
snel was uitverkocht en duizenden hongerig huis
waarts moesten keeren. Des avonds waren de
koffiehuizen stampvol, hevige toespraken werden
gehouden en de publieke meening was zoo over
spannen, dat men gegronde reden had voor rust
verstoring te vreezen door het tot een uiterste
gebrachte volk. Nog in denzelfden nacht verga
derden ministers en staatsraad, en den volgenden
morgen verkondigden reeds groote aanplakbil
jetten bij de ingangen der moskeeën en officieele
proclamaties, dat de prijs van een otka brood was
vastgesteld op 6j piaster. Alle bakkerijen werden
weder geopendde politie hield orde, en in den
winkel zag men ambtenaren voortdurend optee-
kenen. Om alle rustverstoring in de kiem uit te
roeien, had men het besluit genomen onder alle
omstandigheden het brood tot dien prijs te blij
ven verkoopen en het verschil aan de bakkers
bij te betalen. Daarom stonden die ambtenaren
in de winkels op te teekenen. Men berekent
dagelijks, wat iedere bakker van den staat te
vorderen heeft; den volgenden morgen krijgen zij
een mandaat dat ook betaald wordt. Voor
het oogenblik is het doel bereiktniet alleen
rust, maar zelfs tevredenheid heerscht onder de
bevolking. Het ligt er nu eens zoo aan toe, dat
brood de groote vraag is voor het volk, en dat
het, wanneer dit onder zijn bereik is, zich weinig
stoort aan alle andere zaken.
Overigens is de weg dien men insloeg, om aan
den nood tegemoet te komen, al zoo dwaas mo
gelijk. Behalve nog, dat de regeering thans ook
in den broodprijs medebetaalt voor de talrijke
vreemdelingen te Konstantinopel, zijn de benoo-
digde sommen zoo hoog, dat de berooide schat
kist ze op den duur niet kan dragen. Wat dan
Dan zal men enorme sommen hebben besteed
zonder iets gedaan te hebben aan de intrekking
der kaimé 's het eenige geneesmiddel. Het brood-
verbruik is dagelijks te schatten op ruim een
millioen otka, die 11 millioen piaster papier kos
ten, doch voor welke het publiek slechts 64 mil
lioen betaalt. De rest, 4 4 millioen piaster papie
rengeld, of 8650 lire aan goud betaalt de staat
dagelijks bij. Deze offers gebracht tot oogenblik.
kelijke voorkoming eener revolutie, zijn op den
duur den slappen buidel der Porte te zwaar.
Hierbij is nu nog slechts berekend, wat de staat
moet bijpassen voor het werkelijk gekochte brood,
en is nog niet gerekend wat enkel ten bate zal
komen van de ambtenaren, slecht betaalde arme
drommels, die de gelegenheid niet zullen laten
voorbijgaan om eens voor al in te halen, wat ze
nog te goed hebben van vroegere wanbetaling
door den staat. De regeering dacht daaraan ook
aanstonds, daar bij proclamatie de strafbepalingen
werden in herinnering gebracht tegen ontvreem
ding door ambtenaren in de vervulling van hunne
betrekking gepleegd. Sapienti sat.
Dp. Sibmacher Zijnen, predikant bij de Ned.
Herv. gemeente te dezer stede, heeft gemeend in
een der voorgaande nommers van dit blad een
stuk te moeten plaatsen, waarin hij tracht aan
te toonen, dat de poging van den kerkeraad, om
alhier eene Christelijke school voor on- en min
vermogenden op te richten, minstens onnoodigis.
Op dat schrijven kan en mag ik niet zwijgen.
En waar ik de pen opneem, om op dat woord
een antwoord te doen volgen, wensch ik dat zóo
te geven, dat het een ieder duidelijk zij, dat ik
niet persoonlijk tegenover een collega eenigen
strijd wensch aan te binden. Zulk een strijd is
met onvruchtbaarheid geslagen en kan alleen
verbittering wekken. Mijn plan is om het be
ginsel, dat mij heilig en dierbaar is, tegenover
het zijne te plaatsen.
Daarom ga ik ook de quaestie omtrent den
inhoud der circulaire en, of deze al dan niet inden
kerkeraad is goedgekeurd en beschouwd moet
worden als van dezen uitgaande, stilzwijgend
voorbij. Ik meen dat de discussie daarover niet
te huis behoort in een dagblad, maar in den
kerkeraad zeiven. Best mogelijk, dat de bewoor
dingen niet goed zijn gekozen en het op eene
andere wijze beter en juister gezegd ware
Doch, hoe dit alles ook zij, het is mij alleen
om de zaak te doen, verstaanbaar genoeg in die
circulaire omschreven: eene Christelijke school
voor on- "en minvermogenden te Middelburg.
Ik geloof, dat dit toch eigenlijk ook het geval
is bij dp. Sibmacher Zijnen.
Voor zulk een school ben ik met geheel mijn
hart. Waarom ik voor Christelijk onderwijs ben,
heb ik meer dan eens schriftelijk en mondeling
openlijk uitgesproken en tegelijk ook, waarom ik
voor mijne kinderen en die mijner geestverwanten
geen vrede kan en mag hebben met het onderwijs,
zooals dat volgens de wet van 1857 en de nieuwe
wet van 1878 op onze staatsscholen moet wor
den gegeven.
De overtuiging van mijn collega Sibmacher
Zijnen is evenwel eene geheel andere. Hij vindt
die scholen goed en voldoende voor ons opkomend
geslacht. Hij wenscht geene Christelijke school,
zooals ik die wensch.
Dat werd, geloof ik, duidelijk door hem in
boven bedoeld couranten-artikel uitgesproken.
Doch, eer ik met een enkel woord daarop ant
woord, moet mij eene betuiging van leedwezen
van het hart. Het spijt mij dat de heer Zijnen
de namen van twee achtenswaardige schoolmannen,
aan wie zijn schrijven gericht is, in deze zaak
heeft gemengd. Die beiden vergunnen het mij,
dat ik hun openlijk van mijne hoogachting de
verzekering geef en het tevens ten aanhoore van
elk verklare, dat ik, waar ik strijd voor de
Christ, school, daar strijd voor een mij heilig
beginsel en bewaard wensch te blijven van eiken
strijd tegen personen. Verdient een onderwijzer
aan de openbare school mijn achting, al sta ik
in den schoolstrijd tegenover hem, ik wensch hem
die achting te betoonen. Verdient een onderwij
zer aan een Christelijke school die achting niet,
ik zal niet aarzelen dat ook te erkennen. Het
komen met geachte en beminde persoonlijkheden,
wordt wel eens gebruikt' om een pleit te winnen,
of een voorbeeld van tegenovergestelde persoon
lijkheden, om de zaak onzer tegenstanders te
treffen. Ik geloof dat dit niet mag en men te
veel, op elk terrein, personen, in plaats van be
ginselen op den voorgrond heeft geplaatst. Be
minnelijke en achtenswaardige persoonlijkheden
kunnen de dragers zijn van verkeerde beginselen,
en omgekeerd. Het moet ons gaan om de begin
selen. Om het voor of tegen.
En nu, waarom dr. Sibm. Zijnen eene Christel,
school voor on- en minvermogenden alhier on-
noodig acht?
Volgens hem zijn de bestaande staatsscholen
voldoende. Voldoende, want de lees- en zang
boekjes, aldaar gebruikt en door hem gekeurd,
zijn, zooals men ze maar wenschen kan. Wij
voegen er gaarne aan toe: het wetenschappelijk
onderwijs is er zoo goed, de onderwijzers zijn er
zoo uitnemend! Maar, hebben nu ouders, die
op positief Christelijken bodem staan, niets anders
te eischen, dan wat de goedkeuring van dr. Sibm.
Zijnen kan wegdragen? Dat zij, die zijne geestver
wanten zijn, hiermede volkomen vrede hebben, be
grijpen wij. Doch tal van menschen zijn dat niet en
hebben toch ook het recht om'dat niet te zijn. En
deze hebben geen vrede en kunnen geen vrede heb
ben, indien hunne kinderen in lees- en zangboekjes
en gedurende den schooltijd niet op het „éene noo-
dige," op hunnen en der kinderen Heiland kunnen
of mogen gewezen worden. Ik ken die lees- en
zangboekjes niet, maar weet dat daarin van dat
alles niets voorkomt. En indien wel dan zou
dr. Zijnen daartegen in de eerste plaats, als lid
der schoolóommissie, moeten opkomen. Op die
scholen zijn andersdenkenden, ten minste de
kinderen van andersdenkenden. En aan dezen
mag geen ergernis worden gegeven, dat in dit
geval wel zon geschieden. En de onderwijzers?
Hoe goed en Christelijk zij ook mogen zijn, zij
zijn gebonden door de uitspraken der schoolwet
en hebben zich te wachten, om op voor hen
verboden grondgebied te treden, hoe gaarne zij
dit ook anders zouden wenschen.
Nu mag dp. Sibm. Zijnen dat alles, wat wij op
school wenschen, onnoodig vinden, schadelijk
mogelijk ik niet, en duizenden met mij niet,
zoowel hier als elders. Dat is gebleken bij het
volkspetitionnement. Wij wenschen een school, waar
het Christendom der Schrift het bezielend element
is. Een school waar wordt voortgezet, wat in
huis moet zijn begonnen. Eene school, waarin
de kinderen niet alleen worden onderwezen, maar
ook opgevoed. En opvoeding, zonder Christendom,
is voor ons eene onmogelijkheid.
Dan maakt dr. Sibm. Zijnen er den Kerkeraad
eene grieve van, als zou hij de Staatsschool af
keuren, terwijl toch van zijnentwege aldaar gods
dienstonderwijs wordt gegeven. Maar dat wil
toch alfijd zeggen, buiten de schooluren. Dr. Zijnen
zal toch niet willen beweren dat die school
daardoor eene Christelijke is geworden. Het zon
zelfs kunnen, dat zulk een godsdienstonderwijs
in tweespraak kwam met hetgeen op de school
werd geleerd. Neen, de kerkeraad hecht daar
door volstrekt zijn goedkeuring niet aan die
school. De kerkeraad maakt alleen gebruik
van een uur en eene gelegenheid, hem ge
geven, om aan die kinderen ook eenig Christ el ijk
onderwijs te doen geven. Even als een pastoor
of rabbijn dat ook aan de kinderen hunner ge-
loofsgenooten zou mogen doen.
En nu komt de kerkeraad niet in strijd met
zich zelf, als hij voor die kinderen een Christelijke
school wenscht. Mij dunkt, volstrekt niet. Door
godsdienstonderwijs aan die kinderen te doen
geven, na schooltijd, tracht de kerkeraad het
mindere te doen, met hoop op eenigen zegen
lij bljft toch het meerdere wenschen. Hij zoekt
zijn ideaal van Christelijk onderwijs verwezenljkt
te zien in een Christelijke school. En dat heeft
de kerkeraad uitgesproken in de circulaire, dooi
de commissie van zijnentwege aan de leden der
gemeente rondgezonden.
Middelburg, 9 Januari 1879.
J. P. Nonhebel.
(Prijs der plaatsing 30 cent per regel.)
GENT. Oogziekten Dr. VAN DUIJSE Prudens-
zoon, Oogmeester, Nederkouter 67 te Gent.ICoste-
looze raadpleging voor ooglijders, Maan- Woens-
en Vrijdagen, van 8 tot 10 uren.
Bath, 8 Januari. De Belgische stoomboot
Bataviergez. A. C. v. d. Horst, van Antwerpen
met rogge bestemd naar Mannheim, geraakte in
den avond van 7 dezer bj het Nauw van Bath
aan den grond. Na bijna den ganschen nacht
alles te hebben beproefd om vlot te komen en
zelfs een gedeelte der lading over boord te heb
ben geworpen, gelukte dit toch en kwam het
stoomschip in den vroegen morgen hier aan. Het
graan, zeer door 't water beschadigd, wordt over
geladen in lichters de stoomboot zelve is midden
door gebroken.
Volgens bij de reederj ontvangen telegra-
phisch bericht, is het schip Burgemeester van
Middelburg afgebracht en naar Soerabaija gegaan,
ter ontlossing der lading en onderzoek der schade.
Oostburg, 8 Januari. De aanvoer die in de
laatste weken weinig te beteekenen had, was
heden voldoende en ook de kooplust tamelijk
levendig, immers voor wichtige soorten tarwe,
gerst en haver Deze qualiteit was prijshoudend,
doch voor geringe soorten ging het moeielijk
koopers te vinden, zelfs tegen verlaagde vraag
prijzen. Men heeft betaald voortarwe 8,
8.50, 8.75 a 9 en in enkele gevallen 25 a
50 cent daarbovenrogge 6.25 a 6.50winter-
gerst ƒ6.50, 6.75 a 7 en iets hooger voor
bekende zware monsters; zomergerst naar qualiteit
fbf 6.50; haver 1.75, 2, 3, 3.50, 1 4.50 en
ook ƒ5, 7, 8 en /9 per 100 kilogram paarden-
boonen f 7.50 a ƒ8; erwten 7.50 a 9; kanarie
zaad 7, 8 a 9.
Middelburg, 9 Januari. Door de ingevallen
vorst was de aanvoer uit Walcheren van beden
niet groot en van buiten klein. Naar de puikste
Walchersche witte boonen bestond weder goede
vraag, waardoor die tot vorige weekprijzen zijn
gekocht. Ook in de prijsnoteering der vorige
artikelen is geen verandering.
gemiddelde marktprijzen.
Versche boter 0.85 a f 0.95eieren per 100
stuks 6.
Bergen op Zoom, 9 Januari. Puike witte
tarwe 8.50 a 9.mindere 7.50 a f 8.25
roode 7.25 a 9.25; rogge f 6.50 a 6.75
boekweit 5.25 a 5.30 per 58 kilo; nieuwe
wintergerst 6,90 a /7.40; zomergerst ƒ5.80
a 6.10 haver 8.a 8.25 kookerwten 8.50
a f 9.paardenboonen 6.75 a 7.25; kana
riezaad 7.50 a 8.25; bruineboonen 9 a
ƒ12.witteboonen f 8.75 a ƒ11.50; duiven-
boonen 7 50 a 8.50.
Suiker flauwe stemming, nominaal 24 op 88
gradenmeiassen zonder vraagboter per stuk
0.904 kilo ƒ0.65 eieren per 26 stuks 1.60
Amsterdam8 Jan. 9 Jan.
STAATSLEENINGEN,
Vederl. Cert. N. W. Sch. 24 pet. 621 62$
dito dito dito. 3 74) 75
dito dito dito. 4 97) 97$
België. Certificaten2$ 60) 60$
Frankrijk, Origin. Inschr. 3 75
Hongarije. Obl. Goudleen f- 56 56)
Italië. Cert. Adm. Amsterd. 5 704
Oostenrijk. Obl. Mei-Nov. 5 52$ 52)
dito Febr.-Aug. 5 52$ 52)
dito Jan.-Juli. 5 54) 54^
dito April-Oct.53) 53
dito dito Goud 4
Polen. Obl. Schatkist 1844. 4 76$ 76$
Portug. Obl. Btl. 1853/1869. 3 49$$- 49$
dito dito 1876. 6 96)
Rusland. Obl. Hope C.
1798/18155 94$ 94$
Cert. Inschr. 5e Serie 1854.15 56$ 56)
dito dito 6e 1855. 5 75$
Obligatiën 18625 80 8O4
dito 1864 /1000 5 89$ 90
dito 1864 1005 86$
dito 1877 dito5 n 85$ 851
dito Oostersche lc serie 5 55-,V 55$
dito 1872 gecons. dito. 5 81$ 81$
dito 1873 gecons. dito. 5 83$ 83$
dito 1850 le Leening dito. 4$
dito 1860 2f Le ning dito. 4$ 80$ 80$
dito 1875 gecons. dito 4$ 74) 74)
Cert Hope C° 1840 4 56$
dito 26, 3 4e Leen.' 1842/44. 4 56$ 56
Obligatie-Leening 1867/69. 4 724 724
dito dito 1859 3 60^- 60$
Cert. van Bank-Assign. 6 38) 39
Spanje. Obl. Buit. 1867/75. 1 14^ 14^-
dito dito 1876 2 32$ 32$
dito Binnenl. Es. 5000-10000 1 13$$ 13)
dito dito 1876 2 30$ 30&
Turkije. Obl. Alg. Sch. 1865 5 9$ 9$
dito dito 1869 6 12
Egypte. Obl. Leening 1876 6 50$ 50 fj
Spoorw. dito 1876 5
Vereen. Staten. Obl. 1876 4$ 104j$ 103)
dito dito 1871 5 -
dito dito 1861 6 105$ 105$
Brazilië. Obl. Londen 1865 5 92$
dito Leening 1875 5
INDUSTRIEELE EN FIN A.NÓIEELE
ONDERNEMINGEN.
ïSederl. Afr. Hand.-V. Obl. 5 pet.
Ned. Hand.-Maatsch. aand.
pdtlpatïfvo h 1
Ned. Ind. Han'delsb. Aand. 119 119
Stoomvaartm. Java Obl. .5
dito Zeeland Obl5 -
dito gegarand. dito4$
©ultschland. Cert. Rijks
bank Adm. Amsterdam.
Oostenrijk. Aand. Nat. B. 114$
SPOORWEG-LEENING EN.
Slederland. Maats. t.Expl.
St.-Spw. Aandpet. 108 108)
Ned. Ind. Spoorw. Aand, 102$
Ned, Rijn-spw.volgef. Aand. 133$ 133|
N.-Brab. Boxt. Obl. 1875. 5 61$ 61$
dito dito 2" Hypoth.
Hongarije. Theiss.Sp. Obl. 5 70$ 71
Italië. Zuid-Ital. Spw. Obl. 3 45 45$y
Polen. Wars.-Bromb. Aand. 4 524 53
Warschau-Weenen dito. 54$ 54)
Rusland. Gr. Sp.-Maats.
Aand5 115$ 115)
dito Hypoth. Obligatiën. 4$ 88$ 87)
dito dito dito 4
Baltische Spoorweg. Aand. 3 46 46$
Chark.-Azow Oblig. 100. 5 81 81$
Jelez-Griasi dito5 82 82$
Jelez-Orel dito 1000. 5 84$
Kiew-Brest Aand. 5 64) 65$
Losowo-Sewastopol 1000. 5 76$
Morschansk-Sysran. Aand. 5 62) 62$
Mosk.-Jaroslaw Obl. 100. 5 93$ 93
Mosk.-Kursk dito dito 6
Mosk.-Smol. dito dito .5 85$
Orel-Vitebsk Obl. dito .5 85$ 82$
Poti-Tiflis dito 1000. 5 83) 84
Riaschk-Wiasma Aand. 5 61 614
Amerika. Cent. Pac. Obl. 6 105$ 105$
dito California Oregon dito. 6 95 95
Chic. N.-W. Cert. Aand. 80$ 80$
dito Mad. Ext. Obl7 994
dito N.-W. Union, dito .'.7 93$ 93$
dito Winona St. Peter dito. 7 96) 97$
Illinois Cert. v. Aand. 82 82ïV
dito Redempt. Obl. 6 102) 103
Union Pac. Hoofdl. dito. 6 104$ 105$
PREMIE-L EEN I N GE N.
Veder land. Stad Amst. 3 pet. 1044 104)
Stad Botterdam3 1034
Gemeente-Crediet3 88$ 88$
België. Stad Antwerp. 1874 3 94$
üongarije. Staatsl. 1870 68$
Oostenrijk. Staatsl. 1860 5 98 98)
dito 1864 121
Rusland. Staatsl. 1864 5 1394 139$
dito 1866 5 1374 1374
Prijzen van coupons.
Amsterdam, 9 Januari. Metall. ƒ21.424; dito
zilver 21.474 Div. Engelsche per f 5
Engelsche Portugal per 12.Spaansche
buitenlandsch 47.55; idem Binnenland /2.26;
Amerikaansche dollars in goud 2.454-
Amsterdam, 8 Januari. Metall. ƒ21.40; dito
zilver 21.424Div. Eng. per f 11.774 Eng.
met affidavit per 12.024Eng. Portugal per
ƒ12.Frans, ƒ47.55; Belg 47.55Pruis.